Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Η Ουκρανική κρίση επεκτείνεται στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών

Η Ουκρανική κρίση επεκτείνεται στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Η κρίση που διέρχεται η Ορθόδοξη Εκκλησία, λόγω του Ουκρανικού Εκκλησιαστικού ζητήματος, επεκτείνεται και εκτός αυτής και συγκεκριμένα στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών (ΠΣΕ). Ο υπεύθυνος για τις εξωτερικές εκκλησιαστικές υποθέσεις του Πατριαρχείου της Μόσχας Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων στις 5 Ιουνίου επισκέφθηκε την έδρα του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών, στη Γενεύη, και συνομίλησε για το Ουκρανικό με τον Γενικό Γραμματέα του ΠΣΕ Νορβηγό Λουθηρανό Πάστορα Όλαφ Φίκσε Τβέϊτ.

            Κατά τη συνάντηση ο κ. Ιλαρίων πρώτα διαβεβαίωσε τον πάστορα Τβέϊτ ότι η Ρωσική Ορθόδοξη  Εκκλησία θεωρεί σημαντικό το ΠΣΕ και πως παραμένει σε αυτό. Ο κ. Τβέϊτ  εξέφρασε την ικανοποίησή του και του απάντησε ότι το Πατριαρχείο της Μόσχας «αποτελεί μέρος του έργου του ΠΣΕ για ενότητα και ειρήνη». Στη συνέχεια ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ αναφέρθηκε στο Ουκρανικό ζήτημα και ζήτησε τη συμπαράσταση του ΠΣΕ υπέρ της υπό το Πατριαρχείο της Μόσχας κανονικής Εκκλησίας της Ουκρανίας. Ο λουθηρανός πάστορας του απάντησε, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου του ΠΣΕ, ότι «δεν αναμιγνύεται μεν στα ενδοορθόδοξα ζητήματα, αλλά δεν μπορεί να αγνοήσει το τι συμβαίνει στην Ορθόδοξη οικογένεια».

            Η δήλωση του ΓΓ του ΠΣΕ εξελήφθη ως υποστήριξη των θέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας στο Ουκρανικό ζήτημα από τα ΜΜΕ τα προσκείμενα σε Αυτό. Η ιστοσελίδα της Ένωσης των Ορθοδόξων Δημοσιογράφων στις 6 Ιουνίου έγραψε ότι ο επικεφαλής του ΠΣΕ «εξέφρασε τη θλίψη του για τις ενέργειες του Φαναρίου στην Ουκρανία» και ότι «ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ τον ευχαρίστησε για την εποικοδομητική στάση του στο Ουκρανικό ζήτημα».

            Την επόμενη ημέρα, 7 Ιουνίου, το ΠΣΕ επανέρχεται με νέο Δελτίο Τύπου και με τίτλο «Το ΠΣΕ απαντά στα παραπλανητικά ρεπορτάζ των ΜΜΕ επί του Ουκρανικού» ανασκευάζει την είδηση. Συγκεκριμένα σημειώνει, μεταξύ των άλλων, ότι ο ΓΓ Τβέϊτ χαιρέτησε την απόφαση του Πατριάρχου Κυρίλλου να παραμείνει η Ρωσική Εκκλησία στο ΠΣΕ και διευκρινίζει επί του Ουκρανικού:

« 1. Το ΠΣΕ - με βάση το Οικουμενικό Πρωτόκολλο – δεν επεμβαίνει και δεν σχολιάζει τις εσωτερικές συζητήσεις στην Ορθόδοξη οικογένεια περί του Κανονικού στάτους.

2. Ο ΓΓ του ΠΣΕ ουδέν νέο ανέφερε επί του ζητήματος της Ουκρανίας. Και
3. Το ΠΣΕ έχει μία Εκκλησία μέλος με παρουσία στην Ουκρανία και αυτή είναι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία».

Το τελευταίο σημείο του Δελτίου Τύπου, ότι δηλαδή το ΠΣΕ αναγνωρίζει, ως μέλος του,  ΜΙΑ Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία και αυτή είναι η υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο, που υπάγεται εκκλησιαστικά στην Ρωσική Εκκλησία, δικαιολογεί την ικανοποίηση των ΜΜΕ, που είναι αντίθετα στην ενέργεια του Οικουμενικού Πατριάρχου να ανακηρύξει τους σχισματικούς της Ουκρανίας ως Αυτοκέφαλη Εκκλησία.

