Φιλάργυροι καὶ ἀνάργυροι

Πλοῦτος καὶ πτωχεία συμπορεύον­ται στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι δύο πραγματικότητες ποὺ τὶς βλέ­πουμε καθημερινὰ τριγύρω μας. Ἄλ­λοτε ἁπλῶς συνυπάρχουν, ἀλλὰ καὶ πολ­λὲς φορὲς συγκρούονται μὲ σφοδρότητα καὶ μὲ δεινὲς ἐπιπτώσεις. Ἐπιβεβαιώνεται ὁ λόγος τῆς Σοφίας Σειράχ: «τίς εἰρήνη πλουσίῳ πρὸς πέ­νη­τα;» (Σοφ. Σειρ. ιγ΄ [13] 18). Καὶ ποιὰ εἶναι ἡ εἰρήνη μεταξὺ πλουσίου καὶ φτω­χοῦ; ἀναρωτιέται ὁ σοφὸς Σειράχ, τονίζοντας τὴν ἀνυπαρξία πολλὲς φο­ρὲς μιᾶς τέτοιας εἰρήνης. Γίνονται ἐπαναστάσεις, ἐγκλήματα, διαμαρτυρίες γιὰ τὴν ἴση κατανομὴ τοῦ πλούτου, γιὰ νὰ μὴ φτωχοποιοῦνται οἱ μάζες τῶν ἀν­θρώπων, γιὰ νὰ ἐπικρατήσει σχετικὴ δικαιοσύνη καὶ στὸ ζήτημα αὐτό. Σύνηθες εἶναι κάποιοι νὰ ἔχουν πολλὰ ἀγα­θὰ καὶ γεννήματα, πλούτη, σπίτια καὶ ἀρ­­χοντικά, πολυτελὴ αὐτοκίνητα, κτήματα, ὑπηρέτες, ὑψηλὰ χρηματικὰ πο­σὰ κατατεθειμένα σὲ τραπεζικοὺς λο­γαριασμοὺς καὶ θυρίδες· νὰ ξοδεύουν, ἐνδεχομένως ἀλόγιστα. Καὶ δίπλα τους ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ἄλλοι νὰ πεινοῦν, νὰ μὴν ἔχουν οὔτε «τὰ πρὸς τὸ ζῆν», νὰ μὴ γνωρίζουν ἂν θὰ βγάλουν τὴν ἡμέρα. Οἰκογενειάρχες ποὺ δὲν ἔ­χουν οὔτε ἕνα εὐρὼ στὴν τσέπη τους γιὰ νὰ ἀγοράσουν τροφὴ γιὰ τὰ παιδιά τους. Κα­ταστάσεις φοβερὰ ἀντιθετικὲς καὶ προ­­κλητικές.

    Πόσο μᾶς θυμίζουν αὐτὰ τὰ γεγονότα τὴν παραβολὴ τοῦ πλουσίου καὶ τοῦ Λα­ζάρου, ποὺ ὁ Χριστὸς μᾶς δίδαξε! Ὁ πλού­σιος ζοῦσε «καθ’ ἡμέραν εὐφραι­νόμενος λαμπρῶς», μὲ τραπέζια, φα­γο­πότια, διασκεδάσεις. Φοροῦ­σε «πορ­­φύ­­ραν καὶ βύσσον», ἐνδύματα λαμπρά. Δίπλα του ὅμως, ἔξω ἀπ’ τὸ ὑπερ­πολυτελὲς σπιτικό του βρισκόταν «ἡλκωμένος», πλη­­γωμένος καὶ πεινασμέ­νος, ἕνας φτω­χὸς ὀνόματι Λάζαρος. Πό­­σο χαρακτηριστικὰ βλέπουμε τὸ ἴδιο σκηνικὸ νὰ ἐπαναλαμβάνεται σὲ κάθε ἐποχή, ἀλλὰ καὶ στὶς ἡμέρες μας! Δημοσιεύονται φωτογραφίες ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ, ὅ­που τὰ ἀνάκτορα τῶν σημερινῶν πλουσίων συνυπάρχουν κυ­­ριο­λεκτικὰ δίπλα-δίπλα μὲ τὰ χαμό­σπιτα τῶν φτωχῶν. 

    Εἶναι ὄντως θλιβερὸ τὸ γεγονὸς ὅτι πολ­­λὲς ψυχὲς στὸ διάβα τοῦ χρόνου ἐξα­πατήθηκαν ἀπὸ αὐτὸ τὸ μανιῶδες κυ­νήγι τῆς ὕλης. Ὑπέπεσαν σ’ αὐτὸ τὸν μεγάλο πειρασμὸ ποὺ λέγεται φιλαργυρία. Κόλλησε ἡ καρδιά τους στοὺς ἐπί­γειους θησαυρούς. Ἔκαναν λουτρὸ μέ­σα στὰ χρυσάφια τους καὶ εἶχαν ἐμ­μο­νὴ στὰ πλούτη τους. Ἄνθρωποι πρα­γματικὰ δυστυχεῖς, φιλάργυροι, ποὺ λά­τρευσαν τὸν Μαμωνὰ καὶ ἔκαναν θεὸ τὴν κοιλία τους, τὰ ἐπίγεια ἀγαθά τους.

    Βέβαια, στὴ διαδρομὴ τοῦ κόσμου ὑ­π­ῆρξαν καὶ πάμπολλοι φτωχοί, ἴσως οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ποὺ διάβηκαν τὴ γῆ μας. 

    Ἀλήθεια, ὅμως, ἡ δική μας θέση ποῦ βρίσκεται μέσα σ’ ὅλη αὐτὴ τὴν πραγματικότητα; Ἴσως ὁρισμένοι νὰ ἔχουν κά­ποιο πλοῦτο στὴ διάθεσή τους. Δὲν δαιμονοποιοῦμε τὸν πλοῦτο. Ἀλλὰ καὶ πόσο μεγάλος πειρασμὸς μπορεῖ νὰ γίνει! Πόση προσοχὴ ἀπαιτεῖται! Διό­τι ἀ­σφαλῶς τίποτε δὲν θὰ μᾶς ἀ­κο­λου­θή­σει ἀπ’ τὰ ἀποκτήματά μας στὴν ἄλλη ζωή. Ἀκόμη καὶ ἂν κάποτε ὁ­ρισμένους βασιλεῖς τοὺς ἔθαβαν μα­ζὶ μὲ τὰ χρυσά τους νομίσματα καὶ πο­λυτελὴ ἀντικείμενα, αὐτὸ ἦταν μία τρο­μερὰ ἀ­πατηλὴ ψευδαίσθηση ὅτι κά­τι ἀπ’ αὐ­τὰ θὰ τοὺς συνοδεύσει στὸ αἰώνιο τα­ξίδι τους. Βέβαια καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ φτω­χοῦ δὲν πρέπει νὰ κολλήσει καὶ νὰ προ­σ­ανατολισθεῖ στὴν ἀτελείωτη ἀνα­ζήτηση ὑλικῶν ἀγα­θῶν – ἀφοῦ πολλὲς φορὲς ἔχουμε φιλάργυρους φτω­χούς, σὲ ἀντί­θεση μὲ κάποιους πλουσίους, ποὺ εἶ­ναι ἀφιλάργυροι. 

    Εἴτε βρισκόμαστε στὴ μία κατάσταση εἴτε στὴν ἄλλη, πρέπει νὰ ἔχουμε ὀρ­θή, πνευματικὴ ἀντίληψη τῶν πραγμά­των. Ἂς ἐμπνευσθοῦμε ἀπ’ τὰ αἰώνια παρα­δείγματα τόσων ἁγιασμένων ψυ­χῶν ποὺ σήκωσαν τὶς εὐλογίες καὶ συν­άμα τοὺς σταυροὺς τοῦ πλούτου καὶ τῆς πτω­χείας, ὅπως ὁ Μέγας Ἀντώνιος, ποὺ ἔδωσε ὅλη του τὴν περιουσία καὶ ἀφιερώθηκε στὸ Θεό. Ἢ τὴν ἁ­γία Φι­λο­θέη, τὴν ἀρχοντοπούλα τῶν Ἀθη­νῶν, ποὺ ἔδωσε τὸ βιός της ὑπὲρ τῶν πτωχῶν καὶ ἀδυνάτων. Φρόνημά μας ἂς εἶναι τὸ «ἐσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πέ­νη­σιν», ὅπως ψάλλουμε γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Ἐλεήμονα, ἀλλὰ καὶ ἄλλους πολλοὺς ἐπώνυμους καὶ ἀνώνυμους, ποὺ δόξαζαν τὸν Θεὸ γιὰ τὴν πτωχεία τους. Πνεῦμα θυσίας καὶ ἐμπι­στοσύνης στὸ Θεὸ ἂς ὑπάρχει μέ­σα μας. Ἐπιδίωξή μας μόνιμη ἂς εἶναι τὸ νὰ πλουτίζουμε κατὰ Θεόν, νὰ αὐ­ξάνουμε σὲ ἀρετὲς «ἐν Χριστῷ». Ὄχι φιλάργυροι, ἀλλὰ ἀνάργυροι!

Ορθόδοξο Περιοδικό “Ο ΣΩΤΗΡ”