Αθεϊα. Ανωμαλία της ψυχής

Μερικοί αρνούνται τον Θεό. Μας λένε πώς δεν υπάρχει. Επιστρατεύουν ονόματα επιστημόνων πού διακηρύττουν τον αθεϊσμό τους. Ισχυρίζονται πώς δεν υπάρχουν επιχειρήματα για την ύπαρξη Του. Φυσικά χρειάζεται πολλή αφέλεια να νομίζει κανείς, ότι με την ύπεραπλουστευτική μέθοδο τού ένα και ένα ίσον δύο αποδεικνύεται ή ύπαρξη τού Θεού. Θα μπορούσαμε όμως κι εμείς με τη σειρά μας να τους πούμε: "Αν, όπως λέτε, δεν υπάρχουν επιχειρήματα πού να αποδεικνύουν την ύπαρξη τού Θεού, πολύ περισσότερο δεν υπάρχουν αποδείξεις πού να αποδεικνύουν την ανυπαρξία Του.

Αλλά πέρα από αυτά υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα, χωρίς απάντηση για τους άθεους: Ποια απάντηση θα δώσουν στο γενικό και καθολικό φαινόμενο της θρησκείας; Γιατί κανένας σοβαρός και χωρίς προκαταλήψεις ερευνητής δεν μπορεί να αμφισβήτηση, πώς το φαινόμενο αυτό είναι καθολικό, φυσικό και έμφυτο.

Το ερώτημα αυτό δεν είναι σημερινό. Το έθεσε από πολύ παλιά ό Πλούταρχος και αποτελεί πολύτιμη ιστορική μαρτυρία. Να τι έγραφε: «Μπορείς να βρής πολιτείες χωρίς κάστρα, χωρίς να ξέρουν γράμματα, χωρίς βασιλιάδες, χωρίς σπίτια, χωρίς χρήματα, χωρίς να έχουν ανάγκη από νομίσματα, χωρίς θέατρα και γυμναστήρια. Αλλά κανένας δεν είδε πολιτεία πού να μην έχει ιερά και θεούς».

Και έρχονται μετά ή Ιστορία, ή Αρχαιολογία, ή Εθνολογία, για να το αποδείξουν. Και βυθίζονται στα βάθη των αιώνων. Και σκάβουν σπιθαμή με σπιθαμή τη γη. Και ψάχνουν. Και ερευνούν μνημεία, φυλές, γλώσσες, βαρβάρους και ημιβάρβαρους λαούς. Και μελετούν πέτρες, μάρμαρα, παπύρους, σφηνοειδείς γραφές, ιερογλυφικά, ήθη και έθιμα. Και παντού βρίσκουν το όνομα τού Θεού. Παντού συναντούν βωμούς. Κατάσπαρτη ή γη από τα μνημεία της ευλάβειας πού μαρτυρούν την έμφυτη πίστη, το άνεκρίζωτο και αυθόρμητο θρησκευτικό συναίσθημα. Και μένουν έκπληκτοι οι έρευνηταί. Και στέκονται με θαυμασμό. Και ζητούν μία εξήγηση. Και ή εξήγηση έρχεται μόνη της. Τότε τι τα θέλουμε τα πολλά επιχειρήματα, όταν τα ίδια τα γεγονότα φωνάζουν. Και τα γεγονότα φωνάζουν, πώς ματαιοπονούν όσοι φλυαρούν, πώς δεν είναι βαθιά φυτεμένη στην ψυχή ή πίστη στο θείο.

Γιατί και αν όλα λείπουν από τις πόλεις και τους ανθρώπους, υπάρχει κάτι πού από κανένα φυσιολογικό άνθρωπο δεν λείπει. Και αυτό είναι οι βωμοί και τα ιερά. Ή προσευχή και ή λατρεία τού Θεού. Ή πίστη στην δύναμη Του και στην προστασία Του. Γιατί; Σύμπτωση; Καθόλου. Κάπου άλλου πρέπει να ζητηθεί ή εξήγηση. Οι βωμοί δεν στήνονται έτσι στην τύχη. Μας παραπέμπουν σ' Αυτόν τον "Άγνωστο, αλλά υπαρκτό Θεό. Γιατί ό Θεός ανταποκρίνεται στα πιο μυστικά βάθη τής ανθρώπινης ψυχής. Και το ερώτημα μας: Τόσο βαθιά ριζωμένη ή πίστη στον Θεό και δεν υπάρχει Θεός; Τίποτα δεν υπάρχει χωρίς να εξυπηρετεί κάποιο συγκεκριμένο σκοπό. Υπάρχουν φτερά στα πουλιά, γιατί υπάρχει αέρας. Υπάρχουν πτερύγια στα ψάρια γιατί κολυμπάνε στο νερό. Υπάρχει βαθιά στην ψυχή ή αναζήτηση τού Θεού και δεν υπάρχει Θεός;

Έτσι είναι. Ό άνθρωπος δεν αναπαύεται μακριά από την πηγή του και γι αυτό αδιάκοπα την αναζητεί. Το δημιούργημα αναζητεί πάντα τον Δημιουργό του. Έχουν πλήρη εδώ εφαρμογή τα λόγια τού ιερού Αυγουστίνου. Λόγια βγαλμένα από τη δική του προσωπική εμπειρία: «Μας έχεις, ώ Θεέ μας, δημιουργήσει για Σένα και ή ψυχή μας είναι ανήσυχη, έως ότου επιστρέψει σε Σένα».

Πώς γίνεται ακόμα, λαοί πού καθόλου δεν γνωρίζονται. Χωρίς καμιά επικοινωνία. Με διαφορετικές συνήθειες. Με άλλα ήθη και έθιμα. Με διαφορετική γλώσσα, ιστορία και πολιτισμό. Πώς γίνεται να συμφωνούν μόνο στην ύπαρξη τού Θεού; «Δεν υπήρξε ούτε υπάρχει πουθενά άθεος φυλή. Να το συμπέρασμα από τις έρευνες μου πού έκανα όχι ως πιστός, αλλά ως φυσιοδίφης. Οι παρατηρήσεις μου τόσο από το παρελθόν όσο και από το παρόν δείχνουν, ότι ή ευσέβεια είναι χαρακτηριστικό τού ανθρώπινου γένους, ενώ ή αθεΐα είναι ανώμαλη και παθολογική κατάσταση τής ψυχής», έγραφε ό Κατρεφάζ στο περίφημο βιβλίο του «Το ανθρώπινο γένος».

Μα υπάρχουν και άθεοι. Αυτό δεν καταργεί την παγκοσμιότητα τής θρησκείας. Το ότι υπάρχουν τυφλοί δεν σημαίνει, πώς τα μάτια δεν είναι έμφυτα στον άνθρωπο. Και επειδή υπάρχουν άπιστοι δεν σημαίνει, πώς δεν υπάρχει Θεός. Ή ψυχή στην φυσική της κατάσταση στρέφεται στον Θεό, όπως ή μαγνητική βελόνα στον βορά. Ή βλάβη τής βελόνας δεν καταργεί τον βορά, όπως ή τύφλωση μερικών δεν καταργεί την όραση των υγειών.

«ΖΩΗ»