Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ, Κυριακή της Πεντηκοστής – «Πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου»

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

ΠΝΕΥΜΑ ΕΥΘΕΣ ΕΓΚΑΙΝΙΣΟΝ
ΕΝ ΤΟΙΣ ΕΓΚΑΤΟΙΣ ΜΟΥ

Ευλογημένη και χαριτοφόρα η Αγία Πεντηκοστή.

Η όγδοη Κυριακή από του Πάσχα σήμερα, η εορτή της Πεντηκοστής και η Αγία μας Εκκλησία τιμά την μνήμη του αποστόλου Ιούδα και του Οσίου Παϊσίου του Μεγάλου.

Μεγάλη και πανίερη η σημερινή αγία ημέρα και εορτή. Το τρισμέγιστο γεγονός της επιφοιτήσεως του Παναγίου Πνεύματος επί τους αγίους Μαθητάς και Αποστόλους του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού. Η γενέθλιος ημέρα της του  Χριστού Μιας Αγίας, Καθολικής  και Αποστολικής Εκκλησίας.

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει τα εξής σπουδαία και αξιοπρόσεκτα για την Πεντηκοστή (Τα αποδίδουμε σε απλή γλώσσα): «Ποιά είναι η Πεντηκοστή; Ο καιρός, που το δρεπάνι έπρεπε να χρησιμοποιηθή για τη συγκομιδή από τον θερισμό, που έπρεπε να συναθροίζη τους καρπούς. Κύτταξε τώρα και την πραγματικότητα. Το δρεπάνι του λόγου έπρεπε να θερίση, έπρεπε οι καρποί να συλλεγούν. Τότε ακριβώς  επέρχεται το Πνεύμα το Άγιο στους μαθητές σαν μαχαίρι κοφτερό. Άκου τι λέγει ο Χριστός: «Ση­κώστε τα μάτια και κοιτάξτε τα χωράφια, που είναι ασπρισμένα, κατάλευκα, έτοιμα για θερισμό». Και αλλού λέγει: “Ο μεν θερισμός είναι πολύς, οι εργάτες όμως είναι λίγοι”.

Ο Χριστός επομένως πρώτος χρησιμοποίησε το δρεπάνι. Διότι Αυτός ανέβασε στους ουρανούς τις προσφορές των πρώτων καρπών, αφού προσέλαβε την ανθρώπινη φύσι. Γι᾽αυτό και το ονομάζει θερισμό» (Ε.Π.Ε. 18α, 452).

Και στη συνέχεια διερωτάται (ρητορικά): «Για ποιό λόγο οι Απόστολοι πήραν το χάρισμα των γλωσσών; Επειδή επρόκειτο να μεταβούν παντού. Τότε, στο χτίσιμο του πύργου της Βαβέλ, η μια γλώσσα διαιρέθηκε σε πολλές. Τώρα στην Πεντηκοστή, οι πολλές  γλώσσες ήλθαν σε ένα άνθρωπο. Και ο ίδιος μιλούσε και την Περσική και τη Ρωμαϊκή και την Ινδική και άλλες πολλές γλώσσες, αφού τον δίδασκε το άγιον Πνεύμα» (Ε.Π.Ε. 18α, 452).

«Οι Απόστολοι την ημέρα της Πεντηκοστής πήραν ως φωτιά το Άγιο Πνευ­μα, για να κατακάψουν τις αμαρτίες των ανθρώπων και να τις εξαφανίσουν. Όπως ακριβώς η φωτιά, όταν πέση στα αγκάθια, τα εξαφανίζει εύκολα όλα, έτσι και η Χάρις του Αγίου Πνεύματος εξαφανίζει τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων» (Ε.Π.Ε. 36, 318).

Σε άλλο σημείο ο Ιερός Χρυσόστομος παρατηρεί ότι: «Πάντοτε είναι γιορτή, και η Πεντηκοστή και το Πάσχα και τα Θεοφάνεια. Την εορτή την κάνει η καθαρή συνείδησις και όχι η χρονική περίοδος. Ύστερα προχωρήσαμε στα δώρα, που μας ήρθαν από τον ουρανό. Και αυτά είναι η απόδειξις συμφιλιώσεως Θεού και ανθρώπων.

Το  Άγιο Πνεύμα είναι παρόν στη συγχώρησι των αμαρτιών, στην ομολογιακή μας απάντησι προς τον λειτουργό, στο λόγο και στη σοφία της Εκκλησίας, στις χειροτονίες των ποιμένων, στη μυστική θυσία» (Ε.Π.Ε. 36, 328).

Στη συνέχεια  θα αφήσωμε τον Χρυσορρήμονα άγιο Ιωάννη, Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως τον Χρυσόστομο, να σπείρη στις καρδιές μας την θεία διδασκαλία του για το Άγιο Πνεύμα και τους εύχυμους πνευματικούς καρπούς του.

«Θέλει να δείξη, ότι κυβερνά τη ζωή μας  το Άγιο Πνεύμα, όπως ο κυβερνήτης το πλοίο και όπως ο ηνίοχος τα δύο άλογα. Όχι, δηλαδή, μόνο το σώμα,  αλλά και την ψυχή βάζει κάτω από χαλινάρια. Διότι ο  Απόστολος  Παύλος δεν θέλει ούτε η ψυχή να εξουσιάζη αυθεντικά, αλλά και την εξουσία της την έθεσε κάτω από τη δύναμι του Αγίου Πνεύματος» (Ε.Π.Ε. 17, 192).

Αλλού σημειώνει ο άγιος: «Δείχνει ότι για να είναι ελαφρό το βάρος, απολαμβάνουμε μεγάλη βοήθεια. Και λέγει: «Το Πνεύμα μας βοηθάει στις αδυναμίες μας».  Το ένα λοιπόν, είναι δικό σου, η υπομονή. Το άλλο είναι αποτέλεσμα της χορηγίας του Πνεύματος, που σε προετοιμάζει στην ελπίδα και με αυτήν ελαφρύνει τους κόπους» (Ε.Π.Ε. 17,216).

«Όπως ακριβώς η τροφή διατηρεί τη ζωή μας και με τον τρόπο αυτό συγκρατεί το σώμα μας, έτσι και τα έργα. Αν έχουμε καλά έργα, θα έχουμε το Άγιο Πνεύμα. Αν αποκτήσουμε το Άγιο Πνεύμα, θα έχουμε και έργα αγαθά. Συμβαίνει βέβαια και το αντίθετο. Αν δεν έχουμε έργα καλά, εξαφανίζεται το Άγιο Πνεύμα από τη ζωή μας. Και αν στερηθούμε το Άγιο Πνεύμα, θα είμαστε ελλειπείς στα έργα.

Ας ψάλλουμε, λοιπόν, το τραγούδι των καλών έργων, για να απομακρύνουμε την πιο φοβερή από τον δαίμονα αμαρτία» (Ε.Π.Ε. 17, 630).

Συγκρίνοντας δε ο ιερός Χρυσόστομος τους πιστούς Χριστιανούς με τους άλλους ανθρώπους σημειώνει ότι «οι πιστοί είμαστε τόσο σοφώτεροι από εκείνους, όση απόστασις υπάρχει μεταξύ Πλάτωνος και Αγίου Πνεύματος. Εκείνοι μεν τους κοσμικούς ρήτορες έχουν για δασκάλους, εμείς όμως έχουμε το Άγιο Πνεύμα» (Ε.Π.Ε.18, 184).

Στη συνέχεια θα παραθέσωμε ένα φωτεινό παράδειγμα αγίου Πνευματικού Πατέρα του Αγίου Όρους, ο οποίος με σοφία, δύναμι και πλούσιο τον θείο φωτισμό και την Χάρι του Αγίου Πνεύματος αντιμετώπιζε θεάρεστα τις πανουργίες του διαβόλου και των πονηρών πνευμάτων εις βάρος Μοναχών και ασκητών..

