Νίκος Χειλαδάκης, Η κρίση στο Ιράκ «ανάβει» πολλές φωτιές στην περιοχή μας

Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΟ ΙΡΑΚ «ΑΝΑΒΕΙ» ΠΟΛΛΕΣ ΦΩΤΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης, Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

Το μεγάλο «παιχνίδι» που παίζεται εδώ και τρία περίπου χρόνια στην Μέση Ανατολή με την έναρξη του συριακού εμφύλιου, έχει ένα και μοναδικό επίμαχο αντικείμενο και αυτό είναι τα πλούσια ενεργειακά κοιτάσματα της περιοχής. Η πρόσφατες εξελίξεις στο Ιράκ και η επέλαση των φανατικών μουσουλμάνων με τη κατάληψη της πόλης της Μοσούλης, δημιουργούν νέα δεδομένα τα οποία θα πρέπει να τα εξετάσουμε με πολύ προσοχή γιατί είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όσο και αν αυτό φαίνεται εξ αρχής παράδοξο.

Κατ’ αρχή θα πρέπει να δούμε γιατί οι Τζιχαντιστές προχώρησαν στην κατάληψη της Μοσούλης στο βόρειο Ιράκ και μάλιστα με επιθέσεις κατά τουρκικών στόχων όπως η τουρκική διπλωματική αποστολή στην περιοχή. Η Μοσούλη είναι μια από τις πιο πλούσιες ενεργειακά περιοχές της Μέσης Ανατολής. Είναι χαρακτηριστικό πως η ημερήσια παράγωγη πετρελαίου της Μοσούλης φτάνει τα 200 χιλιάδες βαρέλια με δυνατότητα να φτάσει τα 310.000.  Η πτώση της πόλης στα χέρια των Τζιχαντιστών επέφερε βαρύ πλήγμα στην παραγωγή πετρελαίου ενώ και, εδώ είναι το επίμαχο σημείο, είχε σαν πρώτη συνέπεια την παύση της  λειτουργίας του πετρελαιαγωγού Κιρκούκ –Γιουμουρταλίκ της Τουρκίας, προκαλώντας φοβερή ζημιά στην τουρκική οικονομία. Πέραν τούτων οι γενικότερες επιπτώσεις στην συνολική πετρελαϊκή παράγωγη του Ιράκ είναι ολέθριες καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται και οι Τζιχαντιστές προκαλούν ακόμα και την ίδια την πρωτεύουσα της χώρας, την Βαγδάτη.

Ποιες όμως είναι οι γενικότερες επιπτώσεις από την κρίση αυτή και την προέλαση των Τζιχαντιστών ; Η πρώτη και σοβαρότερη συνέπεια είναι  η αύξηση των τιμών του πετρελαίου που μπορεί να συνεχιστεί με σοβαρές συνέπειες για την οικονομία πολλών χωρών. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ στην αρχή του έτους το αμερικανικό πετρέλαιο πουλιόνταν 93 δολάρια το βαρέλι, μέσα σε τρεις μέρες η τιμή του ανέβηκε στα 104. Το πετρέλαιο Brent από τα 106 ανέβηκε γρήγορα στα 110 δολάρια με μεγάλες τάσεις συνέχισης της ανόδου. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι από την αρχή του έτους η πετρελαϊκή παράγωγη του Ιράκ είχε σημειώσει ρεκόρ αύξησης και τον περασμένο Φεβρουάριο είχε φτάσει στα 3,6 δισεκατομμύρια βαρέλια. Η υπερπαραγωγή αυτή όμως είχε σαν συνέπεια την πτώση των τιμών. Τώρα, μετά τα τελευταία γεγονότα, οι τιμές άρχισαν πάλι να περνούν την ανιούσα. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι πρώτοι που ωφελούνται από αυτή την εξέλιξη είναι φυσικά οι ΗΠΑ, αλλά και η Ρωσία και το Ιράν, χώρες με πετρελαϊκή παράγωγη που θα κερδίσουν πολλά εκατομμύρια δολάρια ένεκα των… Τζιχαντιστών. Εδώ ίσως εξηγείται το πως αφέθηκαν να κάνουν ότι κάνουν μέχρι σήμερα οι φανατικοί αυτοί ισλαμιστές

Η Τουρκία είναι ο μεγάλος χαμένος από όλη αυτή την ιστορία. Αφού έπεσε στην παγίδα να στηρίξει στην αρχή του εμφυλίου της Συρίας του ισλαμιστές γιατί είχε επενδύσει στην πτώση του Άσαντ και στην κατασκευή ενεργειακών αγωγών από το Κατάρ και το Ισραήλ προς την Τουρκία μέσω της ελεγχόμενης Συρίας, τώρα αντιμετωπίζει τις συνέπειες της γιγάντωσης των ισλαμιστών. Η τουρκική οικονομία εξαρτάται άμεσα από το πετρέλαιο του Ιράκ και τώρα αντιμετωπίζει φοβερό πρόβλημα με   άμεσο κίνδυνο ο πληθωρισμός να εκτιναχτεί στα ύψη και να αυξηθεί επικίνδυνα το το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.  Ήδη στην Άγκυρα επισημαίνουν ότι το ενεργειακό πρόβλημα της Τουρκίας έχει φτάσει σε οριακό σημείο  και ότι θα πρέπει ένα ληφθούν πολύ δραστικά μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του. Το «δέλεαρ» όμως για την Τουρκία, όπως το επισημαίνουν εδώ και καιρό οι στρατηγικοί μελετητές στην τουρκική πρωτεύουσα, δεν είναι άλλο παρά   τα τεράστια ενεργειακά κοιτάσματα στο Αιγαίο και στην Α. Μεσόγειο. 

Εδώ εντοπίζεται και το «επίμαχο» σημείο για την δική μας χώρα με όλες αυτές τις εξελίξεις, χωρίς να θέλουμε να κινδυνολογήσουμε. Άλλωστε πάντα ελλόχευε ο κίνδυνος της εξαγωγής των προβλημάτων της Τουρκιάς προς την δική μας πλευρά. Ίσως αυτό για πολλούς να φαίνεται υπερβολικό, αλλά για όσους μελετούν τις εξελίξεις στην περιοχή οι επιπτώσεις από την νέα αυτή κρίση πολύ πιθανό να φτάσουν και σε εμάς και τότε θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο. Να μην ξεχνάμε ότι οι τουρκικές προκλήσεις δεν έχουν σταματήσει και συνεχίζονται με καθημερινό ρυθμό. Με τα νέα δεδομένα καθώς οι «θερμοκέφαλοι» στην τουρκική πρωτεύουσα καραδοκούν πάντα, δεν αποκλείεται να έχουμε καινούργια «θερμά παρατράγουδα», όσο και αν οι κυβερνώντες στην Αθήνα κάνουν πως… ούτε βλέπουν ούτε ακούν.