H αίρεση των Μορμόνων. Iστορία- Κακοδοξίες- Κριτική

Του Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου

Τα τελευταία χρόνια άρχισε να δραστηριοποιείται στη χώρα μας μια ακόμα αίρεση. Πρόκειται για την αίρεση των Μορμόνων, την πιο κακόδοξη και βλάσφημη αίρεση του ευρύτερου προτεσταντικού χώρου. Αυτοαποκαλείται με τον βαρύγδουπο τίτλο: «ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΩΝ ΗΜΕΡΩΝ» (Church of Jesus Christ of Latterday Saints). Στην Αθήνα έχει ιδρυθεί ήδη «τοπική εκκλησία» σε ευρύχωρο χώρο και στους δρόμους της Πρωτεύουσας και των άλλων μεγάλων πόλεων καλοντυμένοι αλλοδαποί «ιεραπόστολοι», με προσποιητή ευγένεια κηρύττουν με ζήλο την μορμονική αίρεση.

1. Η ίδρυση της αιρέσεως - ιδρυτής - ιστορική εξέλιξη

Η αίρεση των Μορμόνων ανήκει, όπως προαναφέραμε, στον ευρύτερο προτεσταντικό χώρο και μάλιστα στις ομάδες εκείνες με το μυστικιστικό και αποκαλυπτικό χαρακτήρα του 19ου αιώνα. Ιδρύθηκε το 1830 στις Η.Π.Α. από τον Τζόζεφ Σμίθ. Το όνομά της οφείλεται στον Μόρμον, κάποιον ιστορικά ανύπαρκτον «προφήτη», ο οποίος υποτίθεται ότι έζησε τον 4ο μ.Χ. αιώνα στην Αμερικάνικη ήπειρο.

Ο Τζόζεφ Σμίθ γεννήθηκε το 1805 στην πολιτεία Βερμόντ των ΗΠΑ από φτωχούς αγρότες γονείς. Αρχικά ανήκε θρησκευτικά στους Πρεσβυτεριανούς και αργότερα εντάχθηκε στους Μεθοδιστές. Ήταν αναμφίβολα έξυπνος άνθρωπος. Τον χαρακτήριζε άκρατη φιλοδοξία, αχαλίνωτη φαντασία και παθολογικός μυστικισμός. Το 1830 εγκατέλειψε ξαφνικά τη Μεθοδιστική Εκκλησία και άρχισε να κηρύττει δική του περίεργη διδασκαλία. Ονόμασε τον εαυτό του «προφήτη» και ισχυρίσθηκε ότι στις 21 Σεπτεμβρίου 1823 είδε ένα όραμα «στο οποίο ο άγγελος Μορονί του είπε ότι στο λόφο Cumorah, κοντά στο Μάντσεστερ, στην πολιτεία της Ν. Υόρκης, ήταν κρυμμένες πλάκες χρυσού με σπουδαίες επιγραφές, που έπρεπε να ξεθάψει μετά τέσσερα χρόνια» (H. De Glasenapp, παγκόσμιος Ιστορία των Θρησκειών, μετ. Νικ. Βρετάκος, Αθήνα, σελ. 494). Στα 1827, όπως ισχυριζόνταν, ξέθαψε τις πλάκες και «στα επόμενα τρία χρόνια υπαγόρευσε το περιεχόμενο των πινάκων, που ήταν γραμμένο σε μια παραλλαγή αιγυπτιακής γραφής και ισχυρίζονταν ότι ερμήνευσε δίχως να ξέρει τη γλώσσα και τους χαρακτήρες, με τη βοήθεια δύο κρυστάλλων που του έδωσε ο άγγελος και που υποτίθεται πως ήταν το Urim και το Thummim του εβραίου αρχιερέα» (αυτόθι σελ. 494-495). Το υποτιθέμενο λοιπόν περιεχόμενο των «χρυσών πλακών» αποτέλεσε κατόπιν το περιβόητο «Βιβλίο του Μόρμον», το οποίο αποτελεί ύψιστη ιερή γραφή για τους Μορμόνους, ανώτερη ακόμα και της Αγίας Γραφής!

