Η κατά κ. Φειδάν Σύνοδος (Α΄)

Η ΚΑΤΑ κ. ΦΕΙΔΑΝ ΣΥΝΟΔΟΣ

Α΄

Γεώργιος Τζανάκης, Ἀκρωτήρι Χανίων

Στὴν προετοιμασία τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου (ΑκΜΣ), ὅ,τι δὲν εἶναι κανονικὸ, ἀπὸ μένα εἰσήγηση δὲν θἄχετε. Ἐπομένως καὶ μὲ αὐτὸ τὸ τεκμήριο ἐλέγχομαι καὶ γιὰ τὸ περιεχόμενο τῶν κειμένων τῆς ΑκΜΣ, γιατὶ ἦταν σημαντικὴ ἡ ὑποχρέωσή μου νὰ συμβάλλω στὴ διατύπωσή τους  καὶ ἄλλωστε γι᾿ αὐτὸ μέ φώναξαν ἐκεῖ (κ. Βλάσιος Φειδᾶς)

Ὁ κ. Βλάσιος Φειδᾶς καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Ἀθηνῶν , συνταξιοῦχος πλέον ἀλλὰ δυναμικὸς καὶ ἀεικίνητος , ἀπ᾿ ὅτι κατάλαβα ἀπὸ τὴν ὀμιλία  του, μὲ εὐρυμάθεια καὶ πολυπειρία ὡς κύριος συντελεστὴς γιὰ τὴν ὁργάνωσι, τὸν κανονισμό καὶ τὴν διατύπωσι ἀρκετῶν κειμένων τῆς Συνόδου, μίλησε στὶς 22.12.2016 στὴν Θεολογικὴ σχολὴ Ἀθηνῶν.

Ὁμιλία ἐνδιαφέρουσα γιὰ τὸ πνεῦμα, τὸν τρόπο, τὰ γεγονότα καὶ τὶς λεπτομέρειες μὲ τὰ ὁποία φτάσαμε στὴν Σύνοδο αὐτή. (Παρουσίαση στὸ διαδύκτιο καὶ κριτικὴ στὴν ὁμιλία αὐτὴ ἔγινε ἀπὸ τοὺς κ. Δ.Κ. Ἀναγνώστου καὶ κ. Βασίλειο Εὐσταθίου). Βρήκα καὶ ἄκουσα ὅλη τὴν ὁμιλία καὶ δὲν ἄντεξα στὸν πειρασμό νὰ κάνω μιὰ μικρὴπαρουσίαση, ποὺ λέει ὁ λόγος μικρή, διότι μιλοῦσε σχεδὸν δύο ὧρες, τῶν κυριώτερων σημείων τῆς ὁμιλίας αὐτῆς.

(Ἄν μπεῖ κανεὶς στὸν κόπο νὰ τὰ διαβάσει σίγουρα θὰ καταλάβει καὶ γιατὶ τἄγραψα καὶ πολλὰ ἄλλα ποὺ ἀφοροῦν τὴν Σύνοδο. Τὰ λόγια τοῦ κ. καθηγητοῦ μὲ τὰ πλάγια γράμματα χωρὶς καμμία ἐπεξεργασία γιὰ νὰ μὴν χάσουν τὴν φρεσκάδα τοῦ ἐκτὸς κειμένου προφορικοῦ λόγου).

Κατ᾿ ἀρχὴν δὲν ὑπῆρχε λόγος διενεργείας τῆς Συνόδου. Ἀλλὰ ἀφοῦ ἔκαναν οἱ ἄλλοι πρέπει νὰ κάνουμε καὶ μεῖς:

Ὅλοι μιλάγαν νὰ γίνει μιὰ σύνοδος ἐπειδὴ εἶχαν κάνει, ἡ Ρωμαιοκαθολικὴ ἐκκλησία, τὴν πρώτη Βατικανὴ σύνοδο τὸ 1870, ὅλοι ἀπὸ τότε μιλάγανε νὰ κάνουμε καὶ μεῖς μιὰ σύνοδο.

Καὶ αὐτὸ τὸ ἔλεγαν ἐπειδὴ ἀπλῶς δὲν εἶχαν γνώση τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας:

Κάναμε μιὰ τὸ 1872, ἔφτανε. Ὅλοι, ὅμως, ποὺ ἦσαν μέλη τῆς Συνόδου, καὶ αὐτὸ φαίνεται καὶ στὰ πρακτικά, 13 τόμους, ποὺ ἔχουν βγεῖ τῶν Συνοδικῶν,λέγανε ὅτι ἔχουμε 1200 χρόνια νὰ κάνουμε Σύνοδο, δὲν διαβάζουν ἱστορία.

Τελικῶς τὸ 1961 ἀποφασίστηκε νὰ γίνει ἡ Σύνοδος καὶ ταυτοχρόνως οἱ ὀρθόδοξες χῶρες, ποὺ ἦταν ὑπό Κομουνιστικὰ καθεστῶτα,ἐπέτρεψανστὶς ἐκκλησίες τους νὰ συμμετάσχουν στὸ Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν (ΠΣΕ) καὶ στὰ ἄλλα διεκκλησιαστικὰ ὄργανα:

Οἱ ἐκκλησίες ὑπὸ Κομουνιστικὰ καθεστώτα, ἐλευθερώθηκαν γιὰ πρώτη φορὰ τὸ 1961.... Τὸ 1961 εἶχε πειστεῖ ἡ ἡγεσία τῆς Σοβιετικῆς  Ἐνώσεως ὅτι ἡ ἐκκλησία  δὲν μπορεῖ νὰ δώσει περισσότερα ἀπὸ ὅσα ἤδη εἶχε δώσει στὴν κυβέρνηση. Καὶ κατὰ συνέπεια δὲν μπορεῖ νὰ προσφέρει ὑπηρεσία παρὰ μόνο ἄν τὴν ἐλευθερώσουμε γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ συμμετέχει στὰ διορθόδοξα καὶ στὰ διεκκλησιαστικὰ σώματα ὥστε νὰ ἐκφράζει τουλάχιστον ἐκεῖ καὶ τὴ γνώμη μας.

Τὸ 1961 δόθηκε ἡ ἔγκρισις ἀπὸ ὅλες τὶς κυβερνήσεις συγχρόνως τῶν ὀρθοδόξων λαῶν νὰ συμμετάσχουν οἱ ἐκκλησίες καὶ στὸ ΠΣΕ , ποὺ εἶναι ἕνα διεκκλησιαστικὸ ὄργανο, καὶ στὰ διορθόδοξα σώματα, ὅπως ἦταν οἱ συγκαλούμενες ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο πανορθόδοξες διασκέψεις.

Τί ἔπαθαν ξαφνικὰ οἱ κυβερνήσεις τῶν Κομουνιστικῶν κρατῶν τὸ 1961 καὶ στέλνουν τὶς ὑποταγμένες σ᾿αὐτὲς ἐκκλησίες γιὰ συμμετοχὴ στὴ Σύνοδο, στὸ ΠΣΕ καὶ στοὺς διαλόγους; «Γιὰ νὰ μεταφέρουν ἐκεῖ τὴ γνώμη τους» λέει ὁ κ. καθηγητής.  Ἀποφασίστηκε λοιπὸν νὰ γίνει σύνοδος ἀλλὰ δὲν εἶχαν συγκεκριμένο θέμα, εἶχαν, ὅμως, πηγή θεμάτων:

Μετὰ φτιάξανε ἕναν κατάλογο θεμάτων πάνω ἀπὸ 150 θέματα. Ὅσα εἶναι τὰ κεφάλαια καὶ οἱ παράγραφοι σὲ ἔνα ἐγχειρίδιο Δογματικῆς Θεολογίας, ποὺ ἦταν αὐτὸ ἀδύνατον νὰ θεωρηθεῖ ὅτι εἶναι θεματολογία μιᾶς Συνόδου. Τελικὰ ὅμως εἴπανε «ἀπὸ αὐτὸ θὰ ἐπιλέξουμε». Ἐπομένως θὰ εἶναι ἡ πηγή μας ἀπὸ τὴν ὁποία θὰ διαλέγουμε τὰ θέματα τὰ ὁποία θᾶ μᾶς ένδιαφέρουν.

Τὸ 1968 ἀποφασίστηκε τὸ πῶς θὰ ὀργανωθεῖ αὐτὴ ἡ Σύνοδος (ἡ ὁποία δὲν εἶχε κἄν θέμα):

Τὸ 1968 ἀποφασίστηκε ἡ δομὴ τῆς προετοιμασίας αὐτῆς τῆς Συνόδου. Θὰ ἔπρεπε νὰ γίνει μιὰ Γραμματεία γιὰ τὸν συντονισμὸ τῆς προπαρασκευῆς τῆς Συνόδου. Καλὸ θὰ ἦταν νὰ εἶναι στὸ Σαμπεζὺ τῆς Γενεύης.

Βρέθηκε καὶ ἕνας καλὸς ἄνθρωπος γιὰ Γραμματέας:

Ὑπῆρχε ἐκεῖ τὸ ὁρθόδοξο Κέντρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, καὶ πολὺ καλὸς εἶναι ὁ προϊστάμενος τοῦ Κέντρου ὁ ἀρχιμανδρίτης Δαμασκηνὸς Παπανδρέου. Νὰ τὸν κάνουμε Γραμματέα. Συμφώνησαν ὅλες οἱ ἐκκλησίες γιατὶ τὸν ἀγαποῦσαν ὅλοι.

Ὑπῆρχε ὅμωςτὸ ζήτημα ὅτι δὲν ὑπῆρχε θέμαγιὰ τὴν Σύνοδο.( Ἄν ὑπῆρχε πραγματικὸκαὶ φλέγον ζήτημαδὲν θὰ χρειαζόταν νὰ τὸ ψάχνουν, θὰ σκεφτόταν κάποιος μὲ κοινὸ νοῦ). Βρέθηκε ὅμωςκαὶ γι᾿ αὐτὸ λύσις:

Ὅλες οἱ ἐκκλησίες θὰ πρέπει νὰ διαλέξουν τὰ θέματα ποὺ κρίνουν ὅτι πρέπει νὰ συζητηθοῦν κατὰ πρωτεραιότητα, καὶ νὰ τὰ ἐτοιμάσουν. Καὶ ἀποφασίσανε ὅτι τὰ θέματα Νηστείας, Ἐκκλησιαστικῆς Οἰκονομίας, Περὶ γάμου καὶ οἰκογενείας, μποροῦσαν νὰ εἶναι θέματα ποὺ θὰ συζητηθοῦν.

Κατόπιν θὰ ἐπελαμβάνετο ἡ Γραμματεία:

Ἡ Γραμματεία θὰ ἐπεξεργαζόταν τὰ ὁμοειδὴ κείμενα ποὺ θὰ ἔστελναν οἱ 14 ἤ 15 ἤ 16 ἐκκλησίες, συμβολὲς λέγονται. Θὰ τὰ ἐπεξεργαζότανε καὶ ὅταν τελείωνε τὴν ἐπεξεργασία ὁρισμένων θεμάτων ἀπ΄ αὐτὰ ποὺ οἱ  ἐκκλησίες  θἄστελναν, θὰ μποροῦσε νὰ γίνει μιὰ Διορθόδοξη Ἐπιτροπή.

Καὶ τελικῶς θὰ ἀποφάσιζε ἕνα μεῖζον ὄργανο οἱ Προσυνοδικὲς Πανορθόδοξες διασκέψεις:

Αὐτὴ ἡ ἐπιτροπὴ ἦταν τρόπο τινὰ μιὰ προπαρασκευαστική δουλειά γιὰ νὰ πάει σὲ κάποιο ἄλλο ὄργανο τὸ κείμενο αὐτὸ, τὸ ὁποῖο θὰ ἀποφασίσει. Αὐτὸ τὸ μεῖζον ὄργανο ἦταν οἱ Προσυνοδικὲς Πανορθόδοξες Διασκέψεις.

Ὅμως στὴν πράξι τὰ πράγματα δὲν πήγαιναν καλά:

Ἤτανε περισσότεροι οἱ καυγάδες γιὰ τὰ κείμενα ποὺ εἶχαν ἐτοιμαστεῖ παρὰ οἱ συμφωνίες. Ἔτσι ἡ 1η Προσυνοδικη  Πανορθόδοξη  Διάσκεψι  συγκαλεῖται τὸ 1976, στὴν ὁποία λένε: «Δὲν πάμε πουθενά. Ἔτσι ὅπως πᾶμε δὲν πᾶμε πουθενά. Ὄχι μόνο δὲν θὰ τελειώσουμε τὸν κατάλογο τῆς Ρόδου ἀλλὰ εἶναι ἀμφίβολο ἄν θὰ φτιάξουμε ἕνα κείμενο».

Δὲν μποροῦσαν νὰ συμφωνήσουν οὔτε σὲ ἕνα κείμενο. Καὶ ἀποφάσισαν νὰ ψηφίσουν ποιὰ θέματα νὰ ἐπιλέξουν:

Νὰ ψηφίσουμε. Ξέρουμε ποιὰ εἶναι, νὰ ψηφίσουμε. Καὶ ἀρχίζει ἡ ψηφοφορία θεματολογίας στὴν 1η Προσυνοδικη  Πανορθόδοξη  Διάσκεψι. Καὶ διαλέγεται πρῶτο θέμα ἡ Διασπορά. Δεύτερο θέμα τὸ Αὐτοκέφαλο. Τρίτο θέμα τὸ Αὐτόνομο. Τέταρτο Τὰ Δίπτυχα.  … Ποιὲς εἶναι οἱ σχέσεις μας μὲ τὸν λοιπὸ χριστιανικὸ κόσμο,… Νὰ μὴν ποῦμε καὶ γιὰ τὴν Νηστεία ποὺ εἴχαμε κάνει; Νὰ βάλουμε καὶ τὴν Νηστεία μέσα ἀφοὺ δὲν ἀφήνουμε τὸν ζυγὸ τῆς νηστείας, τῶν πιστῶν. Νὰ μὴν βάλουμε καὶ τὴν σύγρονη ἀποστολὴ τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας στὸν κόσμο; Νὰ τὴν βάλουμε. Νὰ μὴν βάλουμε καὶ τὸ ἡμερολογιακὸ ζήτημα; Μετὰ ὑπῆρχε καὶ ἡ πρόταση γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς ἄλλους Χριστιανούς, ἔχουμε διασπορὰ σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο.  Στὴ Φιλανδία γιορτάζουνε οἱ ὁρθόδοξοι μαζὶ μὲ τοὺς Λουθηρανοὺς τὸ Πάσχα, ὄχι μὲ μᾶς. Καταλαβαίνεται τὶ σημαίνει. Αὐτὰ ἦσαν τὰ θέματα ποὺ ἐπιλέχθηκαν. Δέκα (10)  θέματα.

Τὰ θέματα λοιπὸν ἐπελέγησαν. Ἄρχισαν οἱ ἐπεξεργασίες τῶν κειμένων:

Τὸ πρῶτο λοιπὸν κείμενο ποὺ συντάχθηκε στὴ διαδικασία τῆς προπαρασκευῆς τῆς ΑκΜΣ εἶναι τὸ κείμενο γιὰ τὶς σχέσεις μας μὲ τὸν λοιπὸ χριστιανικὸ κόσμο καὶ τοὺς διαλόγους στὴν 1η Προσυνοδικὴ Πανορθόδοξη Διάσκεψη ποὺ ἔγινε στὸ Σαμπεζύ -ὅλες ἔγιναν στὸ Σαμπεζύ- τὸ 1976.

Ὑπῆρξε προβληματισμὸς γιὰ τὰ ἐπόμενα θέματα:

Εἴπανε ποιὰ θέματα θὰ βάλουνε σὲ πρωτεραιότητα.Νὰ μὴν ἀρχίσουμε ἀπὸ τὴ διασπορὰ γιατὶ θὰ σφαγοῦμε πρωτοῦ ξεκινήσουμε. Ἐπομένως νὰ ἀρχίσουμε ἀπὸ θέματα τὰ ὁποία μποροῦμε νὰ συζητήσουμε μὲ νηφαλιότητα. Ποιά εἶναι αὐτά; Τὸ θέμα τῆς Νηστείας. Ἔχει ἤδη συζητηθεῖ. Ἔχουμε ἕνα κείμενο γιὰ τὸ ὁποῖο ὑπῆρξαν μερικὲς ἐπιφυλάξεις, ἀντιδράσεις ἀλλὰ εἶναι καλὸ κείμενο, πολὺ καλὸ κείμενο. Ἔχουμε τὸ θέμα τοῦ ἡμερολογίου … μεταξὺ Ἰουλιανοῦ διορθωμένου καὶ Ἰουλιανοῦ ἀδιόρθωτου, παλαιοῦ, καὶ τὸ θέμα τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ποὺ ὑπάρχει ἀπὸ τὸ 1593. Συνεπῶς εἴπανε «αὐτὰ τὰ θέματα, 3 θέματα»

Τὸ θέμα τοῦ ἡμερολογίου ἡ διορθόδοξη ἀποφάσισε ὅτι δὲν μπορεῖ πρὸς τὸ παρὸν νὰ τὸ ἀκουμπήσει:

Ἡ διορθόδοξη πῆρε μία ἀπόφαση:«Ναὶ ἀναγνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχουν τὰ φυσικὰ δεδομένα, ἀναγνωρίζουμε τί συνέπειες παράγει ἡ ροὴ τοῦ χρόνου, στὸ ἡμερολογιακὸ σύστημα ἀλλὰ αὐτὴ τὴ στιγμὴ δὲ θεωροῦμε ὅτι μποροῦμε νὰ παρέμβουμε σ᾿αὐτό».

Κατὰ τὸν κ. καθηγητή συνέβαιναν καὶ ἄλλα γεγονότα -ἀκατανόητα γιὰ ἕναν συνήθη ἄνθρωπο:

Στὸ θέμα τῆς νηστείας ἡ τότε ἀντιπροσωπεία τῆς ἐκκλησίας  τῆς Ἑλλάδος συνέπραξε μὲ τὴν ἀντιπροσωπεία τῆς ἐκκλησίας  τῆς Ρωσίας γιὰ νὰ ναρκωθετηθεῖ τὸ πεδίο τῆς ἀναμορφώσεως τοῦ κειμένου περὶ νηστείας καὶ ἔτσι ἀπέτυχε ἡ προσυνοδικὴ καὶ μάλιστα θεωρήθηκε ὅτι μπορεῖ νὰ φτάσει καὶ στὴν κατάργηση τῆς προσυνοδικῆς διαδικασίας.

Ἀντιπροσωπεῖες ἐκκλησιῶν «συμπράττουν» καὶ ναρκωθετοῦν» κείμενα καὶ μάλιστα τὸ «Περὶ νηστείας».!!! Γιατί;

«Πᾶνε νὰ καταργήσουν τὴν νηστεία». Αὐτὴ ἦταν ἡ μομφὴ τῶν ζηλωτῶν κατὰ τοῦ κειμένου. Κυρίως τῶν μοναχῶν.

Δράσις ζηλωτῶν καὶ μάλιστα καταλυτική. Παντοῦ καὶ πάντοτε ζηλωτές. Ζηλωτὲς καὶ στὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ καὶ στὴν κομουνιστικὴ τότε Ρωσία. Καὶ ἔχουν τόση δύναμη ποὺ ναρκωθετοῦν πεδία , ἀποτυγχάνουν ὁλόκληρες προσυνοδικὲς ἐπιτροπὲς  καὶ μάλιστα κινδυνεῦει νὰ καταργηθεῖ ἡ Προσυνοδικὴ διαδικασία.

 Πράγματι, ἀποκαλυπτικὴ ἡ ὁμιλία τοῦ κ. καθηγητοῦ. Ἡ δὲ συνέχεια της πολὺ πιὸ ἀποκαλυπτική.

(συνεχίζεται)

Γεώργιος Τζανάκης Ἀκρωτήρι Χανίων 20/1/2017