Κυριακή της Ορθοδοξίας ( Α΄Νηστειών) –Νίκες και ήττες

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: Ἑβρ. ια΄ 24-26, 32-40

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ : Ἰω. α΄ 44-52 

ΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΗΤΤΕΣ

1. Θαύματα σωτήρια

   Ἡμέρα νίκης καὶ θριάμβου εἶναι ἡ Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ἑορτάζουμε καὶ πανηγυρίζουμε τὴν ἀναστήλωση τῶν ἁγίων εἰκόνων κατὰ τὸ ἔτος 843 μ.Χ., ποὺ σήμανε τὴ νίκη κατὰ τῶν αἱρετικῶν εἰκονομάχων καὶ τὴν ἐπικράτηση τῆς ἀλήθειας. Ἐπιπλέον, μὲ ἀφορμὴ τὸ γεγονὸς αὐτό, διατρανώνουμε τὴν ὁ­λόψυχη ἀφοσίωσή μας στὴν Ὀρ­θόδοξη Πίστη, τὸν ἀτίμητο καὶ μοναδικὸ θησαυρὸ τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας.

   Βέβαια, ἡ σταθερότητα στὴν ὀρ­θὴ πίστη δὲν εἶναι εὔκολη ὑπό­θεση. Ἀσταμάτητη καὶ λυσσαλέα εἶναι ἡ μανία μὲ τὴν ὁποία διώ­κονται οἱ πιστοὶ καὶ εὐσεβεῖς ἄν­θρωποι τοῦ Θεοῦ. Τότε ὅμως εἶ­ναι ποὺ φανερώνεται ἡ δύναμη τῆς ἀληθινῆς πίστεως. Αὐτὴ τὴν πίστη, ἡ ὁποία πετυχαίνει λαμ­πρὲς νίκες καὶ ὁδηγεῖ στὴν ἀληθινὴ δόξα, μᾶς παρουσιάζει τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα, φέρνον­τας παραδείγματα ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη.

   Πρῶτος ἀναφέρεται ὁ Μωυσῆς, ὁ ὁ­ποῖος, ἐνῶ ἀνατράφηκε μέσα στὸ παλά­τι τοῦ Φαραώ, ὅταν μεγάλωσε καὶ ἀν­δρώθηκε, ἀρνήθηκε νὰ ὀνομάζεται βα­σιλό­πουλο, γιὸς τῆς κόρης τοῦ Φαραώ, ἀλ­λὰ θεώρησε καλύτερο νὰ κακοπαθεῖ μα­­­ζὶ μὲ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Προτίμησε νὰ ὑπομένει τὶς στερήσεις μαζὶ μὲ τοὺς συμ­πατριῶτες του, παρὰ νὰ ἔχει τὶς πρόσ­καιρες ἀπο­λαύσεις τῆς ἁμαρτίας, νὰ ζεῖ δηλαδὴ ἄνετα καὶ μὲ τιμὲς ὡς Αἰγύπτιος ἄρχοντας ἀνάμεσα στοὺς εἰ­δω­λολάτρες ποὺ καταπίεζαν τοὺς Ἰσραηλίτες. 

   Καὶ βέβαια ὁ Μωυσῆς, ποὺ ἔδειξε καὶ στὴ συνέχεια τῆς ζωῆς του ἐκπληκτικὴ πίστη, δὲν ἦταν ὁ μόνος. Τί νὰ συνεχίσω νὰ λέγω, ἀναρωτιέται ὁ ἅγιος Ἀπόστολος! Δὲν θὰ μοῦ φτάσει ὁ χρόνος νὰ διη­γοῦ­μαι γιὰ τὸν Γεδεὼν καὶ τὸν Βαράκ, τὸν Σαμψὼν καὶ τὸν Ἰεφθάε, γιὰ τὸν Δαβὶδ καὶ τὸν Σαμουὴλ καὶ τοὺς Προ­φῆτες. 

   Αὐτοί, ἐπειδὴ εἶχαν πίστη, κατόρθωσαν μεγάλα καὶ θαυμαστὰ ἔργα: κατανίκησαν καὶ ὑπέ­ταξαν βασίλεια, κυβέρνησαν τὸν λαὸ μὲ δικαιοσύνη, πέ­­τυχαν τὴν πραγματοποίηση τῶν ὑποσχέσεων ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Θεός, ἔφραξαν στόματα λιονταριῶν, ἔσβησαν τὴν καταστρεπτικὴ δύναμη τῆς φωτιᾶς, διέφυγαν τὸν κίνδυνο μαχαιρώματος, πῆραν δύναμη κι ἔγιναν καλὰ ἀπὸ ἀρρώ­στιες, ἀναδείχθηκαν ἰσχυροὶ στὸν πόλεμο, ἔτρεψαν σὲ φυγὴ ἐχθρικὰ στρατεύματα. Μέχρι καὶ τοὺς νεκρούς τους εἶδαν νὰ ἀ­νασταίνονται, ὅπως συνέβη μὲ τὶς γυναῖκες ἐκεῖνες ποὺ ἔδειξαν πίστη καὶ ξαναπῆραν πίσω ζωντανὰ τὰ νε­κρὰ παιδιά τους, τὰ ὁποῖα ἀνέστησαν μὲ τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ οἱ προφῆτες Ἠλίας καὶ Ἐλισσαῖος. 

   Εἶναι ἀναρίθμητα τὰ θαύματα τῆς πίστεως, τὰ ὁποῖα φανερώνουν τὴν ἀκατανίκητη δύναμη τοῦ Θεοῦ. Δὲν ἀποτελεῖ μεγαλειῶδες θαῦμα τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Ἐκκλησία, παρὰ τοὺς φοβεροὺς διω­γμοὺς καὶ τὰ ἐπώδυνα πλήγματα ἀλ­λεπάλληλων αἱρέσεων, κατόρθωσε ὄχι μό­­­νο νὰ ἐπιβιώνει ἐδῶ καὶ 2.000 χρόνια, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐξαπλώνεται σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τῆς γῆς; Ἐπιπλέον κι ὁ καθένας ἀπὸ ἐμᾶς ἔχει προσωπικὴ ἐμπειρία ἀπὸ θαυμαστὰ γεγονότα, σημεῖα τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἅγιος Ἀπόστολος προβάλλει στὴ συνέχεια τὴν πίστη ἀνθρώπων ποὺ ὑπέστησαν τρομερὲς δοκιμασίες καὶ πολλοὶ εἶχαν καὶ φρικτὸ θάνατο.

2. Ἀπὸ τὴν ἥττα στὴν αἰώνια δόξα

   Λέγει λοιπὸν ὅτι ἄλλους τοὺς ἔδεσαν στὸ βα­σα­νιστικὸ ὄργανο ποὺ λεγόταν τύ­μπανο καὶ δάρθηκαν σκληρὰ μέχρι θανάτου, ἐπει­δὴ δὲν δέχθηκαν νὰ ἀρ­νηθοῦν τὴν πίστη τους καὶ νὰ ἀπαλλαγοῦν ἔτσι ἀπὸ τὸ μαρτύριο. Προτίμη­σαν νὰ χάσουν τὴν πρόσκαιρη αὐτὴ ζωὴ γιὰ νὰ ἀναστηθοῦν σὲ μιὰ ἀσύγ­κριτα καλύτερη ζωή. 

   Ἄλλοι πάλι δοκίμασαν ἐμπαιγμοὺς καὶ μαστιγώσεις, ἢ ἀκόμη δεσμὰ καὶ φυλακίσεις. Λιθοβολήθηκαν, πριονίσθηκαν, δοκίμασαν πολλοὺς πειρασμούς, μαχαιρώθηκαν θανάσιμα, περιφέρονταν σὰν πλανόδιοι ἐδῶ κι ἐκεῖ. Φοροῦσαν γιὰ ροῦχα προβιὲς καὶ γιδοδέρματα καὶ ζοῦσαν μέσα σὲ στερήσεις, θλίψεις καὶ κακοπάθειες. Περιπλανιόντουσαν σὲ ἐρημιὲς καὶ σὲ βουνά, σὲ σπηλιὲς καὶ σὲ τρύπες τῆς γῆς. Ὁλόκληρος ὁ κόσμος δὲν ἄξιζε ὅσο οἱ ἅγιοι αὐτοὶ ἄνδρες, κι οὔτε μποροῦσε νὰ συγκριθεῖ μ’ αὐτούς. 

   Ὅλοι δὲ αὐτοὶ οἱ Ἅγιοι, ἂν καὶ ἔλαβαν ἐγκω­μι­αστικὴ μαρτυρία γιὰ τὴν πίστη τους, δὲν ἀπόλαυσαν ἀκόμη πλήρως τὴ δόξα ποὺ τοὺς ὑποσχέθηκε ὁ Θεός. Κι αὐτὸ διότι ὁ Θεὸς προέβλεψε γιὰ μᾶς κάτι καλύτερο, ὥστε αὐτοὶ νὰ μὴ λάβουν χωρὶς ἐμᾶς τὴν πληρότητα τῆς σωτηρίας τους, ἀλλὰ νὰ τὴ λάβουμε ὅλοι μαζί. 

   Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος δὲν ἐγκωμιάζει μόνο τὴν πίστη τῶν ἀνθρώπων ποὺ ξέφυγαν τοὺς κινδύνους μὲ θαυμαστὸ τρόπο, ἀλλὰ κι ἐκείνων ποὺ ὑπέμειναν μαρτύρια καὶ προχώρησαν στὸ θάνατο μὲ στέρεη κι ἀκλόνητη τὴν ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως.

   Εἶναι λοιπὸν πολὺ θαυμαστὸ νὰ ὑπομένει κανεὶς τὶς θλίψεις καὶ τὰ μαρτύρια μὲ τὸ βλέμμα στραμμένο στὴν αἰωνιότητα. Γίνεται ὅμοιος μὲ τοὺς Μάρτυρες καὶ θὰ στεφανωθεῖ μαζί τους μὲ ἄπειρη δόξα στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”

……………………………………………….

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Α΄ΝΗΣΤΕΙΩΝ

                 Προς Εβραίους, κεφ. ΙΑ΄ εδάφια 24-26 και 32-40

    ²⁴ Πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ, ²⁵ μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, ²⁶ μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν.

   ³² Καὶ τί ἔτι λέγω; ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾿Ιεφθάε, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, ³³ οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ³⁴ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ³⁵ ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τούς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ³⁶ ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ³⁷ ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ³⁸ ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. ³⁹ Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, ⁴⁰ τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι.

Ερμηνευτική απόδοση Παν. Τρεμπέλα

      ²⁴ Εξαιτίας της πίστεώς του ο Μωυσής, όταν μεγάλωσε και έγινε άνδρας, αρνήθηκε να ονομάζεται βασιλόπουλο, γιος της κόρης του Φαραώ˙²⁵ θεώρησε καλύτερο και προτίμησε να κακοπαθεί μαζί με τον λαό του Θεού, παρά να έχει τις πρόσκαιρες απολαύσεις της αμαρτίας, να ζει δηλαδή άνετα και με τιμές ως Αιγύπτιος άρχοντας με τους ειδωλολάτρες που καταπίεζαν τους Ισραηλίτες. ²⁶ Θεώρησε μεγαλύτερο πλούτο από τους θησαυρούς και τα αγαθά της Αιγύπτου τις περιφρονήσεις που έμοιαζαν με τον ονειδισμό και την περιφρόνηση που αργότερα θα υπέμενε ο Χριστός. Και αυτά όλα διότι είχε καρφωμένα τα μάτια του στις ουράνιες ανταμοιβές.

       ³² Και τι ακόμη να λέω και να διηγούμαι; Πρέπει να σταματήσω, διότι δεν θα μου φτάσει ο χρόνος να διηγούμαι για τον Γεδεών και τον Βαράκ, τον Σαμψών και τον Ιεφθάε, για τον Δαβίδ και τον Σαμουήλ και τους προφήτες. ³³ Αυτοί, επειδή είχαν πίστη, καταπολέμησαν και υπέταξαν βασίλεια, κυβέρνησαν τον λαό με δικαιοσύνη, πέτυχαν την πραγματοποίηση των υποσχέσεων που τους έδωσε ο Θεός, έσφαξαν στόματα λιονταριών, όπως ο Δανιήλ, ³⁴ έσβησαν την καταστρεπτική δύναμη της φωτιάς, διέφυγαν τον κίνδυνο της σφαγής, πήραν δύναμη κι έγιναν καλά από αρρώστιες, αναδείχθηκαν ισχυροί και ανίκητοι στον πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή τις εχθρικές παρατάξεις και τα πολυπληθή στρατεύματά τους.³⁵ Με την πίστη που είχαν στην υπερφυσική δύναμη των προφητών, οι γυναίκες που αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη ξαναπήραν πίσω ζωντανά τα νεκρά παιδιά τους που ανέστησαν οι προφήτες. Και άλλοι δέθηκαν στο βασανιστικό όργανο που λεγόταν τύμπανο και δάρθηκαν σκληρά μέχρι θανάτου, επειδή δεν δέχθηκαν να αρνηθούν την πίστη τους και να ελευθερωθούν έτσι από το μαρτύριο. Προτίμησαν το σκληρό αυτό μαρτύριο, για να αναστηθούν σε μια καλύτερη ζωή, παρά να έχουν μια πρόσκαιρη αποκατάσταση στη ζωή αυτή. ³⁶ Και άλλοι πάλι δοκίμασαν εμπαιγμούς και μαστιγώσεις, ακόμη μάλιστα και δεσμά και φυλακίσεις. ³⁷Λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, δοκίμασαν πολλούς πειρασμούς, θανατώθηκαν με σφαγή από μαχαίρι, περιφέρονταν σαν πλανόδιοι εδώ κι εκεί. Φορούσαν για ρούχα προβιές και γιδοδέρματα, ζώντας μέσα σε στερήσεις, θλίψεις και κακοπάθειες.

   ³⁸ Ολόκληρος ο κόσμος δεν άξιζε όσοι οι άγιοι αυτοί άνδρες, κι ούτε μπορούσε να συγκριθεί με αυτούς. Περιπλανιόνταν σε ερημιές και σε βουνά, σε σπηλιές και σε τρύπες της γης. ³⁹ Και όλοι αυτοί οι άγιοι άνδρες, αν και έλαβαν εγκωμιαστική μαρτυρία για την πίστη τους, δεν απόλαυσαν την υπόσχεση της ουράνιας κληρονομιάς. ⁴⁰ Και αυτό διότι ο Θεός προέβλεψε για μας κάτι καλύτερο, ώστε αυτοί να μη λάβουν σε βαθμό τέλειο τη σωτηρία τους χωρίς εμάς, αλλά να τη λάβουμε όλοι μαζί. Έτσι εμείς βρισκόμαστε τώρα σε πλεονεκτικότερη θέση απ’ αυτούς˙ όχι μόνο επειδή ζούμε στα χρόνια της απολυτρώσεως του Χριστού, αλλά και επειδή η περίοδος της αναμονής για μας είναι μικρότερη.