Κωνσταντίνος Χολέβας, Ανθρωπιστική παιδεία και ελληνορθόδοξη αγωγή

Ανθρωπιστική παιδεία και ελληνορθόδοξη αγωγή

Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων

Την προηγούμενη Κυριακή αναφέρθηκα στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την ανάγκη διδασκαλίας των Ορθοδόξων Θρησκευτικών στα Σχολεία μας. Σήμερα θα εκφράσω κάποιες γενικότερες σκέψεις μου για το περιεχόμενο της Παιδείας. Με χαρά άκουσα τον Υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Κ. Αρβανιτόπουλο να εξαγγέλλει στη Βουλή τον ανθρωπιστικό προσανατολισμό του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Υπήρχε τα τελευταία χρόνια ένα κλίμα υποβαθμίσεως των Ανθρωπιστικών Επιστημών στο όνομα της σύγχρονης τεχνολογίας ή της ευκολότερης επαγγελματικής αποκαταστάσεως των νέων.

Όμως πιστεύω ότι μπορεί να βρεθεί τρόπος να συνδυασθούν οι τεχνοκρατικές γνώσεις με την ελληνορθόδοξη αγωγή. Ασχέτως της κατευθύνσεως που ακολουθεί ο νέος ή η νέα στο Λύκειο είναι  απαραίτητο να εφοδιασθεί με ηθικές αρχές και πνευματικές αξίες. Όπως έλεγε ο Πλάτων «πάσα επιστήμη χωριζομένη αρετής πανουργία, ου σοφία, φαίνεται».

Άλλωστε στην ελληνορθόδοξη παράδοση των τελευταίων τριών αιώνων βλέπουμε πολλά παραδείγματα συνυπάρξεως των θετικών και πρακτικών επιστημών με τη Χριστιανική και την κλασική παιδεία. Ο κληρικός Ευγένιος Βούλγαρις, σοφός δάσκαλος και Αρχιεπίσκοπος στη Ρωσική Κριμαία, εισήγαγε τις Θετικές Επιστήμες στην Ορθόδοξη Ανατολή τον 18ο αιώνα. Εξ άλλου στα μέσα του 19 ου αιώνος ο μοναχός Βαρθολομαίος Κουτλουμουσιανός δίδασκε στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης (Κωνσταντινούπολη) τα Ορθόδοξα Θρησκευτικά και τα Αρχαία κείμενα μαζί με τη Φυσική και την Άλγεβρα από γαλλικά βιβλία που μετέφραζε ο ίδιος.

Το πρώτο ζητούμενο της Παιδείας είναι να διαπλάθει ανθρώπους με ήθος και ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Γι’ αυτό είναι ανάγκη να αναδιοργανωθεί το μάθημα των Θρησκευτικών με βάση την Ορθόδοξη πνευματικότητα και μάλιστα να αρχίζει από το Νηπιαγωγείο, όπως τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος σε σχετική ομιλία του στη Φλώρινα τον Σεπτέμβριο του 2005. Διάφορες προτάσεις που ακούγονται περί θρησκειολογικού περιεχομένου του μαθήματος αποτελούν απλώς μία έκφραση της πολυπολιτισμικής ιδεολογίας, η οποία θέλει να αποκόψει τον ελληνικό λαό από τις ρίζες του. Η πολυπολιτισμικότητα απέτυχε παταγωδώς  στην Ευρώπη όπως παραδέχθηκαν οι ηγέτες της. Οι αντίθετοι με τα Θρησκευτικά και τον εκκλησιασμό ας κοιτάξουν τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που απηλλάγησαν προ εικοσαετίας από τα κομμουνιστικά καθεστώτα. Στη Ρουμανία επανήλθαν τα Ορθόδοξα Θρησκευτικά στα σχολεία και ο εκκλησιασμός των μαθητών. Η Ρωσία και η Βουλγαρία δοκίμασαν πειραματικά την εισαγωγή  στοιχείων της Ορθοδοξίας στα σχολεία και προχωρούν πιο δυναμικά. Αλλά και στα σχολεία των υπαλλήλων της Ευρ. Ενώσεως, τα οποία χρηματοδοτούνται από τις Βρυξέλλες, τα παιδιά των Ορθοδόξων υπαλλήλων διδάσκονται τα Ορθόδοξα Θρησκευτικά από την πρώτη Δημοτικού και η ύλη συντάσσεται με τη  συνεργασία της τοπικής Μητροπόλεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Είναι προφανές ότι τα σύγχρονα ελληνόπουλα έχουν γλωσσικό πρόβλημα.Διαπρέπουν στις ξένες γλώσσες και εύγε τους, αλλά υστερούν στη σωστή χρήση της Ελληνικής. Προτείνω να αρχίζει η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και των εκκλησιαστικών κειμένων από την Ε΄ Δημοτικού για να εμπλουτίζεται το λεξιλόγιο. Άλλωστε στη Βρετανία τα Αρχαία Ελληνικά ήδη διδάσκονται πιλοτικά σε ορισμένα δημοτικά σχολεία, στη δε Αυστραλία χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των δυσλεξιών στους μικρούς μαθητές. Επί πλέον τα Αρχαία κείμενα αποτελούν πηγή χρησίμων διδαγμάτων δημοκρατίας, πολιτικής ευθύνης και φιλοπατρίας. Ο Επιτάφιος του Περικλέους σήμερα αδικείται. Διδάσκεται ως μονόωρο μάθημα στη Γ΄ Λυκείου, όπου οι μαθητές σκέπτονται κυρίως το φροντιστήριο για τα ΑΕΙ. Καλό θα ήταν επίσης να ξαναδιδαχθεί ο λόγος του Αθηναίου ρήτορος Λυκούργου «κατά Λεωκράτους» με τον περίφημο όρκο: Την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω!

Εφημερίδα Κυριακάτικη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, 5/08/2012

Δείτε και: -Κωνσταντίνος Χολέβας, Ορθοδοξία και Παιδεία