Κυριακή μετά τα Φώτα - «Από τότε ήρξατο ο Ιησούς κηρύσσειν και λέγειν• μετανοείτε ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών» (Ματθ. δ΄17).

«Από τότε ήρξατο ο Ιησούς κηρύσσειν και λέγειν· μετανοείτε ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών» (Ματθ. δ΄17).

Δυο σημαντικά γεγονότα κυριαρχούν στο σημερινό Ευαγγέλιο. Πρώτον η έναρξη της δημόσιας δράσης του Ιησού και δεύτερον, η ουσία και το περιεχόμενο του κηρύγματος του Ιησού. Και τα δυο γεγονότα συμπίπτουν χρονικά μετά τη βάπτιση του Ιησού, τη φυγή στην έρημο και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του διαβόλου κατά τους γνωστούς πειρασμούς και τέλος τη φυλάκιση του Ιωάννη του βαπτιστή.   

Όταν λοιπόν, έμαθε ο Ιησούς πως συνέλαβαν τον Ιωάννη, έφυγε για τη Γαλιλαία και πήγε και έμεινε στην Καπερναούμ. Ιδιαίτερα συμβολικός ο χώρος, γιατί κατοικείται τόσο από ειδωλολάτρες, όσο και Ιουδαίους. Και τα κήρυγμα του Ιησού είναι παγκόσμιο, αφού κατά τον Προφήτη Ησαΐα «στο όνομά του θα στηρίξουν τα έθνη, την ελπίδα τους» (Ματθ. ιβ΄21).

Οι δυο αυτοί κόσμοι, ειδωλολατρικός και Ιουδαϊκός, παρά το ότι έχουν βασική θρησκευτική διαφορά, αφού οι πρώτοι λατρεύουν τα είδωλα, οι δε δεύτεροι λατρεύουν το ένα Θεό, εντούτοις και οι δυο έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα. Και οι δυο ζουν στο σκοτάδι. Οι μεν πρώτοι λόγω της ειδωλολατρίας και της ασυδοσίας και οι δεύτεροι λόγω του σκότους της αμαρτίας.

Όλη, λοιπόν, η «Γαλιλαία των εθνών» ζει στη σκιά του θανάτου εξ’ αιτίας της αμαρτίας. Μάλιστα λόγω της τύφλωσης της αμαρτίας όλοι τους αδυνατούσαν να δουν το φως της σωτηρίας. Για τούτο εφανερώθη σ’ αυτούς ο Θεός και ως «φως μέγα» ανέτειλε για χάρη τους. Επειδή όλοι, ανεξαρτήτως από τη θρησκευτική τους αντίληψη, είναι αμαρτωλοί, ο Ιησούς απευθύνεται σε όλους με τα ίδια λόγια: «Μετανοείτε ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών». Μετανοείτε γιατί έφτασε η βασιλεία του Θεού.

Επειδή δε η ειδωλολατρία και η αμαρτία ήταν πράξεις συνειδητές για τούτο και συνειδητά θα έπρεπε να ξεφύγουν από αυτές και ο μόνος τρόπος για να ξεφύγουν ήταν η μετάνοια. Δηλαδή, η αλλαγή σκέψης, τρόπου ζωής και συμπεριφοράς. Η μετάνοια ήταν και είναι η μοναδική προϋπόθεση για επιστροφή και σωτηρία. Έφτασε η βασιλεία του Θεού, «ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών».

Αποδέκτες αυτής της πρόσκλησης είναι όλα τα έθνη. Για τούτο και η «Γαλιλαία των εθνών» ήταν ο καταλληλότερος χώρος για την έναρξη του κηρύγματος του Ιησού. Και αυτό το κήρυγμα έρχεται σαν σωστικό φως για να φωτίσει τα σκοτάδια της ζωής και της ψυχής των ανθρώπων. Άνθρωποι κάθε έθνους που αδυνάτησαν και αδυνατούν να κατανοήσουν τον υψηλό προορισμό τους, άνθρωποι που εγκλωβίστηκαν στη σκιά της ηθικής αναρχίας ή και αναλγησίας, τώρα έχουν τη δυνατότητα να δουν με τα μάτια της ψυχής το σωτήριο φως.

«Φως ανέτειλεν αυτοίς», κατά τον προφήτη Ησαΐα. και αυτό το φως είναι ο ίδιος ο Ιησούς. Είναι αυτός που είπε: «Εγώ ειμί το φως του κόσμου, ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήσει εν τη σκοτία, αλλ’ έξει το φως της ζωής» (Ιωάν. η΄12). Εγώ είμαι το φως του κόσμου, εκείνος που θα με ακολουθεί δε θα πλανιέται μέσα στο σκοτάδι, αλλά θα έχει το φως που φέρνει στη ζωή. Όμως, πόσοι άνθρωποι αποδεχόμαστε αυτό το φως; Πόσοι πάλι απαρνούνται αυτό το φως για χάρη των «λυχναριών»; Αλλά το μεγαλύτερο δράμα μας ως ανθρώπων είναι ότι συνειδητά προτιμούμε το σκοτάδι παρά το φως. Κατά τον Ευαγγελιστή Ιωάννη «Το φως ήρθε στον κόσμο, οι άνθρωποι όμως αγάπησαν περισσότερο το σκοτάδι παρά το φως, γιατί οι πράξεις τους ήταν πονηρές».

Κάθε άνθρωπος που πράττει έργα φαύλα μισεί το φως και δεν έρχεται στο φως, γιατί φοβάται μήπως φανούν τα έργα του και κριθούν» (Ιωάν. γ΄19-20). Όμως ο Χριστός φωτίζει τους ανθρώπους, τόσο με το ευαγγέλιο Του όσο και με τη Χάρη Του όσους προσπαθούν να τον πλησιάσουν. Για τούτο, όσοι βρίσκονται στη σωστή πορεία με πράξεις που είναι σύμφωνες με την αλήθεια του θεού, αυτοί έρχονται προς φως για να φανεί πως οι πράξεις τους έχουν γίνει από υπακοή στο θέλημα του Θεού και όχι λόγω κάποιας υστεροβουλίας.

Θεός, φως, αλήθεια, αγάπη είναι έννοιες που συνυπάρχουν. Κατ’ επέκταση και ο άνθρωπος που αγαπά το θεό, αγαπά και το συνάνθρωπο «Όποιος όμως μισεί τον αδερφό του βρίσκεται στο σκοτάδι και πορεύεται μέσα στο σκοτάδι και δεν ξέρει που πάει, γιατί το σκοτάδι έχει τυφλώσει τα μάτια του». Και συνεχίζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Α΄ καθολική επιστολή του: «μην αγαπάτε τον κόσμο, μήτε όσα είναι του κόσμου. Αν κάποιος αγαπάει τον κόσμο, δεν έχει μέσα του την αγάπη για τον πατέρα. Γιατί όλα όσα είναι του κόσμου – οι αμαρτωλές επιθυμίες του εγώ, η λαχτάρα ν’ αποχτήσουμε ό,τι βλέπουν τα μάτια μας, και η υπεροψία πως κατέχουμε γήινα αγαθά – δεν προέρχονται από τον πατέρα αλλά από τον αμαρτωλό κόσμο! Ο κόσμος όμως παρέρχεται και μαζί του όλα όσα επιθυμούν οι άνθρωποι, να κατέχουν μέσα σ’ αυτόν, ενώ όποιος εκτελεί το θέλημα Του Θεού θα ζήσει αιώνια» (Α΄Ιωάν. β΄11 και 15-17).

Στη μακραίωνη ιστορία της ανθρωπότητας πολλοί ήταν οι μεγάλοι που φώτισαν με τη σοφία τους τον κόσμο. Όμως, κανένας από αυτούς δεν τόλμησε να χαρακτηρίσει τον εαυτό του ως «φως του κόσμου». Μόνο ο Ιησούς, που είναι «το φως το αληθινόν, ο φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον», τόλμησε, όχι μόνο να πει ότι είναι «το φως του κόσμου», αλλά και να διαβεβαιώσει ότι όποιος τον ακολουθήσει δε θα βρεθεί ποτέ στο σκοτάδι. Για τούτο και ο Προφήτης Ησαΐας, οκτώ αιώνες πριν τον ερχομό του, τον είχε προαναγγείλει ως «φως μέγα».

Είναι πάντως χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, ενώ ο Προφήτης Ησαΐας μιλά για «Γαλιλαία των εθνών», στο τέλος κάνει λόγο για «λαό» που κάθεται στο σκοτάδι. Μέσα από τη λέξη «λαός» μας οδηγεί στην ενότητα του ανθρώπινου γένους. Κατά συνέπεια οι άνθρωποι, είτε βρίσκονται στην πλάνη ως ειδωλολάτρες, είτε βρίσκονται σε κατάσταση «ασέβειας» ως αμαρτωλοί, όλοι τους βρίσκονται μακριά από το φως και άρα όλοι βρίσκονται στο σκοτάδι.

Αδελφοί μου, σε ποια κατάσταση βρισκόμαστε εμείς οι άνθρωποι της τρίτης χιλιετίας; Έχουμε δει το «μέγα φως» ή σαν νέα «Γαλιλαία των εθνών» ζούμε τη δική μας πλάνη και ασέβεια; Αν παρ’ ελπίδα βρισκόμαστε στη σύγχρονη «Γαλιλαία των εθνών» υπάρχει ακόμα περιθώριο να αντιδράσουμε θετικά. Ο Ιησούς μας δίνει σήμερα αυτή τη δυνατότητα να το πράξουμε μέσα από τη δύναμη της μετάνοιας και της επιστροφής. Μας προτρέπει σήμερα ο Ιησούς «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών». Αλήθεια αυτή η βασιλεία του Θεού ήρθε για μας και το περιβάλλον μας; Αν όχι τι κάνουμε ο καθένας μας για να έρθει ή να επεκταθεί η βασιλεία των ουρανών, η βασιλεία του Χριστού. Ας ευχηθούμε να είναι θετική η προσφορά του καθενός μας. Αμήν.

 Θεόδωρος Αντωνιάδης.- Μητρόπολη Πάφου