Το ηφαίστειο Ποποκατέπετλ στο Μεξικό

Εικόνα 1: ΤΟ ΠΟΠΟΚΑΤΕΠΕΤΛ

Το ηφαίστειο Ποποκατέπετλ στο Μεξικό

του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου  -συγγραφέα

ΓΕΝΙΚΑ: Το Ποποκατέπετλ ή Ποποκατεπέλτ είναι ένα ενεργό ηφαίστειο στις πολιτείες Πουέμπλα, Μορέλος και Πολιτεία του Μεξικό. Βρίσκεται στο ανατολικό μισό της λεγόμενης Κορδιλιέρας Νεοβολκάνικα. Έχοντας ύψος 5.426 μέτρα είναι η δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Μεξικού μετά το Οριζάμπα, το οποίο έχει ύψος 5.636 μέτρα. Συνδέεται με το ηφαίστειο Ιζτακσίουατλ (Iztaccihuatl) στα βόρεια με ένα μακρύ αυχένα, το λεγόμενο πέρασμα του Κορτές (Paso de Cortes) [πρόκειται για την περιοχή απ' όπου πέρασε ο Ισπανός κατακτητής Κορτέζ]. Το όνομά του στη γλώσσα των ιθαγενών [Νάουατλ] σημαίνει ≪το βουνό που καπνίζει≫.

ΘΕΣΗ-ΙΣΤΟΡΙΑ: Το Ποποκατέπετλ βρίσκεται 70 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα της χώρας, Πόλη του Μεξικού, από την οποία είναι ορατό ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες. Μέχρι πρόσφατα ήταν μια από τις τρεις κορυφές στο Μεξικό στις οποίες υπήρχαν παγετώνες. [Οι άλλες δύο είναι το Οριζάμπα και το Ιζτακσίουατλ]. Όμως, από τη δεκαετία του 1990, ο παγετώνας άρχισε να συρρικνώνεται με ταχείς ρυθμούς, κυρίως εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας από την αυξανόμενη ηφαιστειακή δραστηριότητα. Το αποτέλεσμα ήταν μέχρι τις αρχές του 2001 ο παγετώνας να εξαφανιστεί, καθώς ο πάγος που είχε απομείνει στο βουνό δεν είχε χαρακτηριστικά παγετώνα. Η λάβα του ηφαιστείου αποτελείται από δακίτη και ανδεσίτη, με βασαλτικές προσμείξεις. Το Ποποκατέπετλ είναι από τα πιο ενεργά ηφαίστεια στο Μεξικό, αφού έχει εκραγεί 15 φορές από το 1519. Το ηφαίστειο ήταν ανενεργό για σχεδόν μισό αιώνα, αλλά το 1991 η ηφαιστειακή δραστηριότητα αυξήθηκε και από το 1993 καπνός βγαίνει μέσα από το ηφαίστειο σχεδόν καθημερινά. Το 1994 και το 2000 οι περιοχές γύρω από το ηφαίστειο εκκενώθηκαν.

ΟΙ ΕΚΡΗΞΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 2000: Έτσι, τον Δεκέμβριο του 2000, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι απομακρύνθηκαν από την κυβέρνηση με βάση τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων. Το ηφαίστειο, στη συνέχεια, έκανε την ισχυρότερη έκρηξή του των τελευταίων 1.200 ετών. Στις 25/12/2005, μια έκρηξη στον κρατήρα του ηφαιστείου, εκτίναξε μια μεγάλη στήλη καπνού και τέφρας περίπου 3 χλμ ψηλά, στην ατμόσφαιρα, ενώ ακολούθησε ροή λάβας. Τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 2012, οι επιστήμονες παρατήρησαν αύξηση της δράσης του Popocatepetl. Στις 25 Ιανουαρίου 2012, μια έκρηξη τέφρας συνέβη στο βουνό που προκάλεσε μεγάλη διασπορά ηφαιστειακών υλικών στην ατμόσφαιρα γύρω από αυτό. Στις 19 Απριλίου του 2012, υπήρξαν αναφορές υπέρθερμων θραύσματων πετρωμάτων που εκσφενδονίζονταν στον αέρα από το ηφαίστειο. Τέφρα και έκλυση υδρατμών αναφέρθηκαν 15 φορές σε διάστημα 24 ωρών. Την Τετάρτη 8 Μαϊου του 2013 στις 7:28 μ.μ. τοπική ώρα, το Popocatepetl ξέσπασε και πάλι με δραστηριότητα που κράτησε 3,5 ώρες. Ξεκίνησε με διασκορπισμό τέφρας που κάλυψε περιοχές των γειτονικών χωριών, San Juan Tianguismanalco, San Pedro Benito Juarez και της πόλη Πουέμπλα με καπνούς και στάχτη. Εκρήξεις από το ίδιο το ηφαίστειο στη συνέχεια εκτίναξαν θραύσματα φλογισμένων ηφαιστειακών βράχων σε απόσταση 700 μ. από τον κρατήρα. Στις 4 Ιουλίου, 2013, λόγω των πολλών εκρήξεις και της τέφρας για τουλάχιστον 24 ώρες, έξι αεροπορικές εταιρείες των ΗΠΑ ακύρωσαν περισσότερες από 40 πτήσεις εντός και εκτός της πόλης του Μεξικού και της Toluca.

Σημερα, και από τα μέσα του 2013, στη σκιά του γιγάντιου ηφαιστείου, σήμανε συναγερμός μεταξύ των γεωλόγων, καθώς οι επιστήμονες καταγράφουν μεγάλη αύξηση στη σεισμική δραστηριότητα.