Ευαγγελία Μπίτου,Ο Κορωνοϊός με μια άλλη ματιά

Ο Κορωνοϊός με μια άλλη ματιά

της Ευαγγελίας Μπίτου, φιλολόγου

Πρωτοεμφανίσθηκε στην μακρινή Κίνα. Ακούγαμε όσα συνέβαιναν εκεί χωρίς ιδιαίτερη ανησυχία. Είναι μακριά σκεφτόμασταν. Ευτυχώς η επιστημονική κοινότητα των ιατρών έβλεπε την κατάσταση με σοβαρότητα και ενημερωνόταν.

Έφτασε και στη γειτονιά μας. Ήρθε και στον τόπο μας ο ιός, και μαζί ο Πανικός. Και άδειασαν τα ράφια από μάσκες, υγρομάνδηλα, χαρτικά διάφορα, απολυμαντικά…    Και οι άλλοι; Αυτοί που δεν πανικοβλήθηκαν, που είπαν χρειάζεται ψυχραιμία, που δεν πρόφθασαν; Αυτοί;

Ήλθε ο Κορωνοϊός, και μετά τον πρώτο πανικό η σκέψη:

Ήλθε η πανδημία του κορωνοϊού, και συνειδητοποίησαμε ότι δεν διευκολύνθηκε μόνο η μετακίνηση των ανθρώπων και η μεταφορά προϊόντων και ιδεών από τη μία άκρη της γης στην άλλη, αλλά και η μετάδοση θανατηφόρων ασθενειών.

Αντιληφθήκαμε, πιστεύω, απανταχού της γης ότι ζούμε στον ίδιο χώρο, στον πλανήτη γη, κάτω από τον ίδιο ήλιο – υφήλιος (υπό + ήλιος) ονομάζεται αλλιώς στη γλώσσα μας -   αναπνέομε τον ίδιο αέρα και απειλούμαστε κάποτε από τον ίδιο κίνδυνο!  Είμαστε όλοι συγκάτοικοι, ή καλύτερα προσωρινοί ένοικοι στο ξενοδοχείο «Η Γη»!

Καταλάβαμε άραγε ότι  είμαστε εφήμεροι; Οι αρχαίοι μας πρόγονοι αυτό το ήξεραν καλά: «οίη περ φύλλων γενεή, τοίη δε και ανδρών» ( και των θνητών η γενεά των φύλλων ομοιάζει) λέει ο Όμηρος στην Ιλιάδα. Κάτι ανάλογο λέγει κι ο ψαλμωδός: «Άνθρωπος ωσεί χόρτος αι ημέραι αυτού και ωσεί άνθος του αγρού ούτως εξανθήσει» (σαν το χορτάρι είναι ο άνθρωπος και όπως πέφτουν τα άνθη έτσι περνάει και η δική του ζωή). Κι ο Πίνδαρος το φωνάζει: «Επάμεροι∙ Τι δε τις; Τι δ’ ου τις; Σκιάς οναρ ο άνθρωπος (Εφήμεροι∙ τι είναι κανείς και τι δεν είναι; Ίσκιος ονείρου ο άνθρωπος). Το ίδιο ακριβώς λέει κι ο λαός μας   που δεν γνωρίζει τον Πίνδαρο, αλλά κράτησε με δικό του τρόπο όλο το πολιτιστικό  υπόβαθρο: «Τι είσαι εσύ, και τι είμαι εγώ.  Σήμερα είμαστε, αύριο δεν είμαστε». Εμείς ούτε να ακούσομε δεν θέλομε για θάνατο και νεκρούς. Ασφαλώς και είναι γλυκειά η ζωή.  Όμως και ο θάνατος είναι το βέβαιο τέλος∙ απλώς την ώρα  δεν γνωρίζομε. Και το σημαντικότερο δεν ξέρει από διακρίσεις. Εφαρμόζει με τον δικό του τρόπο την δημοκρατία.  Μπροστά του είμαστε όλοι ίσοι! Μπροστά του το χρήμα, ο πλούτος, η δύναμη, η εξουσία, η δόξα παίρνουν τις σωστές τους διαστάσεις!

