Ψαλμός 19ος. Πορεία του βασιλέως για πόλεμο. (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)

           ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

   ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2016

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

Ψαλμός 19

ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΓΙΑ ΠΟΛΕΜΟ

Σήμερα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, θά σᾶς ἑρμηνεύσω τόν 19ο ψαλμό τοῦ Ψαλτηρίου μας. Τό μήνυμα τοῦ ψαλμοῦ αὐτοῦ τό ζήσαμε ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες στήν ἔνδοξη ἑλληνική ἱστορία μας καί ἰδιαίτερα τό ζήσαμε κατά τήν ἡρωική ἐπανάσταση τοῦ ᾽21 κατά τῶν Τούρκων καί στόν Ἑλληνοϊταλικό πόλεμο. – Ὁ ψαλμός ὁμιλεῖ γιά ἕνα βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ, πού δέν λέει τό ὄνομά του. 

Ὁ βασιλεύς ἑτοιμάζεται γιά πόλεμο ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπιτέθηκαν κατά τοῦ ἰσραηλιτικοῦ κράτους. Ἀλλά προτοῦ νά ξεκινήσει γιά τόν πόλεμο ὁ βασιλεύς, μέ τήν συνοδία βεβαίως τῶν στρατιωτικῶν του, πηγαίνει στό Ναό, γιά νά προσφέρει θυσία στόν Θεό Γιαχβέ, γιά νά τοῦ εἶναι εὐνοϊκός στήν μάχη κατά τῶν ἐχθρῶν του. Ἐκεῖ εἶναι συγκεντρωμένη καί ἡ ἰσραηλιτική κοινότητα, γιά νά προσευχηθεῖ καί αὐτή καί γιά νά δώσει εὐχές στόν βασιλέα πορευόμενο στόν πόλεμο. Ἔτσι λοιπόν εὔχεται ἡ ἰσραηλιτική κοινότητα πρός τόν βασιλέα καί τοῦ λέει, στήν «ἡμέρα θλίψεως», πού βρίσκονται, στόν καιρό δηλαδή τοῦ πολέμου πού ἀντιμετωπίζουν τώρα, ὁ Θεός νά εἰσακούσει τήν προσευχή του καί νά τόν ὑπερασπίσει, ἐξαποστέλλοντας τήν βοήθειά Του ἀπό τόν Ναό: «Ἐπακούσαι σου Κύριος ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως, ὑπερασπίσαι σου τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ» (στίχ. 2-3). Τοῦ εὔχεται νά γίνει δεκτή ἡ θυσία του ἀπό τόν Θεό (στίχ. 4) καί νά τοῦ δώσει ὁ Θεός αὐτό πού ζητάει ἡ καρδιά του (στίχ. 5). Τότε, ὅταν μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ὁ βασιλεύς θά ἐπιστρέψει ἀπό τόν πόλεμο νικητής, θά ξανάρθουν πάλι ὅλοι στόν Ναό, γιά νά δοξάσουν τόν Θεό γιά τήν σωτήρια νίκη καί νά ὑμνήσουν τό παντοδύναμο ὄνομά Του: «Ἀγαλλιασόμεθα ἐν τῷ σωτηρίῳ σου καί ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (στίχ. 6).

2. Ἐνῶ, ἀγαπητοί μου, ἡ ἰσραηλιτική κοινότητα προσευχόταν καί εὐχόταν στόν βασιλέα, ὁ Θεός νά τόν βοηθήσει, γιά νά ἀναδειχθεῖ νικητής κατά τῶν ἐχθρῶν του στόν πόλεμο, ἐκείνη τήν ὥρα ὁ ἱερεύς, πού πρόσφερε τήν θυσία τοῦ βασιλέως, προσπαθοῦσε ἀπό μερικά σημεῖα νά διαγνώσει ποιά θά εἶναι ἡ ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ στήν παρούσα περίσταση. Ἄν δηλαδή ὁ Θεός θά δεχθεῖ τήν θυσία τοῦ βασιλέως καί θά εἰσακούσει τήν προσευχή τῆς κοινότητας. Πραγματικά, ἀπό κάποια εὐνοϊκά σημεῖα ὁ ἱερεύς διέγνωσε ὅτι ὁ Θεός δέχτηκε τήν θυσία τοῦ βασιλέως καί θά τοῦ εἶναι ὑπερασπιστής στόν πόλεμο κατά τῶν ἐχθρῶν του. Γι᾽ αὐτό καί λέγει τώρα: «Νῦν ἔγνων ὅτι ἔσωσε Κύριος τόν χριστόν αὐτοῦ» (στίχ. 7). «Χριστόν» ὀνομάζει τόν βασιλέα ἐπειδή καί ὁ βασιλεύς ἐχρίετο, ὅπως ὁ ἱερεύς. Ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ ὑπέρ τοῦ βασιλέως, λέγει ὁ ἱερεύς, θά ἐκδηλωθεῖ μέ θαυμαστά ἔργα τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ («ἐν δυναστείαις ἡ σωτηρία τῆς δεξιᾶς αὐτοῦ», στίχ. 7).

