Μητροπολίτης Γόρτυνος Ιερεμίας, Β΄ Ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Κλήμεντος, Ρώμης

 

Η Β/ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΛΗΜΕΝΤΟΣ

1. Μετά τήν Α/ Ἐπιστολή πρός Κορινθίους τοῦ ἁγίου Κλήμεντος, Ἐπισκόπου Ρώμης, ἀγαπητοί μου ἀκροατές, τήν ὁποία παρουσιάσαμε στό προηγούμενο κήρυγμά μας, σήμερα θά σᾶς μιλήσω, μέ γενικό τρόπο πάλι, γιά τήν λεγομένη Β/Ἐπιστολή Κλήμεντος. Εἶπα «λεγομένη», γιατί στήν πραγματικότητα τό κείμενο αὐτό δέν εἶναι τοῦ Κλήμεντος, ἀλλά κάποιου ἄλλου, ἀγνώστου σέ ᾽μᾶς συγγραφέως. Ἀποδόθηκε ὅμως αὐτό στόν Κλήμεντα, γιατί βρέθηκε στό ἴδιο χειρόγραφο πού ἦταν γραμμένη ἡ κανονική Α/ ἐπιστολή του πρός Κορινθίους. Καί στήν πραγματικότητα πάλι τό κείμενο αὐτό δέν εἶναι ἐπιστολή, ἀλλά εἶναι κήρυγμα, τό πρῶτο κήρυγμα τό ὁποῖο γνωρίζουμε, καί πρέπει νά τό διαβάζουμε ὅλοι, μά ἰδιαίτερα πρέπει νά τό διαβάζουμε ἐμεῖς οἱ ἱεροκήρυκες, γιά νά μάθουμε ποιό πρέπει νά εἶναι τό περιεχόμενο τοῦ σωστοῦ κηρύγματος. Γιατί πολλά ἀπό τά ἀκουόμενα σήμερα κηρύγματα δέν ἔχουν σωστό περιεχόμενο, δέν εἶναι ὀρθόδοξα κηρύγματα.
2. Τό θέμα τοῦ κηρύγματος αὐτοῦ, τῆς Β/ Ἐπιστολῆς τοῦ Κλήμεντος, ὅπως τήν λένε, εἶναι γενικά ἡ μετάνοια. Ὁ ὁμιλητής τοῦ κηρύγματος αὐτοῦ ἀναφέρεται συχνά στήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ καί καλεῖ τούς ἀκροατές του νά μετανοήσουν. Ἡ κρίση καί ἡ μετάνοια, αὐτό εἶναι τό γενικό θέμα τοῦ κειμένου αὐτοῦ πού θά ἐξετάσουμε. Πρέπει συχνά νά σκεπτόμαστε, λέγει ἡ Ὁμιλία αὐτή, ὅτι μιά μέρα θά κριθοῦμε ἀπό τόν Θεό καί πρέπει νά σκεπτόμαστε ἐναγώνια τήν ἡμέρα αὐτή. Ἡ ζωή μας στόν παρόντα κόσμο εἶναι ὀλιγοχρόνια, ἐνῶ στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ θά ἔχουμε αἰώνια ἀνάπαυση (5,5). Τά ἐπίγεια ἀγαθά ἄς τά θεωροῦμε ὡς «τίποτα», ὡς ξένα· ἄς μήν τά ἐπιθυμοῦμε λοιπόν (5,6), ἀλλά ἄς ἀγωνιζόμαστε νά ἀποκτήσουμε τά αἰώνια ἀγαθά. Στόν ἀγώνα μας δέ γιά τήν ἀπόκτηση τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν ἄς πάρουμε παράδειγμα τούς ἀγωνιστές τῶν ἀθλητικῶν ἀγώνων. Πόσο κοπιάζουν αὐτοί γιά νά στεφανωθοῦν (7,3)! Στήν ἀπόλαυση τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν, λέγει ἡ Ὁμιλία αὐτή, δέν θά συμμετάσχει μόνο ἡ ψυχή, ἀλλά καί τό σῶμα μας (9,5). Ἄρα πρέπει νά προσέχουμε νά κρατᾶμε ἁγνό τό σῶμα μας, σάν ναό τοῦ Θεοῦ, γιατί τό περιμένει καί αὐτό δόξα μέ τήν ἀνάστασή μας ἐκ νεκρῶν (9,1-4. 14,5). Καί συμβουλεύει στήν συνέχεια ἡ Ὁμιλία γιά τήν ἐγκράτεια καί τήν ἁγνότητα τοῦ σώματος ὡς ἀρετές πού εἶναι ἀναγκαῖες γιά τήν εἴσοδό μας στήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ (8,4 ἑξ.).

