Η χριστιανική ενότητα κατά την Ορθόδοξη Θεολογία

Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ  ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Η αναφορά στη δημοσιευθείσα απόφαση της Συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, που πραγματοποιήθηκε στο Ορθόδοξο Κέντρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Σαμπεζύ Γενεύης  (21-28 Ιανουαρίου 2016), ότι «Η ευθύνη της Ορθοδόξου Εκκλησίας δια την ενότητα, ως και η οικουμενική αυτής αποστολή εξεφράσθησαν υπό των Οικουμενικών Συνόδων.  Αύται ιδιαιτέρως προέβαλον τον μεταξύ της ορθής πίστεως και της μυστηριακής κοινωνίας υφιστάμενο άρρηκτον δεσμόν» (Άρθρον. 3), θα πρέπει  να αποτελεί κριτήριο κάθε αναφοράς για την ενότητα.

Η αναφορά στον «άρρηκτον δεσμόν μεταξύ της ορθής πίστεως και της μυστηριακής κοινωνίας υφιστάμενο» (Αρθρον. 3), δεν αφήνει περιθώρια ποικίλων θεολογικών  ερμηνειών και εν τέλει παρερμηνειών,  για τη χριστιανική ενότητα. Αυτά τα δύο κριτήρια της «ορθής πίστεως και της μυστηριακής κοινωνίας», καθορίζουν τα Ορθόδοξα θεολογικά κριτήρια της εκκλησιαστικής ενότητας.  «Εν τη Εκκλησία υπάρχει η θεανθρωπίνη φιλοσοφία της καθολικής ενότητος (πανενότητος) και η θεανθρωπίνη αίσθησις αυτής», λέγει ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς.

Στο Άρθρον. 2 της  απόφασης της Συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, αναφέρονται τα εξής :  «H Oρθόδοξος Εκκλησία θεμελιοί την ενότητα της Εκκλησίας επί του γεγονότος της ιδρύσεως αυτής υπό του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και επί της κοινωνίας εν τη Αγία Τριάδι και τοις μυστηρίοις.  Η ενότης αύτη εκφράζεται δια της αποστολικής διαδοχής και της πατερικής παραδόσεως και βιούται μέχρι σήμερον εν αυτή.  Η Oρθόδοξος Εκκλησία έχει την αποστολήν και υποχρέωσιν ίνα μεταδίδη και κηρύττει πάσαν την εν τη Αγία Γραφή και τη Ιερά Παραδόσει αλήθειαν, ήτις και προσδίδει τη Εκκλησία τον καθολικόν αυτής χαρακτήρα».

Ενώ όμως  με τόση θεολογική ακρίβεια  καθορίζεται ο καθολικός χαρακτήρας της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, της Ορθοδόξου δηλαδή Εκκλησίας, η οποία «έχει την αποστολήν και υποχρέωσιν ίνα μεταδίδη και κηρύττει πάσαν την εν τη Αγία Γραφή και τη Ιερά Παραδόσει αλήθειαν», σε  άρθρο προστίθεται η αναφορά για άλλες Εκκλησίες. Πως μπορεί με βάση την Ορθόδοξη εκκλησιολογία «η Ορθόδοξος Εκκλησία» να «αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών μη ευρισκωμένων εν κοινωνία μετ’ αυτής»; 

Πως μπορούμε να δεχθούμε την ύπαρξη άλλης Εκκλησίας, εκτός της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, της Ορθοδόξου δηλαδή Εκκλησίας;  «Η αληθινή Εκκλησία δεν είναι μόνο μία αλλά και η μοναδική», σύμφωνα με τον Άγιο Κυπριανό. Ορθώς αναφέρει ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης ότι «η αληθινή Εκκλησία παραμένει μία και αδιαίρετος και η μόνη που σώζει.  Αυτή είναι η Ανατολική Ορθόδοξος Εκκλησία».

Όσο αφορά τα περί άλλων ομολογιών ο Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης, αναφέρει ότι «ουδεμία άλλη Χριστιανική Ομολογία εκτός από την Ορθοδοξία μπορεί να φέρη ένα Χριστιανό στην τελειότητα της Χριστιανικής ζωής ή αγιότητος και να ολοκληρώση την κάθαρσι από τις αμαρτίες και να οδηγήση στην αφθαρσία, διότι οι άλλες ομολογίες κατέχουν την αλήθεια εν αδικία (Ρωμ. α΄, 18)· ανέμειξαν την δεισιδαιμονία και το ψεύδος με την αλήθεια και δεν κατέχουν εκείνα τα θεόσδοτα μέσα για την κάθαρσι, τον αγιασμό, την αναγέννησι και ανανέωσι, τα οποία κατέχει η  Ορθόδοξος Εκκλησία».

Είναι παντελώς λανθασμένη  η ύπαρξη άρθρων στην απόφαση της Συνάξεως των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, που να στρεβλώνουν την Ορθόδοξη εκκλησιολογία των άρθρων 2 και 3.