Τα περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’ δίδουν άλλοθι εις τον Παπισμόν

 

Τα περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’ δίδουν άλλοθι εις τον Παπισμόν

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

    Αν προστρέξει κανείς, στο πως οι Παπικοί προβάλλουν το παπικό ‘’εξουσιαστικό πρωτείο’’, θα παρατηρήσει ότι προεξάρχει η εξουσιαστική μάνητα. 

   Ακόμα και το ‘’οξυνούστατο’’, ότι δήθεν το παπικό ‘’εξουσιαστικό πρωτείο’’, μεθερμηνεύεται ως ‘’πρωτείο στην αγάπη’’, δεν αρκεί για να υποκρύψει την αντιεκκλησιαστική εξουσιαστικότητα. 

  Την υπερβάλλουσα εξουσιαστικότητα προέβαλαν και προβάλλουν ακόμα και Ορθόδοξοι για τα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου.  Χωρίς να φείδονται επιθετικών προσδιορισμών,  προβάλλουν τα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου ως ‘’ανωτάτη εξουσία’’.  Κι όλα τούτα εξ αφορμής του Ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος. 

   Και τι δεν έχει επινοηθεί, για να διατρανωθεί εκχώρηση Αυτοκεφάλου χωρίς τη συναίνεση των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών!  Δεν γίνεται αντιληπτό ότι με την ουσιαστική συναίνεση των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, εξασφαλίζεται διαφοροτρόπως ο συνοδικός τρόπος, καθότι τόσο το Αυτοκέφαλο, όσο και η αναγωγή σε Πατριαρχείο δεν είναι ‘’έργο ενός Πατριάρχου’’ (Άγιος Μελέτιος Πηγάς); 

      Και μόνο να μνησθεί κανείς των δογματικών παρερμηνειών, όσον αφορά το Τριαδολογικό δόγμα, οι οποίες έγιναν προς χάριν πρωτειακών αξιώσεων, αντιλαμβάνεται, τόσο το μέγεθος των δογματικών στρεβλώσεων, όσο και την έλλειψη εκκλησιαστικών επιχειρημάτων.

     Μπορούν να εκληφθούν τα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου, ως ‘’ανωτάτη εξουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας’’;  Τέτοια αποδοχή προκαλεί έλλειμμα στο Συνοδικό θεσμό.  Τα περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’ όσον αφορά το ‘’παπικό πρωτείο’’ δεν τα αποδεχόμαστε και προβάλλουμε ως τέτοια τα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου; 

    Δυστυχώς προς χάριν του Ουκρανικού εκκλησιαστικού ζητήματος, δεν προβλήθηκαν μόνο δογματικές και αγιογραφικές παρερμηνείες, αλλά προσδόθηκε και πρωτάκουστη εννοιολογική σημασία στα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού θρόνου. 

     Σε άρθρο του Αρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη που τιτλοφορείτο ‘’Περί Ουκρανίας…’’, και που δημοσιεύτηκε στη Romfea.gr (11 Ιαννουαρίου 2019), τονίστηκε  μεταξύ άλλων για τον Οικουμενικό Πατριάρχη και το εξής : ‘’Και ως πρώτος, τουτέστιν ως ανωτάτη εξουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας…’’.  

Μπορούμε να ομιλούμε στην  Ορθόδοξη Εκκλησία περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’; Από πού ερείδονται τα περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’ στην Ορθόδοξη Εκκλησία; 

Προσδίδοντας τον επιθετικό προσδιορισμό ‘’ανωτάτη’’ δίνεται εξουσιαστική χροιά στα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού θρόνου.   Θεωρώντας τα δηλαδή, ως ‘’ανωτάτη εξουσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας’’, οδηγούμεθα  σε άλλες ατραπούς.

Ένα άλλο θέμα που προβλήθηκε στο εν λόγω άρθρο ‘’Περί Ουκρανίας…’’ ήταν και το ακόλουθο : «Μπορεί, λοιπόν, ο Πατριάρχης μας ως Αρχιερέας να είναι ‘’ίσος μεταξύ ίσων’’, δεν παύει όμως να είναι ο πρώτος μεταξύ των ίσων, και άρα δεν είναι ισάξιος ούτε με τον δεύτερο, πολύ δε περισσότερο, ούτε με τον τρίτο κ.λ.π.». 

Η πρωτάκουστη αυτή ερμηνεία είναι χωρίς καμιά εκκλησιολογική βάση. Αναφέρεται από τον εν λόγω Αρχιμανδρίτη, κατ’ αρχή το ‘’πρώτος μεταξύ ίσων’’, καθότι είναι γνωστό πως ερμηνεύονται τα πρεσβεία τιμής του Οικουμενικού Θρόνου, και από την άλλη προσθέτει συμπερασματικά ότι,  ‘’δεν είναι ισάξιος ούτε με τον δεύτερο, πολύ δε περισσότερο, ούτε με τον τρίτο κ.λ.π.’’.   Από που τεκμαίρεται τέτοια ερμηνευτική;  Σε ποια εκκλησιολογική βάση το στηρίζει;  Ποιος αναφέρθηκε ποτέ σ’ αυτό;  Ποιος Πατέρας της Εκκλησίας μας ανέφερε ποτέ κάτι τέτοιο; Και σαν να μην έφθανε αυτό παραθέτει και πρωτάκουστη ιεράρχηση των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών, επιτείνοντας την ανισότητα και μεταξύ των Εκκλησιών.  ‘’Πολύ δε περισσότερο, ούτε με τον τρίτο’’, τονίζει ο εν λόγω Αρχιμανδρίτης.  Δια του επιρρήματος ‘’περισσότερο’’, προσθέτει πρωτάκουστη διαβάθμιση, όπου κυριαρχεί μορφή ανισότητας.   Και εφόσον ομιλεί περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’, είναι γνωστό τι εννοεί. 

Αναφέρθηκαν ποτέ Άγιοι της Εκκλησίας μας σε ‘’ανωτάτη εξουσία’’, όσον αφορά τα πρεσβεία τιμής;  Είναι αλήθεια ότι αναφέρθηκαν, με τη μεγίστη όμως διαφορά, ότι η αναφορά τους ερείδετο σε πολεμική κατά της εξουσιαστικής μάνητας του Παπισμού. 

Όσον αφορά για παράδειγμα τις αξιώσεις του Πάπα Νικόλαου Α΄  για το παπικό πρωτείο, ο Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος  αναφέρει τα εξής : ‘’Και όμως!  Ο Άγιος Φώτιος, καίτοι ευθύς μετ’ ολίγον (έτος 861) συνεκάλεσεν εν Κωνσταντινουπόλει Σύνοδον, την περίφημον Πρωτοδευτέραν, αντιπαρήλθε τας αιρετικάς αξιώσεις του Νικολάου!’’*

Που πήγαν τα πρεβεία τιμής του Πάπα Νικολάου και που τα περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’;  Ποιοι συγκάλεσαν την  Πρωτοδευτέραν Σύνοδο;  Οι  εξουσιαστικές αξιώσεις του Πάπα Νικόλαου Α΄  για το πρωτείο, δεν κατεδείκνυαν ‘’ανωτάτη εξουσία’’;  Η σύγκληση της  Πρωτοδευτέρας Συνόδου, δεν απέδειξε ολοκληρωτική αδυναμία της ‘’ανωτάτης εξουσίας’’;

Το αναφερόμενο από  τον Άγιο  Κυπριανό, ότι «όλοι οι Απόστολοι ήταν ότι και ο Πέτρος δηλαδή προικισμένοι με την ίδια τιμή και εξουσία»**, με σαφήνεια καταγράφει τη θέση της Εκκλησίας για το θέμα τούτο. 

Και κάτι ακόμα, όσον αφορά τα περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’.  Θα εδέχοντο όσοι πρόβαλαν και στήριξαν  τα περί ‘’ανωτάτης εξουσίας’’ των πρεσβείων τιμής του Οικουμενικού Θρόνου, παρόμοια αξίωση των Παπικών κατά τους Διαλόγους με αυτούς;  Δεν δίνεται με αυτό, άλλοθι στις πρωτειακές αξιώσεις του Παπισμού; 

*‘’Τα δύο άκρα’’ ,  Αρχιμανδρίτου Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Έκδοσις Ιερού Ησυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος.

**Επισκόπου Ναζιανζού Παύλου Μπαγιεστέρ «Η μεταστροφή μου στην Ορθοδοξία», Έκδοσις Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Μαχαιρά – Κύπρος 2009.

**‘’Τα δύο άκρα’’ ,  Αρχιμανδρίτου Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Έκδοσις Ιερού Ησυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνος.