Ἐπιστολὴ ὑπ᾿ ἀριθμ. 53/30.1.2012
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΓΙΣΤΟΙ
ΙΕΡΑΡΧΑΙ ΚΑΙ ΟΙ «ΛΑΙΠΑΠΕΣ» ΤΗΣ
ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ, ΤΗΣ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΕΩΣ, ΤΗΣ
ΥΠΕΡΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΛΙΑΝ ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΩΝ ΤΩΝ ΣΚΟΤΕΙΝΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
ποὺ ἔχουν γίνει ἐπικίνδυνες σαρωτικὲς θύελλες ἐναντίον τῶν
αἰωνίων ἀξιῶν τῆς φυλῆς μας (Πατρίς, Θρησκεία, Οἰκογένεια, ἱερὰ σύμβολα καὶ
θεσμοί), ποὺ πασχίζουν νὰ τὶς κατακρημνίσουν καὶ νὰ τὶς ἐξαφανίσουν, διὰ νὰ
δύνανται νὰ ἐπικρατήσουν ἡ ἀχρειότης, ἡ ἀναισχυντία, ἡ θρασύτης, ὁ
φιλοτομαρισμός, ὁ ἐγωισμός, ἡ ὑπερηφάνεια, ἡ ἀλαζονία καὶ ἐν γένει ἡ σῆψις καὶ ὁ
ἀθεϊσμός.
Η
ΠΑΛΗ ΤΟΥ ΚΑΛΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ
ΑΝΑ
ΤΙΣ ΧΙΛΙΕΤΙΕΣ
1. Ὁ Θεὸς ἐποίησε τὰ πάντα ἐν σοφίᾳ καὶ ἔπλασε καὶ τὸν ἄνθρωπο
κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ καὶ ὁμοίωσι, γιὰ νὰ βασιλεύῃ ἐπὶ πάντων τῶν ποιημάτων καὶ
κτισμάτων τοῦ Θεοῦ.
2. Δυστυχῶς, ὅμως, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἐστάθη στὸ ὕψος του, ἀλλὰ
κατέπεσε καὶ ἔγινε ὅμοιος μὲ τὰ ἀνόητα ζῶα. Διότι πολλὰ ζῶα, συγκρινόμενα πρὸς
τὸν παρασυρμένο καὶ ἀποκτηνοποιημένο ἄνθρωπο εἶναι, φεῦ, πολὺ πιὸ λογικά, ἐντιμότερα,
ἠθικώτερα, πιστὰ καὶ ἀβλαβῆ ἐν συγκρίσει πρὸς τὸν παντοιοτρόπως διεστραμμένο ἄνθρωπο.
Ἄπειρα παραδείγματα θὰ ἠδυνάμεθα νὰ ἀναφέρωμε, πλὴν ὅμως δὲν θέλομε νὰ κάνωμε
κατάχρησι τῆς εὐγενοῦς καλωσύνης καὶ τοῦ ἐλαχίστου χρόνου τῶν φίλων ἐπισκεπτῶν
τῆς ἱστοσελίδος μας καὶ τὰ παραλείπομε.
3. Τὸ καλὸ καὶ τὸ κακὸ εἶναι ἔμφυτα στὸν ἄνθρωπο καὶ ἀναλόγως
τοῦ περιβάλλοντος, τῆς ἀνατροφῆς, τῆς παιδείας καὶ τοῦ παραδείγματος αὐξάνει τὸ
καλὸ ἢ τὸ κακό, συρρικνωμένου κάθε φορὰ τοῦ ἑτέρου.
4. Πρὸς τοῦτο παρέστη ἀνάγκη ὁ Θεὸς νὰ ἐνανθρωπισθῇ, νὰ ὑποφέρῃ
τὰ πάνδεινα γιὰ νὰ λυτρώσῃ τοὺς πεπτωκότας καὶ νὰ θεοποιήσῃ τὸν ἄνθρωπο.
5. Τὸ κακό, δηλαδὴ ὁ κοσμοκράτωρ τοῦ αἰῶνος τούτου,
προσπαθεῖ διὰ τῶν ὀργάνων του ἀνέκαθεν νὰ δίδῃ ἀφθονώτατα ἐκμαυλιστικὰ θεάματα,
γιὰ νὰ ἐξαθλιώνῃ τὸν ἄνθρωπο καὶ νὰ τοῦ κατεδαφίζῃ κάθε καλὴ ἰδέα γιὰ πνευματικὴ
ἀνάτασι καὶ σωτηρία. Τὸ αἰσχρὸ κατεστημένο δίδει στὸν ἄνθρωπο ἀρκετὸ ἄρτο,
μόλις γιὰ νὰ ἐπιβιοῖ καὶ νὰ μὴ ἀσχολῆται μὲ τὶς αἰώνιες πνευματικὲς ἀξίες,
θεσμοὺς καὶ σύμβολα καὶ νὰ μὴ ζητῇ τὴν ἀποπομπὴ τῶν διεφθαρμένων καὶ ἐκμαυλιζόντων
ἀρχόντων.
6. Ὅταν δὲν κυριαρχοῦσαν οἱ τύραννοι, οἱ φαῦλοι, οἱ ἄθεοι
καὶ οἱ ὑλιστὲς ἄρχοντες καὶ ἡ πνευματικὴ καὶ ἡ θρησκευτικὴ ἡγεσία ἀνήρχετο διὰ
τῆς ἀξιοκρατίας, τότε καὶ ὁ λαὸς καθωδηγεῖτο ἀπὸ τοὺς σωστοὺς πνευματικοὺς
ποιμένες, ἐνθουσιάζετο καὶ παραδειγματίζετο ἀπὸ αὐτοὺς καὶ τοιουτοτρόπως
καθίστατο ἐπικίνδυνος γιὰ τοὺς φαύλους ἰθύνοντας καὶ τυράννους.
7. Τέτοια φωτεινὰ παραδείγματα
πνευματικῶν ποιμένων ὑπῆρχαν πάρα πολλά, οἱ κυριώτεροι τῶν ὁποίων ἦταν :
Α. Ὁ Μέγας Βασίλειος.
α) Ἐγεννήθη τὸ ἔτος 329 ἀπὸ πλουσίους εὐγενεῖς γονεῖς, τὸν
Βασίλειο καὶ τὴν Ἐμμέλεια. Ὁ μικρός του ἀδελφὸς Πέτρος ἐγένετο Ἐπίσκοπος
Σεβαστείας, ὁ ἄλλος ἀδελφός του, ὁ Γρηγόριος ὁ Ναυκράτιος, ἐγένετο ἀσκητὴς καὶ
θαυματουργὸς Ἅγιος. Ὁ τρίτος ἀδελφός του ἐγένετο Μητροπολίτης Νύσσης καὶ ἡ ἀδελφή
του Μακρίνα εἶναι ἐπίσης Ἁγία.
β) Ὅμως ὁ Μ. Βασίλειος ὑπερέβη στὴν ἀρετὴ καὶ τὴν μάθησι
ἀπὸ ὅλα του τὰ ἀδέλφια. Ἀπὸ παιδὶ ἐδιδάχθη τὰ ἱερὰ γράμματα ὑπὸ τοῦ πατρός του Βασιλείου,
ποὺ ἦταν ἱερεὺς καὶ διδάσκαλος τῶν Χριστιανῶν. Ὅταν μεγάλωσε, ὡς νέος ἐπεθύμησε
νὰ μορφωθῇ μὲ τὴν ἑλληνικὴ παιδεία, πρᾶγμα οὐχὶ χριστιανικὸ κατὰ τὴν νοοτροπία
μερικῶν «κοντόφθαλμων» Χριστιανῶν. Αὐτὴ τὴν νοοτροπία, ὅμως, οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας
μας τὴν κατεδίκασαν καὶ ἐπαινοῦν τοὺς σπουδάσαντες τὴν ἑλληνικὴ παιδεία, ὅπως ὁ
Θεολόγος Γρηγόριος στὸν Ἐπιτάφιο Λόγο του γιὰ τὸν Ἅγιο Βασίλειο τονίζει ὅτι αὐτοί,
ποὺ ἐμποδίζουν ἐκείνους, ποὺ θέλουν νὰ σπουδάσουν τὴν ἑλληνικὴ παιδεία ὁμοιάζουν
μὲ τοὺς μονόφθαλμους, οἱ ὁποῖοι ἐπιθυμοῦν νὰ εἶναι καὶ οἱ ἄλλοι μονόφθαλμοι·
διότι δὲν πταίει ἡ ἑλληνικὴ παιδεία, ἐὰν μερικοὶ κατήντησαν αἱρετικοί, ἀλλὰ ἡ
κακὴ καὶ καταλυτικὴ προαίρεσίς τους. Μετέβη στὴν Κωνσταντινούπολι, ἀλλὰ γιὰ τὴν
τελεία ἑλληνικὴ ἐκπαίδευσί του ἦλθε στὴν Ἀθήνα καὶ ἐσπούδαζε ὁμοῦ μετὰ τοῦ Ἁγίου
Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ τοῦ Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου παρὰ τὸν σοφιστὴν
Λιβάνιον καὶ λοιποὺς διδασκάλους.
γ) Ὁ διδάσκαλός του Ἔβουλος ἐθαύμασε τόσον πολὺ τὴν
σεμνότητά του, τὴν ἀσκητικότητα, τὴν ἐγκράτεια καὶ τὸ ἦθος τοῦ χαρακτῆρος τοῦ
Μεγάλου Βασιλείου, ὥστε ἔγινε καὶ αὐτὸς Χριστιανός. Ὅταν ἦλθε στὴν Καισάρεια νὰ
δῇ τὸν πατέρα του προτοῦ ἀποθάνῃ, ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι καὶ οἱ ἄρχοντες τῆς περιοχῆς
ἦλθαν πρὸς προϋπάντησιν καὶ τοῦ ἐζήτησαν νὰ διαδεχθῇ τὸν πατέρα του.
δ) Ὁ Μέγας Βασίλειος Ἐπίσκοπος Καισαρείας συνέγραψε τὴν
Θεία Λειτουργία, ἡ ὁποία χρησιμοποιεῖται δέκα (10) φορὲς τὸ ἔτος. Συνέγραψε
ἐπίσης περισπούδαστα πονήματα: Λειτουργικά, Δογματικά, Ἑρμηνευτικά, Λόγους σὲ
διάφορες ἑορτὲς Ἁγίων, Μαρτύρων, Παιδαγωγικά, ἠθικὲς πρακτικὲς Ὁμιλίες, Ἀσκητικά.
ε) Ὁ Ἰουλιανὸς ὁ Παραβάτης ἐκστρατεύων ἐναντίον τῆς
Περσίας, ἐπέρασε ἀπὸ τὴν Καισάρεια καὶ ἐπειδὴ δὲν ἔτυχε λαμπρῆς ὑποδοχῆς καὶ ἀθρόας
προσφορᾶς χρυσίου καὶ ἀργυρίου, ἀπείλησε στὴν ἐπιστροφή του νὰ καταστρέψῃ τὴν
περιοχή. Ὁ Μ. Βασίλειος ἐκάλεσε τὸν λαὸ νὰ προσφέρῃ ὅ,τι πολύτιμο εἶχε καὶ ἀνέγραψε
τὸ ὄνομα ἑνὸς ἑκάστου, γιὰ νὰ τοῦ ἐπιστραφῇ ἡ δωρεά του, ἐὰν δὲν ἐδίδετο στὸν Ἰουλιανὸ
τὸν Παραβάτη. Θαυματουργικῷ τῷ τρόπῳ ὁ Ἰουλιανὸς ὁ Παραβάτης ἐφονεύθη ὑπὸ τοῦ Ἁγίου
Μερκουρίου, πρὶν φθάσει στὴν Καισάρεια. Ὁ λαὸς ἤθελε νὰ ἀφιερώσῃ ὅλα τὰ
πολύτιμα στὸν δωρεοδότη Θεό, ἀλλὰ ὁ Μ. Βασίλειος τοὺς ἔπεισε νὰ κρατήσουν τὸ
1/3 καὶ τὰ ὑπόλοιπα νὰ τὰ διαθέσουν γιὰ γηροκομεῖα, ὀρφανοτροφεῖα, πτωχοκομεῖα,
νοσοκομεῖα, κ.λπ., τὴν περίφημη Βασιλειάδα.
στ) Ἡ ἀσκητικότης, ἡ ταπεινότης, ἡ εὐλάβεια καὶ ἡ
ταπεινοφροσύνη του προσέλκυσαν τὴν θεία χάρι καὶ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴν ὁποία
ὁ Μ. Βασίλειος ἔκανε ἄπειρα θαύματα. Τοῦτο τὸ ἔμαθε ὁ Ὅσιος Ἐφραὶμ ὁ Σύρος, ὁ ὁποῖος
παραλαβὼν διερμηνέα, ἐγκατέλειψε τὴν ἔρημο καὶ προσῆλθε στὸν Ἀρχιεπίσκοπο
Καισαρείας Βασίλειο καὶ τὸν παρεκάλεσε νὰ προσευχηθῇ, γιὰ νὰ δύναται καὶ αὐτὸς
νὰ ἐννοῇ καὶ νὰ ὁμιλῇ τὰ ἑλληνικά, πρᾶγμα ποὺ καὶ ἐγένετο στὸν Ὅσιο Ἐφραὶμ τὸν
Σύρο.
ζ) Γιὰ τὸν Μ. Βασίλειο δυνάμεθα νὰ ἐπαναλάβωμε τὸ
Παύλειον:
«ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν. τὶς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ
ἀσθενῶ; τὶς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι (θλίβομαι, καίομαι);»
ποὺ σημαίνει:
«ἀλλὰ εἶναι ἀγωνιώδης ἡ φροντίδα μου γιὰ ὅλες τὶς ἐκκλησίες.
Ποιὸς ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς ἀσθενεῖ πνευματικῶς ἢ καὶ σωματικῶς καὶ δὲν ἀσθενῶ
καὶ ἐγὼ μαζί του; Ποιὸς σκοντάφτει καὶ πίπτει στὴν ἁμαρτία καὶ δὲν καίομαι καὶ ἐγὼ
στὴν κάμινο τῆς θλίψεως καὶ τῆς ἐντροπῆς ; » (Β΄Κορ. 20, 28-29).
η) Ἐνεφορεῖτο ἀπὸ ἀκαταμάχητο σθένος καὶ παρρησία. Ὅταν ὁ
στρατηγὸς Μόδεστος τὸν ἐπίεζε νὰ προσχωρήσῃ στὸν Ἀρειανισμό, ἀντέστη σθεναρῶς
τόσο πολὺ καὶ ἀπήντησε στὶς φοβερὲς ἀπειλὲς τοῦ Στρατηγοῦ :
«Μὲ ἀπειλεῖς μὲ δήμευσι τῆς περιουσίας, δὲν ἔχω
τίποτε ἄλλο εἰ μὴ αὐτὸ τὸ τετριμμένο ράσο καὶ λίγα βιβλία.
Μὲ ἀπειλεῖς μὲ ἐξορίες: τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ
τὸ πλήρωμα αὐτῆς.
Μὲ ἀπειλεῖς μὲ τὸν θάνατο. Θὰ μὲ φέρῃ πιὸ
γρήγορα στὸν Δεσπότη Θεό».
Τότε ὁ Στρατηγὸς Μόδεστος τοῦ ἀπήντησε: «μὰ γιὰ πρώτη
φορὰ συναντῶ τέτοια ἀντίδρασι ἀπὸ ἕνα Ἐπίσκοπο»
καὶ ὁ Μ. Βασίλειος τοῦ ἀνταπαντᾶ:
«ἴσως νὰ μὴ συνήντησες μέχρι τώρα Ἐπίσκοπο…»
θ) Διερχόμενος τὸν βίο αὐτοῦ ἀσκητικῶς
καὶ εὐεργετῶν τὸν κάθε πλησίον, ἐκοιμήθη εἰς Κύριον σὲ ἡλικία 49 ἐτῶν, ἀφοῦ ὑπηρέτησε
πέντε (5) ἔτη ὡς Ἀρχιεπίσκοπος Καισαρείας, διδάσκων ἐμπράκτως ὅλους μας νὰ
διερχώμεθα τὴν ζωή μας εὐεργετοῦντες τὸν κάθε πλησίον.
Β. Ὁ πάνσοφος καὶ θαυματουργὸς Γρηγόριος ὁ
Θεολόγος
α) Ἐγεννήθη τὸ ἔτος 329 στὴν Ἀριανζὸ τῆς
πόλεως Ναζιανζοῦ, ἡ ὁποία δὲν ὑπάρχει σήμερα καὶ ὅπου εἶναι τὸ σημερινὸ τουρκικὸ
χωριὸ Eὐράν-Σεχίρ. Οἱ γονεῖς του ἦταν πλούσιοι, εὐγενεῖς καὶ ἐνάρετοι. Ἀπὸ τὴν
Χριστιανὴ μητέρα του Νόννα καὶ τὸν πατέρα του Γρηγόριο ἀφιερώθη ἀπὸ βρέφος στὸν
Θεό. Σὲ ἡλικία 10 ἐτῶν ἐπῆγε στὴν Καισάρεια, ὅπου ἐσπούδασε μαθηματικὰ καὶ εἶχε
γενικὴ ἐπιμόρφωσι. Ἀπὸ τὴν Καισάρεια μετέβη στὴν Παλαστίνη γιὰ νὰ μάθῃ ρητορικὴ
καὶ κατόπιν στὴν Ἀλεξάνδρεια. Ἀπὸ ἐκεῖ ἦλθε στὴν Ἀθήνα. Κατὰ τὸν πλοῦν, ὅμως, ἡ
θάλασσα ἐξεμάνη ἀφαντάστως καὶ ἐκινδύνευε ὅλο τὸ πλοῖο νὰ καταποντισθῇ. Ὁ ἀβάπτιστος
ἀκόμη Γρηγόριος προσευχήθη μὲ τέτοια θέρμη στὸν λυτρωτὴ Χριστὸ καὶ ἀμέσως ἡ
θάλασσα ἐκόπασε καὶ ὅλο τὸ πλήρωμα τοῦ πλοίου, ποὺ ἦταν εἰδωλολάτρες, ἐπίστευσαν
στὸν Θεὸ τοῦ Γρηγορίου καὶ ἐβαπτίσθηκαν.
β) Μετ᾿ ὀλίγον ἔφθασεν στὴν Ἀθήνα, ὅπου εὑρίσκετο
καὶ ὁ Μ. Βασίλειος καὶ οἱ εὐλαβεῖς ἐκεῖνοι ξένοι φοιτητὲς συναναστρέφοντο
μεταξύ τους καὶ ὁ ἕνας ἐνίσχυε τὸν ἄλλο. Δὲν ἐγνώριζαν ἑτέρα ὁδὸ ἀπό:
«Κατοικία, Σχολή, Ἐκκλησία». Φέρονται δὲ μάλιστα ὅτι διέμεναν στὸ σπήλαιο, ὅπου
σήμερα εἶναι οἱ Ἅγιοι Ἰσίδωροι στὸν Λυκαβηττό. Ὁ Γρηγόριος καὶ ὁ Βασίλειος ἀγαπήθηκαν
ἀφαντάστως καὶ κανεὶς ἐνόμιζε ὅτι ἦταν ὁμόψυχοι, ὁμοϊδεάτες μὲ μία ἰσχυρὰ
θέλησι νὰ μορφωθοῦν καὶ νὰ ὑπηρετήσουν τὸν πλησίον. Ὑπερνίκησαν στὴν ἀκτημοσύνη
καὶ στὴν ἐκουσία πτωχεία ἀκόμη καὶ τὸν Ἀντισθένη, τὸν Πυθαγόρα καὶ τὸν Κράτητα.
γ) Οἱ Ἀθηναῖοι διδάσκαλοι καὶ ἄρχοντες
παρεκαλοῦσαν τὸν Γρηγόριο νὰ μείνῃ στὴν Ἀθήνα καὶ ἀνεχώρησε ἀργότερα ἀπὸ τὸν Ἅγιο
Βασίλειο. Μετὰ ἀπὸ 30 ἔτη ἀπουσίας του ἀπὸ τοὺς γονεῖς του, ὁ πατήρ του
Γρηγόριος ὁ Νύσσης τὸν ἐβάπτισε καὶ τὸν προέτρεψε νὰ γίνῃ καὶ ἱερεύς. Ὁ
Γρηγόριος ἐνοστάλγησε τὴν φιλία τοῦ Βασιλείου τοῦ Μεγάλου καὶ ἀπῆλθε στὴν
Καισαρεία, ὅπου μαζὶ ἠσκοῦντο καὶ συνέγραφαν νόμους καὶ ὅρους γιὰ τοὺς
φιλοθέους ἀσκητές, οἱ ὁποῖοι προετίθεντο νὰ ἐγκαταλείπουν τὸν κόσμο καὶ νὰ ἀσκητεύουν.
δ) Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἠναγκάσθη νὰ ἐπιστρέψῃ
μετὰ τὸν θάνατο τοῦ ἀδελφοῦ του καὶ προτοῦ ἀποθάνῃ ὁ πατήρ του στὴν γενέτειρά
του. Ὅμως ἐκεῖ ὁ Γρηγόριος εὑρῆκε μεγάλη σύγχυσι, ὄχι μόνο λαϊκοί, ἀλλὰ
καὶ πληθώρα κληρικῶν καὶ αὐτὸς ὁ ἴδιος ὁ πατήρ του εἶχαν προσχωρήσει στὸν Ἀρειανισμό,
ἄλλοι ἐξαργυρωνόμενοι καὶ ἄλλοι φοβούμενοι. Ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος μετέστρεψε τὸν
πατέρα του καὶ ὅλους τοὺς ἄλλους στὴν Ὀρθοδοξία.
ε) Μετ᾿ ὀλίγον ἐγκατέλειψε ὁ
Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τὴν ἀρχιερωσύνη καὶ μετέβη στὴν Σελεύκεια καὶ ὑπηρετοῦσε
στὸν Ναὸ τῆς Ἁγίας πρωτομάρτυρος Θέκλης, ἕως ὅτου ἐψήφισαν στὴν Ναζιανζὸ ἄλλο Ἀρχιερέα.
Πέραν τῶν Ἀρειανῶν, οἱ ὁποῖοι συνεχῶς ἐξαπλώνοντο, ἦλθε καὶ ὁ αἱρετικὸς Ἀπολλινάριος
διδάσκων ὅτι ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ δὲν ἔλαβε ψυχὴ νοερή, ἀλλὰ ἄλογη. Ὁ Ἀπολλινάριος
συνησπίσθη μετὰ τῶν Ἀρειανῶν καὶ κατέτρεχαν τοὺς Ὀρθοδόξους. Τότε ὁ Ἅγιος
Βασίλειος συνέστησε στὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Θεολόγο νὰ μεταβῇ στὴν Κων/πολι, νὰ
στηρίξῃ τοὺς Ὀρθοδόξους καὶ νὰ ἀγωνισθῇ ἐναντίον τῶν αἱρετικῶν. Μὲ τοὺς ἀγῶνες
του καὶ μὲ τὸν ἐνάρετο βίο του ἠξιώθη νὰ γίνῃ καὶ Ἀρχιεπίσκοπος Κων/πόλεως. Ὁ
μαθητής του ὅμως Μάξιμος, κρυφὸς αἱρετικός, κατώρθωσε νὰ τὸν ἀπομακρύνῃ καὶ νὰ ἀναλάβῃ
ὁ ἴδιος τὸν θρόνο Κων/πόλεως. Ὁ Βασιλεὺς ὅμως Θεοδόσιος ὁ Α’ ἀγωνιζόμενος στὴν
Μακεδονία ἐναντίον τῶν βαρβάρων διέταξε νὰ ἀπομακρυνθῇ ὁ Μάξιμος καὶ νὰ ἀνέλθῃ
πάλι στὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Κατὰ τὴν Β΄ Οἰκουμενικὴ
Σύνοδο γιὰ νὰ καταδικάσουν τὸν Μακεδόνιο τὸν πνευματομάχο ἐγένετο διχόνοια
μεταξὺ τῶν Ἀρχιερέων καὶ ὁ Ἅγιος Γρηγόριος παρητήθη γιὰ νὰ διέλθῃ τὰ τέλη τῆς
ζωῆς του ἐν ἠρεμίᾳ καὶ ἡσυχίᾳ ἀποβιώσας τὸ 391 μ.Χ.
Γ. Ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος
α) Εἶναι στῆλος τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ πύργος ἀσειστος τῆς εὐσεβείας,
πατέρας τῶν ἀδικουμένων, λύχνος ἄσβεστος τῆς διδασκαλίας, διωκόμενος συνεχῶς διὰ
τὸν Χριστό. Δὲν παρέβλεπε τὸ δίκαιο καὶ ἤλεγχε τὴν ἀδικία, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴν Αὐτοκράτειρα
Εὐδοξία ἐπερχομένη, ἡ ὁποία ἀφήρεσε τὸν ἀγρὸ μιᾶς χήρας ὀνόματι Καλλιτρόπη, ποὺ
χρειαζόταν τὸν ἀγρό, γιὰ νὰ θρέφῃ τὰ ὀρφανὰ παιδιά της. Ὅλα αὐτὰ τὰ ἐπλήρωσε ἀποστελλόμενος
γιὰ τρίτη φορὰ στὴν ἐξορία ἀπὸ τὴν δολοπλοκία ψευδοποιμένων. Διὰ τοῦτο ὁ Ἱερὸς
Χρυσόστομος ἐπανελάμβανε:
«τίποτε ἄλλο δὲν ἐφοβήθηκα εἰς τὴν ζωήν μου, εἰ μὴ Ἐπισκόπους».
β) Ἐνῷ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θὰ ἠδύνατο νὰ ἀντισταθῇ
καὶ νὰ ζητήσῃ τὴν βοήθεια τῶν εὐλαβῶν Χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι τὸν ἐκτιμοῦσαν ἀφαντάστως
καὶ θὰ ἔσπευδαν νὰ τοῦ συμπαρασταθοῦν, ἐν τούτοις ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος χάριν τῆς
εἰρήνης εἰς τὴν Ἐκκλησία ἐδέχθη τὰ πάνδεινα, ἐπαναλαμβάνων τό: «δόξα τῷ Θεῷ
πάντων ἕνεκεν».
γ) Ἐξαντληθεὶς κατὰ τὴν πορεία του πρὸς τὸν τόπο τῆς ἐξορίας
του, τὴν Κουκουσό, δὲν ἄντεξε καὶ παρέδωσε τὸ πνεῦμα του.
δ) Ὁ Ἄρκάδιος σύζυγος τῆς Αὐτοκράτειρας Εὐδοξίας ἐπιπλήχθη
ἀφαντάστως ἀπὸ πληθώρα Ἐπισκόπων καὶ ἀρχόντων, οἱ ὁποῖοι ἐτιμοῦσαν τὸν Ἰωάννη τὸν
Χρυσόστομο. Ἀκόμη καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ρώμης, ὁ Ἅγιος Ἰννοκέντιος ἀφόρησε τὸν Ἀρκάδιο
ἀποστείλας σὲ αὐτὸν μακροσκελῆ σχετικὴ ἐπιστολή. Ὅταν τὴν ἔλαβε ὁ Ἀρκάδιος, ἐτιμώρησε
ὅλους αὐτοὺς τοὺς κακοὺς συμβούλους, ποὺ παρέσυραν τὴν Εὐδοξία. Ὁ ἴδιος ὁ Ἀρκάδιος
δὲν ἐλυπήθηκε καὶ αὐτὴ τὴ σύζυγό του, τὴν ὁποία ἔδειρε τόσον πολύ, ὥστε ἀρρώστησε
καὶ ἐγέμισε τὸ σῶμα της ἀπὸ σκώληκες καὶ ὅταν ἀπέθανε ἔτρεμε καὶ ἔτριζε ὁ τάφος
της, ἐπὶ 33 ἔτη, μέχρι ποὺ ἔφεραν τὸ σκήνωμα τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου,
ὁπότε ἐσταμάτησε τὰ τρέμῃ τὸ μνῆμα της.
Δ. ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΑΙ
α) Ἐπειδὴ οἱ εὐλαβεῖς Χριστιανοὶ ἐχωρίσθησαν καὶ ἄλλοι ἐτιμοῦσαν
ἰδιαιτέρως τὸν Μέγα Βασίλειο, ἄλλοι τὸν Γρηγόριο τὸν Θεολόγο καὶ ἄλλοι τὸν Ἰωάννη
τὸν Χρυσόστομο, πρὸς τὰ τέλη τοῦ 11ου αἰῶνος ὥρισεν ἡ Ἐκκλησία νὰ ἑορτάζωνται ἐξ
ἴσου καὶ οἱ τρεῖς ὁμοῦ, ὡς ἰσότιμοι καὶ ἰσάξιοι φωστῆρες τῆς τρισηλίου θεότητος
καὶ μάλιστα ὄχι μόνον ὡς οἰκουμενικοὶ διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ ὡς
πάνσοφοι πανεπιστήμονες, ὡς μελίρρυτοι ποταμοὶ τῆς σοφίας καὶ διδάσκαλοι τῆς Οἰκουμένης,
καθαιρέτες τῶν αἱρετικῶν.
β) Πρὸ τῆς Ἐθνικῆς μας Παλιγγενεσίας τὸ 1821, ἀλλὰ καὶ
μετὰ ἀπὸ αὐτή, ὁ συνεορτασμὸς τῶν τριῶν μεγίστων Ἱεραρχῶν καθιερώθη ὡς ἡ ἑορτὴ
τῶν ἑλληνικῶν γραμμάτων. Τὸ 1842 ἡ Σύγκλητος τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
καθιέρωσε τὴν ἑορτὴ τῆν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ὡς τὴν ὑψίστη ἑορτὴ τῶν γραμμάτων καὶ σὺν
τῷ χρόνῳ ἐπεξετάθη καὶ στὰ Δημοτικὰ σχολεῖα καὶ τὰ Γυμνάσια, ἕνεκα τοῦ
γεγονότος ὅτι οἱ τρεῖς οὗτοι πατέρες συνέδεσαν ἀρρήκτως τὸ χριστιανικὸ ἰδεῶδες
μετὰ τοῦ ἀρχαίου ἑλληνικοῦ.
γ) Ἤδη ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀπεκάλει τὸν Μ. Βασίλειο, ὡς
«παιδαγωγὸ τῆς νεότητος». Καὶ οἱ τρεῖς ὁμοῦ συνετέλεσαν ἀφαντάστως στὴν ἀνάπτυξι
τῆς Χριστιανικῆς διδασκαλίας, ἐν συνδυασμῷ μὲ τὴν ἀνάπτυξι τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν
γραμμάτων.
δ) Καὶ οἱ τρεῖς Μεγάλοι Ἱεράρχες εἶχαν ἀσκητεύσει καὶ ἐζοῦσαν
μὲ αὐστηρότατους κανόνες. Καὶ οἱ τρεῖς ἔκαναν συνδυασμὸ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς
φιλοσοφίας μὲ τὸν λειμῶνα τῶν Ἁγίων Γραφῶν καὶ ἐξήγαγον τὸ ἀπόσταγμα τῶν
μυρίπνοων ἀνθέων τῆς Θείας Διδασκαλίας ἐνδεδυμμένο μὲ τὸν ἀρχαῖο ἑλληνικὸ λόγο
καὶ τὰ προσφέρουν στὴν ἀνθρωπότητα, γιὰ νὰ ὀσφραίνεται καὶ νὰ ἀναζωογονοῦνται οἱ
ἄνθρωποι ψυχικὰ καὶ σωματικά.
ε) Γιὰ τοῦτο ὁ Ὑμνωδὸς γράφει γιὰ αὐτὴ τὴν τριάδα:
«Ἐν λειμῶνι τῶν Γραφῶν, καθάπερ μέλισσαι Σοφοί,
προσιπτάμενοι ὑμεῖς, περιεδρέψασθε καλῶς, καὶ τῶν ἀνθέων τὰἄριστα καὶ τὸ μέλι,
πᾶσι τοῖς πιστοῖς τῶν διδαγμάτων ὑμῶν, προτίθεσθε ὁμοῦ, εἰς πανδαισίαν αὐτῶν».
στ) Τὴν αὐστηρὴ Χριστιανικὴ ἠθικὴ καὶ Ὀρθόδοξη Πίστι, ποὺ
ἐβίωσαν καὶ οἱ τρεῖς, τὰ ὀφείλουν στὶς Ἅγιες μητέρες τους, Ἐμμέλεια τοῦ
Βασιλείου, Νόννα τοῦ Γρηγορίου καὶ Ἀνθούσα τοῦ Χρυσοστόμου. Ἐμπράκτως ἐδίδαξαν
σὲ ὅλους τοὺς ἀσκητὲς καὶ τοὺς ἄγαμους κληρικοὺς τὴν ἄκρα ἀνιδιοτέλεια, ἀκτημοσύνη
καὶ προσωπικὴ πτωχεία καὶ τοιουτοτρόπως κατώρθωσαν νὰ βιώσουν καὶ τὴν ἄμεμπτη
παρθενία καὶ ὁ ὑμνογράφος ἀναφέρει:
«ἴδιον οὐδέν ἠνέσχοντο κτίσασθαι ἐν γῇ οἱ οὐρανόφρονες».
ζ) Τόσο πολὺ ἐπιμορφώθησαν, ποὺ ὁ ὑμνογράφος ἀναφέρει:
«νοήμονες, ἐκ τῶν κάτω σοφίας γενόμενοι».
η) Ἀνεδείχθησαν ἐπιστήμονες πραγματικοὶ καὶ γνῶστες ὅλων
τῶν ἐπιστημῶν τῆς ἐποχῆς τους. Ἀναγιγνώσκων κάποιος τὶς ὁμιλίες τοῦ Μ.
Βασιλείου στὴν Ἑξαήμερο καταπλήσσεται βλέπων τὴν βαθείαν γνῶσι τῆς φυσικῆς
καὶ τῆς ἀστρονομίας. Ὁ ἴδιος ὁ Μ. Βασίλειος ὑπηρετοῦσε στὰ νοσοκομεῖα τῆς
Βασιλειάδος ὡς ἰατρός, διότι ἐγνώριζε καὶ τὴν ἰατρική. Ὁ Μ. Βασίλειος ὡμιλοῦσε
δύο φορὲς ἡμερησίως καὶ τὸ πλῆθος ἔσπευδε νὰ ἀπολαύσῃ τὶς ἀνεκτίμητες διδαχές
του, οἱ ὁποῖες ἦταν αὐθόρμητες καὶ τὶς διέκοπτε, γιὰ νὰ συνεχίσῃ τὴν ἑπομένη.
θ) Ὁ Χρυσόστομος μὲ τὸ ἀνθηρό του ὕφος καὶ τὰ μελίρρυτα
λόγια του ἐσαγήνευε τόσο πολύ τὰ πλήθη μέχρι σημείου, ποὺ ἀπὸ τὸν ἐνθουσιασμό
τους νὰ τὸν χειροκροτοῦν ἐντὸς τοῦ Ναοῦ. Π.χ. Ἡ ὁμιλία του «ἐν λιμῷ» ἐμαλάκωνε
καὶ τοὺς προσκεκολλημένους στὴν ὕλη πλουσίους, οὕτως ὥστε ἠμβλύνετο ἡ
σκληροκαρδία τους καὶ οἱ ἴδιοι οἱ πλούσιοι ἔσπευδαν προθυμότατοι νὰ διαθέτουν τὸν
πλοῦτο τους γιὰ ἀνακούφισι τῶν πτωχῶν.
ι) Ὁ Μέγας Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἐσαγήνευε τόσο πολὺ τὰ
πλήθη, ποὺ ἐκινδύνευε νὰ σπάσῃ τὸ σιδερένιο κιγκλίδωμα τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας,
ὅπου ἐκήρυττε στὴν Κων/πολι.
ια) Καὶ οἱ τρεῖς μόνον σωματικῶς ἦσαν
διηρημένοι, ἀλλὰ ἦταν ἀδιαρρήκτως ἑνωμένοι ψυχικὰ καὶ πνευματικά.
Ε. ΕΟΡΤΗ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
α) Κατὰ τὸν Ἱερὸ Χρυσόστομο, «ἑορτὴ Ἁγίου σημαίνει
μίμησις Ἁγίου». Πρέπει ὄχι μόνο οἱ ἀσκητές, μοναχοὶ καὶ κληρικοί, ἀλλὰ καὶ οἱ
λαϊκοί, γαλουχούμενοι ἡμεῖς καὶ γαλουχοῦντες τὶς ἑπόμενες γενεές μὲ τὰ νάματα τῆς
Ὀρθοδοξίας, τῆς Πατρίδος καὶ τῆς Οἰκογενείας, προτρέποντες σεβασμὸν εἰς τὰ ἱερὰ
σύμβολα καὶ τοὺς θεσμούς, νὰ τοὺς μιμούμεθα καὶ νὰ ἀκολουθῶμεν τὰ ἴχνη τους.
β) Σήμερον ὅμως οἱ σκοτεινὲς δυνάμεις διὰ τῶν ὀργάνων
τους πασχίζουν παντοιοτρόπως νὰ ἐκθεμελιώσουν ὅλες αὐτὲς τὶς διδασκαλίες καὶ τὴν
βίωσι καὶ νὰ δημιουργήσουν μία τέτοια σύγχυσι κυρίως στοὺς νέους ἀνθρώπους καὶ ὡς
«νοητὲς σουπιὲς νὰ θολώσουν τὰ νερά» τῶν ἀνθρώπων, ὥστε νὰ ἀπωλέσουν τὸν
προσανατολισμό τους, τὴν θρησκευτικὴ καὶ ἐθνική τους συνείδησι καὶ νὰ μετατραποῦν
σὲ μία μάζα, γιὰ νὰ εἶναι λίαν εὐάλωτοι στὰ καταχθόνια σχέδιά τους.
γ) Ὅπως ἔχομεν γράψει ἐπανειλημμένως εἰς τὸ περιοδικόν
μας «Φωτεινὴ Γραμμή» τεύχη 32 σελ. 27-28 καὶ σελ. 44, 37 σελ. 86-89, 47 σελ.
48-49 καὶ ἔχομεν ἀναρτήσει στὴν ἱστοσελίδα μας www.fotgrammi.gr, ἡ Μάργκαρετ
Πανανδρέου ὁμοῦ μὲ τὴν τούρκισσα δημοσιογράφο Zeynep Oral ἐνήργησαν ὡς
«Δούρειοι Ἵπποι» μὲ τὸ πέπλο τῆς περιβόητης «ἑλληνοτουρκικῆς φιλίας» τὴν ἱστορία
τῶν Τούρκων νὰ τὴν γράφουν Ἕλληνες καὶ τὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδος Τοῦρκοι ἢ Ἕλληνες
ὑπὸ τουρκικὴ καθοδήγησι. Αὐτὴ ἡ συμφωνία ὑπεγράφη ἀπὸ τὸν μακαρίτη IsmaelCemμαζὶ
μὲ τὸν Γεώργιο Ἀ. Παπανδρέου ἐν μέσῳ «ζεϊμπέκικων» (πολὺ χορευταρὰς εἶναι ὁ κ.
Παπανδρέου, νομίζων ὅτι μὲ τὰ ζεϊμπέκικά του καὶ μὲ τοὺς χορούς του μετὰ τῶν
σοσιαλ-ληστῶν τῆς «Διεθνοῦς» προάγει τὴν Δημοκρατία καὶ τὴν εὐημερία, ἐνῷ ἀντιθέτως
αὐτοὶ οἱ σοσιαλιστὲς κατήντησαν σοσιαλ-ληστές τῶν λαῶν, ὡς π.χ. ὁ Μουμπάρα τῆς
Αἰγύπτου, ὁ Ζὶν ἐλ - Ἀμπιντὶν Μπὲν Ἀλὶ τῆς Τυνησίας, ὁ Καντάφι τῆς Λιβύης
κ.λπ., κ.λπ., οἱ ὁποῖοι μετὰ ἔρριξαν τὸν λαὸ στοὺς «ὄνυχας τῶν λεόντων» τῶν
ξενοκίνητων στρατιωτικῶν. Δὲν τοῦ κόβει καθόλου τὸ μυαλὸ ὅτι οὐδόλως προάγει τὴν
Ἑλλάδα μας, ἀλλὰ ἀντιθέτως τὴν προσβάλλει καὶ τὴν ταπεινώνει καὶ κατέστημεν
διεθνῶς ἄκρως ἀναξιόπιστοι, ἀνέντιμοι καὶ ἀνυπόληπτοι, ὡς τὰ γεγονότα βοοῦν) καὶ
ἐψηφίσθη ὁ ἀνθελληνικώτατος Νόμος ὑπ᾿ ἀριθμ. 2929/2001 (ΦΕΚ 142Α) ἐπισφραγίζων
τὴν ἀνθελληνικὴ πολιτικὴ τῆς Μάργκαρετ Πανανδρέου μετὰ τῆς τούρκισσας
δημοσιογράφου Zeynep Oral. Καὶ οἱ μὲν Τοῦρκοι δὲν ἐφήρμοσαν τὴν ἐν λόγῳ
συμφωνία. Ἐξωμότες ὅμως καὶ ἀνδρείκελα Ἕλληνες ἐφήρμοσαν τὸν Νόμο 2929/2001
(ΦΕΚ 142Α), ὁ ὁποῖος δυστυχῶς παραμένει ἀκόμη ἐν ἰσχύϊ. Ντροπή μας !
Γι᾿ αὐτὸ ἔχομεν τὶς ἐμετικὲς διδασκαλίες ἱστορίας στὰ ἑλληνόπουλα,
ὡς π.χ.
· Συνοστισμὸς
στὴ Σμύρνη τῆς κ. Ρεπούση,
· Τὴν ἡρωϊκὴ ἀντίστασι
τῶν Σουλιωτισσῶν ὅτι δῆθεν δὲν αὐτοθυσιάσθησαν γιὰ νὰ γλυτώσουν τοὺς βιασμοὺς τῶν
ἄξεστων Μωαμεθανῶν Τούρκων, ἀλλὰ ὅτι οἱ Ἕλληνες τὶς ἔσπρωχναν κάτω,
· Ὅτι ὁ Γέρος
Σαμοὺλ ἦταν μεθυσμένος καὶ γι᾿ αὐτὸ ἐπῆρε φωτιὰ ἡ πυτιτιδαποθήκη του στὸ
Κούγκι,
· Ὅτι ὁ θρυλικὸς
ἀγωνιστὴς τοῦ 1821 Θεόδωρος Κολοκοτρώνης εἶναι σφαγεὺς τῶν φιλήσυχων καὶ εἰρηνοποιῶν
Τούρκων τῆς Τριπολιτσᾶς καὶ τῆς Πελοποννήσου,
κ.λπ., κ.λπ. κατάπτυστα «μαργαριτάρια» τῶν ἐξωμοτῶν Ἑλλήνων.
Ἡ δὲ ἀντεθνικὴ Τράπεζα τῆς Ἑλλάδος νὰ χορηγῇ 1.000.000€ γιὰ τέτοιες ἀνθελληνικὲς
διαστρεβλώσεις τῆς ἱστορίας μας. Ἀκόμη ἡ εὐτελέστατη καὶ ἀνθελληνικὴ ἐκπομπὴ «Τὸ
Ἵδρυμα» νὰ ἔχῃ κάποιο ἀνώμαλο νὰ παριστάνῃ τὸν πρόγονό μας Μέγα Ἀλέξανδρο
λέγοντα: «εἶμαι καὶ ὀλίγον Σκοπιανός, εἶμαι καὶ ὀλίγον ἀνώμαλος».
δ) Πρὸς τοῦτο ἐπιβάλλεται νὰ ἀντισταθῶμε γενναίως ὄχι
μόνο στὸν οἰκονομικὸ μαρασμό, ποὺ μᾶς ἐπέφεραν, ἀλλὰ πρωτίστως καὶ κυρίως στὴν
καταρράκωσι καὶ εὐτελισμὸ τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν τῆς φυλῆς μας, νὰ ἐπιστρέψωμε στὶς
ρίζες μας, γιὰ νὰ προλάβωμε τὸν πλήρη ἐξαφανισμό μας ὡς ἄτομα καὶ ὡς ἔθνος.
ε) Στὸ τεῦχος 34 τοῦ περιοδικοῦ μας «Φωτεινὴ Γραμμή,
σελίδες 10-28, ἐδημοσιεύσαμε τὸν περισπούδαστο πρυτανικὸ λόγο ἀκαδημαϊκοῦ ἔτους
1981-1982 τοῦ καθηγητοῦ τοῦ Ἀστικοῦ Δικαίου τῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῦ
Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἀειμνήστου Ἐμμανουὴλ Ἰ. Βουζίκα: «Οἱ τρεῖς Ἱεράρχαι ὡς
νομικοί». Τὸ ἔχουμε ἀναρτήσει καὶ στὴν ἱστοσελίδα μας www.fotgrammi.gr.
στ) Δυστυχῶς δὲν ἐπαρκοῦμε νὰ συγγράψωμε σειρὰ ἄρθρων
περὶ τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν ὡς ἀνεδείχθησαν αὐτοὶ καὶ ὡς : θεολόγοι, φιλόλογοι,
φιλόσοφοι, κοινωνιολόγοι, μαθηματικοί, ψυχολόγοι, φυσικοί, ἀστρονόμοι καὶ περὶ
τῶν λοιπῶν ἐπιστημῶν, τὶς ὁποῖες εἶχαν σπουδάσει μετὰ ζήλου λίαν ἐπιτυχῶς.
Μακάρι προσεχῶς νὰ προσέλθουν ἱκανοὶ συνεργάτες καὶ νὰ ἀναπτύξουν ὅλα αὐτὰ τὰ
θέματα καὶ νὰ ἔχωμε καὶ τὴν οἰκονομικὴ δυνατότητα νὰ τὰ δημοσιεύωμε.
ζ) Στὴν ἱστορία πουθενὰ δὲν ἀναφέρεται ὅτι συνῆλθε
κάποια Σύνοδος διὰ νὰ ἅρῃ τὸν ἀφορισμὸ τοῦ μεγάλου φίλου τοῦ Θεοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ὅμως ὁ Θεὸς ὁ ἴδιος τὸν
ἐδικαίωσε περιτράνως ἐφαρμόζων τὴν ρῆσιν τοῦ Θεάνθρώπου:
«μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς
οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσι καὶ ἐκβάλωσι τὸ ὄνομα ὑμῶν
ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου.» (Λουκ.
6, 22).
Περιοδικόν
«Φωτεινή Γραμμή»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου