Παναγιώτης Τελεβάντος, Ιερή μνήμη επισκόπου Μαδαγασκάρης Νεκταρίου

Γράφει ο κ. Παναγιώτης Τελεβάντος

ΙΕΡΗ ΜΝΗΜΗ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΜΑΓΑΔΑΣΚΑΡΗΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ
========================

Είμαι άνθρωπος αδύνατης μνήμης και περιορισμένων διανοητικών δυνατοτήτων. Το Μαγαδασκάρης Νεκτάριο όμως τον θυμάμαι πολύ καλά αν και τον γνώρισα πριν τριανταπέντε σχεδόν χρόνια κατά τη διάρκεια των σπουδών του τα μέσα της δεκαετίας του 1970 στην Αθήνα. Και πώς να τον ξεχάσω;

ΠΡΟΤΥΠΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ
_______________

Ευγενής, ασκητικός, διακριτικός. Κουβέντες μετρημένες. Δεν κατέκρινε ποτέ κανένα. Προσεκτικός σε όλα. “Ακακον αρνίον” του Χριστού από αυτά που διακρίνεις την αρετή τους με την πρώτη ματιά. Καθαρό βλέμμα από την αμαρτία, την υποκρισία και την πονηρία. Υπομονετικός και υπάκουος σε όλους. Οσοι ήθελαν να τον αγγαρεύσουν μίλιον ένα πήγαινε μαζί τους δύο. Εκανε σε όλους υπακοή. Και σε αυτούς που όφειλε και σε αυτούς που δεν όφειλε. Ακουε σιωπηλός και ατάραχος λοιδορισμούς, βρισιές, συκοφαντίες. Χωρίς να απολογείται, να δίνει εξηγήσεις ή να διαμαρτύρεται. Δεν απαντούσε σε καμιά κατηγορία. Ούτε άμεσα. Ούτε έμμεσα.
Άφηνε την καθαρότητα της ζωής του να μαρτυρά για το αληθινό του είναι. Θα ήταν εύκολο να αναφέρω τα ονόματα αυτών που τον καταδυνάστευσαν και τον πότισαν όξος και χολήν αντί μάννα. Θα αποφύγω τον πειρασμό επειδή ο ίδιος δεν παραπονέθηκε ποτέ και επειδή γνωρίζω πως ο άγιος ιεράρχης δεν θα ήθελε να αναφέρω κανένα όνομα ανθρώπων που τον εκμεταλλεύτηκαν και τον πόνεσαν. Από τα χείλη του δεν ξέφυγε ποτέ λόγος πικρίας, γογγυσμού ή το ελάχιστο παράπονο. Υπέμενε σιωπηλά και με εγκαρτέρηση χωρίς να αισθάνεται ότι έκανε κάτι σπουδαίο ή ηρωικό. Ετσι αισθανόταν ο ίδιος αλλά όσοι ανεξαίρετα τον γνώρισαν. Οχι μόνον οι συνειδητοί χριστιανοί αλλά ακόμη και οι κοσμικοί άνθρωποι εντυπωσιάζονταν από το ήθος, τη χριστιανική γαλήνη, την εν προσευχή σιωπή, την ταπείνωση και το σταυρικό ήθος του Αγίου Μαγαδασκάρης.

Η ΕΙΣ ΔΙΑΚΟΝΟΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΟΥ
_________________

Η εις διάκονον χειροτονία του έγινε στο παρεκκλήσι της Θεολογικής στην Αθήνα. Η προσέλευση όλων των φοιτητών που φοιτούσαν τότε στη Σχολή ήταν αθρόα. Ας σημειωθεί μάλιστα ότι πλείστοι όσοι από τους φοιτητές της εποχής εκείνης βρίσκονταν στη Θεολογική Σχολή γογγύζοντες και βαρυγκομούντες επειδή είχαν αποτύχει να μπουν στη Φιλοσοφική. Γι’ αυτό πολλοί από αυτούς είχαν εχθρότητα προς την Εκκλησία και τη Θεολογία. Στη χειροτονία του π. Νεκταρίου, όμως, ήλθαν όλοι. Γονάτισαν και προσευχήθηκαν για το νέο ιεροδιάκονο και μιλούσαν γι’ αυτόν με πραγματικό σεβασμό κι αγάπη.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ
________________
Οταν αποφοίτησα από τη Σχολή έχασα τα ίχνη του. Δεν τον ξανάδα ποτέ. Ρωτούσα γι’ αυτόν πάντα και με πληροφορούσαν ότι είχε επιστρέψει στην Αυστραλία τον τόπο μόνιμης διαμονής του όπου και ουσιαστικά “θάφτηκε”, όπως μου έλεγαν με περιφρονητικό τρόπο. Δεν μπορούσα να δεχτώ την εκδοχή τους. Αν το Ευαγγέλιο λέγει την αλήθεια, σκεφτόμουνα, δεν γίνεται ένας τόσο καθαρός σπόρος σίτου να θαφτεί μέσα στην πεδιάδα της ταπείνωσης και να πάει χαμένος. Αποκλείεται να μην αποδώσει καρπόν εκατονταπλασίονα.

ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΤΗ ΜΑΓΑΔΑΣΚΑΡΗ
____________________

Εντελώς ανέλπιστα άρχισαν να έρχονται άλλες ειδήσεις. Ο π. Νεκτάριος πήγε στη Μαγαδασκάρη ως ιεραπόστολος. “Ο λύχνος ετέθη επί τον μόδιον”. Κάνει σπουδαίο έργο, βαφτίζει κατόπιν συστηματικής κατήχησης χιλιάδες, συγκροτεί κλιμάκιο που παράγει αληθινό έργο, χειροτονείται επίσκοπος και αξιοποιεί τη θέση του για να εξαπλώσ και να εμβαθύνει το κήρυγμα του Ευαγγελίου.

ΑΔΟΚΗΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ
______________

Ξαφνικά και απρόσμενα φίλος θεολόγος από την Κύπρο, που με τιμά με την ειλικρινή φιλία του, με πληροφόρησε με ηλεκτρονικό μήνυμα, ότι το ελικόπτερο “Σινούκ” έπεσε και ότι αγνοείται η τύχη του Πατριάρχη Αλεξανδρείας. Αισθάνθηκα, όπως όλοι οι χριστιανοί, θλίψη για το χαμό του Πατριάρχη. Ηταν άλλωστε συμφοιτητής μου.

ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΑΤΑΙΟΙ
______________

Στο μεταξύ μέσα μου γεννήθηκε μια αόριστη αβάσιμη ελπίδα. “Μήπως ο Θεός ανοίγει παράθυρο για να φωτίσει τους Αλεξανδρινούς ιεράρχες να αναδείξουν τον Μαγαδασκάρης ως νέο Πατριάρχη”; αναλογιζόμουνα “διαλογισμούς ματαίους” καλλιεργώντας ευσεβείς πόθους. “Αυτή και αν θα ήταν πραγματική αίτηση συγγνώμης προς τον Αγιο Νεκτάριο το θαυματουργό, που τόσο αδίκησαν οι ιεράρχες του κλίματος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Τι ωραία που θα ήταν αν άνθρωπος της αρετής του Μαγαδασκάρης κοσμούσε τον δεύτερο τη τάξει Θρόνο της Ορθοδοξίας!” Και άλλα μύρια μάταια της ασύνετης μου καρδίας και της σκοτισμένης μου διάνοιας.

ΧΑΘΗΚΕ ΚΑΙ Ο ΜΑΓΑΔΑΣΚΑΡΗΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ!
____________________

Στην προσπάθειά μου να πληροφορηθώ περισσότερα για το χαμό του Πατριάρχη ανέτρεξα στο διαδίχτυο και διάβαζα λεπτομέρειες του δυστυχήματος. Οπότε πληροφορήθηκα τα ονόματα της συνοδείας του Πατριάρχη μεταξύ των οποίων εμβρόντητος είδα να συμπεριλαμβάνεται και το όνομα του Μαγαδασκάρης. Ενα δυνατό επιφώνημα πόνου, έκπληξης και απελπισίας βγήκε αυθόρμητα από τα στήθη μου. “Θεέ μου!” Αναλογίστηκα. “Αυτό πια δεν είναι δυστύχημα. Είναι πραγματική συμφορά.” Ο πόνος μου αυξήθηκε περισσότερο όταν έμαθα αργότερα ότι το ιερό λείψανο του αείμνηστου ιεράρχη δεν βρέθηκε και ότι ούτε νεκρός δεν αξιώθηκε να αγγίξει τα χώματα του Αθωνα.” Μονολογούσα: “Πώς επέτρεψε ο Θεός τέτοια συμφορά για τη νεόφυτη Εκκλησία της Μαγαδασκάρης;” Και άλλα βλάσφημα.
Σε κάποια στιγμή όμως μου ήρθε στο νου η απάντηση του εν Αγίοις αυλιζομένου Γέροντα Παισίου όταν ρωτήθηκε αν πήγε στους Αγίους Τόπους: “Εγώ γυρεύω το λαγό και εσύ μου δείχνεις την τρύπα του”, απάντησε. Οχι ότι ο μακαριστός Γέροντας δεν ήθελε να προσκυνήσει εκεί όπου “έστησαν οι πόδες του Κυρίου”! Το αντίθετο! Απλά τοποθέτησε το θέμα στην αληθινή του βάση. Η μήπως ο μακαριστός Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος επεσκέφθηκε ποτέ το Αγιον Ορος ή τους Αγίους Τόπους; Οχι ότι δεν ήθελε να πάει! Τρεις φορές προσπάθησε να πάει στο Περιβόλι της Παναγίας αλλά κάτι συνέβαινε πάντα και ματαιωνόταν το ταξίδι εξαιτίας της εύθραυστης υγείας του. Και τι κατάλαβα εγώ που έκανα είκοσι περίπου ταξίδια στο Ορος; Τι μου πρόσθεσε εκτός από μεγαλύτερο βάρος επειδή προσκύνησα τόσα άγια λείψανα και είδα τόσους αγιασμένους ανθρώπους να αγωνίζονται θαυμαστά ασκητικά παλαίσματα χωρίς να κάνω προκοπή; Οι ενάρετοι άνθρωποι δεν έχουν το δικό μου κενό που νόμιζα ότι έκανα κάτι σπουδαίο αν ενοχλούσα τακτικά τον π. Παίσιο αντί να τον αφήνω ήσυχο να κάνει κανένα επιπλέον κομποσχοίνι.

ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΕΠΕΤΡΕΨΕ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ;
__________________

Και η νεόφυτη Εκκλησία της Μαγαδασκάρης που έχασε τον πατέρα της; Που ορφάνεψε τόσο γρήγορα; Πώς το επέτρεψε αυτό ο Χριστός; Αλλά και πάλιν: Πώς επέτρεψε ο Θεός να πεθάνει στα 49 του χρόνια ο μεγαλύτερος ίσως θεολόγος και ο διαπρεπέστερος ιεράρχης της Εκκλησίας ο Μέγας Βασίλειος; Πώς επέτρεψε ο Χριστός να σιγήσει η φωνή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Αγίου Σωφρονίου με την κατάληψη της Αγίας Πόλεως από τους Μουσουλμάνους που ήταν ο μόνος Θρόνος που ομολογούσε ορθόδοξα την εποχή της αίρεσης του Μονοθελητισμού; Πώς επέτρεψε παράλληλα να σιγήσει η φωνή του Αγίου Μάξιμου του Ομολογητή όταν οι αιρετικοί του έκοψαν τη γλώσσα και το χέρι του για να μην μπορεί να μιλά ή να γράφει εναντίον των Μονοθελητών; Τα επιτρέπει αυτά ο Θεός για τους λόγους που ο Ιδιος γνωρίζει αλλά και για να συνειδητοποιούμε ότι Αυτός μόνο κάνει κουμάντο την Εκκλησία. “Ο Απόστολος Παύλος πέθανε κι η Εκκλησία συνεχίζει το έργο Της για δυο χιλιάδες χρόνια”, συνήθιζε να λέγει ο π. Επιφάνιος. Αλλωστε ποια μεγαλύτερη βοήθεια για την Εκκλησία της Μαγαδασκάρης από την εν Ουρανοίς παρουσία του Ιδρυτή Της όπου θα υψώνει εσαεί οσίους χείρας στον Τριαδικό Θρόνο για τη στερέωση και αύξηση του έργου που εγκαινίασε τοις του Κυρίου “ρήμασιν πειθόμενος”;

ΔΕΝ ΒΡΕΘΗΚΕ ΤΟ ΛΕΙΨΑΝΟ ΤΟΥ
______________________

Και το άγιο λείψανό του; Πώς δεν βρέθηκε να το θάψουμε όπως του αξίζει; Και αν βρισκόταν, δηλαδή, τι θα του προσθέταμε; Περισσότερη τιμή και δόξα από αυτή που Του χαρίζει αυτή τη στιγμή και εις τον αιώνα τον άπαντα ο Κύριος; Στρατιωτικά αγήματα, πομπές, λιτανείες και φήμες χρυσοστόλιστων ιεραρχών, μουσικές μπάντες, δικηροτρίκηρα και διβάμβουλα; Λέτε, Θεός φυλάξοι, να έχουν οι Αγιοι ανάγκη από τέτοια; Αλλωστε βρέθηκαν ποτέ τα λείψανα όσων μαρτύρων έκαψαν ζωντανούς οι διώκτες τους; Αυτούς που τους κατέφαγαν τα άγρια θηρία; ΄Η που τους έθαψαν σε άγνωστους τόπους οι κακούργοι που τους οδήγησαν στο μαρτύριο; ΄Η μήπως έχει έλλειψη το Αγιον Ορος ή η Ορθόδοξη Εκκλησία από λείψανα; Ποιος ξέρει αν ο Κύριος ευδόκησε να εισακούσει την προσευχή του ταπεινού του δούλου Νεκταρίου να διαλυθεί το ιερό Του λείψανο στο Αιγαίο για να περιβρέχει αγιαστικά τη θαλασσοφίλητη γενέτειρά Του Ρόδο; Η πάλιν ποιος μπορεί να πει αν ο Αγιος Θεός ευδόκησε να Τον καθαρίσει και από τα τελευταία ίχνη αμαρτίας με ένα μαρτυρικό θάνατο στερημένο από ανθρώπινες τιμές για να επαυξήσει κατ’ αντιστοιχία στο έπακρον τη Θεική αιώνια τιμή στο μαρτυρικό Του δούλο;