Στήν Ἀνάστασι ἐπιτάφιος;
Μόδα κατάντησε ὁ ἐπιτάφιος καὶ τὰ ἐπιτάφια ἐγκώμια στὴν ἑορτὴ τοῦ Δεκαπενταυγούστου, πού ὅμως εἶναι χαρούμενη καὶ ὄχι πένθιμη! Ἡ μόδα φανερώνει ἄγνοια ὀρθοδόξου θεολογίας. Ποτὲ στὴν
μακραίωνη παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἴχαμε ἐπιταφίους στὴν ἑορτὴ τῆς Παναγίας.
Στὸ
ἀπολυτίκιο τῆς γιορτῆς τῆς Κοιμήσεως
λέμε: «Μετέστης πρὸς τήν Ζωήν, Μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς Ζωῆς...». Εἴδατε ποτὲ
τὴ μέρα τοῦ Πάσχα νὰ προσκυνᾶμε ἐπιταφίους; Νὰ ψάλλουμε ἐγκώμια; Νὰ κάνουμε
περιφορὲς ἐπιταφίων; Ἡ Παναγία μετέστη. Εἶναι ἀναστημένη καὶ ζωντανὴ στὸν οὐρανὸ,
ψυχῇ τε καὶ σώματι. Δὲν τῆς ἁρμόζουν ἐπιτάφια ἐγκώμια.
•
Ὅταν ἐμφανίστηκαν μεμονωμένα περιστατικὰ ἐπιταφίου στὴν Κοίμησι, στὰ τέλη τοῦ
19ου αἰῶνος, ἡ τότε Ἱ. Σύνοδος ἔσπευσε μὲ ἐγκύκλιο νὰ ἀπαγορεύση τὸ
φαινόμενο.
•
Στὶς μέρες μας κάποια φυλλάδα σχετικὴ, παρουσιάστηκε ἀπό τά Ἱεροσόλυμα, καὶ σιγὰ-σιγὰ
ἐξαπλώθηκε ἡ μόδα τῶν ἀντορθοδόξων ἐπιταφίων!
Ὁ
λόγος; Τά «ἐφέ», τὸ ἐπιδεικτικὸ «φολκλόρ», ἡ τάσις γιὰ κάτι τό ἐντυπωσιακό,
πού ὅμως ἀποπροσανατολίζει τοὺς πιστοὺς ἀπό τό μυστήριο τῆς Θεοτόκου.
•
Μία ἐγκύκλιος τῆς Ἱ. Συνόδου, ἀνανεώνουσα τὴν παλαιά, θὰ ἀνέκοπτε τό ἀντορθόδοξο
(ἐπαναλαμβάνουμε) ἔθιμο τῶν ἐγκωμίων στὴ Ζωντανὴ
(καὶ ὄχι πεθαμένη) Παναγία.
Δείτε σχετικά και:
11 σχόλια:
Οι απόψεις στο ζήτημα αυτό του πασίγνωστου ιεροκήρυκα π. Δανιήλ Αεράκης δεν είναι σωστές.
Όταν ψάλλονται εγκώμια στον επιτάφιο της Παναγίας από ευλαβείς ιερείς με ευλάβεια, δεν υπάρχει καθόλου κακό, ούτε έχει σχέση με τα φοκλόρ. Ίσα-ίσα υπάρχει καλό και ευλογία της Παναγίας.
Η βάση που στηρίζει την άποψη του ο π. Δανιήλ δεν είναι καλή. Τί θα πει γιορτάζουμε την Μετάσταση της Παναγίας; Η μετάσταση της Παναγίας έγινε χωρίς να υπάρχει σωματικός θάνατος; Όχι. Προηγήθηκε ο θάνατος του αγίου σώματος της Παναγίας.
Για τον σωματικό θάνατο ψάλλονται τα εγκώμια και συνταιριάζουν πολύ καλά. Τα εγκώμια δεν ψάλλονται για την μετάσταση αλλά για την κοίμηση της Παναγίας.
Μετά από τα παραπάνω καταλαβαίνει κανείς ότι δεν υπάρχει αντίφαση, ούτε κάτι αταίριαστο στο να ψάλλονται τα εγκώμια της Παναγίας με ευλάβεια από ευλαβείς ιερείς.
Ευγένιος
Αδελφέ Ευγένιε, ο επιτάφιος και τα εγκώμια είναι μίμηση των αντιστοίχων της Μ. Παρασκευής (όρθρου Μ. Σαββάτου), ως γνωρίζεις. Τα δεύτερα ωστόσο είναι θρήνος που συνοδεύει το Πάθος του θεανθρώπου, τον Σταυρό του, τον θάνατο, τη θυσία του που εκουσίως υπέστη για τη σωτηρία μας. Θρήνος, διότι η αμαρτία μας έφτασε να "σταυρώσει τον Δεσπότη". Αντίθετα η Παναγία μας, ως άνθρωπος, εκοιμήθη όχι εκουσίως βέβαια, αλλά επειδή αυτή ήταν η φυσική τάξη και σίγουρα με κανένα σωτηριολογικό αντίκτυπο για την ανθρωπότητα. Η κοίμησή της, όπως σωστά εννοεί ο π. Δανιήλ είναι λόγος χαράς, διότι έτσι συνάντησε τον Υιό και Θεό της αφού ακολούθησε η μετάστασή της. Είναι χαρά αδελφέ, η κοίμηση της Παναγίας, όχι θρήνος.
Οικονομικώς παρόλα αυτά και μόνο στον τόπο που έλαβαν χώρα τα γεγονότα του 15αυγούστου, γίνονται τα εγκώμια, ήτοι στη Γεθσημανή. Μήπως είσαι από κείνα τα μέρη και δεν γνωρίζεις τα του Τυπικού της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, αλλά και των λοιπών Πατριαρχείων πλην του Ιεροσολύμων;
Το "αντορθόδοξο" του π. Δανιήλ δεν εννοεί τίποτε περισσότερο από το πνεύμα εκκοσμίκευσης -στην χειρότερη περίπτωση- ενώ μία ηπιότερη ερμηνεία του φαινομένου θέλει ευλαβείς ιερείς με άγνοια των λειτουργικών τους ατοπημάτων. Με τόσο μελάνι που έχει χυθεί όμως "χλωμιάζει" η δεύτερη εκδοχή δυστυχώς.
Φιλικά και αδελφικά,
Νικόλαος
Κάνεις λάθος Νικόλαε. Δεν υπάρχει πουθενά πνεύμα εκκοσμίκευσης όταν υπάρχουν ευλαβείς ιερείς.
Κάνεις λάθος και στο ότι καταλογίζεις άγνοια και λειτουργικά ατοπήματα στους ευλαβείς ιερείς που ψάλλουν τα εγκώμια. Μην είσαι τόσο απόλυτος για θέματα που δεν γνωρίζεις και παρεξηγείς.
Ο επιτάφιος και τα εγκώμια προς την Παναγία δεν παραβλάπτουν ούτε χαλάνε το σωστό πνεύμα που διέπει την εορτή της Κοίμησης της Παναγίας. Το αποδίδουν και αυτά σωστά και το ενισχύουν. Φυσικά μιλάμε όταν γίνονται από ευλαβείς ιερείς και όχι μοντέρνους του "αγαπο"λάγνου τύπου "κάνε ό,τι θέλεις και αγάπα και δεν πειράζει".
Μην λέμε, Νίκο, πράγματα που αδικούν ευλαβείς ιερείς και αφοσιωμένους στην λειτουργική τάξη της Εκκλησίας.
Νικόλαε ο σωματικός θάνατος είναι καλό ή κακό γεγονός; Είναι κακό γεγονός ως συνέπεια της αμαρτίας, της πτώσης των πρωτοπλάστων. Γι΄ αυτό είναι γεγονός πένθους, αυτός καθεαυτός, ο θάνατος.
Σωματικό θάνατο, λυπηρό γεγονός έχουμε και στην κοίμηση της Παναγίας και γι΄αυτό δεν υπάρχει κανένα κακό στο να ψάλλονται τα εγκώμια και ο επιτάφιος της Παναγίας. Υπάρχει στον θάνατο κάθε αγίου, μια χαρά αλλά και ένα μικρό πένθος.
Όλοι οι Απόστολοι συνάχθηκαν από τα πέρατα της οικουμένης για την κηδεία της Παναγίας και σίγουρα δεν είχαν μόνο χαρά αλλά και πένθος για τον αποχωρισμό και για τον σωματικό θάνατο της Παναγίας.
Δεν υπάρχει καθόλου κανένα κακό όταν με ευλάβεια ψάλλονται τα εγκώμια και ο επιτάφιος της Παναγίας. Κάνε τον κόπο να τα διαβάσεις με ευλάβεια για να δεις πόσο τέλεια αποδίδουν την εορτή της Κοίμησης και Μετάστασης της Παναγίας.
Δηλαδἠ λέτε ότι τα εγκώμια είναι σωστά όταν γίνονται από "ευλαβείς" ιερείς και λάθος για τους μή ευλαβείς!
Επίσης, ο αφοσιωμένος στην λειτουργική τάξη της Εκκλησίας ιερεύς που αναφέρετε, ακολουθεί το τυπικό της χωρίς διάθεση προσθηκών ή αφαιρέσεων. Το δε τυπικό απαγορεύει ΑΥΣΤΗΡΑ τα εγκώμια. Γιατί άραγε; Υπήρχαν τινές "ευλαβείς" από τότε ως φαίνεται... Σημειωτέον ούτε το Ιεροσολυμίτικο τυπικό προβλέπει εγκώμια. Μόνο εγκωμιαστικούς λόγους (αγ. Ι. Δαμασκηνού., Α. Κρήτης).
Τέτοια είναι η "ευλάβεια" όμως, που υπέρκειται τάξεως και τυπικού και μεταποιεί το ανύπαρκτο σε υπαρκτό, το λάθος σε σωστό, το αδόκιμο σε λατρεία! Να υποθέσω ότι και ο Νιπτήρ με κανάτες και λέντια είναι οκ αν γίνεται υπό ευλαβούς ιερέως. Τίς οίδε τι άλλο ευλαβές θα δούμε ακόμα. (βραδινές λειτουργίες... λέω εγώ τώρα)
Ένας ευλαβής ιερεύς που ενημερώνεται για το σφάλμα της τέλεσης των Εγκωμίων της Θεοτόκου και εξακολουθεί να τα τελεί, τί είναι; "Η Μ. Εκκλησία κατακρίνουσα παν ό, τι καινοφανές και κακόζηλον, έστω και γινόμενον προς τιμήν της Θεοτόκου, αποδοκιμάζει ταύτα επισήμως και απαγορεύει μάλιστα αυστηρώς" (ΤΜΕ, σ. 307). Ακόμα ευλαβής; Ή θα πάει να ρωτήσει τον Δεσπότη του αν έχει ευλογία; Η επιμονή και η μεθόδευση δεν είναι ιδιότητες του ευλαβούς. Κάπως έτσι έρχεται η αταξία στην Εκκλησία, όταν αμνηστεύεται από την "ευλάβεια".
Και πώς, ερωτώ, ο ιερεύς έχει επίγνωση της ευλαβείας του; Πώς το κάνει; Νιώθει ευλαβής; Τί λέει δηλαδή; "Είμαι ευλαβής, ας κάνω εγκώμια;"...
Όχι; τότε τί λέει; "Είμαι αμαρτωλός" μήπως; Ε τότε γιατί να προσθέσω κι άλλη αμαρτία στο κεφάλι μου προσπαθώντας να ξεχωρίσω;
Βλέπετε αγαπητέ, δεν είναι τα εγκώμια η αμαρτία, αλλά η διάθεση του τελούντος αυτά ιερέως: "Έλα μωρέ τώρα, σε όλους αρέσει... Ποιο τυπικό μου λές, αφού τόσοι το κάνουν. Έχουμε ευλογία άλλωστε"! Τελικά μέχρι εκεί φτάνει η ευλάβεια!
Συγγνώμη για τα πολλά, αλλά με ερέθισε η αοριστολογία του 9:06.
Η Εκκλησία έχει τυπικό. Και το τυπικό απαγορεύει ρητά να λέγονται Εγκώμια στην Παναγία. Και ρωτώ: Θεωρείται ευλάβεια όταν παραβιάζεται η τάξη της Εκκλησίας;
οι ευλαβείς ιερείς οφείλουν να δίνουν το παράδειγμα στην τήρηση της τάξεως, αποφεύγοντας κάθε νεωτερισμό. Εν προκειμένω, τα "εγκώμια" και ο "επιτάφιος" της Παναγίας, είναι αυθαίρετος νεωτερισμός των νεώτερων χρόνων.
Σε θέματα λειτουργικής τάξεως δεν χωρούν ούτε αυτοσχεδιασμοί ούτε προσωπικές απόψεις, και οι "ευλαβείς ιερείς" οφείλουν να εφαρμόζουν τις τυπικές διατάξεις (το Τυπικόν της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, που χρησιμοποιούμε, απαγορρεύει αυστηρα τα εν λόγω "εγκώμια").
Καλή Παναγιά!
Δημήτριος Ἀναστασιάδης
Για να μην λέμε ό,τι θέλουμε!! Τα εγκώμια της Παναγίας στην Γεθσημανή ψάλλονται την παραμονή της Κοιμήσεως το πρωί, δηλαδή στις 14 Αυγούστου το πρωί. Πουθενά δεν υπάρχει αυτό το καινοφανές έθιμο να στολίζεται επιτάφιος της Παναγίας, ούτε καν στην Γεθσημανή, όπου απλά ψάλλονται ΜΌΝΟ εγκώμια! Όσοι δεν έχετε ιδέα από τυπικό, καλύτερα να μην κάνετε ότι ξέρετε!! Ή ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια!!
Κανένος κακός νεωτερισμός δεν είναι, ούτε τα εγκώμια ούτε ο επιτάφιος της Παναγίας!
Ταιριάζει απόλυτα στο πνεύμα της εορτής της Κοιμήσεως της Παναγίας.
Ας αφήσουμε τους φαρισαϊσμούς και τυπικότητες που δεν έχουν σχέση με το πραγματικό πνεύμα της Εκκλησίας. Η ημιμάθεια είναι η στενοκέφαλη προσκόλληση σε τυπικά πράγματα που καθόλου δεν είναι απόλυτα.
Κανείς Πατέρας της Εκκλησίας δεν έχει πει το παραμικρό για τα εγκώμια ή τον επιτάφιο της Παναγίας, όταν γίνεται με ευλάβεια από ευλαβείς κληρικούς. Γι΄αυτό μην κάνουν μερικοί σχολιαστές τους ξερόλες!!!!
Εις το τυπικόν της Αγίας του Χριστού Ορθοδόξου Εκκλησίας ουκ υφίστανται "εγκώμια" δια την Κόιμησιν της Θεοτόκου. Το ότι εις την Γεθσημανήν κατά παράδοσιν τελείται ιδιαίτερος ακολουθία την παραμονήν της Κοιμήσεως ουδόλως αυτό συνεπάγεται ότι αυτή η ιδιαίτερος ακολουθία δύναται να λαμβάνη χώρα εις οιονδήποτε τόπον. Το ακολουθούμενον τυπικόν είναι το σταχυολόγημα πολλών ετών και εκφράζει την σύνολον εμπειρίαν της Εκκλησίας. Οι προσθέσεις και αι αφαιρέσεις οφείλουν όπως περιορίζονται εις το ελάχιστον ει δυνατόν να απαγορεύονται και αυστηρώς μόνον με την συνοδίαν συνοδικής αποφάσεως. Το ότι τινές μητροπολίται ή και προϊστάμενοι Ιερών Ναών αντιλαμβάνονται την θέσιν και τον χώρον της διοικήσεώς των ως "τσιφλίκι" των καταδεικνύει πόσο μακράν ευρίσκονται εκ της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αδελφοί, φεύγετε των οικουμενιστών, των φιλοοικουμενιστών, των κρυφοοικουμενιστών και των κολυμπαριστών ως τις φεύγη εκ του όφεως, γρηγορείτε και προσεύχεσθε...
Αλήθεια κύριε ανώνυμε που δεν έχεις το θάρρος να βάλεις το όνομά σου, γιατί το συναξάριο της Ιε Αυγούστου γράφει για "Μετάσταση της Θεοτόκου" και όχι Κοίμησή της; Γιατί η αμφίεση των ιερέων δεν είναι πένθιμη;; Δεν αφήνετε τις ψευτοευλάβειες λέω εγώ κάποιοι!! Αν θέλετε να δείξετε την ευλάβεια σας στο πρόσωπό Της, να απαιτήστε να διαβάζονται όλα τα γράμματα την ημέρα της μνήμης της και όχι ψευτοευλάβειες και εφέ για εντυπωσιασμό!!
Δημοσίευση σχολίου