Ψαλμός 17ος. 3ο Κήρυγμα. Οἱ στρατιωτικές ἐπιτυχίες τοῦ Δαβίδ. (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)

          ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

   ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 24 Ἰανουαρίου 2016

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

Ψαλμός 17

3ο Κήρυγμα

Οἱ στρατιωτικές ἐπιτυχίες τοῦ Δαβίδ

1. Ἑρμηνεύουμε, ἀδελφοί μου χριστιανοί, τόν 17ο Ψαλμό τοῦ Ψαλτηρίου. Ὁ Ψαλμός αὐτός εἶναι πολύ ὡραῖος, ἀλλά καί πολύ μεγάλος. Γι᾽ αὐτό καί τόν χωρίσαμε καί τό σημερινό μας κήρυγμά θά εἶναι τό τρίτο στόν Ψαλμό.

Στά προηγούμενα κηρύγματά μας ἀκούσαμε τόν Δαβίδ νά εὐχαριστεῖ τόν Θεό, γιατί τόν ἔσωσε ἀπό πολλούς κινδύνους (στίχ. 2-20). Λέγει ὅμως ὁ Δαβίδ ὅτι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖον ὁ Θεός ἔδειξε τόση μεγάλη εὔνοια καί προστασία σ᾽ αὐτόν εἶναι ὅτι καί αὐτός ἦταν πιστός τηρητής τῶν ἐντολῶν του (στίχ. 21-31). Ἔτσι εἶναι, χριστιανοί μου: Δέν ἀφήνει ὁ Θεός τά παιδιά Του, πού Τόν ἀγαποῦν καί ἀγωνίζονται νά ἐφαρμόσουν τίς ἐντολές Του, ἀλλά πάντοτε τά προστατεύει καί τά δοξάζει.

2. Προχωροῦμε τώρα, γιά νά τελειώσουμε μέ τό σημερινό μας κήρυγμα τόν Ψαλμό: Παρακάτω ὁ Ψαλμός λέγει γιά τίς στρατιωτικές ἐπιτυχίες, πού εἶχε ὁ βασιλεύς Δαβίδ καί τίς εὐλογίες πού προέκυψαν καί σ᾽ αὐτόν καί τό κράτος του ἀπό τίς ἐπιτυχίες του αὐτές. Στό τμῆμα αὐτό ὁ ποιητής μας γίνεται λυρικώτατος. Ξεσπᾶ σέ ἐνθουσιασμό καί διακηρύσσει τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ λέγοντας ὅτι κανένας δέν εἶναι σάν κι᾽ Αὐτόν, τόσο δυνατός καί τόσο ἔνδοξος (στίχ. 32). Εἶναι «Βράχος» ὁ Θεός, ὅπως λέει τό Ἑβραϊκό κείμενο. «Βράχος», στόν ὁποῖον ἔχουμε ἐμπιστοσύνη νά ἀκουμπήσουμε καί νά στηριχθοῦμε. Μᾶς σώζει ὁ Θεός, χριστιανοί μου, σάν τά ἐλάφια, λέει ὁ Ψαλμός μας. Ὅπως αὐτά, χάρις στά πόδια τους, ἀνέρχονται στά ὑψηλά καί σώζονται, ἔτσι καί ὁ Κύριος Γιαχβέ στίς ὧρες τοῦ κινδύνου ἀναγάγει τά παιδιά Του, γοργά σάν τά ἐλάφια, στά ὕψη καί τά διαφυλάττει καί τά σώζει (στίχ. 34). Τόν δοῦλον Του Δαβίδ ὁ Θεός τόν ἔκανε ἥρωα γοργόφτερον (στίχ. 35 ἑξ.), σάν τόν δικό μας Νικηταρᾶ, πού ᾽χουν τά πόδια του φτερά! Ἀλλά μοῦ ἀρέσει πολύ καί τό ἄλλο πού λέει ὁ Δαβίδ: Ὅτι ὁ Θεός τοῦ ἔδωσε «παιδεία», ἡ ὁποία τόν «ἐδίδαξε» καί τόν «ἀνώρθωσε» (στίχ. 36). Νά ἀγαπᾶτε καί νά ποθεῖτε τήν «παιδεία» τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί μου χριστιανοί. «Δράξασθε παιδείας», λέει πάλι ὁ Δαβίδ στόν 2ο Ψαλμό (στίχ. 12). Ἀλλά τό ἄλλο κείμενο πού συμβουλευόμαστε, τό Ἑβραϊκό, ἔχει διαφορετικά τόν στίχο ἐδῶ. Μᾶς παρουσιάζει τόν Δαβίδ, ὁμιλῶντας στόν Θεό, νά χρησιμοποιεῖ τήν λέξη «ἀνβαθκᾶ» πού σημαίνει «συγκατάβαση», «χαμήλωμα». Καί λέει λοιπόν κατά τό κείμενο αὐτό ὁ Δαβίδ στόν στίχ. 36: «Τό χαμήλωμά Σου – ὦ Θεέ – γιά μένα αὐτό μέ ἀνύψωσε»! Ἡ φράση αὐτή τοῦ Ψαλμοῦ μας, χριστιανοί μου, εἶναι πολύ σπουδαία καί ὡς νά μοῦ φαίνεται ὅτι μέ αὐτή ὁ Δαβίδ ὁμιλεῖ γιά τό μυστήριο τῆς συγκατάβασης τοῦ Θεοῦ γιά τήν σωτηρία μας. Πότε «χαμήλωσε» καί πότε ταπεινώθηκε ὁ Θεός; «Χαμήλωσε», ὅταν ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔκλινεν οὐρανούς καί πέρασε τά ἐννέα τάγματα τῶν Ἀγγέλων καί ἦρθε ἐδῶ κάτω στήν γῆ καί σαρκώθηκε. Ἀλλά «χαμήλωσε», δηλαδή ταπεινώθηκε ἀκόμη περισσότερο, ὅταν σταυρώθηκε καί ὅταν ἐτέθη στόν τάφο καί κατέβηκε κάτω στόν Ἀδη. Καί ὅλη αὐτή ἡ «ἀνβαθκᾶ», αὐτό τό «χαμήλωμα» τοῦ Θεοῦ ἔγινε γιά τήν δική μας ἀνύψωση ἀπό τό βάθος τῆς ἁμαρτίας. «Τό χαμήλωμά σου, Θεέ μου, μέ ἀνύψωσε», λέγει ὁ Δαβίδ. «Χριστός ἐπί γῆς ὑψῶθητε», ὅπως τό ψάλλουμε ἐμεῖς στήν Ἐκκλησία μας.

3.Ἔτσι ὁ Δαβίδ, χριστιανοί μου, μέ τέτοια «παιδεία» (στίχ. 36) καί προστασία Θεοῦ προχωράει ἄνετα στήν ζωή του, γιατί ὁ Θεός τοῦ παραμερίζει τά ἐμπόδια, πού τοῦ δημιουργοῦν στενοχώρια, καί τοῦ εὐρύνει τόν δρόμο του. «Ἐπλάτυνας τά διαβήματά μου ὑποκάτω μου», λέει στήν συνέχεια πρός τόν Θεό (στίχ. 37). Καί ἔγινε λοιπόν ὁ Δαβίδ μέ τήν ἰσχυρή προστασία τοῦ παντοδύναμου Θεοῦ, ἔγινε θριαμβευτής, ἔγινε κραταιός νικητής τῶν ἀντιπάλων του. Τούς καταδίωξε, τούς κατέλαβε, τούς ἐξέθλιψε, τούς ἐκμηδένισε ἐντελῶς·(στίχ. 43) καί δέν μποροῦσαν στό ἑξῆς αὐτοί νά ἀντιπαραταχθοῦν ἐναντίον του (στίχ. 38-41). Καί ὅλα αὐτά, γιατί ὁ Θεός τόν «περιέζωσε μέ δύναμιν εἰς πόλεμον» (στίχ. 40). Μέ αὐτή λοιπόν τήν θεία δύναμη ὁ Δαβίδ ὑπέταξε τούς ἐξωτερικούς ἐχθρούς τοῦ κράτους του: «Λαός ὅν οὐκ ἔγνων ἐδούλευσέ με» (στίχ. 45), λέγει. Τήν ἱστορική βεβαίωση τοῦ λόγου αὐτοῦ τοῦ Δαυίδ τήν διαβάζουμε στά ἱστορικά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (βλ. Β´Βασ. 8,6). Καί τό ὄνομα μόνο τοῦ Δαβίδ ἦταν φοβερό σ᾽αὐτούς: «Εἰς ἀκοήν ὠτίου ὑπήκουσέ μου» (στίχ. 45)! Δηλαδή: Οἱ ξένοι ἐχθροί βασιλεῖς μόλις ἄκουαν τό ὄνομα τοῦ Δαβίδ, ἀμέσως χωρίς νά τόν δοῦν, ἔτρεχαν γιά νά γίνουν ὑπάκουοι σ᾽ αὐτόν, ἔστω καί ἄν δέν τό ἤθελαν. Ἔτσι ἑρμηνεύεται αὐτό πού λέγει παρακάτω ὁ ποιητής μας βασιλεύς: «Υἱοί ἀλλότριοι ἐψεύσαντό μοι» (στίχ. 46). Ἔστω δηλαδή καί ἄν δέν ἦταν εἰλικρινής ἡ ὑποταγή τους αὐτή, αὐτοί ὑποτάσσονταν. Ἀλλά ἀφοῦ ἡ ὑποταγή τῶν ξένων εἰδωλολατρῶν βασιλέων στόν βασιλέα Δαβίδ δέν ἦταν εἰλικρινής («ἐψεύσαντό μοι»), οὔτε καί ὁ Θεός τούς ἄκουγε ὅταν τόν ἐπικαλοῦντο: «Ἐκέκραξαν καί οὐκ ἦν ὁ σώζων· πρός Κύριον καί οὐκ εἰσήκουσεν αὐτῶν» (στίχ. 42).

Ἀλλά ὁ Θεός ἔδωσε τήν δύναμη στόν Δαβίδ νά κατευνάσει καί νά νικήσει καί τούς ἐσωτερικούς ἐχθρούς τοῦ κράτους του. Τόν ἔσωσε ὁ Θεός καί ἀπό τίς ἐμφύλιες διαμάχες τοῦ Ἰουδαϊκοῦ ἔθνους, ὅταν οἱ συγγενεῖς τοῦ Σαούλ ἐδίχαζαν τόν λαό καί ἐμπόδιζαν τήν ἕνωσή του σέ ἕνα σκῆπτρο. Αὐτό ἐννοεῖ ὁ Δαβίδ στόν Ψαλμό του ἐδῶ λέγοντας «ρῦσαί με (= ἔγινε ρύστης μου) ἐξ ἀντιλογίας λαοῦ, καταστήσεις με (= μέ κατέστησες) εἰς κεφαλήν ἐθνῶν» (στίχ. 44). Ἔγινε δηλαδή ὁ Δαβίδ ὁ πρῶτος μονάρχης μεταξύ τῶν περιοίκων βασιλέων.

4. Τέλος ὁ Δαβίδ, ὅπως στήν ἀνακήρυξη ἑνός βασιλέως ὁ λαός ἐφώναζε «ζήτω ὁ βασιλεύς» (βλ. Α´ Βασ. 10,24. Γ´ Βασ.1,39), ἔτσι καί αὐτός, ἀφοῦ διηγήθηκε καί ἔψαλε τίς ἔνδοξες πράξεις τοῦ Θεοῦ του ὑπέρ αὐτοῦ, φωνάζει τώρα μέ ἄκρατο ἐνθουσιασμό, «Ζῇ Κύριος καί εὐλογητός ὁ Θεός μου» (στίχ. 47). «Βράχε μου», λέει τό Ἑβραϊκό κείμενο! Καί σάν εὐχαριστήριο ἀνταπόδομα στόν εὐεργέτη του Θεό θέλει τώρα ὁ Δαβίδ νά γίνει ἱεροκήρυκας καί νά ὁμιλεῖ γι᾽ Αὐτόν στά ἔθνη. «Ἐξομολογήσομαί σοι ἐν ἔθνεσι, Κύριε, καί τῷ ὀνόματί σου ψαλῶ», λέγει (στίχ. 50). Ἀλλά πότε, χριστιανοί μου, ὁ Δαβίδ, ὁ υἱός τοῦ Ἰεσσαί, πότε αὐτός ἔγινε κήρυκας τοῦ Κυρίου στά ἔθνη; Ἀλλά λέγοντας ὁ Δαβίδ ὅτι θά κηρύξει στά ἔθνη τόν Θεό προφητεύει μᾶλλον καί θεολογεῖ μᾶλλον (βλ. Ρωμ. 15,9) καί δέν ἱστορεῖ. Στά χρόνια τῆς αἰχμαλωσίας ὁ προφήτης Ἰεζεκιήλ (κεφ. 37) διαβλέπει στό πέρασμα τῶν ἐτῶν νά ἔρχεται ἕνας ἄλλος Δαβίδ. Βλέπει ἕνα Ποιμένα γιά ὅλους τούς διασκορπισμένους, βλέπει ἕναν αἰώνιο Ἄρχοντα, στόν Ὁποῖον θά ἀναζήσει μύριες φορές λα­μπρότερη ἡ παλαιά ἐκείνη δόξα τοῦ Δαβίδ. Καί ὁ νέος αὐτός Δαβίδ, πού εἶναι ὁ εὐλογημένος μας Κύριος, ὁ Ἰησοῦς Χριστός, θά ἀποστείλει τούς ἀποστόλους Του στά ἔθνη διά νά κηρύξουν τόν ἀληθινό Θεό γιά τήν σωτηρία ὅλου τοῦ κόσμου.

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Δείτε και:

-Ψαλμός 17ος. 2ο Κήρυγμα (στίχ. 21-31). (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)

-Ψαλμός 17ος. Κήρυγμα (στίχ. 2-20). (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)