Ας μιλήσουμε σοβαρά για το δημογραφικό πρόβλημα

Ας μιλήσουμε σοβαρά για το δημογραφικό πρόβλημα

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Προ ολίγων ημερών ο Ιταλός Πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι μίλησε σε συνέδριο για το δημογραφικό πρόβλημα της Ιταλίας και δήλωσε ότι ο Ιταλικός λαός γερνά και κινδυνεύει να εξαφανιστεί λόγω του χαμηλού δείκτη γεννητικότητος. Ανακοίνωσε μάλιστα ένα πακέτο μέτρων ύψους 21 δις ευρώ για να ανακοπεί η δημογραφική παρακμή της χώρας.

Το δημογραφικό είναι σοβαρό πρόβλημα και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδεολογικά κριτήρια και παραμορφωτικούς φακούς. Οι δύο πτυχές του είναι η υπογεννητικότητα και η γήρανση του πληθυσμού. Το δημογραφικό επηρεάζει αρνητικά την άμυνα, το συνταξιοδοτικό σύστημα, την ψυχολογία της κοινωνίας και έχει επισημανθεί ήδη από την αρχαιότητα. Ο Θουκυδίδης,  καταγράφοντας τον Επιτάφιο, αποδίδει στον Περικλή την προτροπή προς τους γονείς των πεσόντων να αποκτήσουν και άλλα παιδιά. Όσοι είστε ακόμη νέοι να προχωρήσετε σε τεκνοποιία για να μην ερημωθεί η πόλη μας αλλά και για ενισχύσετε την ασφάλειά της (Θουκυδίδου, Περικλέους Επιτάφιος Β44)..

Το δημογραφικό δεν έχει ιδεολογικό πρόσημο. Στη Γαλλία, στη Γερμανία και σε άλλες χώρες οι κυβερνήσεις, που έλαβαν μέτρα υπέρ της αυξήσεως των γεννήσεων και της ενισχύσεως των νέων ζευγαριών, δεν ανήκαν μόνο σε μία παράταξη. Ο Ντράγκι  που ανακοίνωσε μέτρα κατά της δημογραφικής παρακμής δεν είναι ούτε “συντηρητικός” ούτε “προοδευτικός”. Είναι τεχνοκράτης, πρώην Κεντρικός Τραπεζίτης της Ευρώπης και γνωρίζει να διαβάζει τους αριθμούς. Η συζήτηση για το δημογραφικό πρόβλημα προκαλεί την παρέμβαση θρησκευτικών ηγετών, όπως του Πάπα Φραγκίσκου, αλλά και επιστημόνων διαφόρων κλάδων. Έτσι ψύχραιμα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε και στην πατρίδα μας.

Η Ελλάς έχει απέναντί της μία νεο-οθωμανική Τουρκία, η οποία υπερτερεί πληθυσμιακά. Οι μεγάλοι αριθμοί οδηγούν  σε επεκτατικές διαθέσεις. Ορισμένοι Έλληνες αρθρογράφοι αμφισβητούν τη σημασία του δημογραφικού παράγοντος για την Άμυνα υπερτονίζοντας τον ρόλο των συγχρόνων τεχνολογιών. Πιστεύω ότι κάνουν λάθος. Οι τεχνολογίες υποστηρίζουν το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά δεν το υποκαθιστούν. Οι ΗΠΑ είχαν καλύτερη τεχνολογία από τους ακραίους ισλαμιστές στο Αφγανιστάν, αλλά οι ισλαμιστές ακόμη ελέγχουν μεγάλο μέρος του αφγανικού εδάφους. Και όπως τονίζουν χαρακτηριστικά οι στρατιωτικοί: Με την τεχνολογία μπορείς να βομβαρδίσεις μία περιοχή, αλλά για να την ελέγξεις πλήρως χρειάζεται να στείλεις ανθρώπινο δυναμικό. Τα πράγματα είναι απλά: Για την αποτροπή της απειλής χρειαζόμαστε ανθρώπους. Όταν, λοιπόν,  μειώνονται οι γεννήσεις μειώνονται και οι στρατεύσιμοι.

Το δημογραφικό πρόβλημα δεν προσφέρεται για διαμάχες μεταξύ των κομμάτων. Το 1993 η Βουλή των Ελλήνων είχε καταλήξει σε ένα ενδιαφέρον πόρισμα με διακομματική συναίνεση και με πρακτικές προτάσεις. Το Πόρισμα για το Δημογραφικό υπεγράφη και από τα τρία κόμματα, τα οποία αποτελούσαν τη Βουλή στις αρχές του 1993: Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και Συνασπισμό της Αριστεράς, των Κινημάτων και της Οικολογίας. Αξίζει να μελετηθεί, μαζί με τα επικαιροποιημένα πορίσματα της αντίστοιχης Επιτροπής του 2018.

Διάβασα σε ελληνική εφημερίδα την απαισιόδοξη άποψη ότι η υπογεννητικότητα δεν αντιμετωπίζεται όσα μέτρα και αν ληφθούν. Δεν συμφωνώ. Η Εκκλησία της Ελλάδος παρέχοντας το επίδομα για το τρίτο παιδί στις Χριστιανικές οικογένειες της Θράκης βοήθησε στην αύξηση του αριθμού των τριτέκνων οικογενειών.

Η παροχή  κινήτρων και διευκολύνσεων είναι απαραίτητη, αλλά το δημογραφικό επηρεάζεται και από τις αξίες της κοινωνίας. Οι περισσότεροι πολύτεκνοι που γνωρίζω δεν είναι πλούσιοι, αλλά πιστεύουν στον Θεό.

Άρθρο στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, 18.6.2021