Μητροπολίτης Γόρτυνος Ιερεμίας, Χαρακτηριστικά της Ορθόδοξης πίστης

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΠΙΣΤΗΣ

1. Τό πολυτιμότερο καί ἀκριβότερο γιά τό ὁποῖο πρέπει νά καυχώμαστε, ἀδελφοί μου χριστιανοί, εἶναι ἡ πίστη μας, ἡ Ὀρθόδοξη πίστη μας. Ὀνομάστηκε ἀπό παλαιά «Ὀρθόδοξη», γιατί εἶναι ἡ μόνη ὀρθή καί ἡ μόνη σωστή πίστη. «Νά χαίρεστε καί νά εὐφραίνεστε – ἔλεγε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός στούς ὑποδούλους Ἕλληνες – γιατί εἶστε Ὀρθόδοξοι χριστιανοί. Ὅλες οἱ πίστες εἶναι ψεύτικες καί μόνο ἡ Ὀρθόδοξη εἶναι ἡ ἀληθινή πίστη». Καί σάν ἀληθινή πού εἶναι ἡ πίστη μας, ἀδελφοί μου, δέν δέχεται οὔτε πρόσθεση οὔτε ἀφαίρεση. Εἶναι σάν τό μάτι, πού δέν δέχεται οὔτε μία λεπτή τρίχα μέσα του. Εἶναι τέλεια ἡ πίστη μας! Καί ξέρετε, χριστιανοί μου, γιατί εἶναι τέλεια; Εἶναι τέλεια γιατί δέν εἶναι ἀνθρώπινη ἀνακάλυψη, ἀλλά εἶναι ἀποκάλυψη Θεοῦ. Εἶναι παράδοση! «Τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἀνθρώποις πίστῃ» (Ἰούδ. στίχ. 3)! Αὐτό τό «ἅπαξ» πού λέγει ὁ Ἀδελφόθεος, δηλαδή «μιά φορά γιά πάντα», σημαίνει ὅτι δέν δέχεται πιά καμμία προσθήκη ἡ πίστη μας.

2. Αὐτήν τήν πίστη μας, ἀδελφοί, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι τήν ζοῦμε καρδιακά καί ὄχι ἐγκεφαλικά. Γι᾽ αὐτό καί τήν λέμε «πίστη». Εἶναι ἀπό τό ρῆμα «ἐμπιστεύομαι». Οἱ ἐρωτευμένοι ἐμπιστεύονται. Καί ἐμεῖς τόν Θεό μας, τόν Ἰησοῦ Χριστό μας, τόν λέμε «γλυκειά μας ἀγάπη», τόν λέμε «Νυμφίο» μας, τόν λέμε «θεῖο ἔρωτά» μας. «Ἔθελξας πόθῳ με, Χριστέ, καί ἠλλοίωσας (= μέ ἔλειωσες) τῷ θείῳ Σου ἔρωτι»! Δέν μποροῦμε οὔτε νά ἀριθμήσουμε οὔτε νά παραστήσουμε τά γλυκά βιώματα πού νοιώθει ἡ καρδιά τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανοῦ, ζώντας συνειδητά στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἡ δέ γλυκύτερη ἀπόλαυση, τό πραγματικό «γλέντι» τῶν Ὀρθοδόξων, εἶναι ἡ Θεία Λειτουργία, μέ τόν γλυκό της καρπό, τήν Θεία Κοινωνία! Δέν μποροῦν, ἀγαπητοί μου, νά ἐκφραστοῦν μέ λέξεις τά γλυκά χτυποκάρδια τοῦ πιστοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανοῦ στήν σχέση του καί τήν κοινωνία του μέ τόν Ἰησοῦ Χριστό. Καί ὁ προοδευμένος πνευματικά Ὀρθόδοξος χριστιανός περιμένει μέ λαχτάρα τήν Δεύτερη τοῦ Κυρίου Παρουσία, γιά νά βρεθεῖ γιά πάντα, αἰώνια, στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, εἰς αἰῶνας αἰώνων. Σ᾽ αὐτήν τήν Βασιλεία οἱ χαρές εἶναι ἀτέρμονες. Πῶς λέγαμε στήν Γεωμετρία ὅτι παράλληλες εὐθεῖες εἶναι οἱ δύο γραμμές πού προεκτεινόμενες στό ἄπειρο δέν συναντῶνται ποτέ; Ἔτσι θά ποῦμε τώρα ὅτι οἱ χαρές τοῦ παραδείσου, ὄχι μόνο δέν τελειώνουν ποτέ, ἀλλά ἡ μιά χαρά τῆς μιᾶς στιγμῆς τοῦ παραδείσου σέ πάει σέ μεγαλύτερη χαρά καί αὐτή σέ ἀκόμη μεγαλύτερη. Καί αὐτό δέν τελειώνει «ποτέ τῶν ποτῶν»!

3. Ὥστε λοιπόν, χριστιανοί μου, μ᾽ αὐτά πού σᾶς εἶπα μέχρι τώρα ἡ Ὀρθόδοξη πίστη μας ἔχει ὡς πρῶτο χαρακτηριστικό ὅτι εἶναι παράδοση καί ὡς δεύτερο χαρακτηριστικό ἔχει ὅτι εἶναι καρδιακή, εἶναι βιωματική καί ὄχι ἐγκεφαλική, ὅπως τήν ἔχουν οἱ δυτικοί Προτεστάντες καί Παπικοί. Γι᾽ αὐτό, ἐπειδή ἀκριβῶς ἡ πίστη μας εἶναι καρδιακή καί ὄχι ἐγκεφαλική, καί ἕνα μικρό παιδάκι καί ἕνας ἀγράμματος βοσκός καί μιά τσοπάνισσα γιαγιά γεύονται σ᾽ ὅλο τό μεγαλεῖο της αὐτήν τήν θεόσδοτη πίστη μας. Ἔχω ὅμως νά σᾶς πῶ τώρα, ἀδελφοί, ὅτι αὐτό τό γλυκό βίωμα τῆς ὀρθόδοξης κοινωνίας μας μέ τόν Θεό τό γεύεται κανείς ἀνάλογα μέ τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς του. Αὐτό τό ὄμορφο καί μοσχοβολητό λουλούδι, πού λέγεται ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, θέλει ἰδιαίτερο χῶμα νά φυτρώσει καί νά ἀναπτυχθεῖ. Θέλει καθαρή καρδιά. Γι᾽ αὐτό λοιπόν τό ἄλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας εἶναι ὁ ἀγώνας, ὁ ἀσκητικός ἀγώνας, γιά νά καθαριστεῖ ἡ καρδιά μας ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη. Χωρίς αὐτόν τόν ἀγώνα δέν μποροῦμε νά γευθοῦμε τά ὡραῖα τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας. Ὁ Ὀρθόδοξος λοιπόν χριστιανός ἀγωνίζεται, μέ τόν τρόπο καί τήν μέθοδο πού ὁρίζουν οἱ ἅγιοι Πατέρες, ἀγωνίζεται, λέγω, μέ τήν βοήθεια τοῦ θεράποντος ἰατροῦ – τοῦ πνευματικοῦ του, θέλω νά πῶ – ἀγωνίζεται νά καθαρίσει τό χωράφι τῆς ψυχῆς του ἀπό τά ζιζάνια τῶν παθῶν του. Καί ὅσο πιό πολύ ἀγωνίζεται, τόσο καθαρίζεται ἡ ψυχή του καί τόσο πιό πολύ τοῦ ἔρχεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ καί γεύεται πιό πολύ τίς χαρές καί τόν γλυκασμό τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ μέσα του. Καί ὅσο πιό πολύ γεύεται τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ μέσα του, παίρνει μεγαλύτερη Χάρη καί δύναμη ἀπό αὐτό καί κάνει πιό πολύ τόν ἀσκητικό του ἀγώνα, γιά νά χαρεῖ ἀκόμη περισσότερο τήν παρουσία τοῦ Χριστοῦ στήν καρδιά του. «Παράδεισος» λέγεται αὐτό, πρίν ἀπό τόν Παράδεισο τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Καί πραγματικά: Ἄν δέν προγευθοῦμε ἀπό τώρα τίς χαρές τοῦ Παραδείσου, μήν περιμένουμε νά τίς γευθοῦμε ἀπότομα ὅταν πεθάνουμε, μέ ἕνα μνημόσυνο τῶν συγγενῶν μας, καί ἄς εἶναι καί ἀρχιερατικό καί πατριαρχικό τό μνημόσυνο αὐτό!... Γι᾽ αὐτό, χριστιανοί μου, ἄς κάνουμε τόν ἀγώνα μας, γιά νά καθαρίσουμε τήν δόλια καρδιά, πού τήν ἔχουν κυριαρχήσει τά ἁμαρτωλά μας πάθη. Ἄσκηση, χριστιανοί μου, ἄσκηση. Οἱ μαθητές κάνουν ἀσκήσεις, γιά νά μάθουν τίς ξένες γλῶσσες, καί οἱ ἀθλητές κάνουν ἀσκήσεις πάλι, γιά νά ἀποκτήσουν εὔρωστο σῶμα. Καί ἐμεῖς πρέπει νά κάνουμε ἀσκητικούς ἀγῶνες, γιά νά καθαρίσουμε, μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, τήν ψυχή μας ἀπό τίς λάσπες τῶν ἁμαρτιῶν μας. Πρέπει νά γίνουμε ἀσκητές. Τό τρίτο λοιπόν χαρακτηριστικό τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας εἶναι τό ἀσκητικόν: Προσευχές, νηστεῖες, γονυκλισίες, κομποσχοίνι, μέ τήν προσευχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με»! Ἡ ὁδός, χριστιανοί μου, πού ὁδηγεῖ στήν αἰώνια ζωή, δέν εἶναι πλατειά μέ «τρά λαλά» καί χοροπηδήματα, ἀλλά εἶναι «στενή καί τεθλιμμένη ὁδός» (Ματθ. 7,14). Ἔτσι μᾶς εἶπε ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός. Μή ζητᾶμε ἐμεῖς νά κάνουμε ἄλλο Εὐαγγέλιο.

4. Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη μας, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ἔχει «δόγματα», πάνω στά ὁποῖα βασίζονται ὅλα αὐτά πού σᾶς εἶπα παραπάνω. Ὅταν λέμε «δόγματα» ἐν­νο­οῦ­με θεμέλια, ἐννοοῦμε ἀγκωνάρια τοῦ οἰκοδομήματος τῆς πίστης μας. Εἶναι οἱ ἀλήθειες τῆς Ὀρθοδοξίας μας, πού ἀποκαλύφθηκαν ἀπό τόν Θεό καί διατυπώθηκαν ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες στίς Οἰκουμενικές Συνόδους. Πολύ ἀγωνίστηκε ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας νά διαφυλάξει ἀκέραια τά δόγματά της, γιατί ἄν παραλλαγεῖ, ἔστω καί λιγάκι, ἕνα δόγμα, δέν μποροῦμε νά ἔχουμε σωστό βίωμα Ὀρθοδοξίας, ὅπως τό εἶπα παραπάνω. Ἐδῶ, ἀγαπητοί μου, ἐδῶ εἶναι τό μεγαλεῖο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας: Τό ὅτι διά μέσου τῶν αἰώνων δέν ἄλλαξε σέ τίποτε τήν πίστη της. Ἔχουμε τήν πίστη πού ἔδωσε ὁ Χριστός στούς Ἀποστόλους, οἱ Ἀπόστολοι στούς διαδόχους τους καί αὐτοί στούς μετέπειτα διαδόχους τους καί αὐτή ἡ πίστη ἔφτασε ἔτσι ἀναλλοίωτη σέ μᾶς. Γιά νά διαφυλαχθεῖ ὅμως ἔτσι ἀκεραία ἡ πίστη μας, οἱ ἅγιοι Πατέρες μας ἔδωσαν πολύ ἀγώνα καί ἔκαναν πολλές θυσίες, ὅπως τό διαβάζουμε στά ἱερά τους Συναξάρια. Θυσίες μέχρι δαρμῶν καί μαστιγώσεων, μέχρι φυλακίσεων καί φρικτῶν μαρτυρίων. Αὐτό δίνει ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικό τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας: Εἶναι μαρτυρική! Τό ἔνδυμά της εἶναι κατακόκκινο ἀπό τά αἵματα. Ἀλλά αὐτό εἶναι ἡ δόξα της καί ὁ στολισμός της. «Ὡς πορφύραν καί βύσσον τά αἵματα ἡ Ἐκκλησία σου στολισαμένη»!

5. Αὐτοί ὅμως, ἀδελφοί, οἱ ἀγῶνες τῶν ἁγίων Πατέρων γιά τήν πίστη μας ἀφήνουν καί σέ μᾶς τήν βαρειά κληρονομιά καί τήν ὑποχρέωση νά εἴμαστε κι ἐμεῖς ἀγωνιστές καί μαχητές ἐναντίον τῶν σημερινῶν αἱρετικῶν, οἱ ὁποῖοι θέλουν νά νοθεύσουν τήν καθαρή πίστη μας. Τό εἴπαμε πολλές φορές καί τό ξαναλέμε γιά νά ἐμπεδωθεῖ μέσα μας: Σήμερα οἱ μεγαλύτερες καί χειρότερες αἱρέσεις εἶναι ὁ Παπισμός καί ὁ Οἰκουμενισμός. Εἶναι φρικτές οἱ αἱρέσεις αὐτές. Τό δέ ἀκόμη χειρότερο εἶναι ὅτι δέν ἀκούονται «τουφεκιές» πολλῶν ἀγωνιστῶν κατά τῶν αἱρέσεων αὐτῶν, καί τό ἀκόμη χειρότερο εἶναι τό νά βλέπουμε καί νά ἀκοῦμε γιά ἱερεῖς καί ἀρχιερεῖς, πού ὑποχρεοῦνται νά εἶναι φύλακες τῶν ὀρθοδόξων παραδόσεων, ὅτι ἔχουν φιλοπαπικό οἰκουμενιστικό φρόνημα καί ὅτι ἐκφράζονται μέ ἐναγκαλισμούς πρός τόν Πάπα, προσφωνώντας τον μάλιστα καί «ἁγιώτατον». Δέν ἦταν ὅμως ἔτσι οἱ ἅγιοι Πατέρες, οἱ ὁποῖοι γιά τούς αἱρετικούς ἔλεγαν τό «ἀνάθεμα», λέξη πού πρῶτος ὁ ἀπόστολος Παῦλος εἶπε γιά τούς διαστρεβλώνοντες τό ὀρθό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου (Γαλ. 1,8.9). Καί οἱ ἅγιοι Πατέρες εἶπαν: «Ὅλοις τοῖς αἱρετικοῖς ἀνάθεμα». Καί πιό συγκεκριμένα: «Βαρλαάμ καί τοῖς διαδόχοις αὐτοῦ (δηλαδή στούς Παπικούς) ἀνάθεμα» (βλ. Τριώδιον, Συνοδικόν Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας).

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας