Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Η Ορθόδοξη Εκκλησία το 2018 (Μέρος Α΄)

Η Ορθόδοξη Εκκλησία το 2018

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

                                                            ΜΕΡΟΣ Α΄

            Η Ορθόδοξη Εκκλησία, στο επίπεδο της ηγεσίας της, αντιμετωπίζει πολλά και σοβαρά προβλήματα. Σε συνέχειες θα καταγραφεί η κατάσταση τον Ιούλιο του  2018 γι’ Αυτήν.

Το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως  βρίσκεται υπό το καθεστώς Ερντογάν και σε δυσχερέστατες συνθήκες. Γίνονται εκ μέρους του φιλότιμες προσπάθειες να επιβιώσει, να διατηρεί ζωντανές τις μνήμες και να βελτιώσει την παρουσία του στη χώρα. Όμως όλες οι κινήσεις του είναι υπό τον αυστηρό έλεγχο του τουρκικού κράτους. Όσα αυτό επιτρέπει έχουν σκοπιμότητα. Αφού έχει εξοντώσει τον ελληνικό  πληθυσμό η Τουρκία έχει την άνεση να εμφανίζεται ως «δημοκρατική» χώρα...Επιτρέπει ιστορικοί Ορθόδοξοι ναοί να λειτουργούνται μια φορά το χρόνο, αφού δεν υπάρχει εκεί ποίμνιο και δίδονται από Έλληνες χρήματα στην γείτονα, για τις επισκευές τους και για τις σ’ αυτούς επισκέψεις τους... Βεβαίως όταν το τουρκικό κράτος βλέπει πως η άδεια τελέσεως της Θείας Λειτουργίας, έστω μια φορά το χρόνο, προκαλεί κύμα προσκυνήματος, που ανανεώνει ιστορία πολλών αιώνων, τότε αίρει την άδεια για αορίστου χρόνου επισκευές...Όπως στην Ποντιακής Γης Παναγία Σουμελά.

Στο εσωτερικό της χώρας η παρουσία ρώσων μεταναστών αυξάνεται συνεχώς, όπως επίσης η εξ Αντιοχείας και Συρίας έλευση στην Κωνσταντινούπολη Ορθοδόξων Χριστιανών. Η αύξηση των Ορθοδόξων ενισχύει τον αριθμό του ποιμνίου του Πατριαρχείου αλλά προκαλεί  ανησυχία για το μέλλον, όταν ήδη οι κατοικούντες στην Τουρκία Έλληνες αποτελούν μικρή μειοψηφία έναντι των άλλων Ορθοδόξων.

Στο εξωτερικό της Τουρκίας το Φανάρι εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό εκκλησιαστικό παράγοντα, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρά  προβλήματα στη σχέση του  με το Πατριαρχείο της Αντιοχείας, με τις περισσότερες σλαβικές Εκκλησίες και με την Εκκλησία της Ελλάδος. Αντίθετα θεωρούνται καλές οι σχέσεις του με τους Έλληνες Πατριάρχες Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων και με τους επίσης Έλληνες Αρχιεπισκόπους Κύπρου και Αλβανίας.

Με το Πατριαρχείο της Ρουμανίας είναι μια ιδιάζουσα κατάσταση. Αυτό βρίσκεται σε οξεία αντίθεση με το Πατριαρχείο της Μόσχας λόγω της Βεσσαραβίας (Μολδαυίας). Στις 24 Μαΐου 2018 η Σύνοδος του Πατριαρχείου Ρουμανίας εξέλεξε νέον εκεί Μητροπολίτη, ενώ υπάρχει και ο υπό τον Μόσχας Μητροπολίτης... Ως προς το Φανάρι διατηρεί μιαν ουδέτερη προς θετική αλλά και κριτική στάση. Παράδειγμα είναι η Σύνοδος στην Κρήτη. Σε αυτήν συμμετέσχε ενεργά ο Πατριάρχης Ρουμανίας Δανιήλ. Η ανακοίνωση της Συνόδου του Πατριαρχείου Ρουμανίας, της 29ης Οκτωβρίου 2016, αναφέρει πολλά θετικά σημεία των αποφάσεων της Συνόδου, αλλά σημειώνει ότι «η αξιολόγηση των αποφάσεων της Συνόδου στην Κρήτη θα κριθεί από προσεχή Σύνοδο». Και προσθέτει: «Τα κείμενα μπορούν να επεξηγηθούν, τροποποιηθούν ή βελτιωθούν από μια προσεχή Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία δεν θα πραγματοποιηθεί αν δεν υπάρξει πανορθόδοξη ομοφωνία».  

Με την Εκκλησία της Ελλάδος το Φανάρι είναι σε «εμπόλεμη κατάσταση». Το ότι υπάρχει εκ μέρους των δύο Προκαθημένων προσφυγή στην κοσμική δικαιοσύνη της Ελλάδος τα λέγει όλα...Προκλητική ήταν η πρωτοβουλία του κ. Βαρθολομαίου να διοργανώσει φέτος στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών και γενικότερα στην Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος συνέδριο για το περιβάλλον, κατά παράβαση θεμελιωδών Εκκλησιαστικών Κανόνων, που προβλέπουν αυστηρές ποινές σε εισπήδηση Επισκόπου στη δικαιοδοσία άλλου Επισκόπου. Προκλητικές ήσαν και οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες για το Συνέδριο. Υποτίθεται ότι ήταν για τον Σαρωνικό και την σωτηρία του, αλλά για όλα τα υπόλοιπα μίλησαν οι περισσότεροι εισηγητές πλην του  Σαρωνικού... «Σύνεδροι» ήσαν ακόμη  και υπάλληλοι του Πατριαρχείου, όπως ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου και ο φωτογράφος του... Οι σύνεδροι πέρασαν ένα δωρεάν ευχάριστο τριήμερο σε πολυτελή ξενοδοχεία και σε κρουαζιέρα...Όποιοι και αν έδωσαν τα χρήματα, είτε αμερικανοί επιχειρηματίες, είτε η Μονή Βατοπαιδίου, είτε κάποιος άλλος, είναι πρόκληση πρώτον η ίδια η δαπάνη, δεύτερον ότι η διοργάνωσή του έδειξε πρόθεση να μειωθεί η Εκκλησία της Ελλάδος και ο Προκαθήμενός της και τρίτον ότι δόθηκαν όλα αυτά τα χρήματα «στον βρόντο»: Το συμπόσιο δεν είχε οποιοδήποτε πρακτικό αποτέλεσμα και δεν ασχολήθηκε κανείς με αυτό...Όπως και με όλα τα προηγούμενα...

Το πρόσφατο συνέδριο στην Αθήνα και στα νησιά του Αργοσαρωνικού φέρνει στη μνήμη τα τεραστίων δαπανών «οικολογικά» εν πλω και σε πολυτελή κρουαζιερόπλοια συμπόσια: Το 1995 στο Αιγαίο, το 1997 στη Μαύρη θάλασσα, το 1999 στον Δούναβη, στην Αδριατική το 2002, το 2003 στην Βαλτική, το 2006 στον Αμαζόνιο (!!!) και το 2007 στον Αρκτικό ωκεανό... Για τη οικονομική διαχείριση όλων αυτών των συνεδρίων έχει ξεκινήσει δικαστική διαδικασία, η οποία βρίσκεται κάπου ξεχασμένη...

Ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος εξακολουθεί το 2018 να δηλώνει την παρουσία του στις Μητροπόλεις των «Νέων Χωρών» και με τα διάφορα οφίκια, τις φιλοξενίες που προσφέρει  και τις τιμές που αποδίδει να διατηρεί καλές σχέσεις με πολιτικούς, δικαστικούς και επιχειρηματικούς κύκλους της Ελλάδος. Είναι λ.χ. γνωστή η καλή σχέση που διατηρεί με τον πρώην υπουργό κ. Νίκο Φίλη, αντίθετα με τη σχέση που έχει ο τελευταίος με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο.  

Με τις Σλαβικές Ορθόδοξες Εκκλησίες και με το εμπερίστατο Πατριαρχείο της Γεωργίας οι σχέσεις του Φαναρίου είναι «επί ξυρού ακμής». Ουδείς μπορεί να προβλέψει την εξέλιξή τους σε περίπτωση μονομερών εκ μέρους του Φαναρίου ενεργειών στην Ουκρανία και στα Σκόπια. Ήδη το Πατριαρχείο της Βουλγαρίας διέπραξε αρνητικές για το Φανάρι ενέργειες τόσο στα Σκόπια, όσο και μέσα στην έδρα του, την Κωνσταντινούπολη, με την συμπαράσταση μάλιστα των κυβερνήσεων Βουλγαρίας και Τουρκίας. Η καλή συνεργασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου με τις ΗΠΑ και γενικότερα με τη Δύση, σε κρατικό και θρησκευτικό επίπεδο (Βατικανό – Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών) ουδέν κέρδος του έχει αποφέρει σε ζωτικά του ζητήματα, όπως είναι το άνοιγμα της Σχολής της Χάλκης. Όμως επιμένει στη σχέση αυτή, γιατί, δια της λογικής, θεωρεί ότι αποτελεί αντίβαρο στην κοσμική ισχύ του Πατριαρχείου της Μόσχας.

Για το Μακεδονικό ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος διατηρεί μιαν ισορροπία μεταξύ Ελλάδος και Σκοπίων. Στον Τύπο δημοσιεύθηκε η ακόλουθη δήλωσή του, στις 2 Φεβρουαρίου 2018: «Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως Μητέρα Εκκλησία όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών της Βαλκανικής, εξ αφορμής των συζητήσεων για το θέμα του ονόματος της FYROM κάνει έκκληση προς όλους τους ενδιαφερομένους για νηφαλιότητα και αυτοσυγκράτηση, ώστε να αντιμετωπισθή το κρίσιμο και λεπτό αυτό θέμα ειρηνικά και με σύνεση». Πλήρης εξίσωση δηλαδή του αδικοπραγούντος με το θύμα.

Στο πνεύμα του και με τη συνεργασία των κυβερνήσεων Ελλάδος, Σκοπίων και της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος επιδιώκει να πάρει εύσημα, όπως ο κ. Τσίπρας, από τους πολιτικούς ηγέτες της Δύσης, αναγνωρίζοντας μονομερώς το Αυτοκέφαλο της γειτονικής Εκκλησίας και δίνοντας σε αυτήν όνομα ανάλογο εκείνου που συμφωνήθηκε στην Πρέσπα...

Πρόβλημα για το Φανάρι είναι και η οικονομική διαχείριση της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική. Και κατά το 2018 έχομε δραματικές εξελίξεις, που ακόμη δεν έχει φανεί η κατάληξή τους. Η κάτω από τη ζώνη πολεμική σε βάρος του σεβάσμιου, έντιμου και  με πλούσιο εκκλησιαστικό και εθνικό έργο  Αρχιεπισκόπου Αμερικής  κ. Δημητρίου  καθώς και τα προβλήματα που προέκυψαν στη διαχείριση των οικονομικών της Αρχιεπισκοπής, έχουν προκαλέσει πολύ βαρύ κλίμα. Αυτό φάνηκε κατά την 44η Κληρικο – Λαϊκή Συνέλευση, που πραγματοποιήθηκε 1-5 Ιουλίου 2018 στη Βοστώνη. Κατ’ αυτήν και μεταξύ των άλλων σχολιάστηκε το έλλειμμα εκ 410.190 $, που άφησε στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής η διοργάνωση της Συνόδου στην Κρήτη!...Συνολικά η Σύνοδος στοίχισε στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής 987.605 $!...

Στη διοίκηση του Πατριαρχείου πάντα ισχύει η παπική αντίληψη του παντοδύναμου Πατριάρχου. Όλες οι ειλημμένες αποφάσεις του περνάνε πάντα ομοφώνως από την Σύνοδο. Ουδεμία αμφισβήτηση χωρεί, ουδείς σχολιασμός. Η τυχόν διατύπωση διαφορετικής άποψης πατάσσεται δια ροπάλου. Υπάρχει ο Πατριάρχης και οι περί αυτόν, κληρικοί και λαϊκοί....Και βεβαίως οι σύμβουλοι και οι μυστικοσύμβουλοι... Συνεχίζονται και οι αυθαίρετες καρατομήσεις Ιεραρχών. Πρόσφατη αυτή του Μητροπολίτου Ελβετίας κ. Ιερεμίου, που έχει βοηθήσει σημαντικά τους σκοπούς του Πατριαρχείου και προσωπικά του Πατριάρχου όσο ήταν στη Μητρόπολη Ελβετίας και παλαιότερα, που ήταν Μητροπολίτης Γαλλίας. Τα επικοινωνιακά τεχνάσματα, ότι ονομάστηκε Μητροπολίτης Αγκύρας για πρώτη φορά δεν αίρει την ταπεινωτική ενέργεια σε βάρος του κ. Ιερεμίου. Πρόκειται για Μητρόπολη χωρίς έναν Έλληνα Ορθόδοξο, πλην του προσωπικού της Ελληνικής Πρεσβείας....Μπορεί κανείς να αναμνησθεί ανάλογη συμπεριφορά στους Αρχιεπισκόπους Αμερικής Ιάκωβο και Σπυρίδωνα και Θυατείρων Μεθόδιο.

  Η πρώτη σοβαρή ρήξη του Φαναρίου ήταν με τις τέσσερις Ορθόδοξες Εκκλησίες ( Αντιοχείας, Ρωσίας, Γεωργίας, Βουλγαρίας), λόγω της Συνόδου στην Κρήτη. Τώρα, με το Ουκρανικό και το Μακεδονικό,  είναι ορατός ο κίνδυνος  για δεύτερη πολύ σοβαρότερη ρήξη, με περισσότερες Εκκλησίες και με άμεσο κίνδυνο μόνιμου διχασμού με αυτές... Τα  προβλήματα αυτά δεν φαίνεται να επιλύονται ούτε με την αποχώρησή του κ. Βαρθολομαίου από τον θρόνο. Ως διάδοχός του προαλείφεται ο Πριγκηποννήσων Δημήτριος, ο οποίος μπορεί να είναι ανάστημα του αείμνηστου μετριοπαθούς και σώφρονος Πατριάρχου Δημητρίου, αλλά επί χρόνια ήταν και είναι στενός συνεργάτης του σημερινού Πατριάρχου και συνέγραψε μελέτη για τις Μητροπόλεις των «Νέων Χωρών», με την οποία επιχείρησε να δικαιολογήσει όσα σήμερα το Φανάρι βρίσκει μπροστά του, στην Ουκρανία.-  

Δείτε και: -Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Η Ορθοδοξία το 2018 (Μέρος Β΄)