Εγκύκλιος της Εκκλησίας Κρήτης επί τη συμπληρώσει διακοσίων ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821

Πρός

τούς Αἰδεσιμολογιωτάτους Κληρικούς, τούς Ὁσιωτάτους Μοναχούς

καί τό εὐσεβές πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης

Ἀγαπητοί μας,

Σήμερα, αὐτή τή μεγάλη ἡμέρα τῆς διπλῆς Ἑορτῆς τῆς Πίστεως καί τῆς Πατρίδος, τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἐπικοινωνοῦμε μαζί σας, μέσα στίς δύσκολες συνθῆκες τῆς πανδημίας τοῦ κορωνοϊοῦ, καθώς ἑορτάζομε ὡς Ἕλληνες, μαζί μέ τόν ὅπου γῆς Ἑλληνισμό, ἕνα μεγάλο γεγονός τῆς πορείας μας ὡς Ἔθνους καί τῆς Πολιτιστικῆς μας ζωῆς, τήν ἐπέτειο τῶν διακοσίων ἐτῶν ἀπό τήν Ἑλληνική Ἐπανάσταση καί τήν Ἐθνική μας Παλιγγενεσία.

Τό 1821, σύνολος ὁ Ἑλληνισμός, οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες, στό Ἰάσιο καί στίς παραδουνάβιες Ἡγεμονίες, στή Μακεδονία καί στό Ἅγιον Ὄρος, στήν Κρήτη καί στή Μικρά Ἀσία, στά νησιά τοῦ ἀρχιπελάγους καί στήν Ἤπειρο, στά Ἑπτάνησα, στή Θράκη καί στά Δωδεκάνησα, στή Στερεά Ἑλλάδα καί στήν Πελοπόννησο, στήν Κωνσταντινούπολη, ξεκίνησαν ἕναν ἄνισο, πλήν ὅμως δίκαιο ἀγῶνα αἵματος καί πνεύματος, ἐνάντια στήν Ὀθωμανική αὐτοκρατορία.

Ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1821 ὑπῆρξε γεγονός μεγίστης σημασίας, ὄχι μόνο γιά ἐμᾶς τούς Ἕλληνες, ἀλλά καί γιά ὁλόκληρη τήν βαλκανική χερσόνησο καί τήν Εὐρωπαϊκή Ἥπειρο.

Πρωτοπορήσαμε καί δημιουργήσαμε, μέσα ἀπό πολύχρονους καί αἱματηρούς ἀγῶνες καί μετά τή ναυμαχία τοῦ Ναβαρίνου, τό 1827, τό πρῶτο ἐλεύθερο Ἐθνικό Κράτος στά Βαλκάνια καί ἕνα ἀπό τά πρῶτα ἐλεύθερα Κράτη στήν Εὐρώπη.

Ἡ Ἑλληνική Ἐπανάσταση καθόρισε τίς μετέπειτα πανευρωπαϊκές ἐξελίξεις, διότι μετά τό 1821, σέ ἕναν περίπου αἰῶνα διαλύθηκαν καί κατέρρευσαν, ἀπό τίς λαϊκές Ἐπαναστάσεις, ὅλες οἱ Αὐτοκρατορίες στήν Εὐρώπη.

Ἀπό ποῦ, ὅμως, ἀντλούσαμε δύναμη, θάρρος καί ἀποφασιστικότητα στήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821;

Οἱ ἀγωνιστές ὅλοι, χωρίς ἐξαιρέσεις, εἶχαν πίστη, ἦταν ἀφοσιωμένοι, ψυχῇ τε καί σώματι, στόν Χριστό καί στήν Ἁγία Του Ἐκκλησία. Προσεύχονταν καθημερινά καί ζητοῦσαν τήν βοήθεια καί τό ἔλεος τῆς Παναγίας καί τῶν Ἁγίων μας.

Ὅλοι οἱ ἀγωνιστές τοῦ 1821, ἐπώνυμοι καί ἀνώνυμοι, μικροί καί μεγάλοι, μέ τήν πίστη στόν Χριστό καί μέ τίς συνεχεῖς προσευχές τους, λάμβαναν δύναμη ἀπό τόν πνευματικό κόσμο τοῦ Θρόνου τῆς δόξης τοῦ Χριστοῦ. Μέ τίς προσευχές τους ὑμνολογοῦσαν τόν Θεό γιά τίς ἐπιτυχίες τοῦ ἀγῶνα καί στίς δύσκολες περιόδους τῆς Ἐπανάστασης ἔπαιρναν δύναμη, κουράγιο καί ἐλπίδα ἀπό τήν πίστη καί τήν προσευχή τους στόν Χριστό. Ἰδιαίτερα σέ κάποιες στιγμές, ὅπου ἀνθρωπίνως φαινόταν ἡ Ἐπανάσταση ὅτι θά ἔσβηνε, κατά τρόπο θαυματουργικό ἀκολουθοῦσαν οἱ νίκες, ἐνδυναμωνόταν καί τελικά τό 1821 ἐπικράτησε.

