π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος: Αντιμετώπιση του διωγμού

ΠΑΤΗΡ ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΙΣ ΤΟΥ ΔΙΩΓΜΟΥ

Γράφει ο Αρχιμανδρίτης π. Ιωάννης Κωστώφ

Θυμηθήκαμε «ένδοξες» ημέρες του 1987, όταν η Εκκλησία είχε υποστή διωγμό —ασυγκρίτως ελαφρότερον, είναι αλήθεια— του σημερινού. Δόξα τω Θεώ τότε είχαμε αρχιστράτηγο της Εκκλησιαστικής στρατιάς τον αείμνηστο π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο, έστω κι αν υπέγραφε «ταπεινός υποδεκανεύς». Δόξα τω Θεώ, και πάλιν, μας άφησε παρακαταθήκη αντιμετωπίσεως τα τότε γραπτά του.

Σταχυολογούμε δύο καθοδηγητικές θεοφώτιστες υποδείξεις του:

Το πρώτο από το πόνημά του Άρθρα, Μελέται, Επιστολαί, τομ. Γ´: «Εν η περιπτώσει το Κράτος, επικαλούμενον νομικά η μάλλον “νομικιστικά” επιχειρήματα…, αρνηθή να καταβάλη τους μισθούς των Ιερέων, τι δέον γενέσθαι.

α´) Η Ιεραρχία δι᾽ ανακοινώσεώς της, κυριολεκτικώς δραματικής κατά το περιεχόμενον, θα καλή τον πιστόν Ελληνικόν λαόν να συμπαρασταθή οικονομικώς εις τους Ιερείς του. Ανάλογος έκκλησις θα απευθυνθή και εις τον Ελληνισμόν της Διασποράς. Θα καταρτίση δε η Ιεραρχία ειδικήν Επιτροπήν εκ συνταξιούχων ευσεβών Καθηγητών Πανεπιστημίου και συνταξιούχων ευσεβών Δικαστικών, εις την οποίαν θα στέλλωνται τα χρήματα προς βοήθειαν των Ιερέων.

β´) Εις τους αυλείους χώρους των Ναών των πολύ μεγάλων πόλεων θα εγκατασταθούν οι Ιερείς μετά των μελών των οικογενειών των, αποσυρόμενοι μόνον την μεσημβρίαν και την εσπέραν. Πλησίον των θα υπάρχη δίσκος επί τραπεζίου και παραπλεύρως μεγάλη επιγραφή: “Αδελφέ χριστιανέ, ρίψε τον οβολόν σου, διότι η Πολιτεία κατεδίκασεν εις τον δια πείνης θάνατον και εμάς και τα παιδιά μας”. Δεν θα υποχρεωθούν όλοι να το πράξουν. Αυτοί που θα θελήσουν, χάριν της Εκκλησίας, να το πράξουν, θα είνε υπεραρκετοί!

Φαντάζεσθε π.χ. τον π. Γεώργιον Κίκιζαν του αγίου Δημητρίου Αμπελοκήπων η τον π. Ιωάννην Χατζηθανάσην της αγίας Παρασκευής, περιστοιχιζομένους από τα οκτώ τέκνα των, να “επαιτούν” έξωθι των Ναών των τον οβολόν των διερχομένων; Αι σκηναί αύται, μεταδιδόμεναι, και μάλιστα φωτογραφικώς, όχι μόνον εις το εσωτερικόν υπό των Εφημερίδων, αλλά και εις το εξωτερικόν δια των διεθνών Πρακτορείων ειδήσεων, θα συγκλονίσουν όλον τον κόσμον…».

Το δεύτερο κείμενο από το πόνημά του Θέματα Κανονικά και Εκκλησιολογικά: «Κύριοι Βουλευταί• ανελογίσθητέ ποτε τι προσφέρει η Ορθόδοξος Ελληνική Εκκλησία εις το Έθνος; Δεν εννοούμεν τι προσέφερε κατά το παρελθόν, και μάλιστα κατά τους ζοφερούς χρόνους της Τουρκοκρατίας, αλλά τι προσφέρει σήμερον. Διετυμπανίσθη κατά κόρον αυτάς τας ημέρας ότι το Κράτος διαθέτει δεκατρία περίπου δισεκατομμύρια δια την Εκκλησίαν (μισθοδοσία Κλήρου και εκκλησιαστική εκπαίδευσις). Δεν θα υπομνήσωμεν ότι αν υπολογισθή η περιουσία της Εκκλησίας, την οποίαν από συστάσεως του Ελληνικού Κράτους ήρπασαν αι κατά καιρούς Κυβερνήσεις, τότε τα χρήματα αυτά δεν αποτελούν ούτε μικρόν μέρος των οφειλομένων τόκων. Δεν θα υπομνήσωμεν ούτε την εισφοράν 35% επί των ακαθαρίστων εισπράξεων των Ναών. Θα βροντοφωνήσωμεν όμως ότι τα χρήματα αυτά, τα οποία δίδει το Κράτος εις την Εκκλησίαν, επιστρέφουν πάλιν εις αυτό και μάλιστα με τόκον χίλια επί τοις εκατόν. Ας συνειδητοποιήση το Κράτος, ότι το πελώριον ηθοπλαστικόν έργον της Εκκλησίας είναι ο δίαυλος της επιστροφής των χρημάτων αυτών και μάλιστα πολλαπλασίως. Η Εκκλησία πολιτογραφεί βεβαίως ανθρώπους εις την Βασιλείαν των Ουρανών —και αυτό είναι το κύριον έργον της—, αλλ᾽ εν ταυτώ διαμορφώνει πολίτας χρηστούς και νομοταγείς. Επειδή υπάρχει και εργάζεται η Εκκλησία, υπάρχουν ολιγώτεροι κλέπται, ολιγώτεροι διαρρήκται, ολιγώτεροι ψευδομάρτυρες, ολιγώτεροι ναρκομανείς, ολιγώτεροι φοροφυγάδες, ολιγώτεροι γενικώς παραβάται του Ποινικού Νόμου. Αν δεν υπήρχεν η Εκκλησία, το Κράτος θα εχρειάζετο πολλαπλασίους Αστυνομικούς και Δικαστάς, περισσότερα Νοσοκομεία (δια τα ναρκωτικά, τα αφροδίσια νοσήματα κ.τ.τ.), περισσοτέρας Φυλακάς.

Τόσον οι Άμβωνες, όσον και τα Εξομολογητήρια, είναι αι πανίσχυροι πνευματικαί επάλξεις του αγώνος κατά του ηθικού κακού, που λυμαίνεται τας κοινωνίας. Επ᾽ αυτών των επάλξεων φρυκτωρεί ανυστάκτως η Εκκλησία και φυλάσσει πνευματικάς Θερμοπύλας. Οι Άμβωνες και τα Εξομολογητήρια είναι τα εργαστήρια κοσμογονικών δι᾽ εκάστην ύπαρξιν μεταβολών και αλλοιώσεων. Αναρίθμητα πλήθη ανθρώπων πείθονται και αποφασίζουν να μη καταθέσουν μηνύσεις, η να ανακαλέσουν τυχόν υποβληθείσας, να αποφεύγουν τας έριδας και τα μίση που ενίοτε οδηγούν και εις φόνους, να μη κάμουν έξωσιν εις τον πτωχόν ενοικιαστήν των, να μη καταφύγουν εις άμβλωσιν, να εκτινάξουν την απελπισίαν και να αποφύγουν την αυτοκτονίαν, να συμφιλιωθούν με τον σύντροφόν των και να μη φθάσουν εις διαζύγιον, να μη ανταποδίδουν κακόν αντί κακού, να βοηθούν τους πτωχούς και αναξιοπαθούντας, να αποκαταστήσουν την υλικήν η ηθικήν ζημίαν, τας οποίας προεξένησαν εις τον πλησίον των, να εργάζωνται ευσυνειδήτως και αποδοτικώς εις την υπηρεσίαν των, να απαλλαγούν από πάθη, όπως το ποτόν, το «χαρτί», και γενικώς τα «τυχηρά παιγνίδια», να είναι έντιμοι εις τας συναλλαγάς των και να μη εξαπατούν τους πελάτας των, και… και… και… Αυτό το ήρεμον και αθόρυβον και αφανές, αλλά τόσον εθνοφελές (δεν ομιλούμεν δια το «ψυχωφελές»), έργον, το καθημερινώς διεξαγόμενον «εν κόπω και μόχθω», εις πόσα δισεκατομμύρια δύναται να αποτιμηθή;

Και ακόμη: Εάν η Εκκλησία δεν ήσκει το τεράστιον κοινωνικόν έργον, το οποίον ασκεί, με πόρους τους οποίους εξευρίσκει η ιδία, τότε το βάρος αυτό θα έπιπτεν ολόκληρον εις τους ώμους του Κράτους. Ας καταγράψη λεπτομερώς το Κράτος τον αριθμόν των τροφίμων των Ιδρυμάτων της Εκκλησίας (Γηροκομείων, Οικοτροφείων, Ορφανοτροφείων, Ασύλων Ανιάτων κ.τ.λ.), τον αριθμόν των βοηθουμένων υπό των φιλοπτώχων ταμείων της, τον αριθμόν των συχναζόντων εις τα πνευματικά της Κέντρα, των νέων που φιλοξενούνται εις τας Κατασκηνώσεις της κ.τ.λ., κ.τ.λ., και ας υπολογίση ποίον είναι το ποσόν, το οποίον θα διέθετε το ίδιον αν ανελάμβανεν όλα αυτά τα έργα εις τους ώμους του. Ας μη διατυμπανίζωνται λοιπόν τα χρήματα που δίδονται εις την Εκκλησίαν, το υπ᾽ αριθμόν ένα στήριγμα του Έθνους. Τα χρήματα αυτά είναι η σπουδαιοτέρα και αποδοτικωτέρα «εθνική επένδυσις». Και το διατιθέμενον χρηματικόν ποσόν, όσον και αν διατυμπανίζεται ότι είναι μέγα, δεν είναι μεγαλύτερον από το ποσόν, το οποίον διατίθεται δια την μισθοδοσίαν των καθαριστριών των εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας μας. Δεν νομίζετε, Κύριοι Βουλευταί, ότι οι Ιερείς προσφέρουν εις τον Λαόν μας —και λέγομεν τούτο χωρίς να υποτιμώμεν ουδόλως ούτε τας εντίμους γυναίκας καθαριστρίας ούτε το έργον των—, έργον σπουδαιότερον από αυτάς;».
Ευχόμαστε οι πολέμιοι της Εκκλησίας να ανανήψουν και να μη πυροβολούν την Μητέρα των, την Εκκλησίαν.

orthodoxostypos