Χρυσόστομος Σταμούλης: Η Εκκλησία ήλθε καιρός να επανεξετάσει το θέμα της Θείας Μεταλήψεως!

Ο καθηγητής Θεολογίας Χρυσόστομος Σταμούλης αναλύει στον "Εθνικό Κήρυκα" τη νέα πραγματικότητα

Του Θεόδωρου Καλμούκου | ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ, 22.5.2020

ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο καθηγητής της Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας στο Τμήμα Θεολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Χρυσόστομος Σταμούλης σε συνέντευξή του στον «Εθνικό Κήρυκα» συζητά και αναλύει τη νέα πραγματικότητα που έχει ανακύψει στην Εκκλησία με την πανδημία του κορωνοϊού.

Ιδού η συνέντευξη:

«Ε.Κ.»: Μήπως θα πρέπει να αλλάξει ο τρόπος της Θείας Μεταλήψεως; Αλλωστε, επί αιώνες η μετάληψη γινόταν με τον τρόπο που κοινωνούν οι Επίσκοποι και Ιερείς μέχρι σήμερα. Ποια απάντηση θα μπορούσε να δώσει κάποιος σε Ελληνοαμερικανούς δεύτερης, τρίτης και τέταρτης γενιάς, επιστήμονες, επιχειρηματίες κ.λπ., οι οποίοι λέγουν ότι πιστεύουμε, αλλά έχουμε δυσκολία να κοινωνήσουμε με τον τρόπο του κοινού κοχλιαρίου (λαβίδας);

Χρ. Σταμούλης: Κοιτάτε, όλα γύρω μας, σε εποχές που αποδεικνύουν εμφατικά πως είμαστε, καθώς λέγει η Ολγα Τοκάρτσουκ «ευάλωτα πλάσματα, πλασμένα από το πιο λεπτό υλικό», ωριμάζουν και αλλάζουν με απίστευτη ταχύτητα. Σήμερα είμαστε εδώ και την επόμενη στιγμή αλλού. Βασική αρχή της θεολογίας και της ποιμαντικής της πράξης από την ίδρυσή της μέχρι και σήμερα υπήρξε η ανάγκη. Η θεολογική αρχή της ανάγκης.

Απαντώντας στον Νεστόριο, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, που τον κατηγορούσε για νεωτερισμό και αντιπαραδοσιακότητα, ο Αγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, με αφορμή την εκ μέρους του χρήση του όρου «Θεοτόκος», ο οποίος απουσιάζει από τη βιβλική, τη συνοδική και την πατερική παράδοση -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- μέχρι την εποχή του, σημείωνε τα εξής: «Εγώ έχω γράψει, πως εάν και δεν αναφέρει τη λέξη η Σύνοδος, καλά κάνει διότι δεν κινήθηκε τέτοιο θέμα εκείνο τον καιρό, γι' αυτό και δεν υπήρχε καμία ανάγκη αυτά που δεν ανακινήθηκαν να τα φέρει στο μέσο της συζήτησης, παρότι ερμηνεύοντας το βαθύτερο νόημα των λέξεων γνώριζε πως η αγία παρθένος είναι Θεοτόκος». Ετσι και στην περίπτωση του τρόπου προσφοράς της Ευχαριστίας. Κάποιοι σήμερα τρομάζουν όχι μόνο στο άκουσμα εύρεσης νέων μεθόδων, αλλά ακόμα και στην ιδέα πως θα μπορούσαμε να επιστρέψουμε σε αρχαίες παραδόσεις που προηγήθηκαν της λαβίδας και οι οποίες διακόνησαν και λειτούργησαν το μυστήριο της βρώσης και της πόσης του σώματος και του αίματος του Χριστού, μιας Εκκλησίας εν κινήσει. Και εννοώ στην περίπτωσή μας τη μετάληψη του εμβαπτισμένου στο αίμα σώματος που συναντούμε στην αρχαία παράδοση.

Η Εκκλησία και η Θεολογία ποτέ δεν ταύτισαν τον τρόπο με την ίδια τη Θεία Ευχαριστία, με το μυστήριο. Κάθε άλλη θεώρηση που αρνείται τούτη τη δυνατότητα αλλαγής, η οποία εξάπαντος γίνεται υπέρ των μελών του εκκλησιαστικού σώματος, προκρίνει τον τύπο και αρνείται την αλήθεια. Το μέγα μυστήριο είναι η κοινωνία με τον Χριστό. Ολα τα άλλα ακολουθούν, όλα τα άλλα έπονται και διακονούν τούτη τη συνάντηση, τούτη την ένωση, για χάρη της οποίας υπάρχει η Εκκλησία και όλα όσα μέσα σε αυτή συμβαίνουν.

Για να δούμε την ποικιλία του τρόπου μετάδοσης στην ιστορία της Εκκλησίας, από τη βιβλική εποχή έως και σήμερα, αξίζει να θυμηθούμε τον 101ο κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου, που συγκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 692 και ο οποίος καταδικάζει όσους δεν δέχονται τα τίμια δώρα στα χέρια τους και αντ' αυτού χρησιμοποιούν κάποια δοχεία από χρυσάφι ή από άλλη ύλη. Και τούτο λέγει ο κανόνας «διότι προτιμούν την άψυχη και υποδεέστερη ύλη από την εικόνα του Θεού».

Η Εκκλησία μετά τον ένατο αιώνα προχώρησε στον τρόπο μετάδοσης με τη λαβίδα που όλοι σήμερα γνωρίζουμε και καλά έκανε. Εκείνη ήταν η ανάγκη της εποχής. Σήμερα, κάτω από τη νέα ανάγκη, ίσως ήλθε ο καιρός να επανεξετάσει το θέμα. Θα μπορούσε, στο όνομα της αγάπης, να προχωρήσει σε μια αλλαγή η οποία δεν θίγει καθόλου τον πυρήνα του δόγματος και ως εκ τούτου τον τρόπο υπάρξεως των μελών του εκκλησιαστικού σώματος. Αντίθετα συγκαταβαίνει από τη μια στο φόβο του «αδύνατου» αδελφού -«Οφείλομεν ημείς οι δυνατοί τα ασθενήματα των αδυνάτων βαστάζειν» (Ρωμ. 15, 1)- και από την άλλη αφαιρεί από κάθε πολιτεία οποιαδήποτε επιχειρήματα τής δια της Ευχαριστίας μεταβίβασης του ιού. Ας μη ξεχνάμε πως το Σάββατο έγινε για τον άνθρωπο και όχι ο άνθρωπος για το Σάββατο.

ekirikas.com από nyxthimeron.com