Κυριακή του Ασώτου - Ἂς κλάψουμε… (+Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου)

Ἂς κλάψουμε…

(Ομιλία του †Επισκόπου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου)

«Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου…» (Λουκ. 15,18,21)

Θὰ ἔπρεπε πάντοτε, ὅλες τὶς Κυριακές, οἱ Χριστιανοὶ νὰ σπεύδουν στὸ ναό, ἰδιαιτέρως ὅμως σήμερα· γιατὶ τὴν Κυριακὴ αὐτὴ ἑορτάζουμε ὅλοι.

Ἑορτάζουμε ὅλοι; μὰ τί περίεργος λόγος εἶν᾽ αὐτός; θὰ πῆτε. Ἐμεῖς,ἄντρες - γυναῖκες, ἔχουμε ὀνόματα ἁγίων καὶ γιορτάζουμε σὲ διάφορες ἡμερομηνίες, πῶς ἐσὺ λὲς ὅτι σήμερα γιορτάζουμε ὅλοι;

Ἑορτάζουμε, ἀγαπητοί μου, γιατὶ σήμερα εἶνε Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου καὶ λίγο ἢ πολὺ ὅλοι εἴμαστε ἄσωτοι, μοιάζουμε μὲ τὸν ἄσωτο τοῦ εὐαγγελίου, συνεπῶς ἔχουμε τὴν πανήγυρί μας.

Καὶ γιὰ νὰ δῆτε ὅτι αὐτὸ εἶνε ἀλήθεια, θὰ προσπαθήσω νὰ σᾶς δείξω, ὅτι τὸ καρτ-ποστάλ, ἡ φωτογραφία αὐτὴ ποὺ παρουσιάζει σήμερα ὁ φακὸς τοῦ ἱεροῦ εὐαγγελίου, εἶνε φωτογραφία καὶ δική μου καὶ δική σας καὶ ὅλου τοῦ κόσμου.

Ἀπὸ ποῦ ν᾽ ἀρχίσουμε, ἀγαπητοί μου; ἀπὸ τοὺς πλουσίους ἢ τοὺς φτωχούς, ἀπὸ τοὺς βασιλιᾶδες καὶ ἄρχοντες καὶ μεγιστᾶνες ἢ τοὺς ἄσημους τῆς γῆς, ἀπὸ τοὺς γέρους ἢ τοὺς νέους καὶ τὰ παιδιά; Ὅλοι κατὰ κάποιο τρόποβρισκόμαστε μέσα στὸν κύκλο τῆς ἀσωτίας. Ἂς παρουσιάσουμε ἕνα κατάλογο τῶν ἀσώτων.

⃝ Ἄσωτος εἶνε ὁ ἄντρας ἐκεῖνος πού, ἐνῶ καὶ ἄνεσι καὶ ὑγεία ἔχει καὶ θὰ μποροῦσε μὲ τὴνεὐλογία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν εὐχὴ τῶν γονέων του νὰ παντρευτῇ, ν᾽ ἀνοίξῃ σπίτι καὶ νὰ ζῇ ἥσυχη οἰκογενειακὴ ζωή, αὐτὸς γυρίζει τὶς νύχτες ἀσύδοτος δεξιὰ κι ἀριστερά.

⃝ Ἄσωτη ἐπίσης εἶνε ἡ γυναίκα ἐκείνη ποὺ ὅλη μέρα ἀντὶ νὰ ἐργάζεται κοιμᾶται καὶ τὴ νύχτα βγαίνει σὰν νυχτερίδα τοῦ διαβόλου σὲ κέντρα διασκεδάσεως, γιὰ νὰ ῥουφήξῃ τὸ αἷμα ἄμυαλων νέων, ν᾽ ἁρπάξῃ τὰ χρήματά τους καὶ νὰ καταστρέψῃ τὴν ὑγεία τους.

⃝ Ἄσωτο εἶνε τὸ ἀγόρι ἢ τὸ κορίτσι ἐκεῖνο ποὺ δὲν μαζεύονται πιὰ ὅπως ἄλλοτε μὲ τὴ δύσιτοῦ ἥλιου στὴ φωλιὰ τῆς οἰκογενείας, ἀλλὰξενυχτοῦν, γυρίζουν τὶς πρωινὲς ὧρες ζαλισμένοι ἀπ᾽ τὰ ποτὰ καί, ἐνῷ μιὰ μάνα ἀγωνιᾷποῦ βίσκονται καὶ τί κάνουν, αὐτοὶ ἔχουν τὸσπίτι σὰν ξενοδοχεῖο ὕπνου καὶ φαγητοῦ.

⃝ Ἄσωτος εἶνε κι ὁ ἐργοστασιάρχης ἐκεῖνοςπού, ἐνῷ μὲ τὸν ἱδρῶτα τῶν ἐργατῶν κερδί-ζει ἑκατὸ καὶ διακόσα τοῖς ἑκατὸ καὶ μποροῦ-σε νὰ τοὺς ἀμείβῃ ὥστε νὰ ζοῦν κ᾽ ἐκεῖνοισὰν ἄνθρωποι, αὐτὸς τοὺς δίνει ψίχουλα, «ἡμερομίσθια πείνας», τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ ἴδιος μὲ λιμουζῖνες ἀεροπλάνα κόττερα καὶ θαλαμηγοὺς ταξιδεύει καὶ γλεντάει.

⃝ Γιὰ νὰ εἴμαστε δίκαιοι ὅμως, ἀσωτία ὑπάρχει καὶ στὰ κατώτερα κοινωνικὰ στρώματα·ἄσωτος εἶνε κι ὁ ἐργάτης ἐκεῖνος, ποὺ δουλεύει μὲν τίμια ὅλη τὴ ᾽βδομάδα, ἀλλὰ τὸ Σάββατο μόλις πληρωθῇ, ἐνῷ ἡ γυναίκα του περιμένει ἕνα ῥοῦχο, τὸ παιδί του ἕνα τετράδιο,ἡ μάνα του τὸ φάρμακό της, αὐτὸς βάζει φωτιὰ καὶ καίει ὅλα τὰ λεφτά του σὲ κέντρα κα ὶκαπηλειὰ καὶ ποικίλα διαφθορεῖα.Ἀλλὰ δὲν τελειώσαμε. Θὰ μοῦ πῆτε· Ἐγὼ δὲν εἶμαι ἀπ᾽ αὐτούς· εἶμαι παντρεμένος, ἢ εἶ μαι γυναίκα τίμια, ἢ εἶμαι παιδὶ ποὺ πηγαίνω στὸ σχολειὸ καὶ σπουδάζω· ἐμεῖς δὲν σπατα-λοῦμε, ζοῦμε μὲ οἰκονομία. Πῶς λοιπὸν λές, ὅτι ὅλοι εἴμαστε ἄσωτοι;…

Ἂς διευρύνουμε τὸν κύκλο. Ἐκτὸς ἀπ᾽ τὸν κατάλογο αὐτὸ ἀσώτων ποὺ ἀνέφερα, ὑπάρχει κ᾽ ἕνας ἄλλος. Ἂς τολμήσω ν᾽ ἀνοίξω τὸν δεύτερο κατάλογο ἀσώτων.

Ἄσωτος εἶνε κ᾽ ἐκεῖνος ποὺ σπαταλάει ὄχι μόνο χρήματα, ἀλλὰ καὶ κάτι ἄλλο ἀνώτερο ἀπὸ τὸ χρῆμα καὶ τὰ ὑλικὰ ἀγαθά. Ἄσωτος εἶνε κ᾽ ἐκεῖνος ποὺ σπαταλᾷ τὸ χρόνο του, τὰ χαρίσματά του (ὅπως ψάλλει σήμερα ὁ ὑμνῳδός, «…τῆς ψυχῆς τὰ χαρίσματα ἀσώτως διεσκόρπισα»δοξαστ. αἴνων Κυρ. Ἀσώτ.), τὰ πολύτιμα ἐκεῖνα πετράδιαποὺ ἔδωσε ὁ Θεὸς στὸν κάθε ἄνθρωπο κατ᾽ ἀναλογία, τὰ τάλαντά του, ἐκεῖνος ποὺ μὲ καταχρήσεις ἐπιβαρύνει καὶ βλάπτει τὴν ὑγεία του (π.χ. ὁ ἀλκοολικός, ὁ ναρκομανής, ὁ καπνι-στής, ὁ ἡδυπαθής, ὁ ἀσελγὴς καὶ ἀκόλαστος,ὁ κοιλιόδουλος καὶ τρυφηλός).Ὁ τελευταῖος αὐτὸς χρησιμοποιεῖ  τὸ σῶμα του ὄχι ὅπως θέλει ὁ Θεὸς ἀλλ᾽ ὅπως θέλει ὁ διάβολος. Ὁ ἀπόστολος σήμερα λέει, ὅτι τὸ κορμί μας δὲν τὸ ἐξουσιάζουμε, δὲν εἶνε δικόμας· τὸ κορμί μας πρέπει νὰ εἶνε σὰν μιὰ λαμπάδα ποὺ καίει μπροστὰ στὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ μας. Πῶς λοιπὸν χρησιμοποιοῦν σήμερα οἱ ἄνθρωποι τὸ κορμί, τὶς δυνάμεις καὶ τὶς αἰσθήσεις του; Φέρονται δυστυχῶς σὰν ἄσωτοι.

⃝ Ὁ Κύριος σοῦ ᾽δωσε τὰ μάτια γιὰ νὰ βλέπῃς τὰ ὡραῖα ποὺ «ἐποίησεν ἐν τῷ οὐρανῷ καὶ ἐν  τῇ γῇ» (Ψαλμ. 134,6) καὶ νὰ τὸν δοξάζῃς, ὄχι γιὰ νὰ βλέπῃς τὰ αἰσχρὰ καὶ ἀκατονόμαστα καὶ νὰ τὰ χρησιμοποιεῖς γιὰ κακό· ἔτσι φέρεσαι σὰν ἄσωτος.

⃝ Σοῦ ᾽δωσε τὰ αὐτιὰ γιὰ ν᾽ ἀκοῦς τὸ εὐαγγέλιο,τὸν ἀπόστολο, τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο, τὰ τροπάρια τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, τὴ θεία λειτουργία,τὸ κήρυγμα, γιὰ ν᾽ ἀκοῦς τὴ συμβουλὴ τῆς μά- νας καὶ τοῦ πατέρα, ὄχι γιὰ νὰ τὰ τεντώνῃς σὲ ἀκούσματα ἀσεβῆ καὶ φθοροποιά. Ὅποιος χρησιμοποιεῖ τὴν ἀκοή του γιὰ κακὸ εἶνε ἄσωτος.

⃝ Ἄσωτος εἶνε ἀκόμα ἐκεῖνος πού, ἐνῷ ὁ Θε-ὸς τοῦ ᾽δωσε χέρια καὶ μπορεῖ μ᾽ αὐτὰ νὰ κάνῃ τόσα καλά, χρησιμοποιεῖ τὰ χέρια γιὰ ἀτιμίες, κλοπές, πλεονεξίες, ἀνηθικότητες.

⃝ Ἄσωτος εἶνε κ᾽ ἐκεῖνος πού, ἐνῷ ἔχει πόδια καὶ μπορεῖ νὰ ἔρχεται στὴν ἐκκλησία τοὐλάχι-στον μιὰ φορὰ τὴν ἑβδομάδα, ἐν τούτοις τὰ πόδια τά ᾽χει γιὰ τὸ διάβολο, ὄχι γιὰ τὸ Θεό, κ᾽ εἶ νε ζήτημα ἂν ἐκκλησιάζεται μιὰ φορὰ τὸ χρόνο.

⃝ Ἄσωτος ἀκόμα εἶνε ἐκεῖνος πού, ἐνῷ ὁ Θεὸςτοῦ ᾽δωσε γλῶσσα κ᾽ ἡ γλῶσσα του ἔπρεπε νά᾽νε μιὰ κιθάρα ποὺ θὰ ὑμνῇ τὸν Πλάστη, θὰλαλῇ τὰ ὠφέλιμα καὶ θὰ συμβουλεύῃ τὰ πρέ-ποντα, αὐτὸς κάνει τὴ γλῶσσα ὄργανο ἁμαρτίας καὶ κεντάει σὰν τὸ σκορπιό. Μιὰ γλῶσσα ποὺ ψεύδεται, συκοφαντεῖ, κουτσομπολεύει,γλῶσσα ποὺ γίνεται πριόνι τοῦ διαβόλου, δυναμίτης, φωτιὰ τοῦ ᾅδου, γλῶσσα πρὸ παντὸς ποὺ βρίζει τὰ θεῖα, εἶνε ἄσωτη, κατασπαταλᾷ τὸ μεγάλο αὐτὸ προνόμιο ποὺ δόθηκε στὸν ἄνθρωπο· προτιμότερο θά ᾽ταν νὰ ξερριζωθῇ.Ἔχουμε ὅμως καὶ κάποιο ἄλλο ἀγαθὸ πού᾽νε ἀνώτερο ἀπ᾽ ὅλα ὅσα εἴπαμε. Τὸ μεγάλοπρονόμιο, ὁ θησαυρός μας, εἶνε ἡ Ὀρθοδοξία ,τὸ ὅτι ἀναγεννηθήκαμε στὴν ἱερὰ κολυμβήθρα.Καὶ ὅμως δὲν ἐκτιμοῦμε τὴν Ὀρθοδοξία· πολλοὶ τὴν ἀνταλλάσσουν μὲ διάφορες αἱρέσεις.Αὐτοὶ εἶνε οἱ μεγαλύτεροι ἄσωτοι· μοιάζουνμὲ τὸν ἀνόητο ἐκεῖνον, ποὺ ἔχει χρυσᾶ νομί-σματα καὶ τὰ ἀνταλλάσσει μὲ εὐτελῆ χαλίκια.Ἰδού, ἀγαπητοί μου, ὁ κύκλος τῆς ἀσωτίας.

Ἐγώ, ἀδελφοί μου, θαυμάζω πῶς ὁ Ἐσταυρωμένος μᾶς ἀνέχεται, πῶς ἀκόμη μᾶς ἀγαπᾷ!Λέει σήμερα γι᾽ αὐτὸν ὁ ὡραῖος ὕμνος τῆς Ἐκκλησίας· «ὁ δι᾽ ἐμὲ ἐν σταυρῷ τὰς ἀ  χράντους σου χεῖρας ἁπλώσας, ἵνα τοῦ δεινοῦ θηρὸς ἀφαρπάσῃς με»(δοξ. αἴν.)· ἅπλωσες, λέει, τὰ ματωμένα χέρια σου, γιὰ νὰ μ᾽ ἁρπάξῃς ἀπ᾽ τὸ στόμα τοῦ φοβεροῦ θηρίου. Καὶ ἐνῷ ὁ Χριστὸς μὲ ἀνοιχτὰ τὰ χέρια μᾶς καλεῖ ὅλους στὴν ἀγκάλη του, ἐμεῖς, ἀντὶ νὰ τὸν πλησιάσουμε, ἐξακολουθοῦμε νὰ ἀσωτεύουμε. Πόσα κέντρα διαφθορᾶς, πόσες πορνεῖες, πόσα καζῖνα, πόσεςχαρτοπαιξίες, πόσες παράνομες συμβιώσεις, πόσες ψευδορκίες, πόσες κλοπές, πόσες ἀδικίες, πόση αὐθάδεια, πόσες ὕβρεις, πόσες βλαστήμιες! Ἀπορῶ πῶς δὲν ἀνοίγουν οἱ καταρρά-κτες τοῦ οὐρανοῦ νὰ πέσῃ φωτιά, πῶς τὰ πο-τάμια δὲν φουσκώνουν νὰ μᾶς πνίξουν, πῶςδὲν γίνεται σεισμὸς καὶ νὰ μὴν ἀφήσῃ τίποτα ὄρθιο, πῶς δὲν ἀνοίγει ἡ γῆ νὰ μᾶς καταπιῇ τὰσκουλήκια. «Δόξα τῇ μακροθυμίᾳ σου, Κύριε».

Ἀλλὰ ἕως πότε; Ἂς μετανοήσουμε , ἀγαπητοί μου. Εἴμαστε ὅλοι ἄσωτοι· διαβάτες ποὺ ἔχασαν τὸ δρόμο τους, πρόβατα ποὺ ἔχασαν τὴ στάνη καὶ τὸν ποιμένα τους, ναυαγοὶ στ᾽ ἄγριακύματα. Ὁ δρόμος εἶνε ὁ Χριστός, ὁ βοσκός μας εἶνε ὁ Χριστός, ὁ πατέρας μας εἶνε ὁ Χρι-στός. Ὅλοι οἱ ἄσωτοι ἂς γυρίσουμε σ᾽ αὐτόν.

Ἂς μιμηθοῦμε τὸν Ἄσωτο. Ὅπως τὸν μιμηθήκαμε στὴ ζωὴ τῆς ἁμαρτίας, νὰ τὸν μιμηθοῦμε τώρα στὴ ζωὴ τῆς μετανοίας καὶ ἐπιστροφῆς. Ἂς πέσῃ ἕνα δάκρυ ἀπ᾽ τὰ μάτια μας.

Ἄγγελος σήμερα περιφέρει δίσκο, τὸ δίσκοτῆς μετανοίας· δὲν ζητάει τὰ λεφτά μας, ζητάει τὰ δάκρυά μας. Κλάψαμε πολλὲς φορὲς καὶ γιὰ πολλὲς αἰτίες, μὰ δὲν κλάψαμε ποτέ γιὰ τ᾽ ἁμαρτήματά μας. Ἕνα δάκρυ μετανοίας, σὰν τοῦ ἀσώτου υἱοῦ, αὐτὸ περιμένει ὁ Κύριος.

Ἂς κλάψουμε λοιπόν! Τί εἴμαστε, πέτρες;τίποτα δὲν μᾶς συγκινεῖ; Ἂς κλάψουμε γιὰ τὶς πορνεῖες μας, γιὰ τὶς μοιχεῖες μας, γιὰ τὶς πλεονεξίες μας, γιὰ τὶς ἀδικίες μας, γιὰ τὶς βλασφημίες μας, γιὰ τὶς ἁμαρτίες πού ᾽νε σὰν τὴν ἄμμο τῆς θαλάσσης καὶ σὰν τὶς τρίχες τῆς κεφαλῆς μας. Ἂς πέσουμε μπροστὰ στὸν Ἐσταυρωμένο. Ἕνα δάκρυ τὸ παίρνει ὁ ἄγγελος, τὸ πάει στὰ οὐράνια, καὶ γίνεται διαμάντι μπροστὰ στὸ Θεό. Κι ἂς ποῦμε ὅλοι σήμερα μικροὶ καὶ μεγάλοι· «Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐ ρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄ - ξιος κληθῆναι υἱός σου»(Λουκ. 15,21)· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος-

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Τριῶν Ἱεραρχῶν Καισαριανῆς- Ἀθηνῶντὴν 1-3-1964.