Κυριακὴ της Απόκρεω - «Περί του σκανδάλου»

Κυριακή τῆς Ἀπόκρεω Α΄ Κορινθ. η΄ 8-θ΄ 2

«ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΣΚΑΝΔΑΛΟΥ»

«Οὐ μή φάγω κρέα εἰς τόν αἰῶνα, ἵνα μή τόν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω».

Ὁ μέγας Ἀπόστολος, ἀδελφοί μου, σήμερα ἐφιστᾶ τήν προσοχή μας σ’ ἕνα θέμα ὑψίστης σημασίας γιά τήν πνευματική ζωή τῶν χριστιανῶν. Εἶναι τό θέμα τοῦ σκανδάλου. Λόγῳ τῆς σοβαρότητος τοῦ θέματος τοῦ σκανδαλισμοῦ, διότι ὅλοι ἄλλοτε μέν σκανδαλίζουμε, ἄλλοτε δέ σκανδαλιζόμαστε θά ἀφιερώσουμε τό λόγο σήμερα, μιλώντας περί τοῦ σκανδάλου.

Σκάνδαλο στήν πνευματική ζωή ὀνομάζεται μία πράξη, μία ἀφορμή, ἕνας λόγος πού ταράσσει τήν ψυχή τῶν ἀνθρώπων –πιστῶν καί ἀπίστων-καί προκαλεῖ ἀπιστία στό Χριστό. Ὅπως ἀντιλαμβάνεσθε δέν εἶναι οὔτε εὔκολη, οὔτε ἁπλή ὑπόθεση τοῦ σκανδάλου. Γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός καί οἱ Ἀπόστολοι μᾶς ἐδίδαξαν νά εἴμαστε προσεκτικοί σ’ αὐτό. Νά μήν δίδουμε ἀφορμές. Ὅποιος δίνει τήν ἀφορμή λέγεται σκανδαλοποιός. Ἡ δέ ἀναστάτωση τῆς συνειδήσεως τῶν πιστῶν καί οἱ ἐξ αὐτῆς προερχόμενες ἀντιδράσεις σκανδαλισμός.

Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας ἐδίδαξαν ὅτι ὁ διάβολος βρίσκεται πίσω ἀπό τά σκάνδαλα. Χαίρεται ὅταν συμβαίνουν. Ἐπωφελεῖται ἀπ’ αὐτά. Ἀντίθετα ὁ Χριστός λυπεῖται γιατί ζημιώνονται οἱ ψυχές γιά τίς ὁποῖες ἔχυσε τό πολύτιμο αἷμα Του στόν Σταυρό.

Ἀφορμή γιά νά ἀσχοληθεῖ μέ τό θέμα αὐτό τοῦ σκανδαλισμοῦ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἔλαβε ἀπό τούς Κορινθίους ἀπό ἕνα καθημερινό καί συνηθισμένο γεγονός. Ποιό ; Ὡς γνωστόν οἱ πρῶτοι χριστιανοί ζοῦσαν ἀνάμεσα σέ εἰδωλολάτρες, οἱ ὁποῖοι εἶχαν στίς συνήθειές τους νά προσφέρουν θυσίες στούς ψεύτικους Θεούς, θυσιάζοντας διάφορα ζῶα. Δέν ἔκαιγαν ὅμως στό βωμό τοῦ εἰδωλολατρικοῦ θυσιαστηρίου ὅλο τό ζῶο, ἀλλά μερικά κομμάτια κυρίως ἐντόσθια καί τό αἷμα του. Ἀπ’ ὅσα περίσσευαν ἄλλα μέν ἔτρωγαν οἱ Ἱερεῖς καί οἱ ἄλλοι ὑπηρέτες τοῦ Ναοῦ καί τά ὑπόλοιπα σέ χαμηλές τιμές τά πουλοῦσαν ψημένα σέ διάφορα ἑστιατόρια πού τά ἔλεγαν «εἰδωλεῖα» καί μποροῦσε νά πάει ὁ καθένας, ὅποιος ἤθελε νά φάει. Σ’ αὐτά τά εἰδωλεῖα ἐκτός τῶν εἰδωλολατρῶν συνήθιζαν νά πηγαίνουν στήν Κόρινθο καί κάποιοι Χριστιανοί. Βλέποντάς τους ὅμως ἄλλοι χριστιανοί πού δέν εἶχαν στερεωθεῖ στήν νέα πίστη, στήν χριστιανική πίστη ἔβγαζαν λανθασμένα συμπεράσματα, πώς δέν εἶναι κακό ἡ πίστη στά εἴδωλα καί οἱ θυσίες σ’ αὐτά. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀντιμετωπίζοντας τήν κατάσταση, προσπάθησε νά τούς διορθώσει καί νά πεῖ σ’ ἐκείνους πού συνήθιζαν νά τρῶνε μαζί μέ τούς εἰδωλολάτρες, τά εἰδωλόθυτα, στά εἰδώλεια, ὅτι ἔστω καί ἄν γιά σᾶς αὐτό δέν σημαίνει τίποτα, πρέπει ὅμως νά προσέχετε καί νά μήν συχνάζετε ἐκεῖ γιά νά μήν σκανδαλίζονται οἱ ἄλλοι πού εἶναι ἀσθενεῖς, ἀστήρικτοι καί ἀδύναμοι στήν πίστη.

Ἀπ’ αὐτήν τήν ὑπόθεση συμπεραίνουμε ὅτι ὅλοι μας πρέπει νά εἴμαστε προσεκτικοί στήν ζωή μας καί νά μήν δίδουμε ἀφορμή σέ χριστιανό νά γκρεμίζεται ἀπό τήν πίστη του, νά ἐγκαταλείπει τόν πνευματικό ἀγῶνα, νά ἐξέρχεται ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ὁ Χριστός μᾶς ἔδωσε ἐντολή νά προσέχουμε ὥστε νά βλάπτεται καί νά ζημιώνεται πνευματικά ἀπό τήν ζωή μας, τά ἔργα μας ἤ τά λόγια μας. Ὄχι ὅμως δέν πρέπει νά δίδουμε ἀφορμή στούς χριαστιανούς ἀλλά καί στούς μή Χριστιανούς. Καί αὐτοί ζημιώνονται ὅταν ἐμεῖς σκανδαλίζουμε μέ τό νά μήν πιστεύουν στό Χριστό γιά τήν σωτηρία τους. «Ἀπρόσκοπτοι γίνεσθε», λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος καί στούς εἰδωλολάτρες, καί στούς Ἰσουδαίους καί στούς Χριστιανούς.

Σέ κανένα νά μήν δίδουμε ἀφορμή καί δικαιολογία νά μήν πιστεύει στόν Χριστό ἤ νά ἀπομακρύνεται ἀπό αὐτόν. Πρέπει ὅμως νά διευκρινίσουμε μία λεπτομέρεια διασαφηνίζοντας ὅτι : Ὁ Χριστιανός ὀφείλει, ὅταν διαπιστώνει ὅτι μέ τά λόγια του ἤ τά ἔργα του, ὅτι δυσκολεύεται κάποιος ἄλλος στήν πνευματική ζωή νά παραιτεῖται καί νά μήν συνεχίζει χάριν ἐκείνου πού σκανδαλίζεται. Ὁ Μέγας Βασίλειος διευκρινίζει ὅμως ὅτι δέν πρέπει πάντοτε ὁ χριστιανός νά διακόπτει κάποιο ἔργο ἤ νά διορθώνει τήν ζωή του, ἔστω καί ἄν κάποιος ἄλλος σκανδαλίζεται. Αὐτό μπορεῖ νά συμβαίνει ὅταν ὁ λόγος ἤ τό ἔργο τοῦ χριστιανοῦ πού σκανδαλίζει τόν ἀδελφό του εἶναι ἀγαθό. Δηλαδή ἄν κάποιος σκανδαλίζεται ἐπειδή ἕνας χριαστιανός συγχωρεῖ αὐτόν πού τοῦ ἔκανε κακό καί δέν μνησικακεῖ δέν σημαίνει, ἐπειδή κάποιος σκανδαλίσθηκε ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ χριστιανοῦ, ὅτι ὁ χριστιανός δέν πρέπει νά ἀγαπᾶ. Ὁ Χριστός μᾶς ἐδίδαξε ὅτι σ’ αὐτήν τήν περίπτωση τήν εὐθύνη τήν ἔχει ὁ σκανδαλιζόμενος. Ἀλλά ὁ Ἅγιος Πατέρας συμφωνόντας μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο μᾶς συμβουλεύει ὅτι πρέπει νά μήν βλάπτουμε μέ τίς ἁμαρτίες μας τούς ἄλλους. Καί ὅτι πρέπει νά εἴμαστε ἕτοιμοι καί πρόθυμοι νά θυσιάσουμε πολλά ἀπό τά δικαιώματά μας, ὅταν ἀπό αὐτά δυσκολεύονται οἱ ἄλλοι στήν πνευματική ζωή τους. Γι’ αὐτό καί μᾶς συμβουλεύει : «Μήν γίνεσθε αἰτία πτώσεως οὔτε εἰς τούς Ἰουδαίους οὔτε εἰς τούς εἰδωλολάτρες οὔτε εἰς τήν Ἐκκλησίαν (δηλαδή στούς Χριστιανούς), καθώς καί ἐγώ ἀρέσω σέ ὅλους καθ’ ὅλα καί δέν ζητῶ τό δικό μου συμφέρον ἀλλά τῶν πολλῶν γιά νά σωθοῦν» (Α΄Κορ. ι΄32-33).

Τώρα καταλαβαίνουμε γιατί εἶπε ὁ Παῦλος καί ἔγραψε στούς Κορινθίους, ὅτι «δέν θά φάγω ἀπό τά εἰδωλόθυτα ποτέ, ἄν ἀπ’ αὐτό σκανδαλίζεται ὁ ἀδελφός μου».

Μία τέτοια συμπεριφορά, ἀγαπητοί μου δείχνει ἀγάπη γιά τόν ἀδελφό πού σκανδαλίζεται. Δείχνει ταπείνωση, γιατί ὄντως πρέπει νά εἶσαι ταπεινός γιά νά θυσιάσεις κάτι πού ἀνήκει ἤ τό δικαιοῦσαι γιά χάρη τοῦ ἀδελφοῦ σου. Μία τέτοια συμπεριφορά δείχνει πνεῦμα θυσίας πού τό εἶχε ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Δείχνει διάθεση νά ἀρέσουμε στό Χριστό καί ὄχι στόν ἑαυτό μας. Ὅποιος ζεῖ μέ τέτοιο πνεῦμα καί μ’ αὐτήν τήν διάθεση ὑπηρετεῖ τόν Χριστό, εἶναι ἐνάρετος στό Θεό καί ἐπιδοκιμάζεται ἀπό τούς ἀνθρώπους. Εὐνόητο ὅτι ὅλα ἀφοροῦν ὅλους μας, πρωτίστως τούς κληρικούς. Ἀλλά καί οἱ Λαϊκοί δέν ἐξαιροῦνται καί δέν δικαιολογοῦνται, ὅταν ζοῦν μέ ἐγωϊσμό. Οἱ συμβουλές τοῦ Ἀποστόλου εἶναι γεμᾶτες ἀγάπη καί ταπείνωση.

Ἄς τίς ἀκούσουμε κλείνοντας τόν λόγον:

-Ἐάν ὁ ἀδελφός σου λυπᾶται γιά κάτι πού κάνεις δέν φέρεσαι πλέον μέ ἀγάπη , ὅταν τό συνεχίζεις.

-Μή καταστρέφεις μέ τήν ζωή σου ἐκεῖνον γιά τόν ὁποῖον πέθανε ὁ Χριστός.

-Ἄς μή γίνεται λοιπόν ἀντικείμενο δυσφημίσεως τῶν χριστιανῶν, ἤ τῆς Ἐκκλησίας ἐκεῖνο πού γιά σᾶς εἶναι σωστό.

-Ἄς ἐπιδιώκουμε λοιπόν, ὅτι συντελεῖ στήν εἰρήνη καί στήν οἰκοδομή μεταξύ μας. Μή καταστρέφεις τό ἔργο τοῦ Θεοῦ γιά δευτερεύοντα θέματα ἤ καί ἀσήμαντα.

«Αρχιμ. Καλλίνικος Νικολάου, Ι.Μ. Καισαριανής»