3. Στήν συνέχεια ὁ ἱερεύς κάνει ἕνα σύντομο καί ὑπέροχο κήρυγμα: Ἐξηγεῖ τό γιατί ἡ νίκη θά εἶναι ὑπέρ τοῦ βασιλέως τοῦ Ἰσραήλ καί ὄχι ὑπέρ τῶν ἐχθρῶν του. Οἱ ἐχθροί μας, λέγει ὁ ἱερεύς, εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἔχουν ἅρματα καί ἵππους. Ἀλλά ἐμεῖς, ἄν καί εἴμαστε ἀδύνατοι σέ ὑλικές δυνάμεις, ὅμως ἔχουμε μαζί μας τόν παντοδύναμο Θεό καί γι᾽ αὐτό θά νικήσουμε. Λέγει ἀκριβῶς ὁ ἱερεύς: «Οὗτοι ἐν ἅρμασι καί οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δέ ἐν ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (στίχ. 8). Ἔτσι εἶναι, ἀδελφοί μου χριστιανοί. Δέν νικάει ἡ ἄψυχη ὕλη, ἀλλά νικάει τό πνεῦμα πού πιστεύει σέ ὑψηλά καί ὡραῖα ἰδανικά καί αὐτό τό πνεῦμα κινεῖ τήν ὕλη γιά τήν ἐπιτυχία τῶν ἰδανικῶν αὐτῶν. Στόν ἀγώνα τῆς ζωῆς δέν νικοῦν αὐτοί πού ἔχουν ὑλικές δυνάμεις καί χρήματα πολλά, ἀλλά νικοῦν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἔχουν σύμμαχο τόν Θεό. Καί στόν ἀγώνα μας τοῦ ᾽21 καί στόν ἑλληνοϊταλικό πόλεμο ἀδύνατοι ὑλικά ἤμασταν. Μέ λιανοτούφεκα πολεμούσαμε. Καί ὅμως νικήσαμε ἐμεῖς καί ὄχι τά τάνκς τῶν ἐχθρῶν μας. Πῶς τό πετύχαμε; Τό πετύχαμε γιατί εἴχαμε μαζί μας τήν Μαυροφόρα, πού περπατοῦσε στίς χιονισμένες κορυφογραμμές καί ἅπλωνε τά χέρια της καί τά βόλια τῶν ἐχθρῶν ἄλλαζαν στροφή! Αὐτή τήν μαυροφόρα ἐμεῖς, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, τήν ἀνακηρύξαμε Ὑπέρμαχο Στρατηγό τοῦ ἔθνους μας.

Βέβαιος λοιπόν ὁ ἱερεύς τοῦ ψαλμωδοῦ μας γιά τήν νίκη τοῦ βασιλέως καί τήν κατατρόπωση τῶν ἐχθρῶν του λέγει τελικά: «Αὐτοί (οἱ ἰσχυροί ἐχθροί) συνεποδίσθησαν καί ἔπεσαν, ἡμεῖς δέ (οἱ ἀδύνατοι σέ ὑλικές δυνάμεις, ἀλλά πιστοί στόν Θεό) ἀνέστημεν καί ἀνωρθώθημεν» (στίχ. 9).

Γιά ἄλλη μιά φορά ἡ Ἰσραηλιτική κοινότητα εὔχεται τελικά γιά τήν νίκη τοῦ βασιλέως καί λέγει: «Κύριε, σῶσον τόν βασιλέα καί ἐπάκουσον ἡμῶν ἐν ᾗ ἄν ἡμέρᾳ ἐπικαλεσώμεθά σε» (στίχ. 10).

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας