Τα ταραγμένα Βαλκάνια μας αφορούν και μας επηρεάζουν

Τα ταραγμένα Βαλκάνια μας αφορούν και μας επηρεάζουν

Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων – Αρθρογράφος

      Μιλούσα προσφάτως με σοβαρό και μορφωμένο πολιτικό  της Αλβανίας που αντιπολιτεύεται τον Πρωθυπουργό Έντι Ράμα. Μου έλεγε ότι η δίωξη κατά του Δημάρχου Χειμάρρας Φρέντυ Μπελέρη έχει κυρίως οικονομικό υπόβαθρο και δευτερευόντως εθνικό. Ο συνομιλητής μού εξηγεί ότι ο Ράμα και ορισμένα στελέχη του Υπουργικού Συμβουλίου έχουν επιχειρηματικά ενδιαφέροντα στην τουριστική περιοχή της Χειμάρρας και φοβούνται ότι η παρουσία του ήδη εκλεγμένου Μπελέρη θα έβλαπτε τα συμφέροντά τους. Άλλοι γνώστες του προβλήματος προτάσσουν ως αιτία την ελληνική εθνική καταγωγή του Μπελέρη. Ούτως ή άλλως η κράτηση ενός μέλους της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας επί 60 σχεδόν ημέρες προσβάλλει βαρύτατα τον Ελληνισμό.

     Τα Βαλκάνια παραμένουν ταραγμένα. Η Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας χρειάζονται τη συνεχή μέριμνα και στήριξή μας. Στις αρχές Σεπτεμβρίου οι Βορειοηπειρώτες θα αντιμετωπίσουν ακόμη μία απογραφή του πληθυσμού. Υπάρχουν φόβοι ότι δεν θα καταγραφεί αντικειμενικά ο αριθμός των Αλβανών υπηκόων που ανήκουν στην ελληνική εθνότητα. Η Ελληνική Κυβέρνηση έχει τονίσει ότι η πρόοδος των σχέσεων Αλβανίας με την Ευρ. Ένωση εξαρτάται πλήρως από τον σεβασμό των δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας. Καλό είναι από τώρα να εξασφαλίσουμε ευρωπαϊκό και διεθνή έλεγχο στην επικείμενη απογραφή.

     Ταυτοχρόνως μας απασχολεί η τουρκική παρουσία στη γείτονα χώρα και οι στενές σχέσεις του Ράμα με τον Ερντογάν. Ο επανεκλεγείς Τούρκος Πρόεδρος αντιμετωπίζει την Αλβανία και όλη τη Βαλκανική με νεο-οθωμανική αντίληψη. Όπου υπάρχουν Μουσουλμάνοι τους αντιμετωπίζει ως δυνητικούς υπηκόους μιας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με νέα μορφή. Άλλωστε μία από τις πρώτες επισκέψεις του, όταν ανέλαβε την Πρωθυπουργία, ήταν στο Σεράγεβο της Βοσνίας. Εκεί έδωσε σκοπίμως μία δική του   ετυμολογική ερμηνεία στο όνομα λέγοντας ότι σημαίνει Saray Bosna: το Σαράι (οθωμανικό ανάκτορο) της Βοσνίας.

Με το κράτος των Σκοπίων η προσοχή μας πρέπει να είναι τεταμένη για να καταγράφουμε τις συνεχείς παραβιάσεις της Συμφωνίας των Πρεσπών. Ο νέος Υπουργός Εξωτερικών κ Γ. Γεραπετρίτης τόνισε στις προγραμματικές δηλώσεις ότι εξ αρχής η Νέα Δημοκρατία είχε επισημάνει τα προβλήματα και τις ατέλειες της Συμφωνίας. Εξήγησε ότι σήμερα η Ελλάς δεσμεύεται από την κύρωση της Συμφωνίας τον Ιανουάριο του 2019 από την Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Πάντως προσέθεσε ότι θα παρεμβαίνουμε με εθνικά ανακλαστικά όταν χρειάζεται. Προτείνω, λοιπόν, να δημιουργηθεί στο Υπουργείο Εξωτερικών ένα Παρατηρητήριο που θα καταγράφει τις συνεχείς παραβιάσεις εκ μέρους των βορείων γειτόνων και αυτό να ανακοινωθεί δημοσίως. Όλοι οι γείτονές μας πρέπει να γνωρίζουν ότι η Ελλάς καταγράφει την καλόπιστη ή κακόπιστη συμπεριφορά τους.

Στις 2 Αυγούστου τα Σκόπια και η Βουλγαρία θα εορτάσουν ξεχωριστά την εξέγερση του Ίλιντεν, η οποία με το Παλαιό Ημερολόγιο εκδηλώθηκε στις 20 Ιουλίου 1903. Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες έκαναν μία τυχοδιωκτική εξέγερση κατά των Οθωμανών στη Μακεδονία, αλλά γρήγορα κρύφτηκαν και άφησαν τους Τούρκους στρατιώτες να τιμωρήσουν τρία κέντρα του Βλαχοφώνου Ελληνισμού. Την Κλεισούρα Καστοριάς, το Νυμφαίο Φλωρίνης και του Κρούσοβο (σήμερα ανήκει στο κράτος των Σκοπίων). Την ώρα που Σκόπια και Βουλγαρία θα διαφωνούν αν οι αρχηγοί της εξεγέρσεως ήταν “Μακεδόνες” ή Βούλγαροι, εμείς μπορούμε να κάνουμε κάτι τεκμηριωμένο ιστορικά. Να αναζητήσουμε επισήμως τι απέμεινε από τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό του Μοναστηρίου, του Κρουσόβου, της Αχρίδος και άλλων πόλεων και χωριών που ανήκουν σήμερα στο κράτος των Σκοπίων.

Η Βουλγαρία από την πλευρά της ασχολείται εντόνως με την ανάδειξη και συνταγματική κατοχύρωση της δικής της μειονότητας στα Σκόπια. Η αναφορά στο κείμενο του Συντάγματος ότι και οι Βούλγαροι αποτελούν ιδρυτική εθνότητα του πολυεθνικού κράτος με πρωτεύουσα τα Σκόπια αποτελεί βασική προϋπόθεση για να εγκρίνει η Σόφια την ευρωπαϊκή πορεία των Σκοπίων. Στα Βαλκάνια για να είσαι ισχυρός παίκτης πρέπει να υποστηρίζεις με κάθε νόμιμο μέσο τους ομοεθνείς σου στις γειτονικές χώρες.

Υπάρχει και το Κόσσοβο. Οι πρόσφατοι χειρισμοί του Αλβανο-κοσσοβάρου πρωθυπουργού Άλμπιν Κούρτι εις βάρος των Σέρβων προκάλεσαν την σαφή καταδίκη εκ  μέρους της Ευρ. Ένωσης. Η ελληνική διπλωματία, με κριτήριο τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, πρέπει να εμμείνει στη θέση της ότι δεν αναγνωρίζουμε την ανεξαρτησία του Κοσσόβου, όπως άλλωστε κάνουν και άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε., όπως η Κύπρος, η Ισπανία, η Ρουμανία και η Σλοβακία.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 15.7.2023