Οι άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος στο επίκεντρο της διεθνούς διπλωματίας

Οι άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος στο επίκεντρο της διεθνούς διπλωματίας

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Η συνάντηση του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ σε ρωσικό έδαφος έγινε στις 24 Μαΐου, δηλαδή στις 11 Μαΐου κατά το Παλαιό Ημερολόγιο, το οποίο ακολουθεί η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, Την ημέρα εκείνη η Ρωσία τιμούσε τη μνήμη των Ελλήνων Φωτιστών των Σλάβων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Οι δύο Άγιοι αδελφοί που γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη τιμώνται στην Ελλάδα στις 11 Μαΐου. Έζησαν τον 9ο αιώνα και εστάλησαν από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (Μέγα) Φώτιο και τον Αυτοκράτορα σε διάφορες περιοχές για ιεραποστολή. Κορυφαίο έργο τους υπήρξε η δημιουργία αλφαβήτου για τους σλαβικούς λαούς, το οποίο χρησιμοποιείται και σήμερα. Το αλφάβητο βασίζεται στην ελληνική γραφή των Βυζαντινών και ονομάσθηκε Κυριλλικό προς τιμήν του Κυρίλλου.

Δυστυχώς η προβληματική Συμφωνία των Πρεσπών, ενώ θεωρητικά προστατεύει την αρχαία ελληνική περίοδο της Μακεδονίας, αφήνει ακάλυπτη τη Χριστιανική, Βυζαντινή και Νεώτερη Ιστορία. Αυτό το κενό εκμεταλλεύονται οι Σκοπιανοί και οι Βούλγαροι και διαπραγματεύονται – χωρίς να συμφωνούν- την καταγωγή των δύο Αγίων. Στα Σκόπια τους θεωρούν «Μακεδόνες» ενώ στη Βουλγαρία πιστεύουν ότι ήσαν απόγονοι Βουλγάρων που γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη.

Ευτυχώς ο Νίκος Δένδιας έβαλε τα πράγματα στη θέση τους αξιοποιώντας και μια σχετική αναφορά του Σεργκέι Λαβρόφ. Δήλωσε ότι οι δύο Θεσσαλονικείς Ιεραπόστολοι αποτελούν μία από τις πιο σημαντικές πολιτιστικές γέφυρες μεταξύ Ελλάδος και Ρωσίας και πρότεινε να διοργανωθούν κοινές εκδηλώσεις των δύο χωρών για να τιμηθεί η προσφορά του Κυρίλλου και του Μεθοδίου.

Διπλωματική παρεξήγηση προκάλεσε η ανακοίνωση της Ρωσικής Πρεσβείας στα Σκόπια την ίδια ημέρα (24 Μαΐου). Η ανακοίνωση επαναλάμβανε μία δήλωση του Προέδρου Πούτιν που έλεγε ότι οι δύο αδελφοί προήλθαν από τα εδάφη της Μακεδονίας. Η εκπρόσωπος του Ρωσικού ΥΠΕΞ έδωσε γεωγραφική και όχι εθνολογική ερμηνεία στον όρο «εδάφη», αλλά η Βουλγαρία διαμαρτυρήθηκε λέγοντας ότι οι δύο Άγιοι είναι Βούλγαροι.

Καταθέτω ορισμένα ιστορικά δεδομένα βάσει σχετικής μελέτης του Καθηγητού Μιχαήλ Τρίτου.

Πολλές φορές ο Κύριλλος χρησιμοποιεί την προσωπική αντωνυμία «ημείς» για να δηλώσει την ελληνική του καταγωγή και να την αντιδιαστείλει με το διαφορετικής εθνότητας περιβάλλον, στο οποίο απευθύνεται. Με ξεχωριστή παρρησία και θάρρος απευθύνεται στους Σαρακηνούς λέγοντας: «εξ ημών προήλθον άπασαι αι τέχναι».

Ο βιογράφος του βίου του Κυρίλλου, που πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η αρχαιότερη πηγή για τους δύο Θεσσαλονικείς μοναχούς και ως εκ τούτου οι εκεί παρεχόμενες πληροφορίες έχουν ιδιαίτερη αξία, μας πληροφορεί ότι ο Πάπας έδωσε εντολή να πάρουν μέρος στην κηδεία του Κυρίλλου στη Ρώμη όλοι οι εκεί διαμένοντες Έλληνες. Γιατί να γίνει αυτό αν ο Κύριλλος δεν ήταν Έλληνας;

Ο Αρχιεπίσκοπος Ζάλτσμπουργκ Αλβίνος, σύγχρονος του Μεθοδίου, σε επιστολή του στον Πάπα Ιωάννη Η’ ονομάζει τον Μεθόδιο Έλληνα· «Graecus Methodius nomine». Η αναγνώριση όμως της ελληνικής προελεύσεως των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου έχει γίνει επίσημα και από τον ίδιο τον Πάπα Ρώμης Ιωάννη Παύλο Β’, ο οποίος στην εγκύκλιό του Egregiae virtutis της 30ής Δεκεμβρίου 1980 τους αποκαλεί «Κύριλλο και Μεθόδιο, Έλληνες αδελφούς, γεννημένους στη Θεσσαλονίκη».

Ας προστατεύσουμε την ιστορική και θρησκευτική κληρονομιά μας!

Άρθρο στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ», 29.5.2021