Περί του Οσίου Νικηφόρου του Ησυχαστού του ‘’καταγνόντος την των Λατίνων κακοδοξίαν’’

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΤΟΥ ΤΟΥ ‘’ΚΑΤΑΓΝΟΝΤΟΣ ΤΗΝ ΤΩΝ ΛΑΤΙΝΩΝ ΚΑΚΟΔΟΞΙΑΝ’’

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Ο Όσιος Νικηφόρος ο Ησυχαστής έζησε κατά τον 13ο αιώνα. Ο Όσιος αυτός ο οποίος καταγόταν από την Κάτω Ιταλία, δεν ανήκε στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά ακολουθούσε τα δόγματα των Λατίνων (ακολουθούμε την ονομασία που δίνει συνήθως ο Άγιος Γρηγόριος Πάλαμάς, για να δηλώσει τον Παπισμό). Αντιλαμβανόμενος όμως ο Όσιος Νικηφόρος τις κακοδοξίες των Λατίνων, επέστρεψε στην στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Το κάλλος του μοναχικού βίου και της ησυχασικής ζωής τον οδηγεί στο Άγιο Όρος, όπου ζει ασκητικό βίο. Ως εραστής της ησυχίας επέλεξε τα πλέον ασκητικά μέρη, και αφού έζησε την μοναχική υπακοή κοντά σε παλαιούς Αγιορείτες ασκητές, ίδρυσε ασκητήριο. Μαθητής του Οσίου υπήρξε ο Άγιος Θεόληπτος Φιλαδελφείας.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς απαντώντας στις κακοδοξίες του Βαρλαάμ ‘’Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων-Λόγος 1,2), συμπεριλαμβάνει τον Όσιο Νικηφόρο στους διδασκάλους της ησυχαστικής ζωής, τους οποίους καλεί ‘’παλαιούς των Αγίων’’. Στον λόγο του αυτόν ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αναφέρει χαρακτηριστικά για τον Όσιο : ‘’..τον Νικηφόρον δε τον Όσιον εκείνον ος πολυετή χρόνον εν ηρεμία και ησυχία διενεγκών, έπειτα τοις ερημικωτέροις μέρεσι του Αγίου Όρους εμφιλοχωρήσας και απασχολήσας εαυτόν, εκ πασών των πατερικών φωνών συνειλοχώς, την νηπτικήν ημίν αυτών παρέδωκεν πράξιν’’.

Την εποχή εκείνη που έζησε ο Όσιος Νικηφόρος, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ ο Παλαιολόγος, παντοιοτρόπως ασκούσε πιέσεις για να πετύχει τα φιλενωτικά σχέδια του, συνηγορούντων και των φιλενωτικών προσπαθειών του Πατριάρχη Ιωάννη Βέκκου. Ο Όσιος Νικηφόρος για την ομολογιακή στάση του εξορίστηκε από τον Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄. Όταν επέστρεψε από την εξορία του συνέγραψε το ‘’Περί νήψεως και φυλακής καρδίας’’ το οποίο περιλαμβάνεται στη ‘’Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών’’, καθώς και άλλα βιβλία. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο ομολογητής αυτός Όσιος συνέγραψε και το ‘’Περί Ορθοδόξου Πίστεως’’.

Εκοιμήθη εν ειρήνη. Την μνήμη του Οσίου Νικηφότου του Ησυχαστού, αλλά και Ομολγητού εορτάζομε στις 4 Μαΐου. Ο Όσιος Νικηφόρος έδειξε με την ησυχαστική και ομολογιακή βιοτή του, το αλληλένδετο ομολογίας και πνευματικής ζωής.

Ομολογίας το θείον θησαύρισμα

και βίον ησυχίας ενθέου

το διττόν τούτο κάλλος ηγάπησας

δια τούτο φωτός θείου έμπλεως γέγονας

Όσιε Πατήρ ημών Νικηφόρε.