3. Σχετικά μέ τόν χρόνο τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ διαβάζουμε στήν Ὁμιλία αὐτή κάτι τό πολύ ὡραῖο. Κάποιος ρώτησε τόν Ἰησοῦ Χριστό πότε θά ἔλθει μέ τήν Δευτέρα Παρουσία Του. Καί ὁ Κύριος ἀπάντησε ὅτι θά ἔλθει ὅταν ἡ ἁγνότητα τῶν χριστιανῶν γίνει πολύ μεγάλη· τόσο μεγάλη, ὥστε οἱ νέοι καί οἱ νέες, οἱ ἄνδρες καί οἱ γυναῖκες, νά συναναστρέφονται μεταξύ τους μέ πολλή ἀθωότητα, χωρίς νά σκέπτεται ὁ ἄνδρας τίποτε τό πονηρό γιά τήν γυναίκα οὔτε ἡ γυναίκα νά σκέπτεται πονηρά γιά τόν ἄνδρα (12,2-5). Αὐτό εἶναι ἀπό τά ἄγραφα λόγια τοῦ Χριστοῦ. Ὅμως στά ἱερά Εὐαγγέλια (βλ. Ματθ. 24,27-39) διαβάζουμε ὅτι ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ θά γίνει ὅταν καί ἡ ἁμαρτία τῶν ἀνθρώπων αὐξηθεῖ καί γίνει πολύ μεγάλη. Αὐτά τά δύο ρεύματα ὑπάρχουν, ἀδελφοί μου χριστιανοί: Ἡ ἀρετή καί ἡ ἁμαρτία. Ὅσο περνοῦν οἱ καιροί, αὐξάνουν καί τά δύο ρεύματα. Δηλαδή, καί ἡ ἁμαρτία γίνεται μεγαλύτερη, ἀλλά καί ἡ ἀρετή τῶν ἀνθρώπων γίνεται καί αὐτή πάλι μεγαλύτερη. Αὐτό συνέβηκε καί πρίν ἀπό τήν Πρώτη Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, αὐτό θά συμβεῖ καί πρίν ἀπό τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ὅπως μᾶς τό λέγει ἡ Ὁμιλία πού ἐξετάζουμε, ἀλλά ὅπως μᾶς τό λέγει καί τό βιβλίο τῆς Ἀποκάλυψης τοῦ Ἰωάννου (22,11). Σάν ἕνα σημάδι τῆς μεγάλης ἀρετῆς τῶν ἀνθρώπων τῶν ἐσχάτων καιρῶν, κατά τήν Ὁμιλία μας, θά εἶναι ἡ ἁγνότητα, ἡ ἁγνότητα καί στήν σκέψη.