Με την ενέργεια του Μητροπολίτου Βολοκολάμσκι, να δηλώσει ότι παραμένει στο ΠΣΕ και να πάρει τη διαβεβαίωση ότι για την Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία το ΠΣΕ αναγνωρίζει αυτήν που είναι υπό τη Ρωσική Εκκλησία, το Πατριαρχείο της Μόσχας θέλησε να προλάβει το αίτημα της «Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας» να καταστεί μέλος του ΠΣΕ, αίτημα που υποστηρίζει το Φανάρι. Προφανώς το θέμα θα έχει συνέχεια. Το Φανάρι θα επιδιώξει να καταστεί μέλος του ΠΣΕ η υπ’ αυτό Ουκρανική Εκκλησία, οπότε το πεδίο της οξείας αντιπαράθεσης των δύο τοπικών Εκκλησιών περνά και στη Γενεύη... Σημειώνεται ότι το ΠΣΕ ακολουθεί φιλοδυτική πολιτική και γενικά είναι ευνοϊκό προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά στο Ουκρανικό υπολογίζει και την αντίδραση του Πατριαρχείου της Μόσχας. Προφανώς είναι λυπηρό για την Ορθοδοξία οι δύο Εκκλησίες να εκτίθενται τόσο αρνητικά στο ΠΣΕ, που αποτελείται κυρίως από προτεσταντικές ομολογίες.

Παράλληλα εντείνεται η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Ο Έλληνας Επίσκοπος Ολβίας Επιφάνιος, που χειροτονήθηκε από την «Αυτοκέφαλη Εκκλησία», προκαλεί αντιδράσεις στο εσωτερικό Της, διότι θεωρείται ότι θα περιθωριοποιήσει τους σλάβους Ιεράρχες Της. Από την άλλη πλευρά το Πατριαρχείο της Μόσχας εξακολουθεί να επεκτείνεται. Ο Πατριάρχης Κύριλλος μετέβη στο Στρασβούργο για να παραστεί στη συναυλία της υπό τον Μητροπολίτη  Ονούφριο εκκλησιαστικής χορωδίας του Κιέβου και ευχαρίστησε τον εκεί Ρωμαιοκαθολικό Αρχιεπίσκοπο  Λιούκ Ραβέλ για την υποστήριξή του στην κατασκευή Ρωσικού Ορθόδοξου Ναού στην πόλη, μία από τις έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και έδρα του Δικαστηρίων Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Συμβουλίου της Ευρώπης, του οποίου μέλος είναι η Ρωσία. Επίσης η Ρωσική Εκκλησία  προχωρεί στην ανέγερση Ναού στην Κύπρο και συγκεκριμένα στη Λεμεσό.

Εν τω μεταξύ το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων ΙΝΤΕΡΦΑΞ στις 3 Ιουνίου μετέδωσε δήλωση του Οικουμενικού Πατριάρχου, ότι το υπό τον Φιλάρετο «Πατριαρχείο Κιέβου» δεν υπάρχει και ουδέποτε υπήρξε. Η δήλωση  προέρχεται από τον λογαριασμό στο Facebook του επικεφαλής του Εθνικού Συνδικάτου Δημοσιογράφων της Ουκρανίας Σεργκέϊ Τομιλένκο. Στην ίδια δήλωση ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος επανέλαβε την υποστήριξή του προς την «Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ουκρανίας», η ανακήρυξη της οποίας, όπως είπε, «δεν έχει καθόλου να κάνει με την πολιτική και τη γεωπολιτική», αλλά με το ότι η «Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως έχει δει πως για δεκαετίες, αν όχι για αιώνες,  η Ουκρανία δεν είχε τη δυνατότητα να απολαύσει πλήρη ελευθερία από εξωτερικές επιρροές και ειδικά από το Ρωσικό κράτος». Η συγκεκριμένη φράση αποδυναμώνει το λόγο του, ότι η ενέργειά του δεν έχει σχέση με την πολιτική και την γεωπολιτική... Δεν είναι και ακριβής. Η Ουκρανία αποτελούσε πάντα μέρος  της Ρωσίας. Τα υπόλοιπα είναι ουκρανική εθνικιστική προπαγάνδα, βολική στη γεωπολιτική της Δύσης.  

Για τον Φιλάρετο, που αυτοχαρακτηριζόταν ως «Πατριάρχης  Κιέβου και πάσης Ουκρανίας», ο κ. Βαρθολομαίος είπε ότι τον αποκατέστησε στο επισκοπικό αξίωμα ως πρώην Μητροπολίτη Κιέβου, κάτι που ο ίδιος δεν δέχεται και εξακολουθεί να φορεί τα διακριτικά του Πατριάρχου.... Τέλος ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε ότι μετά την απονομή της αυτοκεφαλίας ο Προκαθήμενος της συγκεκριμένης Εκκλησίας Επιφάνιος έχει την ευθύνη να ενδυναμώσει την ενότητά της.... Αυτή πάντως είναι ακόμη μακριά. Η υπό το Πατριαρχείο της Μόσχας Ουκρανική Εκκλησία παραμένει ισχυρότατη και ο νέος Πρόεδρος Ζελένσκι, εβραίος στο θρήσκευμα, δεν έχει τις εθνικιστικές και θρησκευτικές εμμονές, ωφελιμιστικές κατ΄ ουσίαν, του προκατόχου του Ποροσένκο.-