«Σταυρώνουν» την ενότητα της Ορθοδοξίας

Μία επιστολή-κάλεσμα του Οικουμενικού Πατριάρχη και ένας… ξενώνας στην Ιεριχώ απειλούν να τινάξουν την ενότητα της Ορθοδοξίας στον αέρα. Και να βγει με σοβαρά τραύματα από τα τελευταία γεγονότα που έχουν προκαλέσει υπόγειους τριγμούς στις σχέσεις πολλών τοπικών Ορθόδοξων Εκκλησιών με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και έχουν φέρει σε πλήρη ρήξη το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων με το Πατριαρχείο Ρουμανίας.

Για τον πολύ κόσμο αυτά που συμβαίνουν είναι ήσσονος σημασίας. Και σίγουρα σε κάθε άλλη περίπτωση –αν υπήρχε η αγαθή πρόθεση απ' όλες τις πλευρές– όλα τα προβλήματα θα μπορούσαν να λυθούν μέσα σε μία μέρα. Όμως, όπως λένε έμπειροι κληρικοί, τα «αγκάθια» που πρόσφατα έχουν προκύψει μεταξύ των Εκκλησιών αποτελούν τις αφορμές. Πίσω τους πιθανότατα κρύβονται άλλοι σχεδιασμοί, ετερόκλητες συμμαχίες και διάφορες βλέψεις και προθέσεις.

Δύο ταχυτήτων

Τις ημέρες του Πάσχα ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσκάλεσε τους Προκαθήμενους των Εκκλησιών της Αλεξάνδρειας, της Αντιόχειας, των Ιεροσολύμων και της Κύπρου να συμμετάσχουν σε σύσκεψη που θα γίνει στο Φανάρι με κύριο θέμα τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Και εκτός από τα γεγονότα και τα νέα δεδομένα στη Μέση Ανατολή, στη Σύνοδο των Προκαθημένων που θα γίνει στα τέλη Αυγούστου θα συζητηθεί και η σχεδιαζόμενη «Πανορθόδοξη» Σύνοδος, η «στρατηγική» που επιδεικνύει η Εκκλησία της Ρωσίας, αλλά και η πρόσφατη κόντρα που έχει ξεσπάσει μεταξύ της Εκκλησίας της Ρουμανίας και των Ιεροσολύμων. Η δυσφορία που προκλήθηκε με τη δημοσιοποίηση της επιστολής του κ. Βαρθολομαίου ήταν μεγάλη, κυρίως από τους Προκαθημένους των άλλων αυτοκέφαλων Εκκλησιών που δεν έχουν προσκληθεί στη Σύνοδο. Δικαίωμα συμμετοχής, σύμφωνα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, έχουν μόνο οι Εκκλησίες που ιδρύθηκαν από Οικουμενικές Συνόδους.

Υποστηρίζουν πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο με αυτήν την κίνηση χωρίζει τις Ορθόδοξες Εκκλησίες σε Εκκλησίες «δύο ταχυτήτων» και δεν ευνοεί καθόλου την ενότητα των Ορθοδόξων. Αρχιερείς σχολίαζαν πως δεν είναι δυνατόν το Φανάρι να χωρίζει τους αρχηγούς των Εκκλησιών σε Προκαθήμενους και… λιγότερο Προκαθήμενους. Και ειδικά όταν έχουν προηγηθεί τα τόσο μεγάλα προβλήματα στην τελευταία Διορθόδοξη συνάντηση που έγινε στη Γενεύη για το θέμα του Αυτοκεφάλου των Εκκλησιών. «Οι Προκαθήμενοι που θα συμμετέχουν δεν εκπροσωπούν ούτε το ένα δέκατο των Ορθόδοξων πιστών» έλεγε Μητροπολίτης με μεγάλο ποίμνιο στο εξωτερικό. Με αυτή του την κίνηση το Πατριαρχείο καταργεί τη συνοδικότητα και δημιουργεί κακό προηγούμενο που μπορεί να διασπάσει ανεπανόρθωτα την ενότητα της Ορθοδοξίας.

Για έναν ξενώνα

Το άλλο μεγάλο πρόβλημα που έχει χωρίσει σε δύο στρατόπεδα την Ορθόδοξη παγκόσμια κοινότητα είναι η διαμάχη που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και το Πατριαρχείο Ρουμανίας. Πριν από μερικές μέρες το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων τράβηξε στα άκρα και διέκοψε την «κοινωνία» με την Εκκλησία της Ρουμανίας, καθαιρώντας και τον εκπρόσωπο της Ρουμανικής Εκκλησίας στους Αγίους Τόπους. Τα Ιεροσόλυμα κατηγόρησαν τους Ρουμάνους για «εισπήδηση» σε έδαφός τους. Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων προχώρησε στη λήψη των πιο σκληρών μέτρων ανάμεσα σε Ορθόδοξες Εκκλησίες με τη διακοπή της κοινωνίας. Και αυτό, λένε οι καλά γνωρίζοντες, κυρίως για να μην ανοίξει η όρεξη και σ' άλλες Εκκλησίες (κυρίως τους Ρώσους) να έχουν αντίστοιχες αξιώσεις.

Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος δεν έκανε δεκτό το αίτημα του Πατριάρχη Ρουμανίας Δανιήλ να δώσει την ευλογία του για τη λειτουργία Ναού και ξενώνα της Εκκλησίας της Ρουμανίας σε έδαφος της δικαιοδοσίας του Ιεροσολύμων (στην Ιεριχώ). Από την πλευρά του ο Πατριάρχης Ρουμανίας Δανιήλ κατηγόρησε τον Θεόφιλο για «επιπολαιότητα», υποστηρίζοντας πως η ανέγερση του ξενώνα και του ναού έχει ξεκινήσει από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και πως γι' αυτό είχε συμφωνήσει ο τότε Πατριάρχης Ιεροσολύμων Διόδωρος με τον Πατριάρχη Ρουμανίας Θεόκτιστο. Κακώς, λένε στο Πατριαρχείο Ρουμανίας, βιάστηκε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων και δεν περίμενε να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, αφού είχε συμφωνηθεί να υπάρξει κοινή συνάντηση αντιπροσωπειών των δύο Εκκλησιών στα τέλη Μαΐου.

«Το Παρόν»15/05/2011