Δημήτρης Νατσιός, Η διά βίου βλακεία και αμάθεια

Η διά βίου βλακεία και αμάθεια

Επειδή στους μαθητές, στα παιδιά αρέσουν τα παραμύθια, πολλές φορές διαβάζουμε στην τάξη τους ωραιότατους και διδακτικότατους μύθους του Αισώπου, τους οποίους η δια βίου αμάθεια και ανοησία τους έχει προγραμμένους από το Δημοτικό Σχολείο. Οι μύθοι του Αισώπου όμως ενθουσιάζουν τα παιδιά και κυρίως, παιδαγωγούν «ανεπαισθήτως» χωρίς εκείνα τα αχώνευτα «πρέπει» και «πρέπει». (Ο Ελύτης έλεγε περί αυτού «να πιάσω πρέπει από το γιώτα και να το γδάρω ως το πι»). Το πλατωνικό θέσφατο «τέρπειν άμα τε και διδάσκειν», το να γίνεται, δηλαδή, η διδασκαλία με ευχάριστο τρόπο, βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή του στους αισώπειους μύθους.

Παρένθεση. Θα μπορούσαν οι ποικιλώνυμοι «τζιτζιφιόγκοι» που έγραψαν τα τρισάθλια βιβλία - περιοδικά ποικίλης ύλης - να βάλουν, για παράδειγμα, τους μύθους και στο αρχαίο κείμενο, στην ΣΤ΄ τάξη, ώστε οι μαθητές να εξοικειώνονται και να οικειώνονται το αρχαίο αθάνατο πνεύμα, αλλά και την αρτιμελή μορφή ορθογραφίας, το λεγόμενο πολυτονικό. Κρατώ ακόμη στα χέρια μου με συγκίνηση και το χρησιμοποιώ πολλές φορές στην τάξη εκείνο το θαυμαστό βοήθημα για το μάθημα των Θρησκευτικών της Στ΄ Δημοτικού, το βιβλίο που τιτλοφορείται «Ευαγγελικές Περικοπές». Διάβαζε ο μαθητής στον πρόλογο του βιβλίου: «Αξίζει κανείς από αυτήν την ηλικία να εργάζεται με όλη του την καρδιά για να πλησιάζει τις αλήθειες του Ευαγγελίου. Το Ευαγγέλιο ζωντανεύει τον άνθρωπο, που το πιστεύει και το παραδέχεται. Ας ζητάμε και τη βοήθεια και τη συμπαράσταση του Ιησού Χριστού, γιατί μόνον έτσι ολοκληρώνεται η συμμετοχή μας σ’ ένα ζωντανό μάθημα, που θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε μεθαύριο σωστά και νικηφόρα τη ζωή μας!»». Ωραία λόγια, προσάναμμα για μια εμπνευσμένη και ζωντανή διδασκαλία. Και στο κάθε κεφάλαιο περιεχόταν το πρωτότυπο κείμενο- στο πολυτονικό- δίπλα του η μετάφραση, απλή κατανοητή και ευμνημόνευτη, ακολουθούσε ανάλυση και επεξεργασία πλαισιωμένη με κείμενο Πατέρων της Εκκλησίας. Πράγματα σοβαρά, από ανθρώπους που έφκιαχναν σχολειά για να γιομίζει ο μαθητής προκοπή κι αρετή και όχι σκύβαλα, άξια «της απιστίας και της παραλυσίας» (Μακρυγιάννης) σαν αυτό που περιέχει βιβλίο γλώσσας Γ΄ Δημοτικού και μου το διάβασε εμβρόντητη και απελπισμένη δασκάλα της τάξης. Μεταφέρω την «αριστουργηματική» ποιητική σύλληψη, γραμμένη από την τάχα και συγγραφική ομάδα.

«Έχω μιλιά, έχω λαλιά

και ξέρω από έξω ελληνικά.

Γνωρίζω επίσης Ινδικά

που τα έχω μάθει από τη μαμά.

Μα από όλα πιο καλά

μου αρέσουν τα αγγλικά.

Αν δεν βαριόμουν να πετώ

ταξίδια θα έκανα σωρό.

Θα το έσκαγα από το κλουβί

γυρίζοντας σε όλη τη γη»

(Τετράδιον Εργασιών, α΄ τεύχος, σελ. 34). Πρόκειται βεβαίως για τις γνωστές πολυπολιτισμικές μπούρδες, αερολογίες (και σχιζοφρένειες) που τα απάτριδα, καλοπληρωμένα και αργυρώνητα σαΐνια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου πέρασαν στα βιβλία για να διδάξουν στους μαθητές την ανοχή και τον σεβασμό στους άλλους, στους ξένους. Μα η αυταπάρνηση και το φιλότιμο διδάσκεται πολύ καλύτερα με μιαν ανάγνωση της παραβολής του Καλού Σαμαρείτη, όμως αυτό δημιουργεί άλλο πρόβλημα. Εμπίπτει στην ορθόδοξη προπαγάνδα όπως θα έλεγε και το προοδευτικό ασκέρι. Τέλος πάντων, κλείνει η παρένθεση. Ήδη άρχισε να μας πιάνει το ελληνικό μας και ελπίζω μαζί με τα καθάρματα της πολιτικής να γλιτώσουμε και από τα ψυχοφθόρα και βλακώδη βιβλία που ταλαιπωρούν δασκάλους και μαθητές.

Μιλούσα για τους μύθους του Αισώπου. Τα παιδιά, αυτήν την εποχή, έχουν πολλές απορίες. Πολλά βιώνουν και δράματα στο σπίτι. Έχω ακούσει μαθητές με σκυμμένο το κεφάλι, με θλίψη και φόβο, να μου ιστορούν την απόλυση του γονιού τους. Μαυρίζει η καρδιά μας, κλαίμε μαζί τους, τι να κάνουμε; Είναι τα πιο αθώα και ανυπεράσπιστα θύματα της πολιτικής αλητείας που μας κατάντησε ζήτουλες της οικουμένης. Οι παντοειδείς – ακηδες απολαμβάνουν τα κλεμμένα και φτωχότατες, έντιμες οικογένειες στερούνται κυριολεκτικά και τον επιούσιον άρτον. Το αμείλικτο ερώτημα των παιδιών είναι το πώς φτάσαμε ως εδώ; «Πέρυσι ο μπαμπάς μου, κύριε, είχε δουλειά. Ήμασταν μια χαρά. (και με ένα μισθό). Τώρα τι άλλαξε;». Τι να πεις του παιδιού και να το καταλάβει; Σίγουρα δεν τα έφαγε μαζί με τον κυρ- Πάγκαλο. Γι’ αυτήν την ερώτηση επιστράτευσα, για να απαντήσω, τους μύθους του Αισώπου. Στο μύθο που διάβασα εντόπισα το κακό στην ατιμωρησία, στην έλλειψη Δικαιοσύνης. Τόνισα στους μαθητές μου ότι «εν δικαιοσύνη συλλήβδην πάσα αρετή», έλεγε ο Θεόγνις ότι όλες οι αρετές είναι θυγατέρες της Δικαιοσύνης. Αν την διδαχθούμε από μικροί, εξ απαλών ονύχων, θα είναι στολίδι για όλη μας τη ζωή. Ο μύθος που παραθέτω τους έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και χαράχτηκε στη μνήμη τους. (Το διαπίστωσα ρωτώντας να μου τον διηγηθούν μετά από 2-3 εβδομάδες. Όσοι έχετε παιδιά στο Δημοτικό ρωτήστε τα να σας αφηγηθούν ένα κείμενο που διάβασαν στο βιβλίο γλώσσας και το θυμούνται. Δεν θυμούνται τίποτε και με το δίκιο τους. Με τόση σαβούρα και τα λίγα καλά πνίγονται). Παραθέτω πρώτα το αρχαίο κείμενο, να καμαρώσουμε λίγο για το αρχαίο κλέος.

Τίτλος: «Παις κλέπτης και μήτηρ».

«Παις εκ διδασκαλείου την του συμφοιτητού δέλτον αφελόμενος τη μητρί εκόμισε. Της δε ου μόνον αυτόν μη επιπληξάσης, αλλά και επαινεσάσης αυτόν εκ δευτέρου ιμάτιον κλέψας ήνεγκεν αυτή. Έτι δε μάλλον αποδεξαμενης αυτής προϊών τοις χρόνοις ως νεανίας εγένετο, ήδη και τα μείζονα κλέπτειν επεχείρει. Ληφθείς δε ποτέ επ’ αυτοφώρω και περιαγκωνισθείς επί τον δήμιον απήγετο. Της δε μητρός επακολουθούσης αυτώ και στερνοκοπούσης, είπε βούλεσθαι τι αυτή προς το ους ειπείν και προσελθούσης αυτής ταχέως του ωτίου επιλαβόμενος καταδήξας αφείλετο. Της δε κατηγορούσης αυτού δυσσέβειαν, είπερ μη αρκεσθείς οις ήδη πεπλημμέληκε και την μητέρα ελωβήσατο, εκείνος υπολαβών έφη. Αλλ’ ότε σοι πρώτον την δέλτον κλέψας ήνεγκα, ει επέπληξας μοι, ουκ αν μέχρι τούτου εχώρησα και επί θάνατον ηγόμην.

Ο λόγος δηλοί, ότι το κατ’ αρχάς μη κολαζόμενον επί μείζον αύξεται». Απόδοση στην νεοελληνική

«Ένα παιδί έκλεψε στο σχολείο την πλάκα ενός συμμαθητή του και την πήγε στη μάνα του. Αυτή, όχι μόνο δεν το μάλωσε, αλλά το επαίνεσε κι από πάνω. Έτσι αυτό έκλεψε για δεύτερη φορά ένα πανωφόρι και της το

έφερε. Αυτή το δέχτηκε ακόμη πιο πρόθυμα κι έτσι, με το πέρασμα του χρόνου, όταν έγινε το παιδί έφηβος, επιχειρούσε πια μεγάλες κλοπές. Μια φορά τον έπιασαν επ’ αυτοφώρω κι αφού τον έδεσαν πισθάγκωνα τον τραβούσαν στον δήμιο. Η μάνα του τον ακολουθούσε και στηθοκοπιόταν. Τότε εκείνος της είπε πως θέλει κάτι να της πει στ’ αυτί και, όταν εκείνη έτρεξε γρήγορα κοντά του, της δάγκωσε το αυτί και το έκοψε. Κι ενώ εκείνη τον κατηγορούσε για την ασέβειά του, επειδή δεν είχε αρκεστεί στα ανομήματά του, αλλά τώρα τραυμάτισε και τη μάνα του, εκείνος γύρισε και της είπε: Αν με μάλωνες τότε που έκλεψα για πρώτη φορά την πλάκα, δεν θα ‘φτανα στο σημείο να με σέρνουν στον θάνατο. Ο μύθος σημαίνει ότι εκείνο που δεν τιμωρείται απ’ την αρχή, αποκτά ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις».

Αν στην χαραυγή της δεκαετίας του ’80, όταν κάποιες ζιβαγκοφόρες λίγδες και το προοδευτικό κηφηναριό που τους ανέδειξε, τιμωρούνταν αμείλικτα, από την παρακοιμώμενη της εξουσίας, Δικαιοσύνη, για τα δωράκια και την αναίσχυντη παρανομία, η «φιλτάτη πατρίς» (Κάλβος) δεν θα εξάπλωνε σήμερα την χείρα ψωμοζητούσα. Λέω των μαθητών μου, και παρηγοριούνται τα ελληνάκια μου, ότι τώρα η πατρίδα θέλει την βοήθεια όλων μας. Και τους μιλώ για τον γέροντα Παϊσιο, λέω τα λόγια του και ακούν τα παιδιά.

«Κλείνουμε λάθος την αντωνυμία. Λέμε:

εγώ

εσύ

αυτός

το σωστό είναι:

αυτός

εσύ

εγώ».

Τουρκοκρατίες, Κατοχές και Μνημόνια «ξεπλένονται» μόνον όταν είμαστε στο εμείς ή στο ημών.

Νατσιός Δημήτρης, δάσκαλος -Κιλκίς