13 Οκτ 2020

«Άκτιστο» Σώμα και Αίμα Χριστού;;

«Άκτιστο» Σώμα και Αίμα Χριστού;;

Του Χρήστου Μπονατάκη

Το παρόν κείμενο-διευκρίνηση έχει ίσως κάποιο νόημα, μονάχα εξ’ αιτίας της σημερινής πραγματικότητας στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης (social media). Δι’ αυτών (Viber, Facebook κτλ), παρέχεται η δυνατότητα να μεταδίδονται ταχύτατα και σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων, γεγονότα, πληροφορίες, ιδέες και αντιλήψεις. Ωστόσο, εκτός από τη χρησιμότητά τους και την ωφέλεια που προξενούν αυτές οι δυνατότητες, δεν λείπουν -μάλλον ελλοχεύουν- και κίνδυνοι.

Ένας από αυτούς στον εκκλησιαστικό χώρο είναι όταν αναπαράγονται και να διαχέονται ως δήθεν ορθόδοξες, ποικίλες «τάσεις», αντιλήψεις, ακόμα και δογματικές θέσεις που καμία σχέση δεν έχουν με την Ορθόδοξη διδασκαλία και ζωή.

Σε τέτοιες ομαδικές -με εκατοντάδες μέλη η καθεμιά- τις τελευταίες ημέρες διατυπώθηκε-«κυκλοφόρησε» από καθηγητή, η θέση ότι «μετουσιώνεται το κτιστό ψωμί και κρασί σε …Άκτιστο Σώμα και Άκτιστο Αίμα του Χριστού».

Το ψωμί και το κρασί όμως δεν μεταβάλλονται σε «άκτιστο» Σώμα και Αίμα. Μεταβάλλονται απλά σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Η ανθρώπινη φύση του Χριστού -το Άγιο Σώμα Του- είναι κτίσμα. Άκτιστος είναι μόνο ο Τρισυπόστατος Θεός, όπως επίσης άκτιστες είναι και οι Θείες ενέργειές Του.

Γράφει ο αείμνηστος Ρωμανίδης στη «Δογματική και Συμβολική Θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας»: «εν τω Θεώ υπάρχει 1) Ο ενεργών, 2) η ενέργεια, και 3) τα ενεργηθέντα. 1) Οι ενεργούντες είναι ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα. 2) Η ενέργεια Αυτών είναι μία και κατά πάντα ταυτόν και άκτιστος εκ του Πατρός, δια του Υιού, εν Αγίω Πνεύματι, και 3) το ενεργηθέν είναι το κτίσμα».

Επίσης, ο Αγ. Ιωάννης Δαμασκηνός στο έργο του «Έκδοσις Ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως» (κεφάλαιο 46ο), εκφράζει τη διαχρονική συνείδηση και διδασκαλία για το συγκεκριμένο ζήτημα, λέγοντας ότι με τη σάρκα που πήρε ο Χριστός από την Παρθένο «δεν μετάβαλε τη φύση της θεότητός του σε φύση της σαρκός του, ούτε τη φύση της σαρκός του σε θεία φύση», τουτέστιν σε «άκτιστο».

Ενώ και στο 91ο κεφάλαιο λέει κατηγορηματικά ότι: «ο Θεός Λόγος σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος και θεωρείται κτίσμα».

Οπότε, ο Άκτιστος Θεός Λόγος προσέλαβε την ανθρώπινη φύση, η οποία αν μη τι άλλο και μετά την Αγία Ανάσταση ή Ανάληψη είναι και παρέμεινε κτίσμα και δεν είναι «άκτιστος», ενώ και κατά την Θεία Κοινωνία φυσικά μεταλαμβάνουμε ένα τέτοιο πραγματικό Σώμα και Αίμα.

