Δικαστικές αποφάσεις, πολιτικοί σχεδιασμοί και θεολογικές αντιλήψεις για το μάθημα των Θρησκευτικών

Δικαστικές αποφάσεις, πολιτικοί σχεδιασμοί και θεολογικές αντιλήψεις για το μάθημα των Θρησκευτικών

Του Ιωάννη Τάτση, Θεολόγου

Ήδη από τις πρώτες μέρες ζωής της νέας κυβέρνησης ξεκίνησε και συνεχίζεται μέχρι σήμερα με καθημερινές αναφορές η συζήτηση για το μάθημα των Θρησκευτικών, τις απαλλαγές από αυτό και το περιεχόμενό του.

Η συζήτηση είναι παλιά, ήρθε για πρώτη φορά με έντονο τρόπο στο προσκήνιο το 2008 με τις εγκυκλίους Στυλιανίδη για τις απαλλαγές και από τότε όλοι οι διατελέσαντες μέχρι σήμερα Υπουργοί Παιδείας το προσέγγιζαν από διαφορετικές οπτικές και λάμβαναν ποικίλες και πολλές φορές αντίθετες μεταξύ τους πολιτικές αποφάσεις. Οι συνεχείς δηλώσεις του νυν Υπουργού Παιδείας κ. Νίκου Φίλη για το θέμα δείχνουν ότι και εκείνος προτίθεται να παρέμβει με το δικό του τρόπο στο ζήτημα. Κανείς μας δεν πρέπει βέβαια να λησμονεί ότι οι πολιτικοί σχεδιασμοί και οραματισμοί λαμβάνουν πέρας με το τέλος της θητείας κάποιου πολιτικού στην ηγεσία ενός Υπουργείου και η ρευστή πολιτική κατάσταση των τελευταίων ετών δεν επιτρέπει πολλές φορές την ολοκλήρωση και εφαρμογή στην πράξη σχεδίων και οραμάτων. Και αυτό δεν είναι απαραίτητα πάντοτε κακό!

Αν θα επεδίωκε κανείς με νηφαλιότητα και ορθή επίγνωση των πραγμάτων να προσεγγίσει καταρχάς το ζήτημα των απαλλαγών από τα Θρησκευτικά θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι αυτό έχει οριστικά και τελεσίδικα επιλυθεί στα ελληνικά δικαστήρια. Ως εκ τούτου προσωπικές ερμηνείες των ατομικών δικαιωμάτων ή και αυτών των διατάξεων του Συντάγματος δεν χωρούν στο ζήτημα. Είναι επίσης βέβαιο πως αν η ισχύουσα εγκύκλιος Λοβέρδου που επιλύει το ζήτημα σύμφωνα με τις αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων αμφισβητηθεί ή αποσυρθεί, θα υπάρξει άμεσα νέα προσφυγή εκ μέρους των θεολόγων στα ελληνικά δικαστήρια τα οποία άμεσα και λόγω υπαρχουσών πλέον τελεσίδικων αποφάσεων θα προβούν σε ακύρωση τυχόν πολιτικών αποφάσεων. Επομένως είναι τουλάχιστον ατυχείς δηλώσεις πολιτικών, θεολόγων και άλλων για απόσυρση ή αλλαγή της εγκυκλίου Λοβέρδου. Μάλιστα δε ξενίζει ιδιαίτερα η πρόσφατη πρόταση του κ. Τάσου Κουράκη για απόσυρση της εγκυκλίου Λοβέρδου, τη στιγμή που ο ίδιος κατά τη θητεία του στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας δεν προέβη σε αυτή την πολιτική απόφαση και ορθώς αφού γνώριζε προφανώς τις δεσμεύσεις της πολιτικής ηγεσίας από το περιεχόμενο των σχετικών δικαστικών αποφάσεων για το θέμα.

Το άλλο σκέλος του ζητήματος που αφορά στο περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών είναι περισσότερο πολύπλοκο. Με την ανάληψη της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας από τον κ. Φίλη ξαφνικά σαν από λήθαργο ξύπνησε η ομάδα των Θεολόγων του ΚΑΙΡΟΥ που ζητά άμεση εφαρμογή στην πράξη των νέων Προγραμμάτων Σπουδών για τις βαθμίδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Όλα μάλιστα δείχνουν ότι ο νέος Υπουργός Παιδείας βρίσκεται σε επικοινωνία με αυτή τη μικρή ομάδα Θεολόγων. Είναι γνωστή η εκ διαμέτρου αντίθετη άποψη της συντριπτικής πλειονότητας των Θεολόγων που εκφράστηκε όλο αυτό το διάστημα από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, παραδοσιακούς Ιεράρχες, κληρικούς και χριστιανικά σωματεία αλλά και διακεκριμένους καθηγητές των Θεολογικών Σχολών. Οι κύκλοι της Αρχιεπισκοπής φαίνεται ότι παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή τις διαφορετικές απόψεις των Θεολόγων και μολονότι αποφεύγουν ξεκάθαρα να λάβουν θέση ωστόσο όλοι γνωρίζουν ότι διατηρούν στενές σχέσεις με τους θεολόγους του ΚΑΙΡΟΥ και τον Σύμβουλο του ΙΕΠ κ. Σταύρο Γιαγκάζογλου ο οποίος παραμένει Διευθυντής του επιστημονικού περιοδικού της Εκκλησίας «Θεολογία». Δεν αποφεύγει ο Αρχιεπίσκοπος τις επαφές και με τον επίσημο φορέα των Θεολόγων, την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, δεν είναι όμως καθόλου αυτονόητη η στάση που θα τηρήσει σε ενδεχόμενη προσπάθεια του Υπουργείου να εφαρμόσει γενικευμένα στα σχολεία τα νέα Προγράμματα Σπουδών που αλλοιώνουν ριζικά τον χριστιανικό χαρακτήρα του θρησκευτικού μαθήματος. Για τούτο πρέπει κανείς με πολλή προσοχή να ακούει την πολλάκις επαναλαμβανόμενη τον τελευταίο καιρό άποψη του Υπουργού Παιδείας ότι «φωτισμένοι θεολόγοι και ιεράρχες» συμφωνούν στην ανάγκη να καταργηθεί ο ομολογιακός χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών. Τέλος δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η εκπόνηση των νέων Προγραμμάτων Σπουδών στοίχισε ποσά ουχί ευκαταφρόνητα και εύλογα κάποιοι επιθυμούν την συνέχιση του όλου εγχειρήματος με την συγγραφή νέων βιβλίων που θα σημάνει, εκτός των άλλων, και συνέχιση της χρηματοδότησης.

Το μάθημα των Θρησκευτικών βρίσκεται για άλλη μια φορά στο προσκήνιο. Όσοι θέλουν να προσεγγίσουν το θέμα οφείλουν να το κάνουν με γνώση όσων έχουν προηγηθεί. Τα τελευταία έτη ελήφθησαν δικαστικές αποφάσεις, συγγράφηκαν άρθρα και μελέτες, ξεκαθαρίστηκαν προθέσεις και στάσεις, αποκαλύφθηκαν δίαυλοι επικοινωνίας, υπήρξαν υπερβολές, λάθη, αστοχίες αλλά και στοχευμένες επιθέσεις, απειλές και ύβρεις. Κανείς από όσους παροικούν την θεολογική μας «Ιερουσαλήμ» δεν αγνοεί όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια. Όποιος νομίζει ότι μπορεί να εκμεταλλευτεί συγκυρίες, πρόσωπα και καταστάσεις για να προωθήσει τα σχέδιά του ερήμην των άλλων θα βρεθεί αντιμέτωπος με ισχυρή αντίδραση που θα ματαιώσει τους σχεδιασμούς του. Άλλωστε ο ίδιος ο Υπουργός Παιδείας κ. Φίλης σε κάθε αναφορά του στο μάθημα των Θρησκευτικών επαναλαμβάνει την ανάγκη κάθε σχετική απόφαση να ληφθεί με διάλογο και χωρίς βεβιασμένες κινήσεις.

Ορθόδοξος Τύπος, 11/12/2015 - Θρησκευτικά