Κυριακή των Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου – Η σώζουσα πίστη

(Ιωαν. 1ζ 1-13) (Πραξ. Κ΄16-18, 28-36)

Η σώζουσα πίστη

«εγώ και ο Πατήρ εν εσμέν»

Η αλήθεια της πίστεως κρατήθηκε ανόθευτη μέσα από τους αγώνες που διεξήγαγαν μεγάλες μορφές της Εκκλησίας, η οποία για τη μεγάλη προσφορά τους θέλει να τους τιμά και να τους μνημονεύει. Έτσι, την τελευταία Κυριακή πριν από τη μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής, αποδίδεται τιμή στους 318 θεοφόρους Πατέρες που λάμπρυναν με την παρουσία τους την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο που συγκλήθηκε στη Νίκαια το 325 μ.Χ. Οι Πατέρες όρθωσαν το ανάστημά τους εναντίον της αίρεσης του Αρείου και κράτησαν στερεά την πίστη. Διακήρυξαν με παρρησία και θάρρος ότι ο Ιησούς Χριστός είναι «ομοούσιος και ομότιμος τω Θεώ και Πατρί, δηλαδή Θεός αληθινός και εν σαρκί τέλειος άνθρωπος».

Η καταδίκη της πλάνης

Οι 318 Πατέρες που τιμά σήμερα η Εκκλησία ανέκοψαν την πλάνη του Αρείου, ο οποίος ανέτρεπε με τις κακοδοξίες του το σωτηριολογικό έργο και έθετε εν αμφιβόλω την προοπτική της σωτηρίας του ανθρώπου από τον Χριστόν, τον οποίο υποβάθμιζε σε κτίσμα. Προσπαθούσε να συμβιβάσει στα στενά όρια της λογικής του τις θείες αλήθειες. Αν ο Χριστός δεν ήταν αληθινός Θεός, όπως ισχυριζόταν, όχι μόνο δεν θα έσωζε τον άνθρωπο αλλά θα είχε και ο ίδιος ανάγκη σωτηρίας. Ο Χριστός είναι ο λυτρωτής του κόσμου γιατί είναι αδιάσπαστα ενωμένος και ομοούσιος με τον Θεό Πατέρα. Ο Κύριος δεν παρέλειπε ποτέ να διαβεβαιώνει ότι «εγώ και ο Πατήρ εν εσμέν».

Οι Πατέρες, με επικεφαλής το ασύλληπτο ανάστημα του Μεγάλου Αθανασίου πρόβαλαν απέναντι στις επικίνδυνες πλάνες το αποδεικτικό στοιχείο της καθημερινής εμπειρίας της Εκκλησίας. Μέσα από το μεγαλείο της, αποκαλύπτεται το θαυμαστό της εν Χριστώ σωτηρίας και της δυνατότητας του ανθρώπου να φθάσει στη θέωση. Αυτό άλλωστε μαρτυρεί και το νέφος των αγίων που σκεπάζει το οικοδόμημα της Εκκλησίας. Μάλιστα, οι πατερικές αυτές μορφές συνέταξαν τότε και μέρος του Συμβόλου της Πίστεως, με το οποίο δίνουμε ομολογία σε κάθε Θεία Λειτουργία. Κυρίως όμως οι Πατέρες έδωσαν την πιο ισχυρή μαρτυρία για την αλήθεια της Εκκλησία με την ίδια τη ζωή και το άγιο παράδειγμά τους.

Την Κυριακή αυτή η Εκκλησία επέλεξε την ευαγγελική περικοπή που αναφέρεται στην αρχιερατική, όπως χαρακτηρίζεται, προσευχή του Κυρίου. Είναι η ώρα που ο Κύριος κάνει λόγο για τη δόξα του, την οποία συνέδεσε με το «εκούσιο Πάθος». Ο Χριστός αποκαλύπτει την αυθεντική ζωή όταν μάς προσφέρει τον εαυτό του μέσα από τη σταυρωμένη αγάπη του. Η προσφορά αυτή που καταξιώνεται κορυφούμενη στην προοπτική της σταυρικής θυσίας, αποκαλύπτει και τη δόξα του Θεανθρώπου.

Ο Χριστός με το έργο του ανοίγει μια νέα προοπτική. Ως υπόδειγμα και πρότυπο προβάλλεται η ενότητα της Αγίας Τριάδος που αποκαθιστά την πιο αυθεντική κοινωνία: «τήρησον αυτούς εν τω ονόματί σου…ίνα ώσιν εν καθώς ημείς».

Αγαπητοί αδελφοί, η αλήθεια της Εκκλησίας, όπως τη διαφύλαξαν με τους αγώνες τους οι 318 θεοφόροι Πατέρες που έλαβαν μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο και που διατηρείται ανόθευτη με την παρουσία και ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, είναι εκείνη που μας χαράσσει τους πιο σταθερούς προσανατολισμούς της πίστεως. Άς, λοιπόν, την εγκολπωθούμε για να βιώσουμε την όντως αλήθεια και την  όντως ζωή.

Χριστάκης Ευσταθίου, (Θεολόγος) – Εκκλησία Κύπρου