Ἡ Ἐπανάσταση ὑπῆρξε ἐπίτευγμα σύνολου τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Λαοῦ καί κλήρου, μέ πρωτοπόρο στόν ἀγῶνα τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, Ἅγιο Γρηγόριο τόν Ε΄, πού ἀπαγχονίστηκε στήν Πύλη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου μας, ἡ ὁποία ἀπό τότε παραμένει κλειστή. Ἡ Ἐκκλησία δέν ἐνέπνευσε μόνο τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821, ἀλλά τήν τροφοδότησε καί τή στήριξε. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ ὅτι στό βωμό τοῦ μαρτυρίου προσφέρθηκαν ὡς μάρτυρες 11 Πατριάρχες, 100 Ἱεράρχες, 6.000 κληρικοί καί πλῆθος λαϊκῶν πιστῶν.

Στόν ἀγῶνα αὐτό ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης, οἱ κληρικοί καί οἱ λαϊκοί πρόγονοί μας, ὄχι μόνο πρωτοστάτησαν, ἀλλά καί κατέβαλαν μεγάλο τίμημα αἵματος. Στήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 θυσιάστηκαν ὅλοι οἱ Ἀρχιερεῖς τῆς Κρήτης. Ὁ Μητροπολίτης Κρήτης Γεράσιμος, οἱ Ἐπίσκοποι Κνωσοῦ Νεόφυτος, Χερρονήσου Ἰωακείμ, Λάμπης Ἱερόθεος, Σητείας Ζαχαρίας, Πέτρας Ἰωακείμ, Ρεθύμνης Γεράσιμος, Κυδωνίας Καλλίνικος, Κισάμου Μελχισεδέκ καί Διοπόλεως Καλλίνικος. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης, ἀναγνωρίζοντας τήν προσφορά καί τή θυσία τους, μετά τήν ἐπίσημη Ἁγιοκατάταξή τους, τιμᾶ τά ἱερά Πρόσωπά τους καί ἐπικαλεῖται τίς ἀνύστακτες πρεσβεῖες τους ἀπό τά σκηνώματα τοῦ Οὐρανοῦ.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1821, σήμερα, διακόσια χρόνια μετά, στέλνει στήν Ἑλλάδα τοῦ 2021 καί στόν ἁπανταχοῦ Ἑλληνισμό ἕνα μεγάλο καί διαχρονικό μήνυμα: Νά ἀγωνιζόμαστε γιά νά κρατᾶμε ζωντανή τήν πνευματική μας κληρονομιά, οἱ σημερινοί Ἕλληνες. Νά διακρατοῦμε μία μεγάλη καί ἱερή παρακαταθήκη, πού διαφυλάξαμε, μέ κέντρο ἀναφορᾶς τό Οἰκουμενικό μας Πατριαρχεῖο, στούς δύσκολους αἰῶνες τῆς σκλαβιᾶς. Νά δίνομε στήν καθημερινότητά μας προσωπικές καί συλλογικές, πολύμορφες καί ποικίλες μάχες, μέ τήν καρδιά, τό αἷμα καί τό πνεῦμα μας, στόν ἱερό βωμό τῆς Παράδοσης τοῦ Γένους μας, γιά τή διαφύλαξη τῆς παρακαταθήκης καί τῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ καί τῆς Ἑλλάδας μας.

Εὐχόμαστε μέ αὐτό τό ἦθος καί τό φρόνημα νά πορευθοῦμε ὅλοι μαζί, ὑπερβαίνοντας τούς ποικίλους πειρασμούς τῶν καιρῶν μας, μέ συνείδηση τῆς εὐθύνης καί τῆς ἀποστολῆς μας καί μέ τήν ὑπόσχεση στούς ἀγωνιστές τοῦ 1821 ὅτι θά διαφυλάξουμε δυναμικά, στά νέα δεδομένα τοῦ 21ου αἰῶνα, τήν Παράδοση, τόν Πολιτισμό καί τήν ταυτότητα τῆς Ὀρθόδοξης Αὐτοσυνειδησίας μας.

Μέ πατρικές εὐχές καί ἐν Κυρίῳ ἀγάπη

† Ὁ Κρήτης Εἰρηναῖος, Πρόεδρος

† Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος

† Ὁ Ρεθύμνης καί Αὐλοποτάμου Εὐγένιος

† Ὁ Κυδωνίας καί Ἀπoκoρώνoυ Δαμασκηνός

† Ὁ Λάμπης, Συβρίτου καί Σφακίων Εἰρηναῖος

† Ὁ Ἱεραπύτνης καί Σητείας Κύριλλος

† Ὁ Πέτρας καί Χερρονήσου Γεράσιμος

† Ὁ Κισάμου καί Σελίνου Ἀμφιλόχιος

† Ὁ Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου Ἀνδρέας