Σε μια αντίθετη περίπτωση άλλωστε θα εδημιουργείτο και η εξής προβληματική:

-Τι ακριβώς προσέλαβε, θέωσε και συνανύψωσε δεξιά του Πατρός ο Χριστός, αν όχι την ανθρώπινη φύση, δηλαδή κτίσμα;

-Μήπως προσέλαβε μεν σώμα ανθρώπινο-κτίσμα, το οποίο όμως έπειτα αλλοίωσε και απορρόφησε η θεία φύση του Χριστού, κάτι που αντιβαίνει σαφώς στους δογματικούς όρους των Οικουμενικών Συνόδων;; (Η ένωση των 2 φύσεων υπάρχει «ασυγχύτως, ατρέπτως…»)

-Ή μήπως υπάρχει περίπτωση να υποβόσκει έτσι κάποια αντίληψη που προσιδιάζει σε «δοκητισμό»;; (αίρεση, μία εκδοχή της οποίας θεωρεί ότι το Σώμα του Χριστού δεν ήταν πραγματικό σώμα, αλλά φαινομενικό… Με τραγικές φυσικά συνέπειες για την Ορθόδοξη ανθρωπολογία και σωτηριολογία…)

Γενικά, η ανθρώπινη φύση του Χριστού, παρότι κτίσμα, αποτελεί κι αυτή πηγή χάριτος, αγιασμού, ακτίστων θείων ενεργειών και προσκυνείται όπως ακριβώς η Άκτιστη Θεότητα. Ολ’ αυτά βέβαια, δεν υπάρχει λόγος να προκαλούν οποιαδήποτε σύγχυση καθότι οφείλονται στη λεγόμενη «αντίδοση των ιδιωμάτων» των δύο εν Χριστώ φύσεων.

8 σχόλια:

Μαρκος είπε...

Μα, ακριβώς αυτό έλεγξε ο μακαριστός Ν. Σωτηρόπουλος στον Ναυπάκτου πριν 8 χρόνια.
https://aktines.blogspot.com/2012/11/blog-post_6817.html

Ανώνυμος είπε...

