Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως –«Εκάλεσε το όνομα αυτού Ιησούν».

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Εβρ. ια΄9-10, 32-40

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ: Ματθ. α΄1-25

«ΕΚΑΛΕΣΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΑΥΤΟΥ ΙΗΣΟΥΝ».

Πατέρες της Εκκλησίας, μεγάλοι εκκλησιαστικοί συγγραφείς, ονομάζουν τον Θεό ανώνυμον και πολυώνυμον. Ανώνυμον διότι κανένα όνομα, καμμιά λέξη του ανθρώπινου λεξιλογίου δεν μπορεί να περιλάβει και να αποδώσει πλήρως την ουσία και τις αναρίθμητες και άπειρες τελειότητες του Θεού. Πολυώνυμον δε, διότι η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, οι άνθρωποι γενικά αποδίδουν στον Θεό πολλά ονόματα, καθένα από τα οποία εκφράζει και κάποια άπειρη τελειότητα του Θεού. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Θεάνθρωπο Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν. Πολλά ονόματα, ακριβώς διότι είναι Θεός και άνθρωπος, του έχει αποδώσει η Αγία Γραφή. Ένα όμως επικράτησε περισσότερο από όλα τα άλλα. Με αυτό τον προσφωνούσαν τότε οι άνθρωποι. Με αυτό τον επικαλούνται στις προσευχές τους οι Χριστιανοί διά μέσου των αιώνων. Είναι το όνομα Ιησούς.

Αλλά ο δίκαιος Ιωσήφ δεν του έδωσε από μόνος του το όνομα Ιησούς. Δεν το διάλεξε αυτός ανάμεσα στα πολυάριθμα ονόματα των Εβραίων. Του το έδωσε κατ’ εντολήν Θεού ο άγγελος. Είναι επομένως Θεόσδοτο το ιερώτατο και αγαπημένο αυτό όνομα. Για πρώτη φορά απεσταλμένος του Θεού και κατ’ εντολήν του Θεού ο αρχάγγελος Γαβριήλ γνωστοποίησε στην Παρθένον το όνομα του παιδιού, το οποίο εκ Πνεύματος Αγίου θα γεννιόταν από αυτήν. «Ιδού, τής είπε, συλλήψη εν γαστρί και τέξη υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν» (Λουκ. α΄ 31).

Άγγελος Κυρίου πάλι, όταν βασάνιζαν τον δίκαιο Ιωσήφ άδικες υποψίες εναντίον της Παναγίας Παρθένου, κατ’ εντολήν Θεού απεκάλυψε σ’ αυτόν το μυστήριον της γεννήσεως του παιδιού και του ανακοίνωσε συγχρόνως το όνομα που έπρεπε να δοθεί σ’αυτό. Παρουσιάστηκε στον ύπνο και του είπε; «Ιωσήφ υιός Δαυίδ, μη φοβηθείς παραλαβείν Μαριάμ την γυναίκα σου∙ το γαρ εν αυτή γεννηθέν εκ Πνεύματος εστίν Αγίου». Και αμέσως πρόσθεσε: «Τέξεται υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν» (Ματθ. α΄ 20, 21). Και ο Ιωσήφ, με τη σύμφωνη γνώμη φυσικά και της Παναγίας μας, ονόμασε το παιδί Ιησούν.

Με αυτό το γλυκύτατο όνομα το προσφωνούσε με απέραντη στοργή και τρυφερότητα η μητέρα του και ο Ιωσήφ. Με αυτό το ονόμαζαν κατόπιν τα συνομήλικά του παιδιά της Ναζαρέτ και οι Ναζαρηνοί. Με αυτό άνδρα πλέον, άφθαστο διδάσκαλο και θαυματουργό, τον ονόμαζαν οι σύγχρονοι του. Αυτό τέθηκε στην επιγραφή πάνω στον σταυρό του. «Ιησούς ο Ναζωραίος, ο βασιλεύς των Ιουδαίων» είχε γράψει ο Πιλάτος (Ιω, ιθ΄ 19). Όταν λίγα χρόνια αργότερα ο τρομερός διώκτης των πρώτων χριστιανών Σαύλος «εμπνέων απειλής και φόνου» πορευόταν προς την Δαμασκό και είδε εκτυφλωτικό φως να τον σκεπάζει, άκουσε την φωνή του Κυρίου να του λέγει: «Σαούλ, Σαούλ, τι με διώκεις»; Σε ερώτηση του Σαούλ «ποιος είσαι, Κύριε;», ο Κύριος απάντησε: «εγώ ειμί Ιησούς, ον συ διώκεις» (Πράξ. θ΄ 1-5).

Αλλά τι σημαίνει η λέξη Ιησούς; Ποιο είναι το νόημα της; Είναι γνωστό, ότι κατά κανόνα τα ονόματα των Εβραίων – όπως άλλωστε και των αρχαίων Ελλήνων – εξέφραζαν ένα νόημα, είχαν κάποια σημασία. Ποια, λοιπόν, είναι η σημασία του ονόματος Ιησούς;

Το ιερό αυτό όνομα αποτελείται και είναι σύνθετο από δυο λέξεις. Από την λέξη Γιεχωβά, που σημαίνει «ο αιώνιος υπάρχων απειροτέλειος Θεός», και από την λέξη Ιεσούα, που σημαίνει «σωτηρία, σωτήρ». Επομένως ολόκληρο το όνομα σημαίνει «Θεός-Σωτήρ». Ότι δηλαδή αυτός, στον οποίον ο αρχάγγελος έδωσε το όνομα Ιησούς δεν θα ήταν ένας απλός άνθρωπος, ούτε και Θεός μόνον. Θα ήταν Θεός και άνθρωπος. Τέλειος Θεός, όπως ο Πατήρ και το Άγιον Πνεύμα, και τέλειος άνθρωπος, όπως ήταν ο Αδάμ, όταν βγήκε από τα χέρια του Δημιουργού. Για αυτό και ο απόστολος Παύλος ονομάζει τον Κύριο «δεύτερον άνθρωπον», «επουράνιον άνθρωπον», «νέον Αδάμ» (Α΄ Κορ. ιε΄ 47, 48). Είναι, λοιπόν, Θεάνθρωπος ο Ιησούς. Αυτό μαρτυρεί το όνομα του.

Ύψιστος σκοπός της ενανθρωπήσεως του, της θεανδρικής υπόστασης του ήταν η σωτηρία του αμαρτωλού ανθρώπου, του ανθρώπινου γένους από τον Αδάμ μέχρι συντέλειας των αιώνων. Το βαθύτερο, άλλωστε, νόημα του ιερού αυτού ονόματος, τον σκοπό που αυτό φανερώνει, έδωσε ο ίδιος ο αρχάγγελος Γαβριήλ. Όταν προς τον Ιωσήφ είπε «καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν», αμέσως πρόσθεσε, «αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού». Η δεύτερη φράση ερμηνεύει το όνομα και το αιτιολογεί. Θα του δώσεις, λέει, αυτό το όνομα, διότι αυτό του ταιριάζει απόλυτα, αυτό δηλώνει τον σκοπό της σαρκώσεως. Διότι αυτός, ο Ιησούς, θα σώσει, θα απαλλάξει και θα ελευθερώσει τον λαόν του από το βάρος και την ενοχή της αμαρτίας. Είναι Θεός – Σωτήρ.

Πόσες και πόσες φορές ο Ιησούς δεν κάλεσε στη σωτηρία τους ανθρώπους της εποχής του και δεν καλεί όλους τους ανθρώπους της οικουμένης διά μέσου των αιώνων; Είπε και λέει, «δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς. Άρατε τον ζυγόν μου εφ υμάς… και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών» (Ματθ. ια΄ 28, 29). Αμέσως μετά την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος κήρυτταν οι Απόστολοι προς τα πλήθη των Εβραίων, και κατόπιν προς όλη την οικουμένη σωτηρία στο όνομα του Ιησού. Μνημειώδης μένει η διακήρυξη του αποστόλου Πέτρου: «Ας γίνει γνωστό σ’ όλους σας, είπε…, ότι δεν είναι δυνατόν με κανένα άλλο πρόσωπο και με κανένα άλλον τρόπο να πετύχουμε την σωτηρία, παρά μόνο δια του Ιησού, διότι δεν υπάρχει κανένα άλλο όνομα κάτω από τον ουρανό και πάνω στην γη, παρά μόνο το όνομα Ιησούς, που έχει δοθεί εκ μέρους του Θεού στους ανθρώπους, δια του οποίου έχει οριστεί να σωθούμε όλοι μας» (Πράξ. δ΄ 10, 12).

Ο Κύριος, που ως βρέφος, γεννήθηκε στη Βηθλεέμ είναι Θεός – Σωτήρ. Αυτό διαλαλεί το όνομα Ιησούς. Σαρκώθηκε για την σωτηρία όλου του ανθρώπινου γένους, για την σωτηρία του καθενός από μας προσωπικά. Και είναι για τον καθένα μας, ατομικά, Ιησούς δηλαδή Θεός – Σωτήρ.

 Γεώργιος Σαββίδης