Το περιεχόμενο αυτού του «ιερού» βιβλίου, το οποίο απέκτησα και μελέτησα, είναι μυθιστορηματικό, χωρίς το παραμικρό ίχνος ιστορικών και πραγματικών γεγονότων. Σε παλαιοδιαθηκικό ύφος αναφέρεται η υποτιθέμενη μετανάστευση κατά τον 1ο μ. Χ. αιώνα στην Αμερικάνικη ήπειρο των δέκα φυλών του Ισραήλ, οι οποίες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, τους Νεφίτες και τους Λαμανίτες. Οι δεύτεροι λόγω της ασέβειάς τους, έγιναν ερυθρόδερμοι, σε αντίθεση με τους πρώτους οι οποίοι δέχτηκαν το Χριστό και έγιναν Χριστιανοί. Ανάμεσα στους Νεφίτες διακρίθηκε τον 4ο μ. Χ. αιώνα ο προφήτης Μόρμον, ο οποίος πιστεύεται ότι έγραψε το ομώνυμο βιβλίο στις «χρυσές πλάκες», που αποκαλύφτηκαν μετά από 14 αιώνες στον Σμίθ και από τον οποίο πήρε το όνομά της η αίρεση.

Ο Σμίθ ονόμασε το 1827 την «εκκλησία» του «Latter Day Saints» και με τα φλογερά του κηρύγματα απέκτησε αρκετούς και αφοσιωμένους οπαδούς, αρχικά στην περιοχή της Ν. Υόρκης και αργότερα στο Κίρλαντ, στο Μισσούρι, στο Ναουβόου (Ιλλινόις) και αλλού. Ταυτόχρονα όμως απέκτησε και πολλούς φανατικούς εχθρούς, οπαδούς άλλων δογμάτων από τα οποία αντλούσε τους οπαδούς του. Τον κατηγόρησαν για διάφορα εγκλήματα, κατόρθωσαν να τον καταδικάσουν και να τον φυλακίσουν. Τελικά πέθανε στη φυλακή στις 27 Ιουνίου του 1844, λυντσαρισμένος από φανατικούς συγκρατούμενούς του. Έτσι ο αιρεσιάρχης Σμίθ, εκτός από «προφήτης» θεωρείται και «μάρτυρας» από τους Μορμόνους!

Τον Σμίθ διαδέχτηκε στην ηγεσία της «εκκλησίας» του ο φίλος του Μπρίγκαμ Γιάγκ (1801-1877), πρώην μαραγκός και υαλουργός. Αυτός προκειμένου να γλιτώσει τους οπαδούς της αίρεσης από το διωγμό των εχθρών του Σμίθ, τους οδήγησε με μεγάλες περιπέτειες στη Δύση, στα Βραχώδη όρη, μπροστά στη Μεγάλη Αλμυρά Λίμνη, όπου ίδρυσε την πόλη Γιούτα, την οποία χαρακτήρισε ως τη «Γη της Επαγγελίας» και τη «Νέα Ιερουσαλήμ». Εκεί θεμελίωσε ένα ιδιότυπο θεοκρατικό καθεστώς, το «Διζερέτ», με πρόεδρο τον Γιάγκ, με απεριόριστη εξουσία. Κάτω από τις απεριόριστες εντολές του οι Μορμόνοι και κατόπιν σκληρής εργασίας, μετέβαλλαν τον αφιλόξενο εκείνο τόπο σε επίγειο παράδεισο!

Σε πολύ μικρό χρόνο αυξήθηκαν και έγιναν πολυάριθμοι. Το 1898 αριθμούσαν 254.000 (Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια ΦΟΙΝΙΞ, τομ.ΙΖ΄σελ.382). Σήμερα αριθμούν πολλά εκατομμύρια και έχουν ως κέντρο την πρωτεύουσα της πολιτείας τους την Σώλκ Λέικ Σίτυ, όπου υπάρχει τεράστιος ναός, ο οποίος χτίστηκε ανάμεσα στα έτη 1853-1893.

Το 1852 η αίρεση διασπάστηκε σε μια μετριοπαθή ομάδα, την «Αναδιοργανωμένη Εκκλησία των Αγίων των Τελευταίων Ημερών», η οποία οργανώθηκε επίσημα το 1860 στο μποϋ (Ιλλινόις). Όμως ποτέ δεν απέκτησε την σπουδαιότητα της αρχικής ομάδος, της «Αλμυράς Λίμνης».

Στην πρωτεύουσα της Γιούτα, Σώλτ Λέικ Σίτυ, λειτουργεί μια καταπληκτική ιεραποστολική οργάνωση. Διαθέτει υπέρογκα ποσά από τις υποχρεωτικές εισφορές των μελών για την εξωτερική ιεραποστολή. Φανατικοί νέοι επιστήμονες, αφού έχουν εκπαιδευτεί κατάλληλα, αποστέλλονται σε όλο τον κόσμο για να διαδώσουν με πάθος την μορμονική πίστη. Θεωρούν υποχρέωσή τους τα πρώτα χρόνια της καριέρας τους, να τα αφιερώσουν στην ιεραποστολή. Ιδιαίτερη επιτυχία σημειώνουν στα νησιά του Ειρηνικού και την Αυστραλία.

2. Οι κακοδοξίες της αιρέσεως

Ιδρυτής της αιρέσεως των Μορμόνων υπήρξε βέβαια ο Τζόζεφ Σμίθ, αλλά οι αρχές της παράξενης διδασκαλίας ανήκαν στους διάσημους θεολόγους Όρσον Πράττ και Πάρλεϋ Πάττ. Ολόκληρο το θεολογικό οικοδόμημα της αιρέσεως στηρίζεται στα συγγράμματα αυτών των ακραίων προτεσταντών θεολόγων. Όπως θα δούμε η διδασκαλία του Μορμονισμού είναι κράμα χριστιανικών, ιουδαϊκών, ινδουϊστικών, βουδιστικών, γνωστικών και θεοσοφικών ιδεών.

Οι Μορμόνοι θεωρούν τους εαυτούς τους ως τους μόνους γνησίους χριστιανούς και την «εκκλησία» τους ως τη μόνη αληθινή εκκλησία, ενώ τους άλλους χριστιανούς θεωρούν συλλήβδην ως απίστους. Σύμφωνα με τον διάσημο θρησκειολόγο H. De Glassenapp, χριστιανικά στοιχεία της αιρέσεως είναι μόνο «η αναγνώριση της Βίβλου, η πίστη στους Πατέρα, Υιό και Άγιο Πνεύμα, (που ωστόσο γι΄ αυτούς είναι τρεις διαφορετικοί θεοί), στον εξιλαστήριο και καθαγιασμένο θάνατο του Χριστού, και στην εσχατολογική του προσδοκία. Μέσα για την απόκτηση της θείας χάρητος είναι γι΄ αυτούς η πίστη, η μετάνοια, η βάπτιση, ο Μυστικός Δείπνος και η επίθεση των χειρών (με σκοπό τη μετάδοση των δώρων του Αγίου Πνεύματος κατά τη χειροτονία κλπ)» (μνημ. έργο, σελ. 496).

Εκτός όμως από τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, που για τους Μορμόνους είναι τρεις διαφορετικοί θεοί, έχουν δηλαδή διαφορετικές φύσεις, δέχονται ότι υπάρχουν πολυάριθμοι άλλοι θεοί «εν πολυγαμία ζώντες» (Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. ΙΖ΄σελ.382)! Ο χριστιανικός Θεός είναι αποκλειστικά ο Θεός της γης, ενώ για κάθε άστρο υπάρχει και ένας θεός με τις γυναίκες του!

Κανένας θεός δεν είναι άναρχος, όλοι έχουν αρχή, γεννήθηκαν από κάποιο ανώτατο άγνωστο θεό, ο οποίος βασιλεύει σήμερα στο κεντρικό άστρο Kolob! Όμως και αυτός ακόμη δεν είναι άναρχος «γεννήθηκε προ αμνημονεύτων χρόνων, από την ένωση σε μια μονάδα, τριών ατόμων της αιώνιας πνευματικής ύλης. Πράγματι μια από τις βασικές αρχές αυτής της διδασκαλίας είναι ότι το ίδιο πνεύμα αποτελείται από λεπτή ύλη» (H. Glassenapp, όπου ανωτ. σελ. 497)!

Αυτός ο πρωταρχικός θεός δημιούργησε μέγα πλήθος ετερόφυλων πνευμάτων, «γιατί σύμφωνα με την αιώνια τάξη του κόσμου, ο σεξουαλισμός είναι η προϋπόθεση κάθε υπάρξεως και κάθε ηθικής ζωής. Από την ένωση αυτών των πανάρχαιων θεοτήτων γεννήθηκαν πολυάριθμα πνεύματα που κατοικούν σήμερα το Σύμπαν και που συνεχώς αυξάνονται τεκνοποιώντας» (αυτόθι)!

Δημιουργοί της γης είναι πολλοί θεοί, σύμφωνα με την ερμηνεία που δίνουν στο γνωστό πληθυντικό όνομα «Ελλωχείμ» της Παλαιάς Διαθήκης. Αυτοί οι θεοί μετά τη δημιουργία της γης την παράδωσαν στη δικαιοδοσία του Θεού της Βίβλου. Ο Θεός αυτός είναι ένα ον, που αποτελείται από πνεύμα και σώμα ανθρώπινης μορφής. Έχει χέρια, πόδια, μάτια και τρώγει πίνει, αγαπάει, μισεί και μιλάει στους ανθρώπους. Έχει επίσης πολλές γυναίκες και με τη θνητή Μαρία γέννησε το Χριστό!

Ο Χριστός λοιπόν υπήρξε καρπός φυσιολογικής μείξης του Θεού με την εβραιοπούλα Μαρία, ο οποίος ήρθε στον κόσμο να λυτρώσει τους ανθρώπους. Ο ίδιος, πιστεύουν, ήταν έγγαμος και μάλιστα πολύγαμος, έχοντας ως συζύγους του τη Μαρία Μαγδαληνή και τη Μάρθα! Μετά το τέλος του κόσμου θα επανέλθει στη γη, θα εγκαθιδρυθεί στο μεγάλο ναό των Μορμόνων στη Γιούτα, όπου θα κρίνει τους εθνικούς και τους απίστους. Θα επιβραβεύσει επίσης τους Μορμόνους, ιδρύοντας το βασίλειο της χιλιετίας στην Αμερική, καθιστώντας αυτούς άρχοντες του κόσμου. Η «Νέα Ιερουσαλήμ» (Αποκ.21:2) θα κτιστεί στο Τζάκσον (Μισσούρι)!

Οι άνθρωποι, σύμφωνα με τις κακοδοξίες της αίρεσης, είναι καρποί θείων ερώτων, στους οποίους δόθηκε θνητό σώμα! Σύμφωνα με αιώνιο θεϊκό νόμο, όλοι οι άνθρωποι περνούν από τρία στάδια: α) Αφού γεννηθούν από κάποιο θεϊκό έρωτα, παραμένουν ως κατώτερα πνεύματα για χιλιάδες ή και εκατομμύρια χρόνια, β) όταν γίνουν άνθρωποι και μπουν στο «ναό του σαρκικού σώματος», δεχτούν τη διδασκαλία του Μόρμον και γεννήσουν πολλά παιδιά θα γίνουν θεοί, και γ) ως θεοί μιας συγκεκριμένης περιοχής θα λατρεύονται από τους κατοίκους, ως μοναδικοί κοσμικοί άρχοντες!

Για να επιτύχουν τη «θέωσή» τους οι άνθρωποι, η οποία στηρίζεται κατά βάσιν στην απόκτηση πολλών παιδιών (!), καθιερώθηκε από τους Μορμόνους η πολυγαμία (μόνο των ανδρών)! Ο ίδιος ο Σμίθ στηριζόμενος σε μια υποτιθέμενη αποκάλυψή του στις 12 Ιουλίου 1843 στο Νοουβόου θέσπισε και νομιμοποίησε την πολυγαμία! Αυτοί που πεθαίνουν χωρίς να πιστέψουν στη διδασκαλία του Μόρμον και δεν κατόρθωσαν να κάνουν πολλά παιδιά, τα πνεύματά τους μπαίνουν στα σώματα ερυθροδέρμων, μαύρων, ή ζώων προκειμένου να εξαγνιστούν! Στο τέλος της χιλιετούς βασιλείας θα γίνει ανάσταση των νεκρών, οι οποίοι θα κατοικούν πλέον αιώνια στη γη ως αθάνατα όντα!

Η εκκλησιαστική οργάνωση των Μορμόνων είναι ιεραρχική και ταυτίζεται με τη πολιτική εξουσία (θεοκρατία). Ο αρχηγός της αίρεσης είναι και ο κυβερνήτης της κοινότητας. Ο κλήρος αποτελείται από τους εκλεγμένους προεστούς, οι οποίοι φέρουν βαθμούς με βιβλική αναφορά (απόστολοι, προφήτες, επίσκοποι, πρεσβύτεροι, διάκονοι). Σε αντίθεση με τους άλλους προτεστάντες δέχονται την ιεροσύνη, την οποία διακρίνουν σε δύο κατηγορίες: την «Ιεροσύνη του Ααρών» και την «Ιεροσύνη του Μελχισεδέκ».

Η λατρεία της αιρέσεως είναι τυπική προτεσταντική, επί πλέον ενέχει έντονο μυστικιστικό στοιχείο. Για παράδειγμα οι τελετές της «προικοδοτήσεως», των ειδικών ευλογιών, που δίνονται στους νεοφώτιστους είναι μυστικές γι΄ αυτούς που δεν πιστεύουν (H. De Glassenapp, όπου ανωτέρω σελ.496). Ιδιαίτερη σημασία έχει για τους Μορμόνους η τελετή του Βαπτίσματος, η οποία γίνεται μόνο στους ενηλίκους, δια καταδύσεως, η τελετή του «Μυστικού Δείπνου» και η «χειροθεσία», η χειροτονία δηλαδή των κληρικών της αιρέσεως.

Ως ιερά βιβλία θεωρούνται όπως αναφέραμε, το «Βιβλίο του Μόρμον», η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, το «Βιβλίο των Διδασκαλιών και Επιγαμιών, το «ακριβό Μαργαριτάρι» κ.α.

Οι Μορμόνοι, τέλος, ζουν βίο λιτοδίαιτο, απέχουν της κρεοφαγίας και των ποτών, ακολουθώντας τις ευσεβιστικές τάσεις του προτεσταντισμού. Διακατέχονται δε από άκρατο φανατισμό για την εξάπλωση της αιρέσεώς των.

Η Θεοκρατική Πολιτεία των Μορμόνων πρασαρτήθηκε στις Η.Π.Α. το 1860 με το όνομα Ουτάχη. Σήμερα η ομοσπονδιακή αυτή Πολιτεία δεν διαθέτει τον καθαρό μορμονικό της χαρακτήρα, διότι αφ΄ ενός μεν υπερίσχυσαν οι ομοσπονδιακοί νόμοι των πολλών ιδιαζόντων συνηθειών της κοινότητας (π.χ. πολυγαμία) και αφ΄ετέρου λόγω των αλλεπάλληλων μεταναστεύσεων, οι οποίοι έφεραν στην Ουτάχη πολυάριθμους οπαδούς άλλων δογμάτων και θρησκειών και αλλοίωσαν το μορμονικό κλίμα της περιοχής.

3. Κριτική της μορμονικής αιρέσεως

Από την παραπάνω σύντομη επισκόπηση των βασικών αρχών της αιρέσεως αυτής προκύπτει νομίζω ξεκάθαρα ότι ο Μορμονισμός είναι από τις πιο παράξενες ομάδες του Προτεσταντικού χώρου. Ο διαπρεπεής ιστορικός των θρησκειών H. de Glassenapp την ονομάζει «πρωτότυπη αίρεση της Βορείου Αμερικής» (μνη. έργο σελ.494) και ο αείμνηστος καθηγητής Β. Στεφανίδης την χαρακτήρισε ως «ιδιάζουσα κομμουνιστική θεοκρατική αίρεση» (Β. Στεφανίδου Εκκλ. Ιστορία, Αθήναι 1978, σελ.667). Πραγματικά η αίρεση των Μορμόνων αποτελεί την πιο ακραία, κακόδοξη και βλάσφημη χριστιανική αίρεση. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι δεν πρόκειται για χριστιανική αίρεση, αλλά για πολυθεϊστική θρησκεία με χριστιανικά στοιχεία!

Ο μορμονισμός αποτελεί συνοθύλευμα δοξασιών πολλών θρησκειών και θρησκευτικών συστημάτων. Κύρια διαπιστώνουμε δοξασίες Ανατολικών θρησκειών όπως του Ινδουϊσμού και του Βουδισμού. Επίσης κυρίαρχες είναι οι πανθεϊστικές δοξασίες του Θεοσοφικού κινήματος, το οποίο, όπως είναι γνωστό, συστηματοποίησε όλες τις αποκρυφιστικές και ειδωλολατρικές θεωρίες και πίστεις του παρελθόντος. Ιδιαίτερα η περί Θεού ή μάλλον περί θεών διδασκαλία, του μορμονισμού είναι παραλλαγή των θεοσοφικών ιδεών, τις οποίες δεν έχουμε τη δυνατότητα να αναλύσουμε εδώ. Αναφέρουμε ενδεικτικά την ιδιότυπη «θεογονία» της μορμονικής αιρέσεως, την καταγωγή του θείου από την ύλη, την πληθώρα των κοσμικών θεοτήτων, τους θεϊκούς έρωτες, τις γεννήσεις των πνευμάτων, την προύπαρξη των ανθρωπίνων ψυχών, την θεοποίηση του ανθρώπου δια των ιδίων αυτού δυνάμεων και δια των μετενσαρκώσεων, κλπ.

Η περί Θεού διδασκαλία των Μορμόνων κρίνεται απαράδεκτη, όχι μόνο για την πολυθεϊστική της αντίληψη αλλά και για τη φύση του Θεού, στον οποίο προσδίδει ανθρώπινα πάθη, (π.χ. σεξουαλισμό). Από όσο γνωρίζουμε, σε καμιά άλλη χριστιανική αίρεση μέχρι σήμερα δεν έχουν προταθεί τέτοιες ακραίες αντιλήψεις για το θείον. Ο «Θεός της γης» έχει απογυμνωθεί πλήρως από την βιβλική διδασκαλία και αντίληψη γι΄ Αυτόν.

Η περί Χριστού αντιλήψεις τους, κρίνονται απαράδεκτοι και άκρως βλάσφημοι για το πρόσωπο του Σωτήρος. Αρνούνται την υπερφυσική ενανθρώπησή Του και ασεβούν όταν τον αναφέρουν ως πολύγαμο! Η σωτηρία δεν είναι προϊόν του απολυτρωτικού έργου του Χριστού και η προσοικίωση των σωτηριωδών δωρεών από τον πιστό, αλλά είναι προϊόν της τυφλής πίστης στον μορμονισμό και της τεκνοποιίας! Ακόμα και της κάθαρσης μέσω της μετενσάρκωσης!

Η Αγία Γραφή υποβιβάστηκε από τον μορμονισμό και αντικαταστάθηκε από άλλες «ιερές γραφές», όπως το μυθιστορηματικό «Βιβλίο του Μόρμον». Η θεία αποκάλυψη, όπως αναφέρεται στην Αγία Γραφή έχει δευτερεύουσα σημασία, διότι βαρύνουσα σημασία έχουν οι «ζωντανές αποκαλύψεις» των «προφητών» της αιρέσεως!

Η περί κόσμου αντιλήψεις του μορμονισμού ταυτίζονται εν πολλοίς με εκείνες της Θεοσοφίας. Σε αντίθεση με το σύνολο του χριστιανικού κόσμου, οι Μορμόνοι δέχονται την αιωνιότητα της ύλης και τη γέννηση από αυτή των πολυάριθμων θεών. Κατ΄ουσίαν η ύλη είναι ο πρωταρχικός Θεός των Μορμόνων!

Αλλοπρόσαλλες επίσης είναι και οι αντιλήψεις της αιρέσεως για τους κοινωνικούς θεσμούς. Πρώτ΄ απ΄ όλα ο μορμονισμός, είναι ένα απαράδεκτο θεοκρατικό και απολυταρχικό σύστημα, κατάλοιπο του παρελθόντος, το οποίο δεν μπορεί να έχει θέση στη σημερινή ελεύθερη κοινωνία. Η θεοκρατία είναι μια από τις χειρότερες στρεβλώσεις του δημοκρατικού και ελεύθερου χριστιανικού φρονήματος. Μια άλλη επίσης θλιβερή και απαράδεκτη παράμετρος του μορμονισμού είναι ο εμφανής ρατσισμός, ο οποίος είναι ενταγμένος στο θεολογικό του σύστημα. Οι ερυθρόδερμοι, οι μαύροι, και όλοι οι μη Μορμόνοι θεωρούνται αμαρτωλοί και καταραμένοι από το Θεό. Ιδιότυπος ρατσισμός πρέπει να θεωρηθεί και η κυρίαρχη θέση των ανδρών της αιρέσεως έναντι των γυναικών. Οι γυναίκες δεν μπορούν να διαδραματίσουν κανένα ρόλο στην μορμονική κοινωνία. Υπάρχουν μόνο για να ικανοποιούν την ανάγκη της παιδοποιίας, η οποία για τους Μορμόνους είναι κύριος τρόπος σωτηρίας τους! Η πολυγαμία εφαρμόζεται μόνο στους άνδρες και ποτέ στις γυναίκες! Ο ιδιότυπος τέλος χιλιασμός της αιρέσεως και η τρομοκρατία που ασκεί στα μέλη της περί της επικείμενης συντέλειας του κόσμου και της υλικής απολαβής των Μορμόνων, δημιουργεί ψευδαισθήσεις και άγχος στα μέλη της.

«Περίγραμμα της Αιρέσεως των Μορμόνων» Λάμπρου Κ. Σκόντζου, Θεολόγου - Καθηγητού ( apostoliki-diakonia)