Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης, Οργή και θυμός

Οργή και θυμός

Γράφει ο Μοναχός Μωυσής, Αγιορείτης

Ο προφήτης Δαυίδ στους ωραιότατους ψαλμούς του λέγει: «Παύσαι από οργής και εγκατέλιπε θυμόν». Έχει μία ένταση η αγαθή προτροπή του. Ξέρει καλά τι λέει: Σταμάτησε αμέσως, καλέ μου άνθρωπε, να παρασύρεσαι, να αγανακτείς, να οργίζεσαι παράφορα. Βγάλε και πέτα από την καρδιά σου κάθε θυμό που σε ταράζει. Πέταξέ τον στον κάλαθο των αχρήστων, δεν είναι για σένα, δεν σου κάνει κανένα καλό. Συμβουλεύει ο υπέροχος ψαλμωδός να αντιστεκόμαστε δυνατά στο πάθος της οργής και του θυμού και να μην αφήνουμε να μας κυριεύσει.

Οργή σημαίνει κατά τον Γ. Μπαμπινιώτη έντονη ψυχική κατάσταση, που προκαλείται από αδικία, προσβολή, κάτι που δυσαρεστεί και εκδηλώνεται με επιθετική συμπεριφορά και επιθυμία για εκδίκηση. Ο θυμός κατά τον ίδιο καθηγητή εκδηλώνεται με βίαιες και νευρικές κινήσεις, ύψωση του τόνου της φωνής, έλλειψη αυτοελέγχου και άλλες συναφείς εκδηλώσεις.

Ο Πλάτων λέει πως ο θυμός είναι μία από τις δυνάμεις της ψυχής. Για την Εκκλησία η οργή και ο θυμός είναι θανάσιμα αμαρτήματα, γιατί μας απομακρύνουν από το Θεό και μας αποξενώνουν από το συνάνθρωπο. Ο σοφός Παροιμιαστής λέει πως ένας άνδρας θυμώδης δεν μπορεί να είναι εσωτερικά τακτοποιημένος. Ο απόστολος Ιάκωβος λέει πως η οργή στον άνθρωπο δεν αφήνει να ενεργήσει η δικαιοσύνη του Θεού. Ο απόστολος Παύλος τονίζει σε μία επιστολή του πως από τη ζωή των Χριστιανών πρέπει εντελώς να απουσιάζουν η οργή, ο θυμός, η πικρότητα, η κραυγή και η βλασφημία. Δεν δικαιολογεί μάλιστα καμία αφορμή θυμού.

Το αντίθετο του θυμού είναι η πραότητα. Για να αποκτηθεί, χρειάζεται απαραίτητα να απομακρυνθεί η θεομίσητη οργή. Όποιος οργίζεται κατά του αδελφού του, λέει ο Χριστός, θα είναι ένοχος. Πρέπει να ξεριζωθεί το πάθος της οργής και να φυτευτεί το ήμερο δέντρο της πραότητας και της ανεξικακίας. Ο δήθεν εύλογος θυμός οδηγεί συχνά στον παράλογο, που στο πέρασμά του δημιουργεί συντρίμμια. Ο Μέγας Βασίλειος χαρακτηρίζει την οργή ως καταιγίδα και παραφροσύνη, μανία και δαιμονισμό. Ο ιερός Χρυσόστομος την ονομάζει τυραννική ηδονή, που οδηγεί στην απογοήτευση, δημιουργεί εχθρούς και φέρνει μύρια κακά, παράφορα και αφόρητα. Ο μέγας ψυχοανατόμος όσιος Ιωάννης της Κλίμακος αναφέρει πως ο θυμώδης έχει ευέξαπτη και ευμετάβλητη συνήθως συμπεριφορά και εκτίθεται με το να παρουσιάζει την ασχημοσύνη της ψυχής του. Η ταπείνωση εξαφανίζει το θυμό. Ο άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως την οργή τη χαρακτηρίζει ως σχιζοφρένεια.

Η θεραπεία θα έλθει με την πνευματική εγρήγορση, την απόκρουση των θλιβερών λογισμών, την καλή γνώση του εαυτού μας, την ακαχυποψία, το να μη σκανδαλίζουμε τους άλλους, να υπομένουμε και να καρτερούμε. Αν παρασυρόμαστε, ας ζητάμε μία συγχώρεση. Η σκέψη ότι ο θυμός είναι αδυναμία και όχι δύναμη ελευθερώνει. Δεν είναι ευφυία και γενναιότητα αλλά υποδούλωση στο πάθος. Με το θυμό δεν διορθώνεται καλά το κακό. Με το αγαθό θα νικήσουμε το κακό. Ο πράος και ταπεινός Ιησούς να εμπνέει όλους πάντοτε.

Μακεδονία,19/08/2012