Αἱ ἄδικοι ἐπικρίσεις

Αἱ ἄδικοι ἐπικρίσεις

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Οἱ διαπροσωπικὲς σχέσεις συχνὰ καταστρέφονται ἀπὸ ἄδικες κριτικὲς ποὺ διατυπώνονται καὶ σπιλώνονται ὑπολήψεις. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι εἶναι ἀπρόσεκτοι στὸ θέμα αὐτὸ καὶ τὰ δυσάρεστα ἀποτελέσματα δύσκολα μπορεῖ νὰ τὰ ὑποφέρει κανείς. Ὅταν ἀκοῦμε κάτι ποὺ εἶναι εἰς βάρος μας καὶ μᾶς μειώνει στὴν κοινωνία, ἐνοχλούμαστε καὶ ὅταν γνωρίζουμε ποιοὶ τὸ κάνουν, ἐρχόμαστε σὲ ὀξύτατες ἀντιπαραθέσεις. Δημιουργεῖται μιὰ ψυχοφθόρα ἀτμόσφαιρα ποὺ δύσκολα διαλύεται.

Ὁ ὅσιος Θεοφάνης ὁ Ἔγκλειστος δίνει πνευματικὴ λύση στὸ πρόβλημα αὐτό, τὸ ὁποῖο δυστυχῶς ταλαιπωρεῖ πολλοὺς ἀνθρώπους. Λέει ὁ ἔμπειρος ὅσιος σὲ πνευματικό του τέκνο ποὺ γινόταν στόχος ἄδικων ἐπικριτῶν: «Ἡ μαρτυρία τῆς συνειδήσεώς σου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀρκετὴ γιὰ τὴν παρηγοριὰ καὶ τὴν ἐνθάρρυνσή σου. Καὶ ὅλος ὁ κόσμος νὰ σὲ κατακρίνει, σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν εἶσαι ἔνοχος ἂν ὁ Θεὸς σὲ δικαιώνει μέσα στὴ συν­είδηση. Γιὰ τὸν ἀθῷο ἄνθρωπο οἱ ἄδικες ἐπικρίσεις εἶναι σὰν μαῦρα σύννεφα, ποὺ μαζεύονται γιὰ λίγο ἀπὸ πάνω του, μὰ σύντομα διαλύονται καὶ χάνονται, χωρὶς νὰ δίνουν βροχή. Ἔτσι χάνονται καὶ τὰ ἀνθρώπινα λόγια. Ὕστερα ἀπὸ κάμποσο καιρὸ κανένας δὲν θὰ τὰ θυμᾶται πιά. Τὸ ἴδιο θὰ συμβεῖ, πιστεύω, καὶ στὴ δική σου περίπτωση… Νὰ φέρεσαι φυσιολογικὰ ὅπως πάντα, σὰν νὰ μὴ καταλαβαίνεις τίποτα».

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι πνευματικὸς ἀγωνιστής, εὐκολότερα ἀντιμετωπίζεται τὸ πρόβλημα. Ὅταν ὅμως εἶναι ἀδιάφορος καὶ κινεῖται μὲ πάθος ἐναντίον τῶν ἐπικριτῶν του, τὰ πράγματα φτάνουν στὸ ἀπροχώρητο. Ὑπάρχει ἕνας διαρκὴς πόλεμος καὶ μία ἀκούραστη διαμάχη. Γίνεται τὸ μόνιμο θέμα ποὺ τοὺς ἀπασχολεῖ. Πολλὲς φορὲς μπαίνουν καὶ ἄλλοι στὴ μέση, οἱ ὁποῖοι ρίχνουν λάδι στὴ φωτιά, γιὰ νὰ δυναμώνει καὶ νὰ μὴ σβήνει ποτέ. Ἡ κακία ποὺ ἀναπτύσσεται γίνεται μόνιμη κατάσταση, οἱ σχέσεις εἶναι ἐχθρικὲς καὶ κάποτε ὁδηγοῦν καὶ σὲ βιαιοπραγία.

Ποτὲ δὲν θὰ ἐκλείψουν οἱ ἐμπαθεῖς ἄνθρωποι μὲ τὶς ἄδικες κατηγορίες καὶ τὶς συκοφαντίες πρὸς τοὺς ἄλλους, ἐνῷ οἱ ἴδιοι δὲν θὰ ὑποφέρουν κάτι παρόμοιο. Γι’ αὐτὸ χρειάζεται νὰ προσέχουμε στὸ τί λέμε, ἀλλὰ καὶ στὸ τί λένε γιὰ μᾶς οἱ ἄλλοι. Πρέπει νὰ ἔχουμε τὴν καλὴ ἀνησυχία καὶ νὰ τηροῦμε τὰ ὅσα ἀναφέρει ὁ ὅσιος Θεοφάνης. Ἄλλη λύση δὲν ὑπάρχει. Ὁ λόγος του εἶναι πνευματικὸς καὶ βιωματικὸς καὶ κανένας δὲν μπορεῖ νὰ τὸν ἀμφισβητήσει. Ὅποιος προτείνει κάτι διαφορετικὸ βρίσκεται σὲ λάθος δρόμο.

Ἐδῶ πρέπει νὰ θυμηθοῦμε τὸ λόγο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ποὺ ἀναφέρεται στὴν κατακριτὴ ἀδυναμία τῶν ἀνθρώπων νὰ βλέπουν τὰ ἐλαττώματα καὶ ὄχι τὶς ἀρετὲς τῶν ἄλλων: «Ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ φύση του (ποὺ διαστράφηκε μετὰ τὴν πτώση)» παραβλέπει τὶς ἐπιτυχίες τοῦ πλησίον, ἀκόμη κι ὅταν εἶναι πολλὲς καὶ μεγάλες. Ἂν ὅμως ὁ πλησίον παρουσιάζει κάποιο ἐλάττωμα, ἀκόμη κι ὅταν εἶναι ἀσήμαντο καὶ ἔχει ἐκδηλωθεῖ μπροστὰ ἀπὸ πολὺ καιρό, τὸ ἀντιλαμβάνεται ἀμέσως, τὸ ἐπωφελεῖται, χωρὶς νὰ τὸ ἐξετάσει, καὶ τὸ θυμᾶται πάντοτε. Κάτι τέτοια δὲ μικρὰ ἐλαττώματα ἀμαύρωσαν πολλὲς φορὲς τὴ δόξα πολλῶν μεγάλων ἀνδρῶν». Τὴν τακτικὴ αὐτὴ ὁ ἅγιος Ἰωάννης τὴ θεωρεῖ ἀπαράδεκτη καὶ ἁμαρτωλὴ καὶ προτείνει πνευματικὸ τρόπο ἀντιμετώπισης τῶν ἀδυναμιῶν καὶ τῶν συμπεριφορῶν τῶν ἀδελφῶν. Λέει συγκεκριμένα: «Ἐνῷ ὀφείλουμε νὰ πενθοῦμε γιὰ τὰ δικά μας ἐλαττώματα καὶ σφάλματα, κατακρίνουμε τοὺς ἄλλους, πρᾶγμα ποὺ δὲν πρέπει νὰ κάνουμε, κι ὅταν εἴμαστε καθαροὶ ἀπὸ ἁμαρτήματα. Γιατί λοιπὸν ἐσὺ κατακρίνεις τὸν ἀδελφό σου, ἐνῷ εἶσαι γεμάτος ἀπὸ ἄπειρα κακά; Ὅταν πεῖς, ὁ τάδε εἶναι πονηρὸς καὶ διεφθαρμένος καὶ μοχθηρός, σκέψου τὸν ἑαυτό σου καὶ ἐξέτασε μὲ ἀκρίβεια τὰ δικά σου ἐλαττώματα, καὶ τότε θὰ μετανοήσεις γι’ αὐτὰ ποὺ εἶπες».

orthodoxostypos