Υπάρχει Θεός, υπάρχει άνθρωπος αλλά υπάρχει και Θεάνθρωπος, ο Κύριός μας. Κατ' αντιστοιχία, υπάρχει Ακτιστο, υπάρχει Κτιστό αλλά υπάρχει και "Άκτιστο Κτιστό", το θεωμένο Κτιστό. Πράγματι, ο Κύριός μας προσέλαβε την κτιστή σάρκα της Παναγίας μας αλλά αυτή η σάρκα είχε θεωθεί, διότι η Παναγία μας είχε λουστεί , από κορυφής έως ονύχων, στο βάπτισμα του Αγίου Πνεύματος την ημέρα του Ευαγγελισμού της. Πως να λογαριάσουμε άραγε το θεάνθρωπο ; αν τον λογαριάσουμε μόνον ως Θεό (Ακτιστο), πέφτουμε σε αίρεση και γινόμαστε Μονοφυσίτες. Αν τον λογαριάσουμε μόνον ως άνθρωπο (Κτιστό), γινόμαστε οπαδοί του Αρείου. Όμως, ο Χριστός μας δεν ήταν ούτε μόνον Θεός ούτε μόνον άνθρωπος και έτσι η θεωμένη σάρκα του δεν είναι μόνον κτιστό αλλά και άκτιστο. Αυτή τη "θεωμένη σάρκα" τρώμε και πίνουμε από το Αγιο Ποτήριο. Οχι μόνο σάρκα όπως ισχυρίζεστε εσείς αλλά "θεωμένη σάρκα", τη σάρκα του Θεανθρώπου που γεννήθηκε από Πνεύμα και άνθρωπο κι όχι τη σάρκα ενός απλού ανθρώπου, που αυτός γεννήθηκε από δυο ανθρώπους, για να την πούμε μόνον κτιστό. Μας το λέει ο Αγ Ιωάννης ο Δαμασκηνός στο Κεφ 91 που αναφέρεστε, αν διαβάσουμε όμως ολόκληρη τη σχετική πρόταση και όχι κομμάτι της: "διὰ γὰρ τὴν καθ᾿ ὑπόστασιν ἕνωσιν ἡ σὰρξ τεθεῶσθαι λέγεται καὶ Θεὸς γενέσθαι καὶ ὁμόθεος τῷ Λόγῳ· καὶ ὁ Θεὸς Λόγος σαρκωθῆναι καὶ ἄνθρωπος γενέσθαι καὶ κτίσμα λέγεσθαι καὶ ἔσχατος καλεῖσθαι" δηλ. η σάρκα λογαριάζεται ότι έχει θεωθεί και ΕΓΙΝΕ ΘΕΟΣ και ΟΜΟΘΕΟΣ στο Λόγο. Η σάρκα εγινε Θεός δηλ. Άκτιστο. Και ο Λόγος θεωρείται ότι σαρκώθηκε και ΕΓΙΝΕ ΑΝΘΡΩΠΟΣ και λογαριαζεται ως κτίσμα. Και έτσι ο Θεός ΕΓΙΝΕ ΑΝΘΡΩΠΟΣ δηλ. κτιστό. Αλλά δεν παύει αυτό το κτιστό να είναι Θεός, θεωμένη σάρκα δηλ. Ακτιστο. Διότι, Θεός μας λέγει ο Αγ Γρηγόριος Παλαμάς δεν είναι μόνον η ουσία (φύση) που είναι αμεθεκτη από τον άνθρωπο αλλά και οι ενέργειες Του, οι Άκτιστες ενέργειες Του που είναι μεθεκτές από τους αγγέλους και από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος που δέχεται τις Ακτιστες ενέργειες του Θεού, γίνεται Θεός όχι φύσει, μας λένε οι Πατέρες, αλλά θέσει δηλ. κατά χάρι. Αυτός δεν είναι ο σκοπός του ανθρώπου ; η θέωση και η θεραπεία δηλ. η σωτηρία του μέσω της ένωσης του με το Θεό; Αυτό, όμως, δεν μπορεί να γίνει με το Κτιστό, διότι το Κτιστό δεν σώζει παρά μόνον το Άκτιστο. Κι επειδή ο ανθρωπος είναι ένσαρκος, για να σωθεί πρέπει να προσλάβει "ένσαρκο Ακτιστο" δηλ. το Χριστό της Αγίας Κοινωνίας. Μας το λέει ξεκάθαρα ο Αγ Γρηγόριος ο Θεολόγος "Τό γάρ ἀπρόσληπτον, καί ἀθεράπευτον. Ὅ δέ ἥνωται τῷ Θεῷ τοῦτο καί σώζεται " Αυτό που είναι, συνεπώς, μέσα στο Αγιο Δισκοπότηρο είναι μεν Σώμα και Αίμα δηλ. Κτιστό (άρτος και οίνος με γλυκιά γεύση και ωραία οσμή) αλλά την ίδια ώρα είναι Θεωμένο Σώμα και Αίμα δηλ. Ακτιστο. Και γιαυτό ο Χριστός μας δίδαξε ότι δεν μπαίνει στην Βασιλεία του Ουρανών όποιος δεν τρώει το Σώμα και το Αίμα Του δηλ. όποιος δεν προσλαμβάνει Άκτιστο. Αν, λοιπόν, μέσα στο Αγιο Ποτήριο είναι μόνον κτιστό Σώμα και Αίμα, ο ανθρωπος δεν σώζεται και η χριστιανική διδασκαλία δεν έχει κανένα νόημα και αξία. Και ταυτόχρονα δικαιώνονται όσοι μας λενε ότι από την Αγία Κοινωνία μπορεί να μεταδοθούν ιοί και μικρόβια. Το ίδιο δικαιώνονται και οι Βααρλαμίτες αιρετικοί, Παπικοί και Προτεστάντες που δεν δέχονται την Ακτιστη Χάρι και τις Άκτιστες ενέργειες. Αν οι ενέργειες του Αγίου Πνεύματος δεν είναι Άκτιστες, τότε, ο άρτος και ο οίνος και δεν μπορεί να μετατραπεί κατά τη Θεία Λειτουργία σε Σώμα και Αίμα . Η αλήθεια της Πίστης μας, όμως, αυτό το Μυστήριο των Μυστηρίων είναι ότι μέσα στο Αγιο Δισκοπότηρο υπάρχει η θεωμένη σάρκα του Θεανθρώπου δηλ. "Άκτιστο Κτιστό", δηλ. Κτιστό που δέχεται τη χάρι του Θεού-Αγίου Πεύματος, αυτό το Πνεύμα που σάρκωσε και τον Θεό-Λόγο ως Χριστό μέσω της Παρθένου Μαρίας και γιαυτό αλλοιώνει, μεταλλάσσει, θεραπεύει και σώζει τον άνθρωπο και από απλό άνθρωπο τον μετατρέπει σε Θεάνθρωπο, δηλ. σε θέσει Θεό. Όχι μυστικώ τω τρόπω αλλά αν συντρέχουν, βεβαίως, και οι άλλες προϋποθέσεις της μετανοίας και της εξομολόγησης, της κάθαρσης της ψυχής, της ορθοδοξίας και ορθοπραξίας, της ευλαβείας κλπ.

Πετρος Ρεππας είπε...

Εγώ φυσικά θα συμφωνήσω με τον Άγιο Ναυπάκτου.
Κοινωνουμε Χριστό. Χριστό ΘΕΆΝΘΡΩΠΟ. ΚΑΙ ΘΕΟ ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΆΝΘΡΩΠΟ. ΈΝΩΣΗ ΚΤΙΣΤΟΥ ΜΕ ΑΚΤΙΣΤΟΥ. ΛΟΙΠΌΝ Η ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΈΧΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΤΙΣΤΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ. ΑΥΤΟΣΗΜΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΛΈΞΗ ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ

Μαρκος είπε...

Πετρο Ρεππα έχεις πρόβλημα με την ανάγνωση ή με τα ελληνικά γενικότερα; Μετουσίωση είναι η μεταβολή του κτιστού άρτου και οίνου σε κτιστό σώμα και αίμα.... Το ότι φυσικά υπάρχει και η άκτιστη θεότητα αυτό δεν αλλάζει τη φύση του σώματος σε άκτιστα όπως έγραψε ο Ναυπάκτου. Προφανώς μπερδεύεστε με το δόγμα της αντιδόσεως των ιδιωμάτων.

Μαρκος είπε...

P Mats:υπάρχει και "Άκτιστο Κτιστό"... Αυτό ονομάζεται self-contradiction. Ο Χριστός ως πρόσωπο, υπόσταση είναι Κτιστός και Άκτιστος και όχι η ανθρώπινη φύση του ή ή θεϊκή "κτιστή". Αυτά έχουν εξηγηθεί στο δόγμα της αντιδόσως, κάτι που παρεξήγησαν οι μονοφυσύτες όπως κάνετε εσείς και έφτασαν εκεί που έφτασαν.
Ή κάτι δημιουργήθηκε και είναι κτιστό ή δεν δημιουργήθηκε και είναι άκτιστο. Δεν μπορεί να γίνει οντολογική μεταβολή...Σε λίγο θα μας πείτε ότι πιστεύεται στην Ubiquitas του Λουθήρου... Στον Χριστό, υπάρχουν οι 2 φύσεις «ασυγχύτως, ατρέπτως…».

Μαρκος είπε...

Μου αρέσει το κόψιμο και το ράψιμο που κάνετε. Ας βάλουμε και τη συνεχεία του χωρίου που πετσοκόψατε:
« ΟΥ̓Χ ὡς τῶν δύο φύσεων ΜΕΤΑΒΛΗΘΕΙΣΩ͂Ν εἰς μίαν φύσιν σύνθετον – ἈΔΎΝΑΤΟΝ γὰρ ἐν μιᾷ φύσει ἅμα τὰ ἐναντία φυσικὰ γενέσθαι – ἀλλ᾿ ὡς τῶν δύο φύσεων ΚΑΘ᾿ ὙΠΌΣΤΑΣΙΝ ἙΝΩΘΕΙΣΩ͂Ν καὶ τὴν εἰς ἀλλήλας περιχώρησιν ἈΣΎΓΧΥΤΟΝ ΚΑῚ ἈΜΕΤΆΒΛΗΤΟΝ ἘΧΟΥΣΩ͂Ν. Ἡ δὲ περιχώρησις οὐκ ἐκ τῆς σαρκός, ἀλλ᾿ ἐκ τῆς θεότητος γέγονεν· ἈΜΉΧΑΝΟΝ γὰρ τὴν σάρκα περιχωρῆσαι διὰ τῆς θεότητος, ἀλλ᾿ ἡ θεία φύσις ἅπαξ περιχωροῦσα διὰ τῆς σαρκὸς ἔδωκε καὶ τῇ σαρκὶ τὴν πρὸς αὐτὴν ἌΡΡΗΤΟΝ ΠΕΡΙΧΏΡΗΣΙ, ἣν δὴ ἕνωσιν λέγομεν.»

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΑΤΑΚΗΣ-συντάκτης άρθρου είπε...

Σας ευχαριστώ για την απάντηση και τις εν πολλοίς εύστοχες επισημάνσεις.
Συγχωρέστε με βέβαια νομίζω ότι δεν κατανοήσατε πλήρως τα γραφόμενά μου. Φαίνεται να μου «αποδίδετε» θέσεις/αντιλήψεις που δεν φυσικά ούτε διατυπώνονται στο κείμενό μου, ούτε απηχούνται ως νοήματα. Το γεγονός ότι το άρθρο εστιάζει στην αναλλοίωτη-άτρεπτη κτιστότητα της ανθρωπίνης φύσης του Χριστού και σχολιάζει τη θέση ότι «μετουσιώνεται το κτιστό ψωμί και κρασί σε Άκτιστο Σώμα και Άκτιστο Αίμα του Χριστού», δεν σημαίνει ότι ΟΣΟ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΑΣΗ του Θεανθρώπου, αναιρείται κάπου το «σύνθετο» αυτής.
Ωστόσο, θα ήθελα να προσθέσω λίγες μόνο παρατηρήσεις:
Γράφεται «υπάρχει και άκτιστο κτιστό, το θεωμένο κτιστό». Νομίζω ότι εδώ ακριβώς αντανακλάται κάποια σύγχυση εννοιών, διότι κατ’ ακρίβεια άλλο είναι το «θεωμένο κτιστό» και άλλο το «άκτιστο κτιστό».
«Η λέξη «άκτιστος» αποτελείται από το στερητικό α και την λέξη κτιστός και δηλώνει κάτι που δεν έχει κτισθή, δεν έχει δημιουργηθή, και δεν προσδιορίζεται. Έτσι, το άκτιστο δεν έχει αρχή, δεν έχει φθορά, δεν έχει τέλος, ενώ το κτιστό έχει αρχή δημιουργίας, έχει φθορά κτλ…» (Εμπειρική Δογματική τής Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας κατά τις προφορικές παραδόσεις τού π. Ι. Ρωμανίδη" Τόμος Β)
Γράφει κι ο Αγ. Ιωάννης Δαμασκηνός: «ΠΩΣ ΓΑΡ ΔΥΝΑΤΟΝ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ ΦΥΣΙΝ ΚΑΤΑ ΤΑΥΤΟΝ ΚΤΙΣΤΗΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΑΚΤΙΣΤΟΝ»; (κεφ. 47)
Με άλλα λόγια, η κάθε φύση έχει τις ιδιότητές της. Η καθ’ υπόστασιν ένωσιν και διπλή φύση του Χριστού δεν αναιρεί τις ιδιότητες της καθεμιάς φύσεως. Ούτε της θεότητας, ούτε της ανθρωπότητας. Γνώρισμα της θεότητας είναι το άκτιστο. Γνώρισμα της ανθρωπότητας και όλης της δημιουργίας το κτιστό. Εφόσον δεν αναφέρεται κανείς στη μία Υπόσταση του Κ. Ι. Χ., αλλά αναφέρεται στη ανθρώπινη φύση Του, δεν μπορεί παρά να θεωρεί το τεθεωμένο Άγιο Σώμα ως κτίσμα (στην ενανθρώπηση, στην Ανάσταση, στη Θ. Κοινωνία). Και εκ του αντιθέτου, εφόσον αναφέρεται στη Θεία φύση Του, ως άκτιστο.
Συνοψίζοντας:
-το ότι η σάρκα του Χριστού «έχει θεωθεί και ΕΓΙΝΕ ΘΕΟΣ και ΟΜΟΘΕΟΣ στο Λόγο»,
-το ότι για να σωθεί ο άνθρωπος και να θεωθεί οφείλει να κοινωνήσει με τον Άκτιστο Θεό (δια των ακτίστων θείων ενεργειών Του)
• Αυτά δεν σημαίνουν ότι αναιρείται κάποια απ’ τις ιδιότητες των 2 φύσεων, ως προς την ανθρώπινη φύση το κτιστό, ως προς τη θεία το άκτιστο. «ΟΥΤΕ ΜΗΝ Η ΣΑΡΞ ΘΕΩΘΕΙΣΑ, ΤΗΣ ΟΙΚΕΙΑΣ ΕΤΡΑΠΗ ΦΥΣΕΩΣ Η ΤΩΝ ΑΥΤΗΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ» (κεφ. 61ο)
• Δεν συνιστούν ότι «η ΣΑΡΚΑ έγινε Θεός δηλ. άκτιστος», όπως γράφετε. Η σάρκα του Χριστού ένεκεν της αντιδόσεως των ιδιωμάτων λέμε ότι είναι «η σάρκα του Θεού», όμως ΔΕΝ ΕΓΙΝΕ «ΑΚΤΙΣΤΟΣ ΣΑΡΚΑ»!! Μονάχα «δια την της υποστάσεως ταυτότητα», αναφερόμενοι δηλαδή στο Πρόσωπο -σύνθετη Υπόσταση- του Θεανθρώπου δυνάμεθα να πούμε όπως ο Αγ. Ιωάννης Δαμασκηνός «Ο άνθρωπος ούτος άκτιστός εστι και απαθής και απερίγραπτος». (και με αυτή την έννοια πιστεύω ότι γράφεται το σχολιασμό σας)
• Ούτε σημαίνουν ακόμα ότι αναιρείται το γεγονός ότι μεταλαμβάνουμε Σώμα κτιστό-πραγματικό (ενωμένο φυσικά με τον άκτιστο Θεό). Εννούμαστε ψυχοσωματικά με το Χριστό και Θεό. Και εμείς ως κτιστοί, δια της κοινωνίας του κτιστού σώματος του Ιησού, ΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΚΑΘ’ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΧΩΡΙΣΤΩΣ ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΚΤΙΣΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ, ΕΝΩΜΕΝΟ ΘΕΟ ΛΟΓΟ και δι αυτού του τρόπου μετέχουμε πραγματικά-οντολογικά των θεουργικών ακτίστων ενεργειών! (με τις προϋποθέσεις που αναφέρατε)
• Εάν είναι σώμα πραγματικό, πώς αυτό είναι άκτιστο;
• Τεθεωμένο Σώμα, ΕΝΩΜΕΝΟ ΑΧΩΡΙΣΤΩΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΚΤΙΣΤΟ ΘΕΟ ΚΑΙ ΠΗΓΗ, ΑΓΙΑΣΜΟΥ-ΑΚΤΙΣΤΩΝ ΘΕΙΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ναι, αλλά άκτιστο Σώμα γιατί, αφού η θεία φύση μόνη είναι άκτιστος;;
Συγχωρέστε με που μάκρυνα το λόγο. Νομίζω ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος, τα ίδια προσπαθούμε να πούμε. Καλή συνέχεια. Τις ευχές σας.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΝΑΤΑΚΗΣ-συντάκτης άρθρου είπε...

**Πάντως ο Ναυπάκτου απ’ ότι διάβασα στην παραπομπή, δεν αναφέρει ότι «μεταβάλλεται σε ΑΚΤΙΣΤΟ ΣΩΜΑ & ΑΙΜΑ». Όταν λέει «πῶς εἶνε δυνατὸν ἡ κτιστὴ χάρη νὰ μεταβάλλῃ τὸ κτιστὸ σὲ ἄκτιστο;», αναφέρεται σε πλάνη των Παπικών, ενώ λέγοντας κτιστό αναφέρεται στον άρτο & οίνο. Οπότε ως προς την «μεταβολή σε άκτιστο», εκείνο που εξάγεται ως νόημα είναι ακριβώς το γεγονός της μεταβολής των υλικών στοιχείων σε Σώμα Χριστού, ο οποίος Χριστός είναι ο άκτιστος (ενσαρκωμένος) Θεός.

Oι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μη συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Η φωτογραφία μου
Για επικοινωνία : Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: aktinesblogspot@gmail.com