Το πρόβλημα του Κοσόβου

Το Κόσοβο είναι μια μικρή περιοχή στην νότια Σερβία· μικρότερη από την Πελοπόννησο, αλλά κατά πολλούς, εξαιρετικής σημασίας. Το κανονικό του όνομα είναι τόσο Κόσοβο όσο και Μετόχια γιατί το μικρό αυτό κομμάτι της σερβικής γης αποτελείται από δύο μέρη, τόσο το Κόσοβο όσο και τα Μετόχια. Στην σερβική γλώσσα, μετόχια σημαίνει «μοναστηριακή ιδιοκτησία» και από τότε που η κομουνιστική τρομοκρατία άρχισε να επικρατεί, η ονομασία Μετόχι άρχισε σιγά-σιγά και με συστηματικό τρόπο να παραβλέπεται. Κατά τις μέρες μας οι Αλβανοί δεν αρέσκονται να θυμούνται αυτό το κομμάτι της ιστορίας του Κοσόβου και έτσι φαίνεται πως κανείς πια δεν χρησιμοποιεί αυτό το όνομα εκτός από την Σερβική Εκκλησία. Για το λαό των Σέρβων το Κόσοβο αποτελεί τη βάση και την καρδιά του έθνους τους. Για αυτούς δεν είναι τίποτε άλλο από αυτό που είναι για τους Έλληνες η Κωνσταντινούπολη ή η Ρώμη για τους Ιταλούς. Η πόλη Prizren, πρωτεύουσα του μεσαιωνικού κράτους της Σερβίας, βρίσκεται στο Κόσοβο· αλλά και η έδρα του Αρχιεπισκόπου αλλά και αργότερα του Πατριάρχου βρίσκονται επίσης στο Κόσοβο και συγκεκριμένα στο Pec. Κατά το 1839 έλαβε χώρα στο Κόσοβο, κοντά στην Πρίστινα, η μεγαλύτερη μάχη στην ιστορία της Σερβίας. Ο τελευταίος Σέρβος αυτοκράτορας Λάζαρος αντιμετώπισε τρισάριθμο Οθωμανικό στρατό τον οποίο κατατρόπωσε έχοντας χάσει όμως τους περισσότερους άνδρες του και αφήνοντας και ο ίδιος την τελευταία του πνοή στο πεδίο αυτής της μάχης. Επίσης, σκοτώθηκε και ο σουλτάνος Μουράτ. Από τότε το Κόσοβο συνιστά το κέντρο της ιδιοσυστασίας κάθε Σέρβου.

Το πρόβλημα του Κοσόβου εμφανίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα. Δηλαδή, όταν άρχισε η μετακίνηση Αλβανών προς αυτό. Οι Σέρβοι εγκατέλειπαν τα σπίτια τους εξαιτίας της τουρκικής καταδυνάστευσης και οι αλβανικοί πληθυσμοί επωφελούνταν καταλαμβάνοντας μέρα με τη μέρα την περιοχή. Με το πέρασμα του χρόνου, οι νέοι Αλβανοί κάτοικοι έγιναν πολύ βίαιοι και ξεκίνησε ένα είδος αλβανικής τυραννίας που είχε την υποστήριξη του Σουλτάνου.

Το 1912, κατά τη διάρκεια του 1ου βαλκανικού πολέμου, το σύγχρονο κράτος της Σερβίας ελευθέρωσε το Κόσοβο. Κατά τη διάρκεια του 1ου όσο και του 2ου παγκοσμίου πολέμου, οι Αλβανοί συμμάχησαν με τον εχθρό και πολέμησαν εναντίον του Σερβικού λαού κατασφάζοντας τον άμαχο πληθυσμό που οι Σέρβοι μάχιμοι άφηναν στα σπίτια τους. Με αυτόν τον τρόπο ολόκληρα χωριά αφανίστηκαν. Το 1945, το κομουνιστικό καθεστώς απαγόρευσε στους Σέρβους πρόσφυγες να επιστρέψουν πίσω στο Κόσοβο και έτσι συνέβη για πρώτη φορά οι Σέρβοι να αποτελέσουν, στο έδαφος αυτό, μειονότητα. Από το 1970 έως και σήμερα οι Αλβανοί εφάρμοσαν πολιτική πληθυσμιακής έκρηξης στο Κόσοβο. Κάθε οικογένεια είχε τουλάχιστον δέκα παιδιά. Υποστηρίχθηκαν, δε, από το κράτος που χρηματοδοτούσε αδρά αυτές τις οικογένειες. Έτσι, μέσα σε δύο δεκαετίες τριπλασίασαν τον αριθμό τους ώστε σήμερα, σε μια καθαρά επαρχιακή περιοχή όπου δεν συναντά κανείς τίποτε άλλο από χωριά (η μεγαλύτερη συγκέντρωση βρίσκεται στην Πρίστινα και είναι 150000) να κατοικούν 2 εκατομμύρια Αλβανοί.

Η εξέγερση των Αλβανών άρχισε το 1980, αλλά το κομουνιστικό καθεστώς την κατέστειλε. Μετά από αυτό οι Αλβανοί ανέπτυξαν ένα παράλληλο σύστημα. Αρνούνται να ενσωματωθούν στη Σερβική κοινωνία. Απέκτησαν τα δικά τους ιδιωτικά σχολεία, νοσοκομεία κ.λ.π. Το 1997 οργάνωσαν παραστρατιωτικές δυνάμεις οι οποίες άρχισαν να σκοτώνουν αστυνομικούς, στρατιώτες και πολίτες. Η αλβανική μαφία αρχίζει να συγκεντρώνει παράλληλους φόρους από τους Αλβανούς και σκοτώνει εκείνους που δεν πληρώνουν. Το εμπόριο ναρκωτικών, πορνείας, όπλων και άλλων είναι στα χέρια τους. Το Σερβικό κράτος προσπάθησε να ελέγξει την κατάσταση, αλλά πολύ σύντομα ξέσπασε πραγματικός πόλεμος. Οργανώθηκαν πολύ καλά διαθέτοντας και την υποστήριξη των αμερικανικών και γενικότερα των δυτικών media. Έτσι, μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς του 1999, το Σερβικό κράτος και η αστυνομία αναγκάστηκαν να αποσυρθούν. Το ΝΑΤΟ που ανέλαβε τον έλεγχο της περιοχής δεν έκανε τίποτε για να εμποδίσει τα εγκλήματα εναντίον των λιγοστών Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου. Έτσι ξαναρχίζει η αγωνία.

Οι Αλβανοί έχουν αρχίσει να σκοτώνουν ασύστολα· το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι του μοναχού Χαρίτωνα που βασανίστηκε και αποκεφαλίστηκε. Το σώμα του δέθηκε σε ένα αυτοκίνητο και συρόταν στις γύρω περιοχές. Σε λίγες μόνο ημέρες χίλιοι Σέρβοι απήχθηκαν και θανατώθηκαν, οι δε τάφοι τους δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί. Αυτό ήταν μία προειδοποίηση προς τους Σέρβους προκειμένου να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Έτσι 200000 Σέρβοι άφησαν τα σπίτια τους. Στην Πρίστινα, όπου ζούσαν 40000 Σέρβοι, έμειναν μόνον 40 άνθρωποι διαμένοντας όλοι μαζί σε μία μονοκατοικία. Μέχρι σήμερα δεν μπορούν να εξέλθουν και το ΝΑΤΟ τους παρακολουθεί συνεχώς. Μόνον 20000 ασθενείς γέροντες έμειναν σε γκέτο και φυλακές. Οι περισσότεροι αυτών βρίσκονται γύρω από το μοναστήρι Gracanica και την Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή του Pec. Ουσιαστικά, δεν υπάρχουν πια Σέρβοι στο Κόσοβο.

Το θέμα του Κοσόβου αποτελεί την ανοικτή πληγή του κράτους και του λαού της Σερβίας, το μεγαλύτερο όμως θύμα είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας. Πριν το 1999 είχε στην περιοχή του Κοσόβου και των Μετοχίων πάνω από 1000 ναούς, μοναστήρια και παρεκκλήσια. Οι Αλβανοί κατέστρεψαν περίπου 250 μοναστήρια, εκκλησίες και παρεκκλήσια, κάποια από τα οποία τελούσαν υπό την προστασία της Ουνέσκο. Τα μισά από αυτά ήσαν μνημεία Σέρβων αυτοκρατόρων του μεσαίωνα και κάποια από αυτά ήσαν βυζαντινοί ναοί από την περίοδο της αυτοκρατορίας των Κομνηνών. Τα κοιμητήρια είναι κατεστραμμένα όπως και κάθε στοιχείο Ορθόδοξης παρουσίας. Οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου είναι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα και προσπαθούν να αποδείξουν πως Σέρβοι δεν έζησαν ποτέ στην περιοχή. Στις 17 Μαρτίου οργανώθηκε μια μαζική εξέγερση των Αλβανών εναντίον των λιγοστών εναπομεινάντων ηλικιωμένων Σέρβων. Οι Δυνάμεις του ΝΑΤΟ δεν έπραξαν τίποτε για να την εμποδίσουν. Σαράντα Σέρβοι σκοτώθηκαν, γριές γυναίκες κάηκαν ζωντανές, κάηκε το ησυχαστικό κέντρο (13ος αι.) του Zociste, ο τάφος του αυτοκράτορα Ντούσαν μαζί με το μοναστήρι του των Αγίων Αρχαγγέλων ανατινάχτηκαν, και αυτά δεν είναι τα μόνα που συνέβησαν.

Σήμερα, ακόμα, φτάνουν στα αυτιά μας ειδήσεις για θανάτους Σέρβων και καταστροφές των ιδιοκτησιών τους και της πνευματικής τους κληρονομιάς. Για τους Σέρβους δεν υπάρχει ελπίδα σε αυτόν τον κόσμο. Οι Σέρβοι του Κοσόβου περιμένουν μονάχα την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Και είναι πάντως θαυμαστό το πώς ο Θεός ενεργεί μυστηριωδώς κάνοντας τα μοναστήρια του Κοσόβου να έρχονται στις μέρες αυτές στο απόγειο της ακμής τους. Νέοι, από όλα τα μέρη όπου κατοικούν Σέρβοι, συντρέχουν στο Κόσοβο για να ενώσουν τις ψυχές τους και τη ζωή τους, μέσα σε αυτό το εσταυρωμένο μέρος της γης.

Αποστολική Διακονία - Dejan Mackovic