4. Ὁ ἐρχομός τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί μου, κατά τήν πατερική Ὁμιλία πού ἐξετάζουμε, θά δώσει τέρμα στό πρόβλημα τῆς θεοδικίας. «Θεοδικία» σημαίνει κατά πόσο ὁ Θεός εἶναι δίκαιος, ἀφοῦ βλέπουμε τόση ἀδικία γύρω μας, ἀφοῦ βλέπουμε οἱ εὐσεβεῖς νά δυστυχοῦν καί οἱ ἀσεβεῖς νά εὐτυχοῦν. Ἀλλά δέν πρέπει νά ταρασσόμαστε γιά τό φαινόμενο αὐτό, ἀδελφοί χριστιανοί, γιατί ξέρουμε ὅτι πέρα ἀπό αὐτή τήν ζωή εἶναι καί ἡ ἄλλη ζωή, ἡ ἀτέρμονη αἰωνιότητα. Στήν ἄλλη ζωή εἶναι ἡ ἀμοιβή γιά τά καλά ἔργα πού κάναμε, ἐνῶ στήν παρούσα ζωή εἶναι οἱ ἀγῶνες γιά τά ἔργα αὐτά. Ἄς προσέξουμε τά ὡραῖα πού μᾶς λέγει ἡ Ὁμιλία γιά τό θέμα αὐτό: Ἄν γιά κάθε καλή πράξη, λέγει, ζητούσαμε σύντομα τόν μισθό μας σ᾽ αὐτήν τήν γῆ, τότε ἡ πίστη μας θά ἔμοιαζε μέ «ἐμπόριο», καί δέν θά ἦταν θεοσέβεια. Θά φαινόταν ὅτι κάνουμε τό καλό ὄχι γιά νά ἀρέσουμε στόν Θεό, ἀλλά γιά ὑλικό κέρδος (20,3-4). Ἀλλά καί ἕνα ὡραῖο παράδειγμα διαβάζουμε στήν Ὁμιλία μας ἐδῶ, τήν λεγομένη Β/ Κλήμεντος Ἐπιστολή: Τό ἀμπέλι γιά

νά δώσει τά γλυκά σταφύλια, περνάει καί αὐτό ἀπό κάποια μακροχρόνια «θλίψη», ἄς τό ποῦμε ἔτσι. Σκάβεται, κλαδεύεται, κάνει πρῶτα ἄγουρο καρπό καί ἔπειτα δίνει τό γλυκό σταφύλι. Ἔτσι καί ὁ λαός τοῦ Θεοῦ: Θά πρέπει νά περάσει πρῶτα θλίψεις σέ αὐτήν τήν «κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος» (Ψαλμ. 83,5) καί ἔπειτα νά ἀπολαύσει τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἄς μήν ἀποκάμουμε λοιπόν στόν ἀγώνα μας καί ἄς μή χάνουμε τήν πίστη μας ἀπό τίς δυσκολίες καί ἀπό τίς θλίψεις τῆς ζωῆς. Ἄς μήν ξεχνᾶμε τό παράδειγμα τῆς ἀμπέλου. Πρῶτα «θλίβεται» καί ἔπειτα δίνει τό γλυκό σταφύλι, ἀλλά καί αὐτό ἔπειτα «στίβεται», γιά νά δώσει τό γλυκό κρασί (11,39 ἑξ.).

5. Λέει καί ἄλλα πολλά, πολλά καί ὡραῖα, τό κηρυκτικό κείμενο πού ἀνα- λύουμε, ἀδελφοί χριστιανοί. Λέει γιά τούς ἱεροκήρυκες ὅτι πρέπει νά εἶναι ταπεινοί, ἀφοῦ καί ὁ ἴδιος ὁ συγγραφεύς τῆς Ὁμιλίας καλεῖ τόν ἑαυτό του «πανθαμαρτωλόν» (18,2). Καί τελικά ἡ Ὁμιλία μᾶς προτρέπει ὅλους νά φροντίζουμε καί γιά τήν σωτηρία τῶν ἀπίστων εἰδωλολατρῶν. Ἀλλά ἐάν, λέγει, πρέπει νά φροντίζουμε γιά τήν σωτηρία τῶν ἀπίστων, πόσο πρέπει νά φροντίζουμε νά μή χαθεῖ μία ψυχή πού γνώρισε ἤδη τόν Θεό (17,1); Γιατί συμβαίνει νά ἔχουμε ζῆλο γιά τήν σωτηρία τῶν ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία ἀνθρώπων καί νά ἀφήνουμε νά πνίγονται οἱ ἀδελφοί μας χριστιανοί, γιά τούς ὁποίους πιθανόν ἐμεῖς οἱ ἴδιοι εἴχαμε κουραστεῖ νά τούς φέρουμε κοντά στόν Χριστό.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Δείτε και:

-Μητροπολίτης Γόρτυνος Ιερεμίας, Α΄ Ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Κλήμεντος, Ρώμης Τό μυαλό σας καί μιά λίρα, κύριοι παπικοί!

-Μητροπολίτης Γόρτυνος Ιερεμίας, Η ονομασία «μεταπατερική θεολογία» μας ταράσσει σφόδρα