Λόγω του ιού κλεισθήκαμε εξ ανάγκης στα σπίτια∙ αυτό επιβάλλει η επιστημονική γνώση και η σύνεση. Δεν είναι εύκολο αυτό το κλείσιμο στην Ελλάδα, και μάλιστα την άνοιξη. Βρεθήκαμε και  με τον εαυτό μας, που ομολογουμένως δεν τον πολυαντέχομε. Τον αυτοέλεγχο, την αυτογνωσία τα αποφεύγομε. Αναγκασθήκαμε σίγουρα εκ των πραγμάτων να φιλοσοφήσομε και διαπιστώσαμε, πιστεύω,  πως η εσωστρέφεια δεν είναι και  επάρατη. Στα δύσκολα και τα σοβαρά, όπου απαιτείται περίσκεψη, τη χρειαζόμαστε.

Φάνηκε και η αξία της υπομονής. Η υπομονή δεν είναι στάση μοιρολατρική. Δεν είναι για τους καημενούληδες. Είναι  γενναιότητα, χρειάζεται φρόνημα ανδρείο και δείχνει ψυχή γερή∙  απαιτεί μεγάλη ψυχική αντοχή. «Ει το φέρον σε φέρει, φέρου και φέρε. Ει δ’ αγανακτείς και σαυτόν λυπείς και το φερον σε φέρει» (Αν την κατάσταση που προέκυψε, δεν μπορείς να την αλλάξεις, υπόμενε και άσε τα πράγματα να σε πάνε. Αλλιώς και τα πράγματα συνεχίζουν και συ λυπάσαι). Κάτι ανάλογο συμβουλεύει η σύγχρονη ψυχολογία για καταστάσεις που δεν ελέγχονται από μάς. Είναι σοφό, ό τι δεν μπορείς να το αλλάξεις, να το αποδέχεσαι. Και ο λαός μας, που ξέρει καλά την υπομονή, αποφαίνεται: «Τι ρίχνει ο ουρανός και δεν το βαστάει η γη!» ή «Τι βρέχει ο ουρανός και δεν το πίνει η γη!»  Ο Σολωμός δε στους Ελεύθερους Πολιορκημένους γράφει: «Μεγάλο πράμα η υπομονή! ……/                                             Αχ! Μας την έπεμψε ο Θεός∙ κλεί θησαυρούς κι εκείνη». Και ο μακαριστός Γέροντας Αιμιλιανός ο Σιμωνοπετρίτης συμβούλευε την «υπομονή στα ανεπιθύμητα».
Διότι, όταν αποδεχθείς την κατάσταση που δεν εξαρτάται από σένα, αλλάζει η δική σου οπτική γωνία. Γίνεται ρεαλιστική, χωρίς να χάνεις το θάρρος και τη χαρά στη ζωή. Ακόμη και η σωτηρία της ψυχής μας σχετίζεται με την υπομονή∙ «Εν τη υπομονή κτήσασθε τας ψυχάς υμών» (Λουκ. 21,19) και «υπομονής χρείαν έχετε» (Εβρ. 10,36 )

 Χτύπησε την πόρτα μας η πανδημία και φάνηκε  η σημασία και η αξία της  ευθύνης των επιστημόνων, των πολιτικών αρχών, του κάθε πολίτη προσωπικά και πέρασε από τεστ  η αίσθηση της κοινωνικής ευθύνης. Οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό παίρνουν άριστα! Κέρδησαν τον θαυμασμό μας και την ευγνωμοσύνη μας. Είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης, αντιμέτωποι  με τον ιό και αυτό είναι γενναιότητα άλλης μορφής, που απαιτεί και πνεύμα θυσίας. Αυτοί απέδειξαν πως το διαθέτουν. Από καρδιάς τους ευχαριστούμε, ευχόμαστε και προσευχόμαστε γι’ αυτούς! Έμπρακτο και οφειλόμενο ευχαριστώ προς αυτούς είναι η συμμόρφωση προς τις υποδείξεις τους. Ευχαριστούμε και αυτούς που κοπιάζουν στα εργαστήρια αναζητώντας τα αίτια του ιού και ερευνώντας για εμβόλιο ή φαρμακα.

Στον χώρο της πολιτικής αποδείχθηκε για πολλοστή φορά πως στα δύσκολα είναι συμφέρον να είμαστε όλοι μαζί, ενωμένοι. Πόσο ανούσιες και άκαιρες οι κομματικές αντιπαραθέσεις σε τέτοιες δύσκολες καταστάσεις υγείας!

Αλλά και ο καθένας καλείται να αναλάβει την ευθύνη του και να  δείξει την  υπευθυνότητά του. Δεν είναι γενναιότητα το να μη υπακούεις στις προτροπές των ειδικών και εχόντων την ευθύνη, για να περιορισθεί η μετάδοση. Μάλλον  επιπολαιότητα δείχνει. Αν δεν λογαριάζομε τη ζωή μας, αν τάχα δεν φοβόμαστε εμείς,  δίπλα μας υπάρχουν και άλλοι. Επιβάλλεται ο σεβασμός στο δικαίωμα της προστασίας τους. Χρειάζεται αίσθηση της κοινωνικής ευθύνης. Έλλειψη ευθύνης κοινωνικής δείχνει η διασπορά – και είναι τόσο εύκολη σήμερα- ειδήσεων διαφόρων που αναστατώνουν. Η κριτική των υπευθύνων για τα μέτρα συμφέρει να περνάει από την κρισάρα της λογικής  και της διακρίσεως. Και η λογική είναι δώρο του Θεού!  

Είναι αλήθεια ότι στερούμαστε πράγματα που θέλομε. Εκτιμάμε όμως καλύτερα και την αξία τους. Όταν η μπόρα περάσει – και θα περάσει – ίσως ιεραρχήσομε κάπως διαφορετικά  τα σημαντικά και ασήμαντα. Νομίζω πως θα είμαστε καλύτεροι άνθρωποι, πιο ώριμοι. Έγινε, πιστεύω, κατανοητό εν τοις πράγμασι πως το  μεγαλύτερο δώρο είναι η ζωή και το πολυτιμότερο αγαθό είναι η υγεία κάθε μορφής. Δώρο η κάθε μας μέρα ακριβό!  Η υγεία αγαθό ανεκτίμητο.  Για τα πολύτιμα η φροντίδα είναι ιδιαίτερη. Κανένα από τα δύο δεν είναι δεδομένο και κανένα δεν εξαρτάται απολύτως από τον άνθρωπο.  Εφήμερος και μικρός ο άνθρωπος! Μεγάλος όμως ο Θεός, πιστεύει ο λαός μας! Την προσευχή στον Θεό κανείς δεν μας την εμποδίζει!

Στη γλώσσα που αξιωθήκαμε να μιλάμε, πλασμένη σε ένα τόπο με ποικίλους ήχους, χρώματα και αρώματα της φύσεως διάφορα, δεν μας ξαφνιάζει που οι έννοιες παίζουν με τον ήχο των λέξεων: Ιός και υιός και ηώς τρεις ομόηχες λέξεις.  Ο ένας  ιός είναι το δηλητήριο και σχετίζεται με τα ιοβόλα βέλη και ερπετά, τις ιώσεις και τους ιούς που μπορούν να αχρηστεύσουν τους Η/Υ. Ο άλλος είναι ο υιός, που έγινε υγιός και ύστερα γιος, και μπορεί να είναι υιός της απωλείας, αλλά και ο αγαπημενος  και ο μονογενής, και ο Υιός και Λόγος του Θεού. Τέλος,  η ηώς (και έως), η αυγή, η χαραυγή, η ανατολή - όμορφο πολύ κομμάτι της ημέρας - , υπάρχει στο σύνθετο Εωσφόρος, το άστρο της αυγής… Την ηώ, την αυγή της απαλλαγής από τον ιό (κορωνοϊό) ελπίζομε οι πιστοί δια του Υιού και Λόγου του Θεού. Φυσικά και εμείς κάνομε αυτό που μας αναλογεί.  

Συμπερασματικά, δύσκολη η κατάσταση, σοβαρή, απαιτεί σύνεση, υπευθυνότητα και υπομονή. Μετά την μπόρα, όταν μετρηθούν οι απώλειες, ίσως δυσκολευθούμε. Αν όμως ως άνθρωποι είμαστε καλύτεροι, όλα θα μπουν σε μια τάξη. Παλαιότερα, ακουγόταν από το ραδιόφωνο το τραγούδι που σκόρπιζε χαρά και ελπίδα τότε.: «Κάντε υπομονή /κι ο ουρανός θα γίνη πιο γαλανός/ κάντε υπομονή μια λεμονιά ανθίζει στη γειτονιά».