Οι παγίδες που κρύβει το πρόγραμμα Ισλαμικών Σπουδών στο Αριστοτέλειο

Οι παγίδες που κρύβει το πρόγραμμα Ισλαμικών Σπουδών στο Αριστοτέλειο

Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός επιστήμων

Η κυβέρνηση φαίνεται διατεθειμένη να προωθήσει την υλοποίηση της Κατεύθυνσης Ισλαμικών Σπουδών στο τμήμα Θεολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επειδή στην κοινή γνώμη δεν έχουν παρουσιαστεί όλες οι πτυχές και οι ενδεχόμενες παγίδες που κρύβονται πίσω από τα ωραία λόγια, θα επιχειρήσω μια σύνοψη των αρνητικών και των θετικών απόψεων, όπως έχουν καταγραφεί έως σήμερα.

Οι καθηγητές και τα πολιτικά πρόσωπα που στηρίζουν την ίδρυση τετραετούς κατευθύνσεως - προγράμματος Ισλαμικών Σπουδών στο τμήμα Θεολογίας Θεσσαλονίκης θεωρούν ότι έτσι θα προσελκυστούν τα μετριοπαθή στοιχεία της μειονότητος της Θράκης και θα προτιμούν να σπουδάσουν σε ελληνικό πανεπιστήμιο παρά στην Τουρκία. Οι σχεδιαστές του προγράμματος πιστεύουν ότι οι απόφοιτοι θα μπορούν να διδάξουν τα μουσουλμανικά Θρησκευτικά στα δημοτικά σχολεία που ονομάζονται μειονοτικά, καθώς και να κηρύξουν στα τζαμιά, έχοντας ελληνογενή και όχι τουρκογενή παιδεία. Προσωπικά πιστεύω ότι οι υποστηρίζοντες το πρόγραμμα είναι καλοπροαίρετοι, αλλά οι παγίδες και τα αρνητικά στοιχεία θα ανατρέψουν από την πρώτη στιγμή τις αγαθές προθέσεις.

Ο αντίλογος ξεκινά με την αντίδραση των ίδιων των πανεπιστημιακών. Το πρόγραμμα έχει ψηφιστεί μόνο από μια μερίδα διδασκόντων του τμήματος Θεολογίας, ενώ το αδελφό τμήμα, δηλαδή της Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, του ίδιου πανεπιστημίου αντέδρασε ευπρεπώς αλλά εντόνως. Οι καθηγητές αυτού του τμήματος θεωρούν ότι οι μουσουλμάνοι υποψήφιοι δάσκαλοι των μειονοτικών δημοτικών μπορούν να αποφοιτούν από ειδικά προγράμματα των Παιδαγωγικών Ακαδημιών και όχι από μια ορθόδοξη θεολογική σχολή.

Αλλωστε, θυμίζουν οι αντιδρώντες, από το 1968 έως το 2009 λειτουργούσε θαυμάσια στη Θεσσαλονίκη η Ειδική Παιδαγωγική Ακαδημία (ΕΠΑΘ), η οποία δίδασκε τα ελληνικά, τα τουρκικά και το Κοράνιο σε μουσουλμάνους της Θράκης, οι οποίοι στη συνέχεια διορίζονταν δάσκαλοι στα μειονοτικά σχολεία με μισθό από την Ελληνική Πολιτεία. Η κυβέρνηση του Γ. Α. Παπανδρέου την κατήργησε με τη δικαιολογία ότι ήταν τριετής. Θα μπορούσε σήμερα να ανασυσταθεί και με Προεδρικό Διάταγμα να γίνει τετραετούς φοιτήσεως.

Υπάρχει η υποψία, η οποία ενισχύεται από τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Παιδείας περί μεταλλάξεως των ορθόδοξων Θρησκευτικών σε Θρησκειολογία, ότι η ίδρυση τέτοιου προγράμματος μέσα στο τμήμα Θεολογίας είναι ο δούρειος ίππος για τη μετατροπή των ορθόδοξων Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης από ομολογιακές σε θρησκειολογικές. Αν γίνει κάτι τέτοιο, θα υπάρξει σοβαρή εθνική ζημία, διότι έως σήμερα οι δύο θεολογικές σχολές έχουν εκπαιδεύσει με υποτροφίες της Εκκλησίας και του κράτους εκατοντάδες αλλοδαπούς ορθοδόξους από την ανατολική Ευρώπη, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Οι άνθρωποι αυτοί εξελίχθηκαν σε πρέσβεις του Ελληνισμού στις πατρίδες τους. Θυμίζω χαρακτηριστικά ότι ο νυν Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης Ι΄ και οι περισσότεροι Σέρβοι Μητροπολίτες ομιλούν άριστα την ελληνική, διότι σπούδασαν στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη. 

Ποιος Σέρβος ή αραβόφωνος ορθόδοξος θα έρχεται πλέον στις θεολογικές σχολές μας αν μαθευτεί ότι αναμειγνύουμε την Ορθοδοξία με το Ισλάμ, την ώρα μάλιστα που στη Μέση Ανατολή και στο Κοσσυφοπέδιο οι ορθόδοξοι δέχονται άγρια πίεση από ακραίους του Ισλάμ; Τώρα που οι πρώην κομμουνιστικές χώρες στρέφονται στην Ελλάδα για να διδαχθούν την κοινή ορθόδοξη πίστη, εμείς θα ισλαμοποιήσουμε τη Θεολογική Σχολή και θα καταργήσουμε το ορθόδοξο μάθημα των Θρησκευτικών;

Εξάλλου, το πείραμα που προωθείται με το πρόγραμμα Ισλαμικών Σπουδών στο ΑΠΘ θα βλάψει και το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τη Χάλκη. Αν η Ελλάδα ωθεί τους μουσουλμάνους να σπουδάζουν την πίστη τους σε μια ορθόδοξη θεολογική σχολή, τότε το αίτημα του Πατριάρχου για επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης δεν πρόκειται ποτέ να υλοποιηθεί. Οι Τούρκοι θα μετατρέψουν τη Χάλκη σε ορθόδοξο τμήμα του ισλαμικού σεμιναρίου, με μουσουλμάνο πρύτανη! 

Οι προβληματισμοί εθνικής φύσεως έχουν και μια άλλη παράμετρο. Οι υποστηρικτές του προγράμματος παραδέχθηκαν ενώπιον της Συγκλήτου του ΑΠΘ ότι δεν έχουν ελληνική χρηματοδότηση, αλλά θα βρουν από τον εμίρη του Ομάν και άλλα μουσουλμανικά κρατίδια. Δηλαδή, θα δεχτούμε να παρεμβαίνει στην Ανώτατη Παιδεία ο ισλαμικός κόσμος, και μάλιστα ορισμένα κράτη τα οποία στην Ισλαμική Διάσκεψη υποστηρίζουν το παράνομο ψευδοκράτος των Τουρκοκυπρίων! 

Και από επιστημονικής πλευράς πάσχει το πρόγραμμα. Δεν υπάρχει επαρκές επιστημονικό δυναμικό για να διδάξει στους φοιτητές -κυρἰως μουσουλμάνους της Θράκης- και οι σχεδιαστές έχουν προτείνει δύο λύσεις:

1) Τα περισσότερα μαθήματα να τα διδάσκουν ορθόδοξοι θεολόγοι ή 2) να γίνει εισαγωγή καθηγητών από ισλαμικές χώρες. Στην πρώτη περίπτωση, οι απόφοιτοι θα γίνουν δυστυχισμένοι, διότι κανένα τζαμί και καμία μουσουλμανική κοινότητα στη Θράκη δεν θα τους δεχθεί. Θα τους θεωρούν αιρετικούς μουσουλμάνους και θα προτιμήσουν να στραφούν σε μαθήματα ιδιωτικά, χρηματοδοτούμενα από την Τουρκία ή τη Σαουδική Αραβία. Στη δεύτερη περίπτωση, θα υπάρχει ο κίνδυνος ορισμένοι από τους επισκέπτες καθηγητές να είναι φορείς ακραίων ισλαμιστικών ιδεών. 

Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, δηλώνω ότι σέβομαι το δικαίωμα των μουσουλμάνων συμπατριωτών μας της Θράκης να εκπαιδευτούν σε ελληνικό ΑΕΙ, και μάλιστα ως δάσκαλοι του Ισλάμ. Προτείνω αυτό να γίνει σε μια ξεχωριστή δομή, όπως ήταν η ΕΠΑΘ, και όχι στην ορθόδοξη θεολογική σχολή, η οποία πρέπει να διατηρήσει την κληρονομιά των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου και του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά. 

Εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”