Ο παπα-Ανδρέας, ο προηγούμενος της Ι. Μ. Αγίου Παύλου, που γνώρισε πολύ καλά ως πνευματικό  πατέρα τον περίφημο παπα-Κοδράτο (1859-1940), ηγούμενο της Ι. Μ. Καρακάλλου, διηγήθηκε το εξής:

«Όταν ήμουν νεώτερος αντιμετώπισα κάποτε μεγάλο πειρασμό: Τέτοιου είδους, που με ανάγκασε να φύγω από το μοναστήρι μου! Πήγα κι έμεινα σ᾽ένα κελλί κοντά στην Ι. Μ. Καρακάλλου. Σε 2-3 ημέρες έτρεξα να βρω τον παπα-Κοδράτο και να εξομολογηθώ. Του άνοιξα την καρδιά μου και τα είπα όλα. Ήμουν όμως φανερά ταραγμένος. Εκείνος με άκουσε υπομονετικά και στο τέλος φάνηκε να συμφωνούσε μαζί μου…

Καλά έκανες! Είχες δίκαιο! Αλλά, έλα πάλι σε μία εβδομάδα, παιδί μου, να τα ξαναπούμε.

Τον ευχαρίστησα και έφυγα. Η στάσις του όμως κάτι έκρυβε και ήμουν περίεργος να μάθω, τι με ήθελε σε μια εβδομάδα. Πράγματι τον επισκέφθηκα και, αφού συζητήσαμε αρκετά και με πνεύμα εγκαρδιότητος, στο τέλος μου λέει με ιλαρό τόνο:

-Θα κάνης τώρα υπακοή σε ο,τι σου πω;

-Γέροντα, ο,τι μου πης, θα το κάνω.

-Θα το κάνης; Άκου λοιπόν! Θα βάλουμε το σαμάρι στο ζώο και το κιλίμι, και θα πας πίσω στο μοναστήρι σου. Άντε μπράβο!

-Γέροντα! του είπα κατάπληκτος, σεις την πρώτη φορά με δικαιώσατε. Τώρα;…

-Ναι! Μα τότε ήσουν θυμωμένος. Κι αν σου έλεγα αυτό που σου λέω τώρα, δεν θα γιατρευόταν η πληγή ούτε ο πειρασμός θα έφευγε.

Έμεινα να θαυμάζω για μια φορά ακόμη τον αριστοτεχνικό χειρισμό που έκανε στις ψυχές, και δόξασα τον Θεό, γιατί είχα βρει τέτοιο πνευματικό πατέρα. Επέστρεψα στο μοναστήρι μου χαρούμενος και μετανοημένος».

(«Χαρίσματα και Χαρισματούχοι» Ι. Μ. Παρακλήτου Ωρωπού, τόμος Α´ σελ. 56-57).

Αγαπητοί μου αναγνώστες, έπειτα από τα όσα είπαμε για την αγία Δεσποτική εορτή της Πεντηκοστής, ύστερα από τα όσα μας εδίδαξε ο κορυφαί­ος ιεροκήρυξ και πνευματικός διδάσκαλος άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και μετά από το σπουδαίο και εύγλωττο παράδειγμα πνευματικής χειραγωγήσεως από φωτισμένο άγιο Αγιορείτη Πνευματικό, το μήνυμα της σημερινής Κυριακής, είναι ο ψαλμικός στίχος του προφητάνακτα Δαυΐδ του γνωστού πεντηκοστού ψαλμού της μετανοίας, που λέγει:

«Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί ο Θεός και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου» (δηλ. στα τρίσβαθα της υπάρξεώς μου).

† Ο Κυθήρων Σεραφείμ

Ορθόδοξος Τύπος 10/06/2016