Ναυπάκτου Ἱερόθεος: Κοίμησις τῆς Θεοτόκου - Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος

Κοίμησις τῆς Θεοτόκου - Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος

Ἡ τιμή καί ἡ δόξα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου φαίνονται διάχυτα μέσα στήν Ὀρθόδοξη Παράδοση, δηλαδή στήν δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά καί στήν ὑμνογραφία της. Πάντα ὑμνεῖται ἡ Παναγία ὡς ἡ Μητέρα τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.

Στό «Σύμβολο τῆς Πίστεως» ἀναγνωρίζεται ἡ προσφορά της στήν ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ὁμολογοῦμε: «Τόν δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν καί σαρκωθέντα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου καί ἐνανθρωπήσαντα». Δηλαδή, ὁ Χριστός σαρκώθηκε γιά τήν σωτηρία μας ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα καί τήν Παρθένο Μαρία. 

Ἐδῶ γίνεται λόγος γιά τήν παρθενία τῆς Παναγίας. Ἀλλά καί πρίν τήν Α΄ (πρώτη) Οἰκουμενική Σύνοδο, ὅπου καταρτίσθηκαν τά πρῶτα ἄρθρα τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως, ἡ Ἐκκλησία ἀποδίδει ἰδιαίτερο σεβασμό στήν Μητέρα τοῦ Χριστοῦ. Ἤδη ἀπό τόν 2ο αἰώνα μ.Χ. ὀνομάζεται «Παρθένος», «Παρθένος Μαρία», «Μήτηρ ζώντων», «Μήτηρ τῶν πιστῶν», «Παρθένος Μακαριστή», «Ἄσπιλος Ἐκκλησία», «Ἁγία Θεοτόκος», «Θεοτόκος Παρθένος Μαρία» κ.ἄ.

Ἰδιαιτέρως ἀπό τήν Γ΄ (τρίτη) Οἰκουμενική Σύνοδο, στήν ὁποία ἀναπτύχθηκε ἡ ὀρθόδοξη θεολογία γιά τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, καί μετά ἀπό τήν Σύνοδο αὐτή παρουσιάσθηκε ὅλο τό μεγαλεῖο τῆς Παναγίας μας, ἡ ὁποία ἔδωσε τήν σάρκα της στόν Θεό καί μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα συνέλαβε τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ καί εἶναι ἡ ἁγία Θεοτόκος καί ἡ ἀειπάρθενος Μαρία.

Ἔτσι ἀναπτύχθηκαν ἰδιαιτέρως οἱ Θεομητορικές ἑορτές ἀπό τήν σύλληψή της μέχρι τήν ἔνδοξη κοίμησή της καί τήν ἄνοδό της μαζί μέ τό σῶμα της στούς οὐρανούς. Πρόκειται γιά ἕνα θριαμβευτικό γεγονός, μιά ὑπόθεση χαρᾶς καί εὐφροσύνης ὁλοκλήρου τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Θεοτόκος Μαρία εἶναι ἡ «ἁγία ἁγίων μείζων», εἶναι «ἡ ὑψηλοτέρα τῶν οὐρανῶν», εἶναι «ἡ Θεός μετά Θεόν τά δευτερεῖα τῆς Τριάδος κατέχουσα».

Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος γράφει ὅτι ὁ Θεός γιά νά δημιουργήση τήν προμήτορα Εὔα ἔλαβε ἐμψυχωμένη πλευρά ἀπό τόν Ἀδάμ τήν ὁποία ἀνοικοδόμησε σέ γυναίκα, καί γι’ αὐτό δέν ἐμφύσησε πνοή ζωῆς σέ αὐτήν, ὅπως τό ἔκανε στόν Ἀδάμ. Μέ τόν ἴδιο τρόπο ἔλαβε ἀπό τήν ἁγία Θεοτόκο καί ἀειπάρθενο Μαρία «ἐμψυχωμένην σάρκα» καί ὁ πλαστουργός καί κτίστης Θεός ἕνωσε αὐτήν μέ τήν δική Του ἀκατάληπτη καί ἀπρόσιτη οὐσία καί τήν οἰκοδόμησε στόν ἑαυτό Του Ναόν ἅγιον. Ἔτσι, ὁ ποιητής τοῦ Ἀδάμ ἔγινε ἄνθρωπος ἀναλλοιώτως καί ἀτρέπτως. Καί ὅπως ὁ Ἀδάμ δημιουργήθηκε ἀπό τήν γῆ χωρίς ἀνθρώπινο σπέρμα, ἔτσι καί ὁ Χριστός προσέλαβε σῶμα ἀπό τήν θυγατέρα αὐτοῦ, τήν Μαρία τήν ἀειπάρθενο καί Θεοτόκο καί τήν ἀνέλαβε «ἄνευ σπορᾶς».

Σέ ἄλλη ὁμιλία του ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος γράφει ὅτι ὁ Θεός Λόγος ἔλαβε σάρκα ἀπό τήν ἁγνή Θεοτόκο, καί ἔδωκε ἀντί αὐτῆς ὄχι σάρκα «ἀλλά πνεῦμα οὐσιωδῶς ἅγιον». Καί ὅπως ἀπό τήν πλευρά τοῦ Ἀδάμ ἔγινε ἡ γυναίκα καί ὅλοι οἱ θνητοί ἄνθρωποι ἀπό αὐτήν, ἔτσι καί «ὁ ἀνήρ Χριστός ὁ Θεός» ἔγινε ἀπό τήν γυναίκα αὐτήν, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, καί ἀπό Αὐτήν γίνονται ὅλοι ἀθάνατοι.

Δέν ὑπάρχει ἅγιος καί Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας πού δέν τιμᾶ τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί δέν ἐπαινεῖ τήν συνδρομή της στήν ἱστορία τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

Αὐτή ἡ δόξα τῆς Θεοτόκου φαίνεται καί στήν Κοίμησή της, πού εἶναι καί λέγεται ἔνδοξη. Ἑορτάζουμε σήμερα τόν θάνατο τῆς Παναγίας καί τόν ὀνομάζουμε Κοίμηση, καί μάλιστα ἔνδοξη Κοίμηση. Συνδέουμε τήν Κοίμηση τῆς Θεοτόκου μέ τήν μετάστασή της πρός τούς οὐρανούς, καί τήν αἰώνια παρουσία της στήν Ἐκκλησία καί τήν ἀνθρωπότητα.

Καί αὐτό, ἐκτός ἀπό ἄλλα, δείχνει ὅτι ὁ Χριστός μέ τήν νίκη Του πάνω στόν θάνατο, ἔγινε Αὐτός τό φάρμακο τῆς ἀθανασίας γιά ὅλους ὅσοι συνδέονται μαζί Του. Αὐτό πού ἔγινε μέ τήν Παναγία, κατ' ἀναλογία, μπορεῖ νά γίνη καί μέ μᾶς, ὅταν συνδεόμαστε μέ τόν Χριστό καί λαμβάνουμε τό Σῶμα καί τό Αἷμα Του ὡς «φάρμακο ἀθανασίας».

Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ἡ Παναγία συνέλαβε τόν Χριστό δείχνει, ἀναλογικά, καί τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο συλλαμβάνουμε καί ἐμεῖς πνευματικά τόν Χριστό στήν καρδιά μας. Καί ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο δοξάσθηκε ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, καί κατά τήν Κοίμησή της, δείχνει ἀναλογικά τόν τρόπο πού θά δοξασθοῦν ὅσοι συνδέονται μέ τόν Θεάνθρωπο Χριστό.

Ὅλα αὐτά δέν εἶναι θεωρητικές ἀλήθειες, ἀλλά ζωντανές πραγματικότητες. Ἑορτάζοντας τήν Κοίμηση τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τήν ἄνοδό της στούς οὐρανούς, λαμβάνουμε καί ἐμεῖς θάρρος, δύναμη, ἐλπίδα, πίστη ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἀληθινή ζωή καί ὅσοι συνδέονται μαζί Του δέν φοβοῦνται τίς ἀρρώστιες καί τόν θάνατο.

Εὔχομαι σέ ὅλους σας χρόνια πολλά καί ἡ Παναγία νά εἶναι βοηθός καί προστάτης στήν ζωή μας.

Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

“Εκκλησιαστική Παρέμβαση”