Εγκύκλιος Μητροπολίτου Κυθήρων Σεραφείμ για την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή 2016

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
(ὑπ' ἀριθ. 142/2016)

Πρός 
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων

«...Ὅταν δέ νηστεύητε, μή γίνεσθε 

ὥσπερ οἱ ὑποκριταί σκυθρωποί...» 

(Ματθ. στ΄16)

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά. Εὐλογημένη,εἰρηνική καί καλλίκαρπη ἀς εἶναι ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή!

Παρῆλθε μέ τήν Χάρι τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ πρώτη περίοδος τοῦ Ἱεροῦ καί κατανυκτικοῦ Τριῳδίου, πού περιλαμβάνει τίς τρεῖς (3) πρῶτες ἑβδομάδες καί εἶναι προπαρασκευαστική καί προκαθάρσιμη καί εἰσερχόμεθα ἀπό αὔριο, τήν Καθαρά Δευτέρα, στή σαρανταήμερη νηστεία τῶν ἕξ (6) ἑβδομάδων τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαροκοστῆς.

Ἡ νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος εἶναι οἱ πιό ἱερές καί σπουδαῖες νηστεῖες τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Προετοιμαζόμεθα σέ αὐτές μέ τήν διπλῆ νηστεία, σωματική καί πνευματική, μέ τίς κατανυκτικές Ἱερές Ἀκολουθίες καί τήν Θεία Λατρεία, μέ τήν εἰλικρινῆ μετάνοια καί ἐξομολόγησι, μέ πράξεις ἀγάπης καί φιλανθρωπίας, μέ τήν μελέτη τῆς Θείας Γραφῆς καί τήν ἀκρόασι τοῦ Θείου Λόγου καί γενικότερα μέ ἕνα σταθερό πρόγραμμα πνευματικῆς πορείας καί ζωῆς, διά νά προσκυνήσωμε «κεκαθαρμέναις διανοίαις», «ψυχαῖς καθαραῖς καί ἀρρυπώτοις χείλεσι» τά Ἅγια Πάθη, τόν Σταυρόν, τήν Ταφήν καί τήν ἔνδοξον Ἀνάστασιν τοῦ Σωτῆρος καί Λυτρωτοῦ μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Εἰς τούς στίχους τῆς σημερινῆς Εὐαγγελικῆς Περικοπῆς, πού προτάξαμε καί ἀποτελεῖ μέρος τῆς ἐπί τοῦ Ὄρους Ὁμιλίας τοῦ Κυρίου μας, ὁ Θεῖος Διδάσκαλος μᾶς ὑποδεικνύει τόν σωστό τρόπο, μέ τόν ὁποῖο πρέπει νά νηστεύωμε. Ὅταν νηστεύετε νά μή γίνεσθε σκυθρωποί καί περίλυποι ὅπως οἱ ὑποκριταί. «Ὑποκριτής δέ,κατά τόν Ἅγιο Χρυσόστομο εἶναι ἐκεῖνος, πού παίρνει ἄλλο σχῆμα καί ἄλλη μορφή, ἐνῶ ὁ ἴδιος εἶναι διαφορετικός ἀπό ὅ,τι φαίνεται ἄνθρωπος, δηλ. ἄν κάποιος φοράει τό προσωπεῖο τοῦ ἄρχοντα, ἐνῶ εἶναι «πτωχός». Καί ὁ ἑρμηνευτής Εὐθύμιος Ζιγαβηνός συμβουλεύει: «Ὅταν κάνετε νηστεία μήν παρουσιάζεσθε μέ προσποιητό τρόπο σκυθρωποί, ὅπως ἐκεῖνοι, πού ἐπιδιώκουν νά φαίνονται ὠχροί διά νά ἀρέσουν στούς ἀνθρώπους».

Τήν προτροπή τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας «σύ δέ νηστεύων ἄλειψαί σου τήν κεφαλήν καί τό πρόσωπόν σου νίψαι» καί ὁ Ἱερός Χρυσόστομος καί ὁ ἑρμηνευτής Ζιγαβηνός τήν ἑρμηνεύουν μέ ἀλληγορικό τρόπο. Ὁ μέν χρυσορρήμων Πατήρ λέγει «νά σπουδάζωμε παντοιοτρόπως, μέ πολλή ἀκρίβεια νά κρύβωμε ἀπό τά μάτια καί τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων αὐτό τό ἱερό ἀπόκτημα τῆς νηστείας». Καί ὁ ἅλλος ἐκκλησιαστικός σχολιαστής παρατηρεῖ ὅτι «μέ αὐτά τά λόγια ὁ Χριστός κάτι ἄλλο συμβουλεύει, ἐννοῶ νά συγκαλύπτει ὁ νηστευτής τήν ὄχι εὐχάριστη ὄψι του ἀπό τήν νηστεία μέ τό νά φαίνεται φωτεινός καί πρόσχαρος» .

Στή συνέχεια θά παραθέσωμε σύντομες σοφές παραινέσεις τοῦ νεοφανοῦς συμπαθεστάτου Ὁσίου Πορφυρίου τοῦ Καυσοκαλυβίτου, πού ἔζησε θεάρεστα τά περισσότερα χρόνια τῆς ζωῆς του στό λεκανοπέδιο τῆς Ἀττικῆς, τόν περασμένο αἰῶνα, γιά τήν ὠφελιμότητα τῆς νηστείας. «....Ὅλα τά πατερικά βιβλία ὁμιλοῦν γιά τή νηστεία.Οἱ Πατέρες τονίζουν νά μήν τρῶμε δυσκολοχώνευτα φαγητά ἥ λιπαρά καί παχιά, γιατί κάνουν κακό στό σῶμα, ἀλλά καί στήν ψυχή ....Τό κρέας κάνει κακό στόν ἄνθρωπο -κάνουν καλό τά χόρτα,τά φροῦτα κλπ. Γι΄ αὐτό οἱ Πατέρες ὁμιλοῦν γιά νηστεία καί κατακρίνουν τήν πολυφαγία καί τήν ἡδονή πού αἰσθάνεται κανείς μέ τά φαγητά τά πλούσια. Νά εἶναι πιό ἁπλά τά φαγητά μας. Νά μήν ἀσχολούμαστε τόσο πολύ μέ αὐτά».

Δέν εἶναι τό φαγητό, δέν εἶναι οἱ καλές συνθῆκες διαβιώσεως πού ἐξασφαλίζουν τήν καλή ὑγεία. Εἶναι ἡ ἁγία ζωή, ἡ ζωή τοῦ Χριστοῦ. Ξέρω γιά ἀσκητές πού νηστεύανε πολύ καί δέν εἴχανε καμμιά ἀρρώστια. Δέν κινδυνεύει νά πάθει κανείς τίποτα ἀπ΄ τήν νηστεία. Κανείς δέν ἔχει ἀρρωστήσει ἀπ΄ τήν νηστεία. Πιό πολύ ἀρρωσταίνουν ἐκεῖνοι πού τρῶνε κρέατα κι αὐγά καί γάλατα, παρά ἐκεῖνοι πού εἶναι λιτοδίαιτοι. Εἶναι παρατηρημένο αὐτό. Νά τό πάρουμε καί ἀπό τήν ἰατρική ἐπιστήμη πού τώρα τό συνιστᾶ αὐτό τό πράγμα. Οἱ νηστευταί νηστεύουν καί δέν παθαίνουν τίποτα ὄχι ἁπλῶς δέν παθαίνουν, ἀλλά θεραπεύονται ἀπό ἀρρώστιες.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Κατά τήν αὐριανή πρώτη ἡμέρα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία θά διασαλπίση ὡς τά πέρατα τῆς Οἰκουμένης τό περίτρανο μήνυμα τῆς νηστείας μέ τόν ἀκόλουθο κατανυκτικό ὕμνο: «Ἐλήλυθεν ἡ νηστεία, ἡ μήτηρ τῆς σωφροσύνης, ἡ κατήγορος τῆς ἁμαρτίας, καί συνήγορος τῆς μετανοίας, ἡ πολιτεία τῶν Ἀγγέλων, καί σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, οἱ πιστοί ἀνακράξωμεν, ὁ Θεός ἐλέησον ἡμᾶς».

Καλούμεθα νά ἀποδυθοῦμε στό πνευματικό ἀγώνισμα τῆς σωματικῆς καί πνευματικῆς νηστείας μέ προθυμία, ἱερό ζῆλο καί ὑπομονή. Τά ἀποτελέσματα τῆς νηστείας,ὅπως μᾶς εἶπε καί ὁ Ἅγιος Πορφύριος,εἶναι ἀγαθά καί ἄριστα καί γιά τήν ψυχική καί γιά τήν σωματική ὑγεία. Ἡ νηστεία μας θά συντελέση τά μέγιστα καί στήν ἀποκατάστασι τῆς ἀγαθῆς κοινωνίας καί τῶν πνευματικῶν μας σχέσεων μέ τόν Θεόν Πατέρα, ἀρκεῖ μέ ταπείνωσι, συντριβή καρδίας καί μετάνοια νά ἀναφωνήσωμε τό «ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» καί τό «ἡμάρτομεν, ἠνομήσαμεν, ἠδικήσαμεν ἐνώπιον Σου, οὐδέ συνετηρήσαμεν, οὐδέ ἐποιήσαμεν, καθώς ἐνετείλω ἡμῖν».

Καί μέσα εἰς τό πνευματικό αὐτό κλῖμα, ἀφοῦ προηγηθῆ ἡ μετάνοια, ἡ ἐξομολόγησις, ἡ νηστεία καί ἡ θερμή μας προσευχή ὅλη τήν πρώτη Καθαρή Ἑβδομάδα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, νά παρακαλέσωμε θερμά τόν Κύριο καί Θεό μας γιά δυό σπουδαῖα καί φλέγοντα θέματα:

Tό πρῶτο εἶναι νά ἀνοίξη ὁ οὐρανός καί νά πέση στή διψασμένη γῆ μας ἄφθονη ποτιστική βροχή, πού μᾶς εἶναι τόσο ἀπαραίτητη γιά τήν ὕδρευσι καί τίς καλλιέργειες τοῦ τόπου μας. Ἄν γιά τίς ἁμαρτίες μας ὁ Πανάγαθος Θεός μᾶς στερήση παιδαγωγικά αὐτή τήν ἀναγκαία εὐλογία, θά ὑπάρξη μεγάλο πρόβλημα τούς ἑπόμενους μῆνες. Καί τό δεύτερο νά λυπηθῆ ὁ Πολυέλεος Κύριος καί Θεός μας τά πλήθη τῶν προσφύγων καί μεταναστῶν, οἱ ὁποῖοι, λόγῳ τοῦ παρατεταμένου ἀνελέητου πολέμου καί τῶν ἀθλίων συνθηκῶν ἐπιβιώσεως των, ἀναζητοῦν νέα πατρίδα στήν Εὐρωπαϊκή μας ἤπειρο μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται γιά τούς τόπους μεταναστεύσεως καί προσφυγιάς των. Νά προσευχηθοῦμε ὅλοι μας αὐτές τίς ἅγιες ἡμέρες νά γίνη ἡ κατάπαυσις τοῦ πυρός στή Μέση Ἀνατολή καί οἱ δυστυχισμένοι αὐτοί ἄνθρωποι νά ἐπαναπατρισθοῦν. Μέχρι τότε, ὅμως, ἄς προσευχόμαστε γι'αὐτούς τούς συνανθρώπους μας, πού εἶναι καί αὐτοί παιδιά τοῦ Θεού, νά τούς ἀπαλύνει τόν πόνο καί νά ἐπιλύση ἔστω καί προσωρινά τό βιοτικό τους πρόβλημα, οἱ δέ χῶρες πού θά τούς φιλοξενήσουν νά μήν ὑποστοῦν ζημιές ἤ ἀλλοίωσι στόν πληθυσμό τους.

Γι'αὐτά τά δύο σημαντικά θέματα ἡ Τοπική μας Ἐκκλησία τήν ἐρχόμενη μεγάλη καί λαμπρή ἑορτή τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας θά προβῆ μέ τήν βοήθεια τοῦ Κυρίου μας σέ δύο ἐνέργειες:1^ον Ἐφ'ὅσον μέχρι τήν ἡμέρα αὐτή παραμείνη ἀναπάντητο τό θερμό αἴτημα τῆς βροχῆς θά γονατίσωμε, μετά τήν περιφορά τῶνἉγίων Εἰκόνων, στό Μοναστήρι τῆς Παναγίας μας τῆς Μυρτιδιώτισσας, ὅσοι εἴμαστε ἐκεῖ, καί στούςἘνοριακούς Ναούς, πού θά λειτουργήσουν  τήν ἡμέρα αὐτή, καί θά διαβασθοῦν ἀπό τήν Ὡραία Πύλη οἱ εὐχές γιά τήν λύσι τῆς ἀνομβρίας ἀπό τούς Λειτουργούς τῆς Ἐκκλησίας μας καί 2^ον Μέ τήν συμφωνία καί τήν συνεργασία τοῦ Ἱερέως καί τῶν Ἐπιτρόπων Κιλκίς, μέσῳ νά περιαχθῆ ἐκείνη τήν Κυριακή δίσκος καί τό προϊόν τῶν δίσκων θά προωθηθῆ στόν Πειραιᾶ καί τήν Εἰδομένη τοῦ νομοῦ τῶν οἰκείων Ἱερῶν Μητροπόλεων ἤ φιλανθρωπικῶν ὀργανισμῶν, ἐκεῖ ὅπου ἀποβιβάζονται ἤ συνωστίζονται χιλιάδες μετανάστες γιά νά τούς προσφερθῆ ἕνα φιαλίδιο νερό καί ἄλλα εἴδη πρώτης ἀνάγκης. Πρίν 5 μῆνες εἴχαμε συμπαρασταθῆ σέ χρήματα, εἴδη ρουχισμοῦ καί τροφίμων σέ τρεῖς Ἱερές Μητροπόλεις τοῦ Αἰγαίου Πελάγους (Μυτιλήνης, Χίου καί Σάμου).

Ἐφ' ὅσον καί τώρα, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, «προαιρεῖσθε τῇ καρδίᾳ» ἄς κάμωμε αὐτή τήν «λογία ἀγάπης» γιά τούς ταλαιπωρημένους αὐτούς συνανθρώπους μας, ἀνταποκρινόμενοι στούς λόγους τοῦ Κυρίου μας˙ «ἑπείνασα καί ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καί ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην καί συνηγάγετέ μοι...», δίνοντας ἔστω καί τό ἐλάχιστο ποσό, πού θά προκύψη ἀπό τήν οἰκονομία πού κάνουμε τίς ἡμέρες τῆς νηστείας.

Εὐχόμενος δέ ἀπό καρδίας εὐλογημένη, εὔδρομη καί καρποφόρα τήν Ἁγία περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί πλούσια σέ Θεῖες εὐλογίες καί ἀντιδόνησες διατελῶ,

Μέ πατρικές εὐχές

Ὁ Μητροπολίτης
Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