Κυριακή Ε΄Λουκά- Ο άσπλαχνος πλούσιος (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ E´ ΛΟΥΚΑ

Ο ΑΣΠΛΑΓΧΝΟΣ ΠΛΟΥΣΙΟΣ

1.Ἕνα θέμα πολυλέγεται ἀπό πολλούς καί μάλιστα λέγεται ἀπό πολύ παλαιά, ἀδελφοί χριστιανοί. Τό θέμα αὐτό εἶναι τό κατά πόσο εἶναι δίκαιος ὁ Θεός, ἀφοῦ ἄλλοι εὐτυχοῦν καί ἄλλοι ὑποφέρουν. Καί μάλιστα συμβαίνει νά ὑποφέρουν οἱ καλοί καί νά εὐτυχοῦν οἱ κακοί. Τό θέμα αὐτό λέγεται «θέμα θεοδικίας». Γι᾽ αὐτό τό θέμα μιλάει ἀπό παλαιά ἡ Ἁγία Γραφή, ἀφοῦ μάλιστα ἕνα ὁλόκληρο βιβλίο, τό βιβλίο τοῦ Ἰώβ, εἶναι ἀφιερωμένο σ᾽ αὐτό. Ἀλλά τό θέμα αὐτό τό λύνει καθαρά ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή, πού μᾶς λέει καί μᾶς τονίζει ὅτι ὑπάρχει καί ἄλλη ζωή πέρα ἀπό αὐτή τήν παροῦσα. Στήν παροῦσα ζωή, εἶπε κάποιος, τά πράγματα πού συμβαίνουν εἶναι σάν ἕνα περσικό χαλί στρωμένο ἀνάποδα. Ἀνάποδα τό περσικό χαλί δέν φαίνεται ὡραῖο, ἀλλά καί δημιουργεῖ καί ἀπορίες, πῶς καί γιατί αὐτή ἡ ραφή ἐδῶ, καί πῶς καί γιατί αὐτή ἡ ραφή ἐκεῖ; Ἀλλά στήν ἐμποσθία ὄψη τό περσικό χαλί εἶναι ὑπέροχο καί τότε μέ τήν ὡραιότητα τῶν σχημάτων του νοοῦμε γιατί στήν ἄλλη του ὄψη φαίνονταν περίεργες καί μπερδεμένες οἱ ραφές. Φαίνονταν ἔτσι,  γιά νά φανεῖ τό χαλί ὡραῖο στήν κυρία του, τήν ἐμπροσθία του ὄψη!

2. Τό σημερινό ἅγιο Εὐαγγέλιο, ἀδελφοί μου χριστιανοί, μᾶς μίλησε γιά ἕνα πλούσιο καί γιά ἕνα πτωχό καί ταλαίπωρο, Λάζαρο στό ὄνομα, πού ἦταν ριγμένος στήν μεγάλη ἐξώπορτα τοῦ πλουσίου. Δέν εἶναι ἁμαρτία ὁ πλοῦτος, ἀρκεῖ μόνο νά ἀποκτήθηκε μέ δίκαια μέσα καί ἀρκεῖ ὁ πλούσιος νά εἶναι εὐσπλαγχνικός στούς πάσχοντες καί στούς ἔχοντες ἀνάγκη ἀπό βοήθεια. Ὁ πλούσιος ὅμως τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου ἦταν ἄσπλαγχνος, πολύ ἄσπλαγχνος πρός τόν πτωχό Λάζαρο. Ἀλλά πέρασε αὐτή ἡ πρόσκαιρη ζωή καί τῶν δυό τους καί πέθαναν. Καί τό σημερινό Εὐαγγέλιο μᾶς λέγει καί μᾶς τονίζει παραστατικά ὅτι ὑπάρχει καί ἄλλη ζωή μετά τόν θάνατο. Καί στήν ἄλλη ζωή, ἀγαπητοί μου, ἀντεστράφησαν τά πράγματα. Ὁ πλούσιος ὀδυνᾶται σέ βάσανα· «ὑπάρχων ἐν βασάνοις», ἔλεγε τό Εὐαγγέλιο γι᾽ αὐτόν· καί ὁ ἴδιος λέγει, «ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογί ταύτῃ». Ἀλλά ὁ πτωχός ἀναπαύεται στόν «κόλπο τοῦ Ἀβραάμ». Τά βάσανα τά λέμε «κόλαση» καί τόν «κόλπο τοῦ Ἀβραάμ» τόν λέμε «παράδεισο». Γνωρίζουμε βέβαια ὅτι οἱ κατά κόσμο μεγάλοι καί οἱ πλούσιοι τά ἐμπαίζουν αὐτά πού σᾶς λέγω, ἀλλά ἐμεῖς θά ἀκούσουμε τί μᾶς λέγει ὁ Χριστός μας, τί μᾶς λέγει τό ἅγιο Εὐαγγέλιο. Καί ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή μᾶς εἶπε ὅτι ὑπάρχει ζωή μετά τόν θάνατο. Καί ὅτι σ᾽ αὐτή τήν ζωή οἱ ἄνθρωποι πού ἀγαποῦν τόν Θεό καί ἀγωνίζονται νά ζοῦν κατά τό θέλημά Του θά ἀπολαμβάνουν χαρά καί εὐτυχία, ἀλλά οἱ ἄλλοι, πού δέν πίστευαν στόν Θεό ἤ Τόν πίστευαν ψυχρά, χωρίς νά Τόν ἀγαποῦν, καί γι᾽ αὐτό ζοῦσαν στήν ἁμαρτία χωρίς μετάνοια, θά βασανίζονται σέ φωτιά. «Ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογί ταύτῃ», εἶπε ὁ ἄσπλαγχνος πλούσιος.

3. Θά ἤθελα τώρα, ἀδελφοί, νά σᾶς πῶ ποιά εἶναι αὐτή ἡ φωτιά, πού θά βασανίζει αἰώνια τόν ἀμετανόητο ἁμαρτωλό. Σᾶς ἀπαντῶ σύντομα καί σᾶς λέγω ὅτι αὐτή ἡ φωτιά εἶναι ἡ φωτιά τοῦ Θεοῦ!... Καί γιά νά μήν παραξενευθεῖτε ἤ σκανδαλιστεῖτε γι᾽ αὐτό πού σᾶς εἶπα, θέλω νά σᾶς τό ἐξηγήσω. Ἀκοῦστε: Πᾶρτε τό παράδειγμα τοῦ ἥλιου. Ἕνας πού ἔχει καλή ὅραση, ἔχει καλό μάτι, καί κοιτάζει τό φῶς τοῦ ἥλιου χαίρεται καί εὐφραίνεται. Ἕνας ὅμως πού ἔχει ἀρρωστημένη καί ἀδύναμη ὅραση, δέν μπορεῖ νά δεῖ τό φῶς τοῦ ἥλιου, γιατί ἐνοχλεῖται, ἐπειδή πειράζονται καί βασανίζονται τά μάτια του. Προσέξτε: Τό ἴδιο πράγμα, τό φῶς τοῦ ἥλιου, πού εὐχαριστεῖ τόν ἕνα, αὐτό τό ἴδιο πράγμα στενοχωρεῖ καί βασανίζει τόν ἄλλο. Καί σ᾽ αὐτό δέν φταίει βέβαια τό φῶς τοῦ ἡλίου, ἀλλά ἡ ὑγεία τοῦ ματιοῦ τοῦ καθενός. Λοιπόν, ἀκοῦστε: Στήν δεύτερη παρουσία τοῦ Χριστοῦ ὅλοι θά δοῦμε τόν Θεό, ὅλοι! Ὄχι μόνο οἱ ἅγιοι, ἀλλά καί οἱ ἀμετανόητοι ἁμαρτωλοί. Ὁ Χριστός, ὁ Θεός μας, μᾶς εἶπε, «Ἐγώ εἰμί τό Φῶς» (Ἰωάν. 8,12). Ὅσοι ἔχουν καθαρή ψυχή θά χαροῦν καί θά ἀλαλάξουν ἀπό χαρά βλέποντες αὐτό τό θεῖο Φῶς. Αὐτό εἶναι παράδεισος! Ὅσοι ὅμως ἔχουν ἀκάθαρτη ψυχή θά βασανίζονται ἀπό τήν θέα τοῦ θείου Αὐτοῦ Φωτός, δέν θά Τό ἀντέχουν. Αὐτό εἶναι κόλαση!... Στούς μέν, στούς δίκαιους, τό θεϊκό Φῶς θά τούς εἶναι Φῶς φωτιστικό καί ἀπολαυστικό· στούς ἀμετανόητους ὅμως ἁμαρτωλούς τό Ἴδιο αὐτό Φῶς θά τούς εἶναι καυστικό καί βασανιστικό. Αὐτό πού ἔλεγε ὁ ἄσπλαγχνος πλούσιος: «Ὀδυνῶμαι ἐν τῇ φλογί ταύτῃ»!...

4. Ὄχι, ἀδελφοί μου, ὄχι! Δέν εἶναι γιά ᾽μᾶς οἱ φωτιές καί οἱ καυστικές φλόγες. Γιά ᾽μᾶς, τά παιδιά τοῦ Θεοῦ, ἁρμόζει τό γλυκό καί λαμπρό καί ἀπολαυστικό Φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά πρέπει νά ἔχουμε καθαρή καρδιά γιά νά τό ἀπολαύσουμε. Τό μεγάλο ἁμάρτημα τοῦ πλουσίου τῆς σημερινῆς παραβολῆς ἦταν ἡ ἀσπλαγχνία. Τοῦ ἔλειπε ἡ ἀγάπη πρός τόν πάμπτωχο καί ταλαίπωρο Λάζαρο, πού τόν ἔβλεπε κάθε μέρα στήν πόρτα του, χωρίς νά συγκινεῖται οὔτε ἀπό τά κουρέλια του οὔτε ἀπό τήν πείνα του οὔτε ἀπό τίς πληγές του. Γι᾽ αὐτό καταδικάστηκε στό βασανιστικό πῦρ. Πραγματικά, ἡ ἔλλειψη ἀγάπης εἶναι τό χειρότερο. Λοιπόν, ἀδελφοί: Θά μᾶς σώσουν οἱ Λάζαροι! Αὐτοί οἱ σακάτηδες καί πάμπτωχοι ἄνθρωποι, πού τούς βλέπουμε στό δρόμο ζητιανεύοντες ἤ πού μᾶς κτυπᾶνε τήν πόρτα μας. Νά συγκινούμαστε ἀπό τόν πόνο τους καί νά ἀνταποκρινόμαστε, ὅσο μποροῦμε, στήν ἀνάγκη τους. Ἔτσι θά φανεῖ καί σέ ᾽μᾶς ὁ Παντελεήμων Κύριος εὐσπλαγχνικός καί ἐλεήμων γιά τίς παραβάσεις μας στόν Νόμο Του. Διαφορετικά, μᾶς παραμένει ἡ καταδίκη τοῦ πλουσίου τοῦ σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς, γιατί «ἡ κρίσις ἀνέλεος τῷ μή ποιήσαντι ἔλεος» (Ἰακ. 2,13).

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας