Κωνσταντίνος Χολέβας, Οι Τρεις Ιεράρχες και η σύγχρονη παιδεία

Οι Τρεις Ιεράρχες και σύγχρονη παιδεία

Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων 

Τί γιορτάζουμε στις 30 Ιανουαρίου; Παλαιότερα η απάντηση ήταν σαφής. Γιορτάζουμε τους Τρεις Ιεράρχες, τον Μέγα Βασίλειο, τον Άγιο Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό και τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, οι οποίοι τιμώνται ως οι προστάτες των Ελληνορθοδόξων Γραμμάτων. Σήμερα όμως βλέπουμε στα σχολεία μας μία υποβάθμιση της εορτής. Υποβάθμιση που εναρμονίζεται με τις επιδιὠξεις των ψευδοπροοδευτικών για αφελληνισμό και αποχριστιανοποίηση της Παιδείας μας. Τα ελληνόπουλα πλέον δεν συνειδητοποιούν τί προσέφεραν οι Τρεις Ιεράρχες στην σύζευξη της αρχαιοελληνικής σοφίας και γλώσσας με την Ορθόδοξη Πίστη και παράδοση. Την ημέρα της εορτής απλώς κάποια παιδιά και ορισμένοι καθηγητές πηγαίνουν χαλαρά για εκκλησιασμό. Για τους υπόλοιπους είναι μία ευκαιρία για ύπνο ή καφετέρια. 

Αντιθέτως στην Κύπρο και στην Ομογένεια το περιεχόμενο του εορτασμού είναι πιο ουσιαστικό και πνευματικό. Μάλιστα έμαθα ότι η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής, υπεύθυνη για την Ελληνική Παιδεία στις ΗΠΑ, διοργανώνει ολόκληρη εβδομάδα τιμής για τους τρεις μεγίστους φωστήρας της Τρισηλίου Θεότητος και για την επικαιρότητα της Ελληνορθόδοξης Παιδείας. Στην Ελλάδα κάποιοι προσπαθούν να αποκόψουν την παιδεία μας από τον ανθρωπιστικό και ηθοπλαστικό σκοπό της, να μειώσουν ή να αλλοιώσουν σπουδαία μαθήματα όπως η Ιστορία και τα Θρησκευτικά και να μετατρέψουν το σχολείο σε εργαστήριο διπόδων ρομπότ, άνευ Θεού, πατρίδος, υπευθυνότητος και αγωνιστικότητος. Με μοναδικό στόχο να γίνουν υπάλληλοι των ξένων εταιριών που θα φέρει η τρόικα και η παγκοσμιοποίηση. 

Οι Τρεις Ιεράρχες, όπως και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και όλοι οι πρωτεργάτες της νεώτερης ελληνορθόδοξης παιδαγωγικής πίστευαν στην Παιδεία που διαπλάθει ήθος και χαρακτήρα. Δεν ήθελαν ένα σχολείο, το οποίο απλώς μεταδίδει ξερές γνώσεις. Η Ελληνορθόδοξη Παιδεία που κράτησε το Γένος μας ζωντανό και ανυπότακτο ηθικά, παρά τις εξωτερικές υποδουλώσεις, προβάλλει ως εκπαιδευτικό πρότυπο τον άνθρωπο, ο οποίος έχει αναφορά στον Θεό, στον συνάνθρωπο, στο εθνικό συμφέρον, στην οικουμενικότητα της Ελληνορθοδοξίας. Σε πείσμα των οπαδών της αποτυχημένης πολυπολιτισμικότητας μπορούμε και θέλουμε σήμερα ένα σχολείο το οποίο θα «μορφώνει» πραγματικά Δηλαδή θα δια-μορφώνει Ανθρώπους. 

Δεν είναι ακατόρθωτο ακόμη και σε εποχή οικονομικής κρίσης να ανορθώσουμε την Παιδεία μας επάνω στις βάσεις των Τριών Ιεραρχών, χωρίς να παραβλέπουμε τις εξελίξεις στην κοινωνία και στην τεχνολογία. Προτείνω εν ολίγοις τα εξής:

 1. Είναι υποχρέωση όλων μας να σεβόμαστε τη συνταγματική επιταγή για την Παιδεία. Το άρθρο 16, παρ. 2 ορίζει ότι σκοπός της Παιδείας είναι η καλλιέργεια εθνικής και θρησκευτικής συνειδήσεως στους νέους και στις νέες μας. Το σχολείο πρέπει να καλλιεργεί ήθος και όχι απλώς ξερές γνώσεις.

 2. Δεν είναι εκσυγχρονισμός της παιδείας η διαστρέβλωση της Ιστορίας, η απάλειψη των ηρώων και των μαρτύρων και ο εξωραϊσμός της Τουρκοκρατίας με το αφελές επιχείρημα ότι «έτσι θα βελτιωθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις». Εκσυγχρονισμός είναι η βελτίωση των παιδαγωγικών μεθόδων, η φροντίδα για αξιοπρεπή σχολικά κτήρια και τα εποπτικά όργανα και η παροχή ικανοποιητικών γνώσεων στους τομείς της Πληροφορικής και των Ξένων Γλωσσών.

 3. Η γλώσσα μας είναι θεμελιώδες στοιχείο εθνικής ταυτότητας, αλλά παραλλήλως αποτελεί οικουμενικό αγαθό. Συμβολίζει τη διαχρονία και την παγκόσμια ακτινοβολία του Ελληνισμού. Πρέπει να τη διδάσκουμε σε όλη της την ιστορική συνέχεια και να μην ακούμε λαϊκιστικές σειρήνες που προτείνουν την κατάργηση των Αρχαίων Ελληνικών. Ο Οδ. Ελύτης, ο Γ. Σεφέρης ο Κ. Τσάτσος, ο Π. Κανελλόπουλος και άλλοι μεγάλοι τεχνίτες του γραπτού λόγου έγραφαν σωστά Νέα Ελληνικά επειδή διδάχθηκαν τα Αρχαία Ελληνικά.

 4. Το Λύκειο έχει υποβαθμισθεί και θεωρείται συμπλήρωμα του Φροντιστηρίου. Πρέπει να καταστεί και πάλι κέντρο μάθησης και γενικής παιδείας. Ελπίζω να αξιοποιηθούν οι προτάσεις της Επιτροπής υπό τον Γ. Μπαμπινιώτη, στην οποία μετείχαν τα δύο μεγάλα κόμματα και η οποία κατέληξε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τον τρόπο εισαγωγής φοιτητών στα Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι.

 5. Να σταματήσει η δημιουργία νέων Τμημάτων Α.Ε.Ι. σε όλη την Ελλάδα μόνο και μόνο για να ικανοποιούνται τοπικιστικά συμφέροντα. Φθάνει πιά η πληθωριστική παραγωγή ανέργων πτυχιούχων.

 6. Να λειτουργήσει η αξιολόγηση των πανεπιστημιακών Τμημάτων με μεθόδους διεθνώς αποδεκτές. Τα Πανεπιστήμια μας να γίνουν πιο ανταγωνιστικά στον διεθνή στίβο, πράγμα που θα ωφελήσει και τους αποφοίτους.

 7. Να εφαρμόζεται εμπράκτως από Πρυτάνεις, Αστυνομία και Δικαιοσύνη η νέα πιο αυστηρή η νομοθεσία για το Πανεπιστημιακό Άσυλο. Δεν είναι δυνατόν να βλέπουμε απαθείς μειοψηφίες φοιτητών να κτίζουν την πόρτα του Πρυτάνεως ή των καθηγητών!

 8. Δεν μπορούμε να περιμένουμε θαύματα από κακοπληρωμένους εκπαιδευτικούς. Είναι γνωστό ότι διερχόμαστε περίοδο δημοσιονομικής λιτότητας λόγω οικονομικής κρίσης, αλλά στο μέτρο του δυνατού οφείλει η Πολιτεία να ασχοληθεί και με το μισθολογικό των εκπαιδευτικών.

 9. Να ενισχυθεί η έρευνα και η δημιουργία συγχρόνων βιβλιοθηκών σε όλα τα επίπεδα. Να ενθαρρύνουμε την προσέλευση φοιτητών από άλλες χώρες, ιδίως αυτών που θέλουν να μελετήσουν την ιστορία και τα κείμενα της Αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου καθώς και τους θησαυρούς της Ορθόδοξης Θεολογίας. Έτσι θα αποκτήσουμε «πολιτιστικούς πρεσβευτές».

 10. Να παραμείνει Ορθόδοξο Χριστιανικό και να μην μετατραπεί σε θρησκειολογικό το μάθημα των Θρησκευτικών. Σε εποχή κρίσης μόνο η Ορθόδοξη Πίστη μάς χαρίζει ελπίδα.