Μιχαὴλ
Χωνιάτης: Ἕνας ἀγωνιστὴς ποιμένας
Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος – θεολόγος
Τὴν 4η Ἰουλίου τιμάει ἡ Ἐκκλησία μας ἕνα σεβαστό της τέκνο
καὶ μεγάλο ποιμένα, τὸν Μιχαὴλ Χωνιάτη, Μητροπολίτη Ἀθηνῶν, ὁ δὲ ὑμνογράφος
γεραίρει τῆς «Ἀτθίδος τὸ καύχημα», «Ἀθηναίων ἀρωγόν» καὶ «φρουρὸν θεόπνουν».
Ἀληθινὰ μεγάλος ὑπῆρξε αὐτὸς ὁ ποιμήν, ὁ ὁποῖος
γεννήθηκε τὸ 1140 στὶς Χώνες ἤ Κολοσσὲς τῆς Μ. Ἀσίας, γνωστὲς ἀπὸ τὸ θαῦμα, τὸ ἐν
Χώναις, τοῦ Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ. Ἀπὸ τὴν μικρή του πατρίδα ὁ Ἅγιος μετέβη, ὅπως
καὶ ὁ ἀδελφός του Νικήτας, στὴν Βασιλεύουσα Πόλη γιὰ εὐρύτερες σπουδές.
Σημαντικὴ γιὰ τὴν μελλοντική του πορεία ὑπῆρξε ἡ
γνωριμία του μὲ τὸν Εὐστάθιο, μετέπειτα ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης καὶ γνωστὸ ὁμηριστή,
ὁ ὁποῖος τοῦ μετέδωσε τὴν ἀγάπη του τόσο γιὰ τὰ κλασικὰ γράμματα ὅσο καὶ γιὰ τὴν
ἄνωθεν σοφία τοῦ Θεοῦ. Ὁ Μιχαὴλ προώδευσε καὶ στὰ δύο, ὥστε, ὅταν χήρευσε ὁ
θρόνος τῆς Μητροπόλεως τῶν Ἀθηνῶν, ἐκεῖνον προέκριναν ὅλοι ὡς τὸν πλέον
κατάλληλο γιὰ τὴν θέση αὐτήν, διότι ξεχώριζε γιὰ τὴν σοφία καὶ γιὰ τὴν σύνεσή
του.
Ὡς φῶς ἀνέτειλε ὁ Μιχαὴλ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς ἀπαιδευσίας
καὶ τῆς παρακμῆς ποὺ βασίλευε στὴν ἄλλοτε ξακουστὴ πόλη τῶν Ἀθηνῶν. Ἀναφέρεται
χαρακτηριστικὰ ὅτι, ὅταν μετέβαινε ἀπὸ τὸν Πειραιά, ὅπου ἀφίχθη, στὴν
μητροπολιτική του ἕδρα, στὴν Ἀκρόπολη, ἔνοιωσε τὴν πρώτη ἀπογοήτευση καὶ μεγάλο
συγκλονισμὸ στὴν ψυχή του, καθὼς ἀντίκρυζε, ἀντὶ γιὰ τὴν πόλη τῶν ὀνείρων του, ἕνα
μισοερειπωμένο καὶ σχεδὸν ἐγκαταλελειμμένο «χωρίον».