Το οντολογικό νόημα της Αναστάσεως του Χριστού

Το οντολογικό νόημα της Αναστάσεως του Χριστού

Του Αρχιμ. Κυρίλλου Κωστοπούλου *

Είναι ιστορικώς επιβεβαιωμένο ότι η Ανάσταση του Θεανθρώπου Κυρίου συνέβη κατά την εποχή της ανοίξεως. Αυτό δεν είναι τυχαίο και χωρίς βαθύτερο σημειολογικό νόημα γεγονός. Το καλοκαίρι είναι η εποχή, η οποία διαθέτει καλό από πάσης πλευράς καιρό. Το φθινόπωρο αρχίζουν και φθίνουν τα πάντα και η φύση οδεύει προς μία νέκρωση. Τον χειμώνα όλα χειμάζονται. Η άνοιξη, όμως, είναι η εποχή, κατά την οποία τα πρώην νεκρωμένα ξαναζωντανεύουν. Ολα χαίρονται, όλα ανθίζουν, όλα ευωδιάζουν. Για τον λόγο αυτό επέλεξε ο Θεάνθρωπος Κύριος την εποχή αυτή να νικήσει τον θάνατο, ανοίγοντας τις πύλες της αιωνίου ζωής.

Με την Ανάσταση του Χριστού ανοίγουν οι πύλες του Αδου και εξέρχεται ο πρώτος άνθρωπος και όλοι «όσοι έλαβον αυτόν [τον Αναστάντα Κύριο], έδωκεν αυτοίς τέκνα Θεού γενέσθαι» (Ιωάν. 1, 12). Ανοίγουν επίσης και οι καρδιές και ο νους όλων των πνευματικών τέκνων της Αγίας μας Εκκλησίας και γεμίζουν από την χαρά και την αγάπη της Αναστάσεως, εκφράζοντάς την προς τον Θεόν Δημιουργό μας και προς τον πλησίον. Με αυτόν τον τρόπο ανοίγουν και οι οφθαλμοί, για να δυνηθεί ο άνθρωπος να ιδεί το άκτιστο Φώς της Αναστάσεως, το οποίο θα φωτίσει το εσώτερο «είναι» του, το καλυμμένο από το σκότος των παθών και αμαρτιών.

Η Ανάσταση, λοιπόν, του Θεανθρώπου Κυρίου σηματοδοτεί και δίδει την δυνατότητα στον άνθρωπο να βιώσει δύο λυτρωτικά γεγονότα.

Το πρώτο είναι η διάβαση του ανθρώπου από τον χώρο της αμαρτίας στον χώρο της μετανοίας, το πέρασμα από την φθορά και τον θάνατο στην αφθαρσία της αιωνίου ζωής και Αναστάσεως. Για τον λόγο αυτό και ονομάζεται «Πάσχα» που σημαίνει «διάβαση» στην Εβραϊκή γλώσσα. Ο άνθρωπος μετά την πτώση του στον Παράδεισο εισήλθε στην φθορά και στον θάνατο. Απομακρύνθηκε από την κοινωνία με τον Θεό και Πλάστη Του, από τον Οποίον αντλούσε την ζωή, την ελευθερία, την χαρά, την αρμονική συνύπαρξη με την φύση και όλα τα αγαθά και κατήντησε μια βιολογική μονάδα που αγωνίζεται για την επιβίωση, υπόδουλος στα πάθη και στην φοβερή κυριαρχία του θανάτου.

Η νίκη που επέφερε εναντίον του θανάτου με την Ανάστασή Του ο Ενανθρωπήσας Λόγος του Θεού Πατρός άνοιξε τον δρόμο της επανόδου του ανθρώπου στην προπτωτική του κατάσταση.

Ο πιστός χριστιανός που ζει και αγωνίζεται οντολογικά μέσα στον Σταυροαναστάσιμο χώρο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, το μυστικό Σώμα του Χριστού, εισέρχεται από αυτήν εδώ την ζωή στον χώρο της πνευματικής αφθαρσίας και ελευθερίας. Στην κατάσταση αυτή δεν φοβείται πλέον τίποτε. Δεν φοβείται ούτε αυτόν τον θάνατο, εφόσον αυτός κατέστη η είσοδος στην μακαρία και αιώνια ζωή. Αυτή η αλήθεια αποδεικνύεται και ερμηνεύεται από το γεγονός της στρατιάς των Μαρτύρων, οι οποίοι βάδιζαν με χαρά στον θάνατο, για να ενωθούν με την Αυτοζωή, τον Θεάνθρωπο Κύριο.

Το δεύτερο γεγονός που μας προσφέρει ως δυνατότητα βιώσεως η Ανάσταση του Κυρίου μας είναι το άνοιγμα της καρδίας μας και η διεύρυνσή της, ώστε να δεχθεί όλο τον κόσμο. Η Σταύρωση και η Ανάσταση του Θεανθρώπου Κυρίου μας δεν είναι γεγονότα μόνον προσωπικά του Ιησού Χριστού, αλλ' είναι γεγονότα παγκόσμια, οικουμενικά, καθολικά. Οταν ανέβηκε στον Σταυρό η Εσταυρωμένη Αγάπη, ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού Πατρός, άπλωσε τα χέρια Του, για να δείξει ότι θυσιάζεται για όλη την ανθρωπότητα και δέχεται όλο τον μετανοημένο κόσμο. Ετσι το μυστικό Του Σώμα, η Αγία μας Ορθόδοξος Εκκλησία, καθίσταται οικουμενική, καθολική.

Για να γίνει ο άνθρωπος πιστό και σταυροαναστάσιμο μέλος της Εκκλησίας χρειάζεται να εξέλθει από τον εγωκεντρικό του χώρο και να δεχθεί όλο τον κόσμο, να γίνει οικουμενικός Ορθόδοξος χριστιανός. Από την έλλειψη τέτοιων ανθρώπων πάσχει σήμερα η κοινωνία μας και η ανθρωπότητα γενικότερα. Οσα συμβούλια Ηνωμένων Εθνών και εάν γίνουν, όσοι σύλλογοι κοινωνικοί ή αλληλεγγύης ή ομάδες κοινωνικών δράσεων και αν ιδρυθούν, δεν πρόκειται να δημιουργηθεί αληθινή κοινωνία ανθρώπων. Κι αυτό γιατί ο άνθρωπος είναι διεσπασμένο άτομο, καθώς έχει απομακρυνθεί από τον Δημιουργό του Θεό και την κοινωνία αγάπης που είναι η Αγία Ορθόδοξος Εκκλησία μας.

Μόνο μέσα στην Εκκλησία ενοποιείται ο άνθρωπος ως προσωπικότητα και ανακτά την χαμένη οντολογική ελευθερία του και βιώνει και διαχέει παντού γύρω του την αληθινή αγάπη. Κανένα φιλοσοφικό, πολιτικό ή απλώς θρησκευτικό σύστημα δεν ημπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο. Μόνο η συνάντησή Του με το αιώνιο Πρόσωπο του Αναστημένου Θεανθρώπου Κυρίου, που πραγματώνεται στον Σταυροαναστάσιμο χώρο της Ορθοδόξου Εκκλησίας θα του διανοίξει τον νου, ώστε να κατανοήσει ποιος είναι, ποιος και γιατί τον δημιούργησε και προς τα πού πορεύεται. Μόνο σε αυτή την σχέση πληρούται από αλήθεια, ελευθερία, δικαιοσύνη και αγάπη και γίνεται αναστημένη προσωπικότητα που έχει υπερβεί την φθορά και τον θάνατο.

*Ο Αρχιμανδρίτης Κύριλλος Κωστόπουλος είναι Ιεροκήρυκας της Ι.Μ. Πατρών και δρ Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.