Εισήγηση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου ενώπιον της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος (έκτακτη Ιεραρχία, 8 - 9 Μαρτίου 2017)

8/3/2017
Σεβασμιώτατοι εν Χριστώ αδελφοί,

Με ευχαρίστηση ανταποκριθήκαμε και πάλι στην πρόσκληση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για έκτακτη σύναξη των μελών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας μας σε μια εποχή που οι συνθήκες της ζωής στην χώρα μας είναι δύσκολες και καταβάλλονται πολλαχόθεν προσπάθειες για την υπέρβαση δυσεπίλυτων προβλημάτων. Σε αυτόν τον αγώνα συμμετέχει και η Εκκλησία μας προσφέροντας κατά δύναμη κάθε ιερή διακονία στο λαό της για να μην λυγίσει.

Παράλληλα όμως εργάζεται και για την αντιμετώπιση δικών της εσωτερικών, διοικητικών, οργανωτικών και ποιμαντικών προβλημάτων, που δημιουργούν οι υπάρχουσες αντιξοότητες και είναι ανάγκη να ρυθμισθούν και αυτά με σκοπό την καλύτερη συμπαράσταση στα πνευματικά της παιδιά, στον λαό μας.

Τον περασμένο Οκτώβριο, στην τακτική σύναξη της Ιεραρχίας σε μια εισήγηση με θέμα «ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΧΘΕΣ, ΣΗΜΕΡΑ, ΑΥΡΙΟ» ετέθησαν βασικοί στόχοι προς επίτευξη μεταξύ των οποίων και η «ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ».

Από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα έγινε πολύς αγώνας στο κεφάλαιο αυτό. Αγωνίσθηκαν πολλοί λαϊκοί και κληρικοί. Πρόκειται για το έργο που έγινε σε ένα κομμάτι της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως. Δηλαδή στα λεγόμενα Εκκλησιαστικά Λύκεια σε μια καινούργια μορφή τους και στα Κέντρα Ιερατικῆς Μαθητείας (Κ.Ι.Μ.), έναν καινούριο θεσμό. Την εισήγηση επ’ αυτών θα κάνει ο αγαπητός αδελφός, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ.

Β΄. Πολλή σύγχυση δημιούργησε στον χώρο της Παιδείας το θέμα της διδασκαλίας στα σχολεία του μαθήματος των Θρησκευτικών. 

Κομβικό σημείο στην επίλυση του προβλήματος έδωσε και δίνει η συνάντηση παραγόντων που προκάλεσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, ο κ. Αλέξης Τσίπρας στο Μέγαρο Μαξίμου στις 5 Οκτωβρίου 2016. 

Από πλευράς Πολιτείας συμμετέσχον εκτός του κ. Πρωθυπουργού, ο Κυβερνητικός εταίρος και Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Πάνος Καμμένος, ο τότε Υπουργός Παιδείας κ. Νικόλαος Φίλης και η κ. Όλγα Γεροβασίλη, κυβερνητικὸς εκπρόσωπος, και από πλευράς Εκκλησίας τρείς Μητροπολίτες ήτοι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, ο Αρχιγραμματεύς της Ιεράς Συνόδου Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Μεθώνης κ. Κλήμης, ο νομικὸς σύμβουλος της ΔΙΣ κ. Θεόδωρος Παπαγεωργίου και η μετριότης μου.

Αντιγράφω από τα πρακτικά:

«Στη συνάντηση αυτή ο Μακαριώτατος ενημέρωσε τους συνομιλητές για όσα διημείφθησαν στις συνεδρίες της Ιεραρχίας ως προς την διδασκαλία των Θρησκευτικών τονίζοντας ιδιαιτέρως το γεγονός, ότι ο Πρωθυπουργός έχει δώσει το θάρρος της συνεργασίας στον Μακαριώτατο, λέγοντας ότι σε συνεργασία μας θα γίνει ό,τι καλό είναι να γίνει για τον λαό μας και τις καλές σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας». Μετά πολλή συζήτηση ο κ. Πρωθυπουργός έκανε την πρότασή του, που έχει ως εξής:
«Ο διάλογος αρχίζει εκ του μηδενός, από μηδενική βάση μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας με θέμα τον εμπλουτισμό του βιβλίου και από πλευράς Πολιτείας και από πλευράς Εκκλησίας, αυτά τα αποτελέσματα θα αξιολογηθούν στο τέλος του διαλόγου, έως το τέλος του παρόντος χρόνου, θα ληφθούν υπ’ όψη οι θέσεις της Εκκλησίας και θα βγεί το καινούριο βιβλίο. Ως τότε θα δοθεί η εντολή να χρησιμοποιείται το υπάρχον βιβλίο για να βοηθηθούν οι Καθηγητές».

Όταν τελείωσε η συνάντηση πήρε ο Μακαριώτατος τον Πρωθυπουργό κατά μέρος και του είπε: «Κύριε Πρόεδρε, το αδύνατο σημείο μας είναι μήπως φεύγοντας αύριο δούμε να γίνεται το αντίθετο». Ο Πρωθυπουργὸς απάντησε: «Ή έχουμε λόγο και τον τηρούμε ή δεν αξίζει η συζήτηση που κάνουμε!».

Όταν ρωτήθηκε ο κ. Φίλης πώς βλέπει τα πράγματα και ποιά είναι η θέση του, η απάντησή του ήταν «Τι με ρωτάτε; Εγώ είμαι υπουργός, εργάζομαι κάτω από τον Πρωθυπουργό, η εντολή, η άποψη και η θέληση του Πρωθυπουργού είναι για μένα γραμμή και υποχρέωση».

Εξ αιτίας των διαφορετικών δημοσίων δηλώσεων του Υπουργού κ. Φίλη, μετά την λήξη της συναντήσεως, το βράδυ της Τετάρτης 5.10.2016, ο Μακαριώτατος ανέφερε στο σεπτό σώμα της Ιεραρχίας ότι, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε νωρίς το πρωί της Πέμπτης 6.10.2016 το Γραφείο Τύπου της Ι. Συνόδου με την Κυβερνητική Εκπρόσωπο κ. Ὀλγα Γεροβασίλη, εδόθη η διαβεβαίωση ότι για το μάθημα των Θρησκευτικών ισχύουν τα όσα ειπώθηκαν στη χθεσινή συνάντηση με τον Πρωθυπουργό και γι’ αυτό κάθε άλλη ενέργεια είναι προσωπικές ερμηνείες του καθενός.

Συγκροτήθηκαν, ως συνεφωνήθη, οι δύο επιτροπές και άρχισαν τις εργασίες των. Πρόεδρος της Επιτροπής από πλευράς Εκκλησίας ήταν και είναι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ. Εφραίμ. Σήμερα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ύδρας με την εισήγησή του θα μας ενημερώσει λεπτομερώς και θα πάρει οδηγίες από το σώμα της Ιεραρχίας για την πορεία του διαλόγου που θα αρχίσει τις επόμενες ημέρες. Από αυτή τη θέση θα ήθελα να ευχαριστήσω όσους εργάστηκαν τόσον από πλευράς Εκκλησίας όσον και από πλευράς Πολιτείας για το σπουδαίο αυτό θέμα, της διδασκαλίας δηλαδή των Ελληνοπαίδων του μαθήματος των Θρησκευτικών. Θα ήταν όμως παράλειψις αν δεν απηύθυνα και ένα ευχαριστώ προς τον Υπουργόν Παιδείας, Ερεύνης και Θρησκευμάτων κ. Κωνσταντίνον Γαβρόγλου, ο οποίος με την σύνεση, την φρόνηση και το πνεύμα συναινέσεως που τον διακρίνει, συνετέλεσε τα μέγιστα στην πρόοδο της απαραίτητης αυτής συνεργασίας.

Το τρίτο θέμα θα είναι η εισήγησις του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, ο οποίος θα μας ενημερώσει για το θέμα της πορείας του Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών. Μια σωστή πρακτική για την ενημέρωση όλων μας. 

Άφησα τελευταία, αλλά θα προηγηθή όλων, η απόδοσις της τιμής και του σεβασμού όλων μας προς το πρόσωπον του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καρυστίας και Σκύρου κ. Σεραφείμ. 

Η συμπλήρωσις, χάριτι Θεού, πεντηκονταετούς Αρχιερατικής Διακονίας αποτελεί σημαντικό ορόσημο στην Εκκλησιαστική πορεία ενός Κληρικού. Για το λόγο αυτό τιμούμε σήμερον, συμφώνως και προς την ημερησίαν διάταξιν, τον αρχαιότερον εν μέσω ημών, Σεβασμιώτατον εν Χριστώ αδελφόν Μητροπολίτην Καρυστίας και Σκύρου κ. Σεραφείμ, Αντιπρόεδρον της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο οποίος αποτελεί δι’ ημάς άπαντας παρουσίαν αιδέσιμον και διακεκριμένην, όχι μόνον δια τα πρεσβεία της ηλικίας αλλά και δι’ εκείνα της Αρχιερωσύνης.

Στο πρόσωπό σας, Σεβασμιώτατε άγιε Αδελφέ, αναγνωρίζουμε τον συνετό ποιμένα και αδελφό, ο οποίος, διανύων ήμισυ σχεδόν αιώνος εν τη Αρχιερωσύνη, ανέπτυξε και αναπτύσσει ευρύτατο έργο, το οποίον αποτελεί μαρτυρία μακράς και σπουδαίας Εκκλησιαστικής διαδρομής. Η Ιερά Σύνοδος σεμνύνεται για την παρουσία και τη συνεισφορά σας στις υπηρεσίες και τις συνεδριάσεις Της, όπως και για την ποιμαντικὴ προσφορά σας στον τόπο όπου εκλήθητε να διακονήσητε. Ευχόμεθα εκ βαθέων άπαντες, Σεβασμιώτατε, ο Θεὸς να ευλογεί και να στηρίζει υμάς και να σας χαρίζει στην Εκκλησία Του για πλείστους ακόμη ευλογημένους χρόνους.

Ως ελάχιστον αντίδωρον, και εις ένδειξιν αναγνωρίσεως και τιμής, η περί ημάς Διαρκής Ιερά Σύνοδος θεώρησε άξιον να απονείμει εις υμάς, Σεβασμιώτατε, την Τιμητικὴν Εκκλησιαστικήν Διάκρισιν του Χρυσού Σταυρού μετ’ Αστέρος του Παρασήμου του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Εις εκτέλεσιν όθεν της εν λόγω Συνοδικής Αποφάσεως, παρακαλώ τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Φθιώτιδος να προσέλθει για να αναγνώσει το Βιογραφικό Σημείωμα του τιμωμένου Ιεράρχου και, εν συνεχεία, τον Θεοφιλέστατον Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου να αναγνώσει την σχετική Συνοδικὴ Διαγνώμη, προκειμένου να επιδοθεί σήμερον το Τιμητικὸ Δίπλωμα και τα ως άνω Διάσημα της εν λόγω Τιμητικής Διακρίσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος.

Σας ευχαριστώ

Δείτε και-Πρώτη Συνεδρία της εκτάκτου συγκλήσεως της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος (8.3.2017)