Ψαλμός 14 – Πως πρέπει να εμφανίζεται στον Ναό ο πιστός (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)

          ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

   ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

Ψαλμός 14

ΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΝΑΟ Ο ΠΙΣΤΟΣ

1. Στήν ἑρμηνεία τοῦ ἱεροῦ Ψαλτηρίου πού κάνουμε, ἀδελφοί μου χριστιανοί, βρισκόμαστε στόν 14ο Ψαλμό, τόν ὁποῖο θά σᾶς ἑρμηνεύσω σήμερα. Παρακαλῶ προσέξτε τήν ἑρμηνεία του.

Ὑπῆρχε παλαιά συνήθεια ὁ ἱερεύς, στεκόμενος μπροστά στίς πύλες τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ, νά ἐρωτᾶ τούς ἐρχομένους πιστούς, ἄν εἶναι καλά προετοιμασμένοι, γιά τήν προσευχή καί τήν θυσία πού θά προσφέρουν στόν Ναό (βλ. Α´ Βασ. 21,1. Ἀγγ. 2,11. Ζαχ. 7,1). Στόν Ψαλμό μας ὅμως ἐδῶ, ἀντίθετα πρός τήν πρώτη παλαιά συνήθεια, ὁ πιστός ἐρωτᾶ τόν ἱερέα καί ὄχι ὁ ἱερέας τόν πιστό, πῶς πρέπει νά εἶναι, γιά νά παρασταθεῖ ἐνώπιον τοῦ Κυρίου στόν Ναό κατά τήν θεία λατρεία (στίχ. 1). Ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη ἀκόμη ὁ ἱερός Ναός ἐθεωρεῖτο ὡς τόπος παρουσίας τοῦ Θεοῦ καί ὄχι ἁπλᾶ ὡς τόπος συγκεντρώσεως τῶν πιστῶν. Καί ἀφοῦ λοιπόν ὁ Ναός εἶναι τόπος παρουσίας τοῦ Θεοῦ, ὁ πιστός, πού ἐπισκέπτεται τόν Ναό, θεωρεῖται ἐκεῖ φιλοξενούμενος ἀπό τόν Θεό. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Ψαλμός μας ἐδῶ λέγει, «Κύριε τίς “παροικήσει” ἐν τῷ σκηνώματί σου» (στίχ. 1)

2. Μᾶς κάνει ἐντύπωση, ἀγαπητοί μου, ἡ ἀπάντηση τοῦ ἱερέα στόν ἐρωτῶντα πιστόν. Πρέπει νά ἦταν πολύ καλός ὁ ἱερεύς αὐτός καί πολύ μορφωμένος θεολογικά. Πρέπει νά εἶχε διαβάσει πολύ τήν διδασκαλία τῶν προφητῶν. Γιατί στήν ἀπάντησή του πρός τόν πιστό Ἰουδαῖο πού τόν ἐρωτᾶ, τί πρέπει νά ἔχει γιά νά παρουσιασθεῖ στόν Ναό καί νά παρασταθεῖ στόν Θεό, αὐτός (ὁ ἱερεύς) δέν τοῦ λέγει νά προσκομίσει ὑλικές προσφορές – πού ἕνας πλούσιος μπορεῖ νά τό κάνει –, ἀλλά τοῦ λέγει νά εἶναι κοσμημένος μέ ἀρετές. Καί κατά πρῶτον, τοῦ λέγει γενικά, ὅτι πρέπει νά εἶναι «ἄμωμος» (στίχ. 2), νά εἶναι δηλαδή τέλειος ἠθικά. Ἔπειτα τοῦ λέγει εἰδικά τίς ἀρετές πού πρέπει νά ἔχει. Πρέπει νά εἶναι δίκαιος καί νά «λαλεῖ ἀλήθεια στήν καρδία του» (στίχ. 2), νά ἔχει δηλαδή εἰλικρινῆ σκέψη καί θέληση. Τοῦ λέγει μετά, νά μήν ἔχει «δόλια» γλώσσα (στίχ. 3), νά μήν διαβάλλει, δηλαδή, τούς ἄλλους ἀνθρώπους, οὔτε νά τούς ὀνειδίζει (στίχ. 3). Ἀκόμη περισσότερο, αὐτός πού θέλει νά γίνει δεκτή ἡ προσφορά του ἀπό τόν Θεό στόν Ναό, πρέπει νά συναναστρέφεται μέ τούς εὐσεβεῖς καί νά τούς τιμᾶ (βλ. καί Ψαλμ. 1) καί, ἀντίθετα, νά καταφρονεῖ αὐτούς πού πράττουν τό κακό (στίχ. 4). Ἀκόμη, ὁ πιστός πού ἐμφανίζεται στόν Ναό γιά νά λατρεύσει τόν Θεό, πρέπει νά μήν εἶναι ἐπίορκος· γιατί πολλοί σέ στιγμή ἀνάγκης ἤ ἀπερισκεψίας δίνουν ὅρκο ὅτι θά κάνουν αὐτό ἤ ἐκεῖνο, καί ἔπειτα λησμονοῦν τόν ὅρκο τους (στίχ. 4). Τέλος ὁ εὐσεβής, πού θέλει νά λατρεύσει σωστά τόν Θεό στόν Ναό, πρέπει νά μήν δανείζει μέ τόκο (βλ. ἐξ, 22,25. Λευιτ. 25,37. Ἰεζ. 18,8) καί κατά τήν ἀπονομή τοῦ δικαίου νά μήν δωροδοκεῖται, πράγμα πού ἀποβαίνει ἐναντίον τῶν ἀθώων (στίχ. 5· «δῶρα ἐπ᾽ ἀθώους οὐκ ἔλαβεν»).

3. Ἀσφαλῶς, ὅποιος ἔχει αὐτές τίς ἀρετές πού εἶπε παραπάνω ὁ Ψαλμωδός μας, δηλαδή: ῞Οποιος ἔχει δικαιοσύνη καί φιλαλήθεια (στίχ. 2)· ὅποιος δέν κατηγορεῖ καί δέν ὀνειδίζει κανένα (στίχ. 3) καί εἶναι φίλος τῶν φίλων τοῦ Θεοῦ(!), φίλος τῶν εὐσεβῶν δηλαδή ἀνθρώπων, καί ἀπέχει ἀπό τούς ἀσεβεῖς (στίχ. 4)· καί τέλος, ὅποιος δέν εἶναι ἐπίορκος καί δέν δανείζει μέ τόκο, οὔτε δωροδοκεῖται γιά νά ἀδικήσει τόν δίκαιο (στίχ. 5), αὐτός θά ἔχει μεγάλη εὐλογία ἀπό τόν Θεό, λέγει ὁ ἱερεύς στόν ἐρωτῶντα αὐτόν ἀπό τήν ἀρχή εὐσεβῆ Ἰουδαῖο. Αὐτό θέλει νά πεῖ τό τέλος τοῦ Ψαλμοῦ μας, «ὁ ποιῶν ταῦτα οὐ σαλευθήσεται εἰς τόν αἰῶνα» (στίχ. 5).

4. Τό δίδαγμα τοῦ Ψαλμοῦ μας, ἀδελφοί χριστιανοί, πού εἶναι ἕνα ὑψηλό κήρυγμα καί τῆς Καινῆς Διαθήκης, εἶναι ὅτι ὁ ἄνθρωπος πλησιάζει καί εὐαρεστεῖ τόν Θεό ὄχι μέ ἐξωτερικούς τύπους τῆς λατρείας, ἀλλά μέ τήν ἀρετή του, μέ τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Ἀληθινή λατρεία στόν Θεό εἶναι αὐτή πού προσφέρεται ὄχι ἀπό χέρια γεμάτα μέ ὑλικές προσφορές, ἀλλά ἀπό χέρια καθαρά ἀπό ἀδικίες καί δολιότητες. Αὐτό εἶναι τό κήρυγμα τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τό κήρυγμα τό ὁποῖο μεταδίδει δυνατά καί ἠχηρά ὁ μικρός μας 14ος Ψαλμός τοῦ Ψαλτηρίου μας.

Μέ πολλές εὐχές

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας