Δια Συνόδου θα παρέλθη η Πανορθόδοξος δοκιμασία λόγω ‘’Ουκρανικού’’

Δια Συνόδου θα παρέλθη η Πανορθόδοξος δοκιμασία λόγω ‘’Ουκρανικού’’

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Τίθεται πολλές φορές το ερώτημα, για το ποιος συγκαλεί την Οικουμενική  Σύνοδο.  Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης στο ερώτημα – προβληματισμό, για το ποιος συγκαλεί την Οικουμενική Σύνοδο αναφέρει τα εξής : ‘’Έχει δικαίωμα ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως να συγκαλέση Οικουμενική Σύνοδο με την συναίνεση όλων των άλλων Εκκλησιών.  Καλά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει τέτοιο δικαίωμα, διότι, εάν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες θέλουν να συμβουλευθούν και να συνέλθουν σε μια Σύνοδο, αυτό είναι δικαίωμά τους, δηλαδή’’*.  Η Εκκλησία κατ’ ουσίαν συγκαλεί την Οικουμενική Σύνοδο. Αυτό καταδεικνύεται με τον τονισμό ‘’με την συναίνεση όλων των άλλων Εκκλησιών’’.

Τι μπορεί να γίνει όμως στις περιπτώσεις εκκλησιαστικών προβλημάτων, για τις οποίες το Οικουμενικό Πατριαρχείο επιδεικνύει απροθυμία για σύγκληση Συνόδου της Οικουμενικής Εκκλησίας, για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση του π. Επιφάνιου Θεοδωρόπουλου;  Αυτός ο προβληματισμός ισχύει και τώρα με το λεγόμενο ‘’Ουκρανικό’’  ζήτημα. Εάν υποτεθεί ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στον παρατεινόμενο κλονισμό της Εκκλησιαστικής ενότητας δεν προχωρήσει σε συνοδική επίλυση του μεγάλου αυτού προβλήματος, θα πρέπει να παραμείνει για πολύ αυτή η διχόνοια, με απρόβλεπτες ίσως συνέπειες;  Αυτό είναι το Συνοδικό πολίτευμα της Εκκλησίας μας; 

‘’Ομόθυμος σύνοδος ή ομόθυμος συμφωνία πάντων των πατριαρχικών θρόνων αποτελούν το κανονικόν όργανον ανακηρύξεως του αυτοκεφάλου ή του αυτονόμου εκκλησίας τινός, πάσα δε άλλη διαδικασία είναι αντικανονική και όχι μόνο δεν εξυπηρετεί την ενότητα, αλλά τουναντίον δια της καταπατήσεως της κανονικής παραδόσεως διαβιβρώσκει και διασπά την εν τη ορθή πίστει και αγάπη ενότητα της Εκκλησίας’’, αναφέρει ο κ. Βλάσιος Φειδάς στη μελέτη του που τιτλοφορείται «Το ‘’αυτοκέφαλον’’ και το ‘’αυτόνομον’’ εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία». 

Η ιδιάζουσα και πολύπλοκη περίπτωση του ‘’Ουκρανικού’’ προβλήματος, μαζί με τον λυπηρό κλονισμό της Εκκλησιαστικής ενότητας, επιβάλλει τη συνοδική επίλυσή του.  Γίνεται αντιληπτή καλύτερα τώρα η μεγάλη παραδοξότητα της ονομασίας ‘’Ενωτική Σύνοδος’’, για μια Σύνοδο για την οποία ήταν εκ των προτέρων γνωστό, ότι θα επέφερε τον κλονισμό της Εκκλησιαστικής ενότητας. Έως πότε θα λυπάται το πλήρωμα της Εκκλησίας για τον κλονισμό της Εκκλησιαστικής ενότητας; 

Η αγάπη προς την Εκκλησία μετά και τον κλονισμό της Εκκλησιαστικής ενότητας που προκάλεσε η κληθείσα ‘’Ενωτική Σύνοδος’’, μόνο τη  σύγκληση Πανορθόδοξης Συνόδου μπορεί να προβάλλει.  Δυστυχώς η μονομέρεια  στο ‘’Ουκρανικό’’, εκτός των  άλλων παρερμηνειών και πρωτειακών ατόπων, πρόβαλε με λυπηρό τρόπο και στρεβλώσεις αναφορικά με τη συνοδικότητα, στρεβλώσεις που δεν έχουν θέση στην Εκκλησιαστική ζωή.  Για παράδειγμα όταν ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου είχε προβεί στη μνημόνευση χωρίς την προηγούμενη συναίνεση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, αναγκάστηκε και η μονομέρεια στο ‘’Ουκρανικό’’ να καταφύγει στη συνοδικότητα, με αντιεκκλησιαστικό όμως τρόπο.  Προσβλητικά υπεδείκνυαν στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου να μη διστάσει να θέσει στη Σύνοδο το θέμα της μνημόνευσης, με το ‘’ενθαρρυντικό’’ κατ’ αυτούς, ότι θα το ψηφίσουν και κάποιοι Ιεράρχες λόγω άλλων σκοπιμοτήτων, κατονομάζοντάς τους και περιγράφοντας σκοπιμότητες.  Έτσι εννοούν τη Συνοδικότητα;  Δεν αποτελούσε η ‘’ενθάρρυνση’’ αυτή  εκ μέρους της μονομέρειας στο ‘’Ουκρανικό’’, με την λεπτομερή μάλιστα παράθεση σκοπιμοτήτων προς ψήφιση, θλιβερή στρέβλωση του συνοδικού κάλλους της Εκκλησίας μας; 

Αναμφισβήτητα επιβάλλεται να συγκληθεί Πανορθόδοξη Σύνοδος για το λεγόμενο ‘’Ουκρανικό’’  ζήτημα. Δεν αποτελεί λύση του προβλήματος ο χωρισμός των Ορθοδόξων Εκκλησιών, σε αναγνωρίζοντες και μη την Αυτοκεφαλία στην Ουκρανία. Μόνο συνοδικώς θα επιλυθεί το πολύπλοκο και ιδιάζον Ουκρανικό πρόβλημα.  Με Πανορθόδοξη Σύνοδο θα ξεπεραστεί η Πανορθόδοξη αυτή δοκιμασία. 

*Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγ. Βλασίου Ιεροθέου ‘’Εμπειρική Δογματική της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας - Κατά τις προφορικές  παραδόσεις του π. Ιωάννου Ρωμανίδη’’, Τόμος Β΄